Wikipedia, Entziklopedia askea
Maiatzaren 22a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta berrogeita bigarren eguna da, 143garrena bisurteetan. 223 egun falta dira urtea amaitzeko.
|
|
Gertaerak
|
San Kristobal gotorlekuaren sarrerako korridorea.
|
Egutegia
|
|
Aurreko eta hurrengo urteetan
|
Izendegia
|
Seaska egutegia:
Amaia eta Orats.
|
|
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
- 1981 – Outland ("Urruneko Lurraldea") filma estreinatu zen, Peter Hyamsek zuzendu eta Sean Connery, Peter Boyle, Frances Sternhagen, James Sikking eta Kika Markham aktoreek antzeztu zuten.
- 1985 – Rambo: First Blood Part II filma estreinatu zen, George P. Cosmatosek zuzendu eta Sylvester Stallone eta Richard Crenna aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1985 – A View to a Kill ("Hiltzeko Ikuspegia") filma estreinatu zen, John Glenek zuzendu eta Roger Moore, Tanya Roberts, Grace Jones, Patrick Macnee eta Christopher Walken aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1992 – Far and Away ("Urruti-Urrutira") filma estreinatu zen, Ron Howardek zuzendu eta Tom Cruise eta Nicole Kidman aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1996 – Mission: Impossible ("Misioa: Ezinezkoa") filma estreinatu zen, Brian De Palmak zuzendu eta Tom Cruise, Jon Voight, Emmanuelle Béart, Henry Czerny, Jean Reno, Ving Rhames, Kristin Scott Thomas eta Vanessa Redgrave aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2008 – Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull ("Indiana Jones eta Kristalezko Burezurraren Erresuma") filma estreinatu zen, Steven Spielbergek zuzendu eta Harrison Ford, Shia LaBeouf, Cate Blanchett, Karen Allen, Ray Winstone eta John Hurt aktoreek antzeztu zutelarik.
- 2014 – Jimmy's Hall ("Jimmyren Aretoa") filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, Ken Loachek zuzendu eta Barry Ward, Simone Kirby eta Jim Norton aktoreek antzeztu zutelarik.
- 1711 – Guillaume Du Tillot, lapurtar politikaria (h. 1774).
- 1811 – Gregorio Arrue, euskal idazle eta itzultzailea (h. 1891).
- 1860 – Indalecio Sarasketa, Aizpiri Txiki edo Eibarko Txikito, bizkaitar zesta punta pilotaria (h. 1900).
- 1913 – Carmen Mendiguren, maistra euskaltzailea (h. 2010).
- 1922 – Antton Ormaza, bizkaitar politikaria, euskal abertzaletasunaren figura klabea trantsizioan (h. 2010).
- 1932 – Jose Angel Lujanbio, traineru estropadetako patroi onenetakoa (h. 2015).
- 1933 – José María García de Andoin, bizkaitar futbolaria eta entrenatzailea (h. 2017).
- 1942 – Alfredo Jaime, UPNko nafar poltikaria, Iruñeko alkate ohia.
- 1943 – Henriette Aire, baxenafar idazlea.
- 1947 – Juanjo Santamaria, bizkaitar futbolari ohia.
- 1950 – Jean Michel Larrasket, ekonomialaria, Baionako Unibertsitateko irakaslea eta Iparraldeko Eusko Ikaskuntzako lehendakaria, Parisen (h. 2018).
- 1962 – Jean-Marie Ekai, lapurtar gitarra-jotzailea eta Itoiz taldeko kide ohia.
- 1967 – Patxi Ferreira, bizkaitar futbolari ohia eta entrenatzailea, Salamancan.
- 1969 – Arancha González, gipuzkoar abokatu eta politikaria.
- 1971 – Maria Arritokieta Marañon, gipuzkoar politikaria.
- 1974 – Alen Aierdi, nafar rock musikaria, bateria-jolea.
- 1981 – Iker Cobo, gipuzkoar toreatzailea.
- 1982 – Eider Hurtado, bizkaitar kazetari, irrati esatari eta telebista aurkezlea.
- 1985 – Aitor Alcalde, bizkaitar futbolaria.
- 1986 – Sandra Gómez, nafar igerilari paralinpikoa.
- 1991 – Iruñe Astitz, nafar kazetaria eta sareko euskarazko eduki sortzailea.
- 1994 –
- 1995 – Jon Ander Felipe, bizkaitar futbolaria.
- 2000 – Mariana Cerro, nafar futbolaria.
- 2001 - Pablo Sáenz, nafar futbolaria.
- 2002 – Asier Grande, bizkaitar futbolaria.
- 1466 – Marin Sanudo Gaztea, italiar historialaria (h. 1536).
- 1688 – Alexander Pope, ingeles poeta (h. 1744).
- 1733 – Hubert Robert, frantziar pintorea eta marrazkigilea (h. 1808).
- 1772 – Ram Mohan Roy, bengalar erlijio gizona (h. 1833).
- 1798 – Alexander McDonnell, irlandar xakelaria (h. 1835).
- 1808 – Gérard de Nerval, frantziar idazlea (h. 1855).
- 1813 – Richard Wagner, alemaniar musikagilea (h. 1883).
- 1841 – Catulle Mendès, frantziar idazlea (h. 1909).
- 1844 – Mary Cassatt, estatubatuar margolaria (h. 1926).
- 1846 – Rita Cetina Gutiérrez, mexikar maistra, poeta eta feminista (h. 1908).
- 1848 – Fritz von Uhde, alemaniar margolaria (h. 1911).
- 1856 – François Gonnessiat, frantziar astronomoa (h. 1934).
- 1859 –
- 1864 – Jules Renard, frantziar idazlea (h. 1910).
- 1876 – Leonor Acevedo Suárez, argentinar itzultzailea (h. 1975).
- 1879 – Symon Petliura, Ukrainako Herri Errepublikako 3. presidentea (h. 1926).
- 1880 – Henri Gavel, frantziar hizkuntzalari eta euskaltzaina (h. 1959).
- 1885 – Giacomo Matteotti, italiar politikaria (h. 1924).
- 1903 – Yves Rocard, frantziar fisikaria (h. 1992).
- 1907 –
- 1909 – Margaret Mee, britainiar artista botanikoa (h. 1988).
- 1912 – Herbert C. Brown, estatubatuar kimikaria, 1979ko Kimikako Nobel Saria (h. 2004).
- 1914 –
- 1919 – Paul Vanden Boeynants, Belgikako lehen ministroa (h. 2001).
- 1922 – Alicia Jurado, argentinar idazle eta akademikoa (h. 2011).
- 1923 –
- 1924 – Charles Aznavour, armeniar jatorriko frantziar abeslaria (h. 2018).
- 1925 –
- 1927 –
- 1932 – Tavo Burat, italierazko eta piemonterazko italiar idazle eta kazetaria (h. 2009).
- 1933 – Chen Jingrun, zenbakien teoriari ekarpen esanguratsuak egin zizkion txinatar matematikaria (h. 1996).
- 1937 –
- 1938 –
- 1942 – Theodore Kaczynski, Unabomber, estatubatuar filosofo eta matematikaria, bonba gutunak bidaltzeagatik ezaguna (h. 2023).
- 1943 – Betty Williams, Ipar Irlandar bakezalea, 1976ko Bakearen Nobel Saria (h. 2020).
- 1946 –
- 1949 –
- 1950 – Michio Ashikaga, japoniar futbolari ohia.
- 1951 – Coral Bracho, mexikar hizkuntzalaria, idazle, poeta eta itzultzailea.
- 1953 –
- Paul Mariner, ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. 2021).
- Andy Nisbet, eskoziar mendizalea, arroka eta izotzetan eskalatzeko teknika mistoen aitzindaritzat hartua (h. 2019).
- 1954 –
- 1955 – Philip Dybvig, estatubatuar ekonomialaria, 2022ko Ekonomiako Nobel Saria.
- 1959 –
- 1961 – Antonia San Juan, espainiar aktore, zuzendari eta gidoilaria.
- 1968 – Igor Lediakhov, errusiar futbolaria ohia.
- 1970 –
- 1972 – Joana Preiss, frantziar aktore eta abeslaria.
- 1975 –
- 1976 – Fernando Andina, espainiar aktorea.
- 1979 – Maggie Q, estatubatuar aktore eta modeloa.
- 1980 – Nazanin Boniadi, irandar-britaniar aktorea eta eskubudeen aldeko aktibista.
- 1981 – Bassel Khartabil, siriar palestinar software irekiko garatzailea eta kultura librearen defendatzailea (h. 2015).
- 1982 – Montse Tomé, espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- 1987 – Novak Đoković, serbiar tenislaria, inoizko tenislaririk hoberenetakoa.
- 1992 – Danielle Arciniegas, kolonbiar aktore, modelo eta abeslaria.
- 1996 – Carlos Fernández, espainiar futbolaria.
- 1843 – Angel Sagaseta de Ilurdotz, nafar legelaria (j. 1784).
- 1944 – Ricardo Tejedor, nafar margolari eta marrakilaria (j. 1882).
- 1968 – Gregorio Sena, gipuzkoar futbolaria (j. 1890).
- 1999 – Loleh Bellon, lapurtar antzezlea (j. 1925).
- 2001 – Marivi Iturbe Etxeberria, bizkaitar irakaslea eta erizaina. Industrializazio garaian borondatezko gizarte langile aritutakoa (j. 1926).
- 2002 - Maria Azeo Ezkerra, Maitxo segalaria, gipuzkoar etxekoandre-baserritarra, emakume aitzindaria sega apostuko jardunean (j. 1930).
- 2009 – Luis Beroiz, gaztelaniazko nafar idazlea (j. 1943).
- 2018 – Josu Esnal, gipuzkoar euskaltzalea (j. 1966).
- 2021 – Esperanza Molina Cubillo, emakume eta gazteen eskubideen aldeko idazle eta antropologo espainiarra, Gasteizen (j. 1931).
- 337 – Konstantino I Handia, erromatar enperadorea (j. 232).
- 1067 – Konstantino X.a Dukas, Bizantziar Inperioko enperadorea (j. 1006).
- 1457 – Rita Casciakoa, italiar moja agustindarra (j. 1381).
- 1540 – Francesco Guicciardini, italiar historialari eta politikaria (j. 1483).
- 1622 – Pedro Páez, espainiar jesuita eta misiolaria (j. 1564).
- 1667 – Alexandro VII.a, Aita santua (j. 1599).
- 1760 – Baal Shem Tov, juduen artean «hasidim» taldearen sortzailea.
- 1802 – Martha Dandridge Custis Washington, Ameriketako Estatu Batuetako aurreneko Lehen Dama (j. 1731).
- 1825 – Laskarina Bouboulina, greziar andre heroia Greziako 1821eko Independentzia Gerran (j. 1771).
- 1849 – Maria Edgeworth, irlandar idazlea (j. 1767).
- 1856 – Augustin Thierry, frantziar historialaria (j. 1795).
- 1859 – Fernando II.a Bi Sizilietakoa, Bi Sizilietako erregea (j. 1810).
- 1868 – Julius Plücker, alemaniar matematikaria eta fisikaria (j. 1801).
- 1873 – Alessandro Manzoni, italiar idazlea (j. 1785).
- 1881 – Friedrich Kasiski, prusiar ofiziala, kriptografoa eta arkeologoa (j. 1805).
- 1885 – Victor Hugo, frantziar idazlea (j. 1802).
- 1895 – Isaac Peral, espainiar zientzalari eta militarra (j. 1851).
- 1902 – Lilly Martin Spencer, XIX. mendeako erdialdeko Estatu Batuetako margolari ezagunenetakoa (j. 1822).
- 1910 – Jules Renard, frantziar idazle, kritiko, kontalari eta poeta (j. 1864).
- 1924 – Viktor Nogin, errusiar militante eta sindikalista boltxebikea (j. 1878).
- 1925 – John French, britainiar militarra, Lehen Mundu Gerran ezaguna (j. 1852).
- 1932 – Isabella Augusta Gregory, irlandar antzerkigile, folklorista eta antzezlaria (j. 1852).
- 1938 – William Glackens, estatubatuar margolaria (j. 1870).
- 1939 – Ernst Toller, alemaniar idazlea eta politikaria (j. 1893).
- 1942 – Stjepan Filipović, kroaziar partisanoa, Jugoslaviako heroi nazional izendatua (j. 1916).
- 1943 – Helen Herron Taft, AEBetako lehen dama (j. 1861).
- 1949 –
- 1967 – Langston Hughes, estatubatuar poeta, eleberrigile, antzerkigile eta kazetaria (j. 1902).
- 1972 –
- 1976 – Oscar Bonavena, pisu astunetako argentinar boxeolaria (j. 1942).
- 1979 – Kurt Jooss, alemaniar dantzari eta koreografoa (j. 1901).
- 1982 – Cevdet Sunay, Turkiako presidentea (j. 1899).
- 1983 – Albert Claude, belgikar biologoa, 1974ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1899).
- 1985 – Wolfgang Reitherman, Alemanian jaiotako estatubatuar animatzaile, zinema zuzendari eta ekoizlea (j. 1909).
- 1986 – Charles F. Voegelin, estatubatuar hizkuntzalaria (j. 1906).
- 1989 – Karen Ulane, estatubatuar airelinea pilotua, sexua berresleitzeko ebakuntza jaso eta gero bidegabeki lanetik bota zutena (j. 1941).
- 1990 – Rocky Graziano, estatubatuar boxeolaria (j. 1919).
- 1991 – Vicente Mortes Alfonso, espainiar politikaria (j. 1921).
- 1992 –
- 1993 – Velia Martínez, estatubatuar aktorea, abeslaria eta diskoteka-dantzaria, Mayra Gómez Kempen ama (j. 1920).
- 1998 – John Derek, estatubatuar aktore, zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta argazkilaria (j. 1926).
- 2010 – Martin Gardner, matematikaren eta zientziaren dibulgazioan aritutako estatubatuar idazlea (j. 1914).
- 2013 – Henri Dutilleux, frantziar musikagilea (j. 1916).
- 2014 – Ramón Martín Mateo, espainiar legelari eta unibertsitateko irakaslea, Bilboko Unibertsitatearen laugarren eta azken errektorea (j. 1928).
- 2017 – Nicky Hayden, motoziklismoko estatubatuar pilotua (j. 1981).
- 2018 – Philip Roth, estatubatuar eleberrigilea (j. 1933).
- 2019 –
- 2020 –
- 2021 – Francesc Arnau, kataluniar futbol-atezaina (j. 1975).
- 2023 –
- 2024 –
- Tudela: Kentze Santuaren baselizan erromeria ospatzen da. Arratsaldean izen bereko opila jaten delarik.
- Erriberri: Maiatzaren 22tik hurbilen dagoen larunbatean, Santa Brigida baselizarako erromeria izaten da.
Maiatzaren 21 | Urteko egutegi | Maiatzaren 23