Aintzila |
---|
Nafarroa Beherea, Euskal Herria |
|
|
|
|
Herrialdea | Euskal Herria |
---|
Lurraldea | Nafarroa Beherea |
---|
Eskualdea | Garazi |
---|
|
Estatua | Frantzia |
---|
Eskualdea | Akitania Berria |
---|
Departamendua | Pirinio Atlantikoak |
---|
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa |
---|
Barrutia | Baiona |
---|
Kantonamendua | Euskal Mendialdea |
---|
Izen ofiziala | Aincille |
---|
Auzapeza (2008-2026) | Gilbert Oçafrain (independente) |
---|
Posta kodea | 64220 |
---|
INSEE kodea | 64011 |
---|
Herritarra | aintzildar |
---|
|
Koordenatuak | 43°08′41″N 1°11′43″W / 43.1447°N 1.1953°W / 43.1447; -1.1953 |
---|
Azalera | 6,26 km2 |
---|
Garaiera | 198-755 metro |
---|
Distantzia | 5,0 km (Donibane Garazitik) |
---|
|
Biztanleria | 114 (2018: −1) |
---|
Dentsitatea | 19,81 biztanle/km² |
---|
Zahartzea[1] | % 17,93 |
---|
Ugalkortasuna[1] | ‰ 41,87 |
---|
|
Jarduera[1] | % 64,86 (2011) |
---|
Desberdintasuna[1] | % 16,22 (2011) |
---|
Langabezia[1] | % 0 (2013) |
---|
|
Euskaldunak | % 71,19 (2010) |
---|
Erabilera | % 42,1 (2011) |
---|
Aintzila[2][a] Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Beherea lurraldean kokatuta. Garazi eskualdean dago, Donibane Garazi hiriburutik 5,0 kilometrora. Altuera 198 eta 755 metro artekoa da, eta 6,26 km²-ko azalera hartzen du. 2018. urtean 114 biztanle zituen.
Bertako biztanleak aintzildarrak dira.
Aintzila beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:
Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:
- Ancibu (1264, 1309)[4]
- Ancivil (1291, 1292)[4]
- Ancil (1304, 1344)[4]
- Ançill (1307)[4]
- Ancibiu (1350)[4]
- Aincile (XVIII. mendea)[5]
- Ancille (1801)[6]
Aintzila izena Aintzibil izenaren uzkurduratik dator, eta, aldi berean, aintz ("aintzir") eta ibil (garai batean "biribil") hitzen elkarketak osatzen du.[4]
Aintzila Beherobiko ibarran dago.
Datu klimatikoak (Irulegi, 1981-2010)
|
Hila
|
Urt
|
Ots
|
Mar
|
Api
|
Mai
|
Eka
|
Uzt
|
Abu
|
Ira
|
Urr
|
Aza
|
Abe
|
Urtekoa
|
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)
|
24.8
|
27.0
|
30.0
|
32.6
|
35.0
|
40.0
|
41.0
|
42.0
|
39.2
|
34.0
|
27.0
|
26.0
|
42.0
|
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)
|
11.9
|
12.9
|
15.6
|
17.1
|
20.8
|
23.7
|
25.9
|
26.2
|
24.4
|
20.5
|
15.2
|
12.5
|
18.9
|
Batez besteko tenperatura (ºC)
|
7.5
|
8.0
|
10.3
|
11.7
|
15.2
|
18.2
|
20.3
|
20.5
|
18.3
|
15.3
|
10.6
|
8.3
|
13.7
|
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)
|
3.0
|
3.2
|
5.0
|
6.4
|
9.7
|
12.7
|
14.7
|
14.8
|
12.3
|
10.1
|
6.0
|
4.0
|
8.5
|
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)
|
-15.4
|
-10.5
|
-9.5
|
-3.2
|
-0.2
|
2.8
|
5.8
|
4.0
|
2.0
|
-2.5
|
-8.5
|
-9.8
|
-15.4
|
Batez besteko prezipitazioa (mm)
|
146.0
|
129.8
|
124.7
|
139.3
|
106.9
|
77.0
|
65.6
|
76.1
|
92.5
|
112.1
|
164.8
|
153.4
|
1398.2
|
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm)
|
96.7
|
115.5
|
128.9
|
78.8
|
70.1
|
66.2
|
103.2
|
80.3
|
69.3
|
88.1
|
124.1
|
110.2
|
128.9
|
Iturria: Frantziako klimatologia zerbitzua[7]
|
|
- Plaza
- Gamaberria
- Etxeberrigaraia
- Ezponda
- Goihenetxea
- Jauregiborda
- Bentaberria
- Xiranberroa
- Basaburua
- Handiaga
- Ahadoa
- Aintzilsarria
Donejakue Bidea egiten zenbiltzan erromesak zaintzeko ospitalea egon zen bertan. Gainera, 1691ko euskarazko inskripzioa duen gurutzea dago bertan.
Aintzila lurraldearen zati bat, Ahatsa-Altzieta-Bazkazane, Buztintze-Hiriberri, Zaro, Lekunberri, Mendibe, Donazaharre eta Eiheralarre lurraldeen zati batekin batera, banandu egin zen Ezterenzubi udalerri berriaren zati izateko 1842ko ekainaren 11an.[8]
1793
|
1800
|
1806
|
1821
|
1831
|
1836
|
1841
|
1846
|
1851
|
1856
|
1861
|
1866
|
1872
|
1876
|
1881
|
1886
|
1891
|
1896
|
1901
|
416
|
297
|
413
|
344
|
558
|
590
|
423
|
362
|
341
|
336
|
303
|
301
|
320
|
307
|
270
|
260
|
241
|
227
|
217
|
1906
|
1911
|
1921
|
1926
|
1931
|
1936
|
1946
|
1954
|
1962
|
1968
|
1975
|
1982
|
1990
|
1999
|
2006
|
2011
|
2016
|
2018
|
|
232
|
211
|
191
|
187
|
193
|
183
|
176
|
168
|
146
|
123
|
136
|
113
|
110
|
103
|
118
|
130
|
118
|
114
|
Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Udalerriko ekonomiaren oinarria laborantza da, eta Irulegiko Arnoa jatorri-izendapena duen ardoa ekoizteko sor-markaren barruan dago.
Hasiera
|
Amaiera
|
Auzapeza
|
Alderdia
|
1995
|
2008
|
Jean Franzaistegi
|
|
2008
|
karguan
|
Gilbert Oçafrain
|
|
falta diren datuak osatu egin behar dira
|
2017ko urtarrilaren 1era arte, Aintzila Garazi-Baigorri herri elkargoaren kide zen. Une horretatik aurrera, sortu berria zen Euskal Hirigune Elkargoaren parte izatera pasa zen.[9]
Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Garazi eskualdeko herri guztiak sailkatu zituen, Arnegi izan ezik, ekialdeko behe-nafarrera euskalkian, Amiküze eta Oztibarre eskualdetan hitz egiten zena.[10]
Koldo Zuazok, 2010ean, Aintzilak nafar-lapurtera euskalkian sailkatu zituen.[11]
- ↑ /a.ints̻iʎa/ ahoskatua (laguntza)
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ Euskaltzaindia. 122. araua: Nafarroa Behereko herri izendegia. .
- ↑ Jobbé-Duval, Brigitte. (2009). Dictionnaire des noms de lieux des Pyrénées-Atlantiques. Archives & Culture ISBN 978-2-35077-151-9. PMC 466662204. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ a b c d e f Orpustan, Jean-Baptiste. (2006). Nouvelle toponymie basque : noms des pays, vallées, communes et hameaux historiques de Labourd, Basse-Navarre et Soule. (Éd. entièrement rev. et corr. argitaraldia) Presses universitaires de Bordeaux ISBN 2-86781-396-4. PMC 72757865. (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ (Frantsesez) Raymond, Paul. (1863). Dictionnaire topographique du département des Basses-Pyrénées. Impr. impériale (Noiz kontsultatua: 2021-05-17).
- ↑ Don Jose Yanguas Miranda jaunek argitaratu izenak
- ↑ Irulegiko estazioko balio klimatologikoak. Frantziako Gobernua (Noiz kontsultatua: 2020-08-24).
- ↑ (Frantsesez) texte, France Auteur du. (1842-01). «Frantziar Errepublikako legeak» Gallica (Noiz kontsultatua: 2021-06-27).
- ↑ Instituzioaren behar gorria. 2015eko urriaren 11. Argia.com
- ↑ Luis Luziano Bonaparte. Carte des Sept Provinces Basques, montrant la delimitation actuelle de l´euscara, et ses divisions en dialectes, sous-dialectes et varietés, 1863.
- ↑ Koldo Zuazo. El euskera y sus dialectos. Alberdania, 2010.