Veine tien by veine

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

PRATEN LEER JE DOOR TE LUISTEREN Luistertherapie Tomatis en Samonas

ROTTERDAMSE SPORTICONEN

Omdat ieder kind een voorbeeld nodig heeft

ALS ETEN EN DRINKEN NIET VANZELF GAAT Een dossier vol hulpmiddelen

EEN PEP-MASKER ALS HANDIG HULPJE Om meer lucht in je longen te krijgen

tien, 2017

â&#x201A;¬ 6,95

COVERMODEL Nadja

Nadja is bijna dertien jaar. Het is een lachebekkie met veel energie. Haar lievelingsdieren zijn paarden en dolfijnen. Ze gaat heel graag naar school: mytylschool De Thermiek in Leiden waar ze dol is op haar juffen en de kinderen uit haar klas. Vakanties duren voor haar altijd erg lang. Dan kijkt ze al uit naar ‘Gekke Geert’, haar taxichauffeur die altijd grapjes maakt.

Als Nadja iets meemaakt, wil ze het graag vertellen aan haar grote broer Jay, papa en mama. Dat doet ze met de woorden die ze kent, veel mimiek en wat gebaren. Vaste gewoontes zijn belangrijk voor haar: ze is dol op muziek, dus elke dag danst ze in haar rolstoel, kijkt ze naar DVD’s met muziek of maakt ze zelf muziek op haar piano. Ook is ze een echte poppenmoeder en gek op baby’s, ze zoekt daar zelf filmpjes over op Youtube. Ja, laat Nadja maar schuiven, die komt er wel.

De kleding van Nadja is gesponsord door

MODEMALL

VEINE

VAN DE REDACTIE

COLOFON UITGEVER Stichting Veine HOOFDREDACTIE Renée Ruisch

PUNT VAN RENÉE

EINDREDACTIE Frieda Zebrowski ART DIRECTION ConQuest communication. creation. FOTOGRAFIE COVER Emile Peters REDACTIE Marianne Zwanenburg WEBMASTER EN DESIGN Stephan van Rijt, Talk Today DRUKKERIJ Van de Water, Schiedam VERZENDING BGS Schiedam COLUMNISTEN Sandra Titulaer (revalidatiearts), Sylvie Suijkerbuijk (therapeut computer en handicap), Eva Vernet (ergotherapeut), Nicole Kien (advocaat), Chris (moeder), Arie van Tienhoven (ondernemer), Anne van Zwieten (moeder), Martin Meeuwissen (expert houdingsmanagement) ABONNEMENTEN abonnee@veine.nl ADVERTENTIES advertentie@veine.nl ADRES Palladiostraat 35,

VOOR MIJ IS DECEMBER ALTIJD EEN FEESTJE. WAARSCHIJNLIJK OMDAT IK ENERZIJDS EEN LEKKERBEK BEN EN ANDERZIJDS EEN TYPISCH FAMILIEMENS. TWEE EIGENSCHAPPEN DIE BIJ HET SINTERKLAASFEEST, DE KERST EN OUDEJAARSAVOND FEILLOOS GECOMBINEERD KUNNEN WORDEN.

3066 AH Rotterdam BANKREKENINGNUMMER

Dat eten soms meer stress kan

En we hebben een pgb’er gezocht om

NL66 INGB 0006 799 696

opleveren dan je lief is, besef ik weer

drie keer per week het avondeten te

als ik deze Veine lees. Ook wij hebben

komen geven aan onze meervoudig

Niets uit deze uitgave mag geheel of

als gezin een periode gehad waarin de

beperkte dochter. En dat doen we

gedeeltelijk worden verveelvoudigd,

eetmomenten met onze dochter, die al

twaalf jaar later nog steeds!

opgeslagen in een geautomatiseerd

te mager was, een regelrechte ramp

gegevensbestand of openbaar worden

waren. Vaak keken we elkaar ook

Eten is nu thuis voor iedereen weer

schriftelijke toestemming van de uitgever.

boos aan. “Moet ik haar nu alweer

een feestje. En ik, ik ga de keuken

Het is niet toegestaan Veine zonder

eten geven, ik heb het gisteravond

weer in om vooral gerechten te maken

ook al gedaan.” Gelukkig zijn wij nogal

die iedereen kan mee-eten. Want in

aansprakelijk voor eventuele onjuistheden

praktisch van aard en hebben we twee

een gezin met drie toch best lastig

in deze uitgave en niet verantwoordelijk

oplossingen gezocht. We hebben via

etende kinderen, is het altijd een

voor handelingen van derden welke

een diëtiste voeding gekregen waarin

uitdaging om iedereen een plezier

zoveel supplementen zitten dat de

te doen. En inspiratie? Die zoek ik in

het recht voor ingezonden materiaal

helft van de normale hoeveelheid ook

Veine, dit keer lekker op de bank voor

zonder kennisgeving vooraf geheel of

voldoende is.

het haardvuur.

gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder

schriftelijke goedkeuring op te nemen in een leesportefeuille. Veine is niet

mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Veine behoudt zich

gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

Namens het Veine-team hele fijne en smakelijke kerstdagen! •

BLIJVEND IN PRIJS VERLAAGD!

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP VEINE ONTVANG VIER KEER PER JAAR, TWEE JAAR LANG, VEINE THUIS VOOR SLECHTS EEN TIENTJE*! GA NAAR VEINE.NL EN GEBRUIK DE ACTIECODE: TEASER2018

VEINE

NU 2 JAAR VEINE VOOR SLECHTS € 10,-

* Deze aanbieding is geldig tot 1 april 2018. Abonnementen gelden tot wederopzegging (prijswijzigingen voorbehouden).

INHOUD

78 42 6

NIEUW! KLEIN GELUK

COLUMN ETEN; IK KAN HET ZELLUF

84 52

SPORT OMDAT IEDEREEN ZIJNÂ EIGEN IDOOL HEEFT!

COLUMN MET BEIDE BENEN OP DE VLOER?

STEEKJE LOS

WAT VIND JIJ VAN VEINE? REACTIES VAN LEZERS

58 12

THERAPIE ALS MUZIEK EN BELEVEN HAND IN HAND GAAN

(P)APPTALK

DOSSIER ETEN EN DRINKEN

COLUMN TOEGANKELIJKHEIDSOPTIES IPAD

SPORT STOERE SPORT; BASKETBAL

DOSSIER HET PEP-MASKER

OOKLEUK

COLUMN DE TIJD BEVRIEZEN

VAKANTIE STICHTING ON WHEELS

VEINE STEUNT NATUURLIJK SPELEN

COLUMN TIEN JAAR T-SPLITSINGEN

FEESTJE!

94 73

COLUMN SLIKKEN EN VERSLIKKEN

COLUMN VAN ANNE POST

96 74

OOKCIJFERS OVER ETEN EN DRINKEN

OP TELEVISIE IK GUNGELUK

102 76

ANNA MAAKT ER WAT VAN

FEEST 20 JAAR LANG FEEST!

MOOIE MENSEN

THERAPIE LUISTER EVEN GOED!

109

COLUMN ETEN EN DRINKEN

110

KERSTDINER STERRENDINER

KLEIN GELUK DIE TITEL VAN ONS TIJDSCHRIFT KOMT UIT DE FRANSE TAAL EN SPREEK JE UIT ALS VÈNNE. LA VEINE STAAT VOOR GELUK, FORTUIN EN GELUKZALIGHEID. ANDERZIJDS KUN JE VEINE VERTALEN ALS DE ADER, DE NERF OF BLOEDADER. Naast een prettig klinkende naam vonden we de betekenis illustratief. Een bloedader staat voor verbinding en is iets dat je nooit kunt doorknippen. Zo is ook de band van ouders met een beperkt kind. Een verbinding die er is en altijd blijft.

Daar waar andere kinderen hun vleugels uitslaan en loskomen van ouders, blijven kinderen met een beperking veelal heel dichtbij. Als het niet letterlijk fysiek is dan is het wel mentaal. Anderzijds sluit de gelukzalige uitleg van Veine feilloos aan op de visie achter dit magazine. Veine wil op positieve wijze inspireren en informeren. Het is onze stellige mening dat ontwikkeling (en comfort) gelukkig maken. Elk kind verdient dat!

VEINE

KLEIN GELUK

LICHT UIT, SPOT AAN! Handig als je ’s nachts even je kind wilt checken. Deze infrarood bewegingsmelder SpotON van Philips wordt automatisch ingeschakeld als je in de buurt komt en werkt op AAAbatterijen. Ook verkrijgbaar met leuke Disney afbeeldingen.

Prijs € 9,95 op internet

BELEVINGSTHEATER LIMATTIVO staat voor het activeren van de zintuigen op een interactieve, belevingsgerichte manier. Clown Li betrekt ook meervoudig beperkte kinderen bij het theater en komt naar scholen, kinderdagcentra of gewoon bij jou thuis! Limattivo heeft verschillende theaterprogramma’s gemaakt voor verschillende doelgroepen.

Meer info: limattivo.nl/belevingstheater

Een prachtig boek van Willem Vissers waarin hij allerlei momenten uit het leven van en met zijn beperkte zoon beschrijft. ‘Samuel is een soort Justin Bieber van de gehandicapten’.

ISBN: 9789048839797 | Prijs € 17,50

KLEIN GELUK

DE NAAM VAN ONZE NIEUWE RUBRIEK IS OOK DE NAAM VAN EEN HEEL MOOI SUBSIDIEPROGRAMMA VOOR MENSEN MET EEN BEPERKING. DIT KAN GEEN TOEVAL ZIJN…

KLEIN GELUK, GROTE IMPACT

EEN TUINTJE NAAR MIJN HART, ALLEEN VOOR JOU. O NEE, VOOR ALLEMAAL! Soms mag je voor een project meedenken over de inrichting van een (speel)tuin. Stop met denken hierover en schakel de expertise in van bureau Fonkel.

Zij gaan uit van wat kinderen met een beperking Iedereen wil graag gelukkig zijn. Voor mensen met een

nog wel kunnen en richten buitenspeelplaatsen zo

langdurige beperking is dit niet altijd vanzelfsprekend.

in dat kinderen met en zonder beperking samen

Het Fonds Nuts Ohra vindt dat een kwetsbare

kunnen spelen.

gezondheid een waardevol leven niet in de weg mag staan. Met het subsidieprogramma ‘Klein Geluk’ leveren zij een bijdrage door projecten te subsidiëren die positief bijdragen aan autonomie, sociale participatie of welbevinden.

Het subsidieprogramma loopt vier jaar en start op 1 januari 2018. Het totale budget is drie miljoen.

VEINE

Nieuwsgierig en benieuwd hoe je subsidie kunt aanvragen? Kijk op de website fnozorgvoorkansen.nl/klein-geluk/aanvragen/

Meer info: www.bureaufonkel.nl

KLEIN GELUK

Al eens gedacht aan een heerlijke massage zonder dat je iemand hierom hoeft te vragen? Gun jezelf (of iemand anders) een moment van ontspanning op een MASSAGEMATRAS MET VERWARMING. Plug de stekker in het stopcontact en wordt zennn.

Verkrijgbaar bij nenko.nl | Prijs € 99,95

OF JE NOU IN EEN ROLSTOEL ZIT OF IN DE SNEEUW BANJERT, ZEG MAAR ‘DAG’ TEGEN KOUDE VOETEN MET DEZE WARME FLEECE LAARSSOKKEN. Verkrijgbaar bij Decathlon | Prijs € 9,99

Nooit meer de angst dat je kind met beperking uit bed rolt tijdens de vakantie of bij logeerpartijen met deze mobiele bedtent van CloudCuddle. Het bestaat uit een opblaasbaar frame met een net en een hoeslaken. Door het lichte gewicht en het kleine formaat past het gewoon in een koffer.

De bedenker van dit innovatieve product is genomineerd voor de TEDxAmsterdamWomen Startup Award 2017. We duimen mee!

Verkrijgbaar bij cloudcuddle.com Prijs € 928,95 (inclusief pomp)

KLEIN GELUK

VEINE

Minke Verdonk (red. uit Veine negen) heeft

meer oog voor elkaar krijgen en elkaar beter leren

het boek geschreven voor zowel ouders als

begrijpen. Daarnaast beoogt het boek ouders

professionals (in spé) omdat zij zich beide hard

houvast en (h)erkenning te geven.

maken voor het kind met een (lichamelijke)

Het boek is op 23 november verschenen bij

beperking, maar elkaar (nog) niet altijd even

Scrivo Media, kost € 18,95 en is verkrijgbaar

goed kennen. Het is bedoeld als gids met tips en

bij hen, de auteur zelf en via (online) boekhandels.

adviezen die ervoor zorgen dat beide doelgroepen

ISBN 9789491687532.

COLUMN MET BEIDE BENEN OP DE VLOER? NIC

OLE K

I E N - a d vo c

a at

AFGELOPEN MAAND HEB IK VOOR MIJN WERK DE STAD KIEV IN OEKRAÏNE BEZOCHT. EN MOCHT U DAT NIET WETEN, OEKRAÏNE IS HET GROOTSTE LAND IN EUROPA. IN STEDEN ZOALS KIEV TREFT U NOG DE OUD-EUROPESE SFEER, MAAR DAN WEL MET AZIATISCHE/RUSSISCHE INVLOEDEN. GENIETEN DUS, VOORAL BIJ HET ETEN. Sinds de oorlog met Rusland vanwege de Krim en de

is als in Nederland? Het zette me aan het denken. Met alle

opstand van de rebellen in Lugansk en Donetzk, gaat een

voorzieningen die wij in Nederland hebben, zijn wij vaak nog

aanzienlijk deel van het nationaal budget in Oekraïne naar

niet tevreden. En ook ik, ik geef het toe, vind het nog steeds

de financiering van hun defensie. Daardoor blijft er minder

jammer als ik niet het nieuwste van het nieuwste hulpmiddel

over voor andere nationale uitgaven. En dat zie je als je

of geneesmiddel krijg dat op de markt beschikbaar is. Maar

in het land rondkijkt. De stand van de gezondheidszorg is

door iets van ons calvinisme houden we een niveau van zorg

er zeker niet zoals bij ons in Nederland. Met een beetje

in onze gezondheidszorg in Nederland waar we best wel

rondvragen blijkt dat mensen in Oekraïne het niet eens in

trots op mogen zijn. Ofwel door steeds af te vragen hoeveel

hun systeem hebben om naar een huisarts te gaan. Ze gaan

we eigenlijk met dat nieuwste van het nieuwste winnen. En

sneller naar de apotheek om zich te laten adviseren bij een

als dat te weinig is,concluderen we dat we het gewoon niet

probleem, waarvoor ze dan medicatie kopen, dan dat ze naar

collectief betalen.

de huisarts gaan. Zelfs initiatieven waarmee de huisarts de patient nagenoeg niets kostte, leverden geen verbetering in

Dus voor de volgende keer dat ik een lange neus trek als ik

de gang naar de huisarts op.

het nieuwste van het nieuwste niet krijg, en meteen naga of ik een kans maak om het bij de rechter wel af te dwingen (ik kan

Een consequentie van onder meer het feit dat mensen haast

het als advocaat natuurlijk niet laten), ga ik ook weer even

niet naar de dokter gaan (in combinatie met de oorlog en

denken of ik het nou echt nodig heb en wat ik nu echt mis als

drankgebruik) is dat de gemiddelde levensverwachting van

ik het niet kan gebruiken. Het reisje naar Kiev heeft mij ten

een man in Oekraïne nog geen 65 is. Daar schrok ik van en

minste opgeleverd dat ik kan waarderen wat wij in Nederland

het zorgde er voor dat ik weer even met twee benen op de

allemaal wel beschikbaar hebben. Ik kan mij voorstellen dat

vloer kwam te staan. Wist u dat Oekraïne, Kiev, nog minder

we daar allemaal zo nu en dan even aan herinnerd moeten

ver weg van Nederland is dan Zuid-Spanje? En toch is er zo’n

worden. Met respect overigens voor diegenen die ook in

groot verschil in het niveau van de gezondheidszorg. En heel

Nederland soms hulp nodig hebben om datgene te krijgen

eerlijk, er zijn toch nog wel meer Europese landen te noemen

waar ze ernstig behoefte aan hebben. Die moeten we met z’n

waarin de gezondheidszorg lang niet zo goed van kwaliteit

allen eenvoudigweg helpen. •

Nicole Kien is één van de topadvocaten in de gezondheidszorg en staat aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van LS&H Lawyers. Meer informatie: www.lshlawyers.nl

THERAPIE

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: BIJZONDER FOTOGRAFIE

ALS MUZIEK EN BELEVEN HAND IN HAND GAAN ALS JE TWEE LIEFDES MET ELKAAR COMBINEERT, KRIJG JE VANZELFSPREKEND EEN MOOI RESULTAAT. DAT IS HET GEVOEL DAT JE KRIJGT ALS JE DOOR VISSER AAN HET WERK ZIET. DOOR VISSER ADEMT MUZIEK. GEWAPEND MET GITAAR EN EEN FANTASTISCHE STEM TREEDT ZE VAAK OP. MAAR DOOR IS OOK OPGELEID ALS SOCIAALPEDAGOGISCH MEDEWERKER. ALS ZE WERKT MET KINDEREN MET EEN BEPERKING ZIE JE HAAR HART OPENGAAN. INMIDDELS IS DOOR OPGELEID TOT MUZIEKAGOOG EN HEEFT ZE HAAR WERK OP EEN KINDERDAGCENTRUM INGERUILD OM HELE DAGEN MET KINDEREN TE WERKEN EN MET HAAR TWEEDE LIEFDE; MUZIEK. PLEZIER MAKEN IS HET ALLERBELANGRIJKST Door Visser is opgeleid tot muziekagoog. Er is een wezenlijk verschil tussen een therapeut en een agoog. Een therapeut wil

VEINE

iemand genezen, een agoog helpt iemand om te gaan met zijn of haar beperking. “Ik wil vooral dat de kinderen dingen bereiken ondanks de beperking die ze hebben. En plezier daarbij vind ik het allerbelangrijkst”, vertelt Door. >

THERAPIE

"Ze genieten helemaal van het beleven van de muziek en gaan weer terug naar 'aarde', met de voeten op de grond."

THERAPIE

“Wat je met muziek kunt bereiken,

te helpen, volgde Door een cursus

ontdekte ik vooral toen ik als

BiM. BiM staat voor Beleven in

sociaalpedagogisch medewerker

Muziek. Bedenker Patrick Meuldijk

op een kinderdagcentrum werkte.

was werkzaam bij stichting Visio (red.

Dit gaf mij het idee om een opleiding

instelling voor mensen met een visuele

te volgen tot muziekagoog. Bij deze

beperking) en zag daar vaak kinderen

opleiding leer je vooral heel handig

met meervoudige beperkingen. Voor de

gebruik te maken van verschillende

werkwijze die Patrick ontwikkelde, hoef

instrumenten. Bij een xylofoon leer je

je muziek niet te zien; de muziek wordt

bijvoorbeeld samenspelen en hoe je dit

bij BiM beleefd en gevoeld op het lijf.

in je vingers krijgt. Deze opleiding heet

Hoewel het bedoeld is voor kinderen

orthoagogische muziekbegeleiding.”

met ernstige beperkingen vinden ook kinderen die gewoon naar een reguliere

Inmiddels heeft Door een streep

basisschool gaan het prettig om met

gehaald door haar oude carrière.

BiM aan de slag te gaan. Ze genieten

In haar eigen bedrijf ‘Door Muziek’

helemaal van het beleven van de muziek

kan ze hele dagen aan de slag voor

en gaan weer terug naar ‘aarde, met de

kinderen die haar hulp goed kunnen

voeten op de grond’.

gebruiken. Soms komen de kinderen

VEINE

bij Door, maar vaak bezoekt Door hen

Bij BiM wordt muziek aangeboden op

in hun vertrouwde omgeving op het

meer dan uitsluitend de gewoonlijke,

kinderdagcentrum of thuis. Soms wordt

auditieve wijze. Op het ritme van de

er individuele begeleiding geboden,

muziek wordt door de ‘BIMMER’ met

soms geeft Door ‘les’ aan een groepje

de hand lichte druk gegeven op de

kinderen. De beleving van de kinderen

armen en benen van het kind.

met muziek is heel intensief. De sessies

Bij de liedjes spelen hulpmaterialen

vinden plaats in een rustige omgeving

de hoofdrol. Bijvoorbeeld een pluizige

zodat de kinderen zich heel goed

handschoen, een lint, een veer of een

kunnen focussen op de muziek en heel

kralenketting. De 24 geselecteerde

weinig andere prikkels ervaren en zo

liedjes hebben elk hun eigen materiaal

min mogelijk afgeleid worden door

en geur. De liedjes en de werkwijze

andere dingen.

staan beschreven in twee handboeken waarin precies wordt uitgelegd hoe met

BELEVEN IN MUZIEK

elk liedje aan de slag gegaan wordt.

Om met name kinderen met een

Per sessie maakt zij gebruik van slechts

meervoudige beperking nog beter

één liedje en één hulpmiddel. >

THERAPIE

Het uitgangspunt in de werkwijze BiM is dat het kind of de volwassene de muziek op het lichaam ervaart. De ‘BIMMER’ vertaalt een klankeigenschap die in de muziek te horen is - zoals bijvoorbeeld sterk– zacht of vlug–langzaam - direct in een aanraking op het lichaam van het kind of de volwassene. Hierbij gebruikt hij verschillende materialen of zijn handen. De manier waarop de begeleider het materiaal of zijn handen gebruikt, is afgestemd op de gekozen klankeigenschap en de sfeer van het muziekstuk.

BiM kent verschillende doelen: bewust worden van het eigen lichaam, contact maken met jezelf, communicatie en contact maken met een ander, muziek beleven, muzikale ontwikkeling. Er kan getraind worden op bewust keuzes leren maken; wil je dit liedje en deze hulpmiddelen wel of juist niet?

THERAPIE

Vaak luistert ze samen met het kind naar het liedje, zonder

mogelijkheden zich voordoen. Bimmen is dus een middel

hulpmiddel te gebruiken. Dit om alvast een inleiding te

om andere doelstellingen bereikbaar te maken. “Het kan

geven aan het kind. Pas daarna komt het hulpmiddel als

natuurlijk ook als losstaande activiteit gezien worden; alleen

ondersteuning erbij. Sommige kinderen hebben het nodig

het bimmen is al iets wat als prettig ervaren wordt zonder

om op deze manier kennis te maken met het liedje en

dat het een direct vervolg heeft. In het eerste geval is het

de beleving.

eigenlijk het uitdelen van prikkels om iets te activeren.”

De combinatie die Door heeft door haar SPW-studie en haar

VOOR WIE IS BIM GESCHIKT?

muzikale capaciteiten is ideaal om tot goede resultaten te

Je kunt je goed voorstellen dat deze methode met name

komen. “Ouders komen vaak naar mij toe omdat zij weten dat

goed past bij kinderen met een heel laag ontwikkelingsniveau

hun kind geniet van muziek. Gaandeweg wordt het plezier dat

omdat juist deze groep vaak niet beschikt over

het kind beleeft aan het bimmen steeds vaker gecombineerd

lichaamsbewustzijn. Maar kinderen die hierover wel

met het bereiken van doelen. Het een versterkt het ander.

beschikken hebben ook baat bij het werken met BiM, met

Communicatiedoelen zijn bijvoorbeeld door het bimmen te

name om hun concentratie te verhogen door het geven van

realiseren”, vertelt Door zichtbaar enthousiast.

diepe druk.

BIM LIEDJES

Door denkt dat het zowel bij over- als bij onderprikkelde

De liedjes die Patrick Meuldijk voor BiM selecteerde,

kinderen baat kan hebben, omdat het geven van diepe

verschillen in lengte. Door het gebruikmaken van gehoor

druk ervoor zorgt dat er bepaalde stoffen in de hersenen

(muziek), tast (het aanraken), en geur (reuk) worden

vrijkomen die ervoor zorgen dat een volgende vrijkomende

verschillende zintuigen ingezet. Kinderen reageren heel

prikkel ook gemakkelijker ervaren wordt. Door kiest bij

verschillend op BiM. Sommige heel drukke kinderen worden

kinderen met prikkelverwerkingsproblemen vaak eerder voor

rustig van de beleving zodat het daarna mogelijk is om zich

de handschoen dan bijvoorbeeld voor aanrakingen met een

te kunnen concentreren. Andere kinderen sluiten zich zo

veertje. Het veertje kriebelt dan teveel, terwijl de handschoen

van de buitenwereld af dat zij in hun eigen wereld zitten,

als stevig wordt ervaren. In andere gevallen vinden kinderen

maar door te bimmen raken zij meer betrokken bij wat er om

het veertje juist fijn om mee te werken; het kriebelt en ze

hen heen gebeurt. Zij worden meer alert waardoor andere

vinden dat een grappig gevoel. •

BiM hulpmiddelen

VEINE

THERAPIE

BIM ZELF AANLEREN? Voor iedereen met een beetje muzikaal gevoel is de methode heel makkelijk aan te leren, ook als je geen muziekagoog bent zoals Door. Zij adviseert echter wel om minimaal een basiscursus te volgen bij Patrick Meuldijk. Veel ouders, maar ook medewerkers van dagcentra kunnen de methode gemakkelijk toepassen, zeker omdat de hulpmiddelen voor iedereen toegankelijk zijn. Voor meer informatie, kijk op de website www. bim-werkwijze.info

Kosten van een BiM-basiscursus: € 195,- inclusief het BiM-boek 1 met cd, het BiM-basispakket 1, het certificaat en een lunch.

De eerstvolgende BiM-basiscursus is op donderdag 18 januari 2018 in Bergen op Zoom.

ADVERTENTIE

LIKE ONS OP FACEBOOK!

Wil je op de hoogte blijven en dagelijks VEINE nieuws ontvangen, volg ons dan op Facebook. INFORMATIE DELEN, POSITIEVE ERVARINGEN UITWISSELEN. Zo kunnen we er met elkaar voor zorgen dat VEINE elk kwartaal kan blijven verschijnen.

FACEBOOK.COM/TIJDSCHRIFTVEINE

VEINE

LIKE ons op Facebook!

I JK

I LV

d ic

TOEGANKELIJKHEIDS OPTIES IPAD

COLUMN ER

BU I

JK - therapeut com

er p ut

TIJDENS MIJN WERK ALS ERGOTHERAPEUT GEBRUIK IK DAGELIJKS DE IPAD. HET IS EEN MOTIVATOR EN STIMULEERT COMMUNICATIE, COGNITIEVE ONTWIKKELING EN MOTORIEK. LEUK ZO’N IPAD, MAAR WAT ALS MOTORIEK, VISUS OF GEHOOR HET LASTIG MAAKT OM DE IPAD TE BEDIENEN? APPLE BIEDT VEEL TOEGANKELIJKHEIDSOPTIES OM HET GEBRUIK VAN DE IPAD VOOR EEN BREDE DOELGROEP MOGELIJK TE MAKEN. Een hele handige functie is de ‘begeleide toegang.’

Wanneer doelgerichte bediening van het touchscreen

Hiermee zorg je ervoor dat het kind binnen de gekozen

niet mogelijk is, kan de iPad ook volledig bediend worden

app blijft en er niet uit kan. Fijn voor kinderen die anders

met losse schakelaars. Zo kun je de bladzijde van je

de hele iPad door ‘swipen’ en per ongeluk in de mailbox

boek omslaan, muziek luisteren en zelfs met één druk

van papa terecht komen. Ook heel handig is dat je

op de schakelaar een selfie maken. Het is zelfs mogelijk

hiermee een deel van het touchscreen kan uitzetten.

om de hele iPad scannend met schakelaars te bedienen.

We kennen allemaal de reclame, die in gratis apps

Om de losse schakelaars aan te sluiten heb je een

verwerkt zit of dat je zonder dat je het in de gaten hebt

‘schakelaarinterface’ nodig. De Hook+ of Applicator zijn

opeens in de appstore terecht komt. Het kind kan dan

prima te gebruiken om de losse schakelaars met de iPad

in de app aan de slag zonder onbedoeld te verdwalen.

te verbinden.

‘Begeleide toegang’ adviseer ik dan ook vaak aan ouders en begeleiders. De leerkrachten zijn er erg blij mee!

Kennen jullie Helpkidzlearn al? Zij hebben veel leuke spelletjes en apps, prima te gebruiken

Wanneer het bedienen van het touchscreen lastig is,

met alle computeraanpassingen die er zijn zoals

kan de functie ‘aangepaste aanraking’ een uitkomst zijn.

joystick, schakelaars, touchscreen en oogbediening.

Tik je per ongeluk meerdere keren achter elkaar op het

De workshop van het bedrijf rdgKompagne over

touchscreen dan kan dit geregistreerd worden als één

het bedienen van de iPad met losse schakelaars

aanraking. De benodigde duur van aanraking is ook

was inspirerend.

instelbaar. Het is mogelijk om delen van tekst uit te laten spreken, de tekst op het scherm te vergroten en de iPad

Ik ga me hier verder in verdiepen, er zijn zoveel

te verbinden met je gehoorapparaat.

mogelijkheden met de iPad. •

SPORT

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE VAN BARBARA VAN BERGEN EN STOCK

STOERE SPORT; BASKETBAL

VEINE

WIE AAN BASKETBAL DENKT, DENKT AAN LANGE MANNEN EN VROUWEN. ZO LANG DAT ZE MET ÉÉN SPRONG DE ORANJE BAL IN DE BASKET KUNNEN LEGGEN. IK VIND HET VOORAL EEN STOERE SPORT; SNEL, FYSIEK EN TACTISCH. MAAR HOE ZIT DAT ALS JE KIJKT NAAR BASKETBAL VOOR MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE BEPERKING? HET BLIJKT NET ZO STOER TE ZIJN. DE LENGTE VAN DE SPELERS IS ONBELANGRIJK, HOEWEL LANGE ARMEN IN HET VELD WEL HANDIG ZIJN. HET GAAT MET NAME OM DE WENDBAARHEID, BALVAARDIGHEID EN SLIMHEID. BARBARA VAN BERGEN IS EEN VOORBEELD VAN ZO’N STOERE VROUW. ZIJ HEEFT DRIE PARALYMPISCHE SPELEN DEEL UITGEMAAKT VAN HET NEDERLANDS DAMESBASKETBALTEAM. ZOWEL IN LONDEN IN 2012 ALS IN RIO IN 2016 WONNEN DE DAMES EEN BRONZEN MEDAILLE. >

SPORT

Sport is leuk voor iedereen, op elk niveau.

SPORT

Barbara van Bergen met haar paralympische medaille.

Rolstoelbasketbal is ontstaan in Amerika toen net na de

met daaraan gekoppeld een aantal punten tussen 1 en 5.

tweede wereldoorlog gewonde soldaten terugkeerden naar

Elk rolstoelbasketbalteam mag maximaal veertien punten

hun thuisland. Ze basketbalden al voor de oorlog en wilden

tegelijkertijd in het veld hebben.

graag doorspelen, ondanks de beperkingen die ze hadden opgelopen. Met een aantal simpele aanpassingen en regels

Grootste verschil met gewoon basketbal is het dribbelen

voor spelers in een rolstoel werd de sport wereldwijd

(bewegen terwijl de bal gestuiterd wordt). De spelers moeten

populair. Eigenlijk is het spel in een rolstoel gelijk aan het

met de bal dribbelen als ze deze in bezit hebben. De regel

gewone basketbal. Wie het meest scoort in de basket,

is dat er twee keer aangezet mag worden (het zogenaamde

wint de wedstrijd.

‘pushen’) voordat de bal gestuiterd moet worden. Als na tweemaal pushen de speler de bal niet stuitert of niet

VEINE

Een rolstoelbasketbalteam bestaat uit vijf spelers en

overspeelt, maar nog een keer pusht, wordt hij door de

zeven wisselspelers die gebruik maken van speciale

scheidsrechter afgefloten voor de overtreding ‘3 keer

sportrolstoelen, licht van gewicht, maar wel ijzersterk.

pushen’. In dat geval gaat de bal naar de tegenpartij.

Deze rolstoelen hebben schuinstaande wielen die goed wendbaar zijn en aan de achterkant kiepwieltjes. Aan de

ROLSTOELBASKETBALLER; BARBARA VAN BERGEN

voorkant zit een smalle bumper van maximaal 11 cm

De 39-jarige Barbara van Bergen kreeg elf jaar geleden een

hoog. Afhankelijk van je beperking krijg je een klasse

motorongeluk waarbij ze een dwarslaesie vanaf haar middel

SPORT

opliep. Tijdens haar revalidatieperiode kwam Barbara in

voor haar ongeluk graag ging hardlopen, was juist dat nu

aanraking met rolstoelbasketbal en was ze eigenlijk meteen

niet meer mogelijk. Toch pakt Barbara het sporten snel weer

verkocht! Ze speelt bij Arrows’81 in Rotterdam, waar je twee

op als ze ontdekt dat basketbal een superleuke sport is,

keer in de week kunt trainen. Afhankelijk van de competitie

ook in een rolstoel. “Sporten in een team heeft mij vooral in

waar je aan deelneemt, speel je elk weekend of één keer per

het begin van mijn revalidatie geholpen in allerlei dagelijkse

maand wedstrijden.

vaardigheden. Als je niet weet hoe iets moet of als iets niet lukt, kun je bij een teamgenootje checken hoe die ermee om

Als je van de ene op de andere dag in een rolstoel belandt,

gaat”, legt Barbara uit.

staat je wereld wel op zijn kop. “Niet iets waar je van tevoren op zit te wachten, maar wel iets waardoor je jezelf leert

“De afgelopen tien jaar was basketbal een van de

kennen. Je hebt namelijk een keuze. Ik koos ervoor om

belangrijkste dingen in mijn leven. Het was mijn dagelijkse

niet te zwelgen in zelfmedelijden, maar er het beste van te

bezigheid, mijn passie, mijn werk. Met het Nederlands

maken. Dit betekende voor mij zo snel mogelijk zelfstandig

damesteam heb ik deelgenomen aan diverse EK’s en WK’s

zijn en mijn leven weer oppakken. Soms net even anders,

maar ook aan drie paralympische spelen, waarbij we twee

maar wel op mijn manier”, vertelt Barbara. Daar waar ze

keer een bronzen medaille wonnen. >

SPORT

"Sporten in een team heeft mij vooral in het begin van mijn revalidatie geholpen in allerlei dagelijkse vaardigheden."

VEINE

SPORT

Dus ik kan wel zeggen dat het me veel heeft gebracht

DE DIRK KUYT FOUNDATION

en dan bedoel ik niet alleen de medailles, maar ook alle

Als ambassadeur van de Dirk Kuyt Foundation is Barbara

ervaringen, mensen die ik heb leren kennen en als rolmodel

aanwezig bij een aantal evenementen die de foundation

en ambassadeur van diverse stichtingen.”

(mede)organiseert om daar haar ervaringen en enthousiasme voor sport over te brengen aan kinderen, jongeren en

(TE) WEINIG KINDEREN SPELEN ROLSTOELBASKETBAL

ouders van kinderen met een beperking. Ook voor de

Er zijn relatief weinig kinderen die op jonge leeftijd al gaan

lezers van Veine heeft Barbara een advies: “Sport is leuk

rolstoelbasketballen. Vaak is het makkelijker om een andere

voor iedereen, op elk niveau. Sport leert kinderen omgaan

sport te beoefenen, ook gezien het feit dat je er een toch wel

met hun beperking, maar ook buiten hun comfortzone te

dure sportrolstoel voor nodig hebt. “Het is jammer dat niet

treden en nieuwe dingen te ontdekken. En ik denk dat dit

meer kinderen direct kunnen gaan basketballen. Vaak is het

niet alleen voor kinderen, maar ook voor veel ouders geldt.

niet alleen de stoel, maar ook de afstand tot een vereniging

Sociale vaardigheden en doorzettingsvermogen worden door

een overweging voor veel ouders. Voor de stoel is vaak wel

sport ontwikkeld, zelfvertrouwen opgebouwd, ze krijgen

een oplossing te vinden. De meeste verenigingen of leden

er energie van en kunnen er hun energie in kwijt. Ook wel

hebben wel een oude stoel die tijdelijk gebruikt kan worden.

eens lekker a.”

Dan kunnen kinderen op die manier ontdekken of ze het leuk vinden. Ik weet zeker dat ze meteen verknocht zijn.

EENS UITPROBEREN?

Vervolgens kunnen ouders bij de gemeente via de WMO een

Wil je weten of je bij jou in de buurt kunt rolstoelbasketballen,

sportbudget aanvragen om een sportrolstoel te kopen.”

kijk dan op www.unieksporten.nl. Op deze website kun je ‘basketbal’ selecteren en op postcode zoeken welke vereniging er bij jou in de buurt zit. Superhandig! •

DOSSIER

Als lucht niet overal in de longen komt, kunnen luchtweginfecties ontstaan. VEINE

DOSSIER

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉ COLLECTIE

HET PEP-MASKER, DE OPPEPPER VOOR JE LONGEN ALS KINDEREN REGELMATIG EEN LUCHTWEGINFECTIE HEBBEN, IS HET GEBRUIK VAN EEN ZOGENAAMD PEP-MASKER TE ADVISEREN. KINDERFYSIOTHERAPEUT LIANNE VAN DER GIESSEN (WERKZAAM IN HET ERASMUS MC SOPHIA KINDERZIEKENHUIS) WEET ALLES VAN DIT SIMPELE, VERNUFTIGE APPARAATJE. ALS DE LUCHT NIET OVERAL IN DE LONGEN KOMT, KUNNEN DAT PLEKJES WORDEN WAAR LUCHTWEGINFECTIES KUNNEN ONTSTAAN. “Denk maar aan een toetje van Mona. Als je in de verpakking geen gaatje prikt waardoor er lucht achter de pudding komt, blijft de pudding zitten en krijg je het er niet uit. Zo is het ook in je longen. Je hebt lucht nodig om sputum te kunnen verplaatsen en die lucht moet achter/onder het sputum komen.” >

DOSSIER

“In de praktijk heeft een kind met een meervoudige beperking vaak niet genoeg aan de gewone ademhaling." Deze constatering vormt het startpunt om na te denken hoe je dat bij kinderen

VEINE

WAT DOET HET PEP-MASKER PRECIES? Het masker ziet eruit als een gewoon masker

met een meervoudige beperking voor elkaar krijgt.

dat over de mond en neus geplaatst wordt. In het masker

Immers, aan veel kinderen kun je niet simpelweg vragen:

zitten twee openingen. Een om in te ademen en een om

“Haal eens diep adem.”

weer uit te ademen. Er zitten twee rubbertjes op die ervoor

Er zijn meerdere factoren die een rol spelen bij

zorgen dat de lucht bij het in- en uitblazen door de juiste

longproblemen bij kinderen met een meervoudige beperking.

opening gaat. De inademingsopening is een groot gat waar

Aanvankelijk waren er veel technieken die vooral gericht

geen weerstand door de gebruiker ondervonden wordt.

waren op uitademing. “Het eigenlijk zo hard laten waaien in

De uitademingsopening is een klein gaatje. Er daarin zit

je longen zodat het slijm/ sputum eruit komt”, vertelt Lianne.

het vernuft. Als je gewoon inademt zou de daaropvolgende

Dat terwijl er bij gezonde kinderen juist de nadruk lag op

uitademing dus heel lang duren omdat het uitademingsgaatje

het goed beluchten van de longen om problemen die een

heel erg klein is. Alleen als je heel hard zou uitademen, dan

luchtweginfectie veroorzaken te voorkomen. Lianne bedacht

kun je dit compenseren. Als je niet compenseert, betekent

dat ze ook eens moest proberen om bij kinderen met een

dit dat je eigenlijk maar een paar keer per minuut kunnen

meervoudige beperking net als bij andere kinderen een PEP-

ademen Om toch genoeg zuurstof binnen te krijgen krijg

masker op het gezicht te plaatsen om zo te kunnen zien wat

je vanuit je hersenen een seintje om al eerder weer in te

het effect daarvan zou zijn.

ademen, dus voordat je helemaal bent uitgeademd.

DOSSIER

De inademing start dus op het moment

longen opgebouwd. In het PEP-masker

dat je nog lucht in je longen hebt van de

is met behulp van gekleurde dopjes

vorige ademhaling. Daardoor pomp je

deze weerstand te bepalen; waarbij de

dus als het ware je longen op.

kleinste weerstand natuurlijk de meeste opbouw van druk geeft.

“Wat slim”, denk ik, maar tegelijkertijd vraag ik mij af of er dan eigenlijk niet te

IS HET GEBRUIK VAN HET PEP-

veel zuurstof in je longen komt. Lianne

MASKER VOOR ELK KIND GESCHIKT?

antwoordt: “Dat is eigenlijk voor dat

Binnen de groep meervoudig beperkte

moment niet zo erg omdat je het PEP-

kinderen is het voor meer kinderen

masker maar 10 tot 15 ademhalingen

geschikt dan Lianne aanvankelijk zelf

gebruikt. Dit zou gedurende een hele

had kunnen denken. Zij had het idee

dag niet vol te houden zijn.” Lianne

dat meer kinderen weerstand zouden

vervolgt: “Na deze 10-15 ademhalingen

vertonen, maar dit blijkt in de praktijk

kan je ervoor kiezen om nog een

mee te vallen.

uitademingstechniek, bijvoorbeeld comprimeren, toe te passen, dat is

“In de praktijk heeft een kind met

geheel afhankelijk van de persoon.

een meervoudige beperking vaak niet

Daarna doe je nog een tweede en een

genoeg aan de gewone ademhaling.

derde serie ademhalingen door het

Dit komt omdat deze kinderen maar

PEP-masker.”

heel weinig lucht per ademhaling verplaatsen, de hele dag door. De

PEP is een afkorting voor positive

oorzaak zit ‘m in meerdere dingen.

expiratory pressure. Bij het PEP-

Een daarvan is dat zij veel zitten in een

masker is het de bedoeling dat er meer

rolstoel of zelfs alleen maar kunnen

lucht in je longen komt, niet speciaal

liggen. Ze bewegen niet of nauwelijks.”

meer zuurstof. Lucht geeft druk en

Je zou zeggen wat doet dat ertoe, maar

doordat de lucht gedurende een

Lianne legt uit dat snel een sprintje

aantal ademhalingen zich in je longen

trekken om je bus te halen, helpt om

opstapelt is de kans groter dat de

je longen even een ‘boost’ te geven.

lucht achter (of onder) het slijm komt.

“Vergelijk het maar met mensen zonder

Die twee dingen, luchtdruk en tijd heb

beperking als zij liggen te slapen. Dan

je nodig. Door tegen een weerstand

is de ademhaling ook heel rustig en

uit te ademen, wordt er druk in de

gelijkmatig. >

DOSSIER

Ook dan wordt er minder lucht

hebben maar niet verstandelijk beperkt

verplaatst. Op zo’n moment doet een

zijn, ondervinden vaak dezelfde

deel van de longen niet actief mee”,

problemen. “Het verschil zit erin dat je

legt Lianne uit. Als je dan beseft dat

deze kinderen wel kunt vertellen wat ze

luchtverplaatsing mede zorgt voor

moeten doen. Echter ook deze kinderen

sputumverplaatsing, dan gaan de

kunnen de opdrachtjes die je zou

kwartjes vallen. Alleen dus al door het

willen geven vaak niet uitvoeren, maar

feit dat meervoudig beperkte kinderen

dan door hun lichamelijke beperking.

merendeels een oppervlakkige

Dat geldt ook voor kinderen met een

ademhaling hebben, krijgen zij sneller te

ernstige spierziekte, ook zij hebben te

maken met infecties aan de luchtwegen.

maken met deze problematiek.

En daar komen nog andere factoren bij. Kinderen met beperkingen hebben

ONVOLDOENDE INADEMEN EN

weinig kracht om te hoesten. Ook zie

GEBREK AAN HOESTKRACHT

je dat zij ook een hoge ‘hoestdrempel’

Er zijn dus heel veel verschillende

hebben. “Voordat zij gaan hoesten,

oorzaken waardoor een

hebben mensen zonder beperking al

luchtweginfectie kan ontstaan. Er zijn

twintig keer eerder gehoest. Bovendien

twee factoren die meervoudig beperkte

verslikken zij zich vaker en hebben zij

kinderen hinderen om een oplossing

vaker reflux.”

hiervoor te vinden. Enerzijds is dat de beperkte mogelijkheid voldoende in te

VEINE

Ook de verzorging door anderen

ademen en anderzijds het tekort aan

kan een risicofactor zijn. Besmetting

hoestkracht. “Het PEP-masker helpt

door contact met veel verschillende

bij de eerste factor maar doet niets

personen (op bijvoorbeeld een

voor de andere factor, de verminderde

kinderdagcentrum) is ook een risico.

hoest kracht of hoest kwaliteit. Maar,

En tel daar nog eens bij op dat

terugdenkend aan het voorbeeld van

afwisselende verzorgers en begeleiders

het Monatoetje kun je je wel voorstellen

niet zo snel veranderingen kunnen

dat als er meer lucht in de longen zit, dit

opmerken aan het kind als wanneer dat

ertoe leidt dat het sputum makkelijker

door slechts een persoon zou worden

kan worden opgehoest. Het PEP-

gedaan. Eén ding is zeker. Er zijn heel

masker heeft dus een tweeledige

veel redenen waardoor juist kinderen

functie; preventief en als behandeling.

met een meervoudige beperking sneller

Preventief is het ademhalen in vijftien

in de problemen komen als het om hun

teugen in een serie van drie. Als er

longen gaat.

sputum is, ga je uitademingsoefeningen

Kinderen die een lichamelijke beperking

erbij doen”, legt Lianne uit.

DOSSIER

MOET ELK KIND MET COMPLEXE BEPERKINGEN

Sommige kinderen gebruiken het masker zonder enige

HET PEP-MASKER GEBRUIKEN?

moeite terwijl anderen er volledig van in de stress raken.

Er zijn voorstanders van het gebruiken van het PEP-masker

Heel veel revalidatiecentra hebben wel een of meerdere

bij alle kinderen met complexe beperkingen. Immers,

PEP-maskers zodat er één kan worden uitgeprobeerd. Als het

meervoudig beperkte kinderen, maar ook kinderen met

gebruik van het masker aanslaat, kan het daarna altijd worden

CP, Duchenne enzovoort, overlijden vaak als gevolg van

besteld via de zorgverzekering, na doorverwijzing van een

longproblemen.

(revalidatie)arts”.

Lianne is van mening dat gebruik van het PEP-masker pas

ZIJN ER CONTRA-INDICATIES?

moet worden ingezet op het moment dat er daadwerkelijk

“Ja, bij acute longbloedingen en een klaplong mag het

sprake is van terugkerende onderste luchtweginfecties. . Als

masker niet worden gebruikt. Dat betekent dat het kind

kinderen nooit last hebben ondervonden van hun ademhaling

respectievelijk vers bloed op hoest of acuut toenemend

zou zij het gebruik van het PEP-masker dan ook niet aan hen

benauwd is. Op dat moment is contact opnemen met een

voorschrijven. Het betekent altijd dat er ‘weer iets bij komt’

arts nodig. Het gebruik van een PEP-masker zou dan de

voor het kind. Ook de ouders moeten weer iets extra’s doen.

klachten verergeren. Niet alle artsen zijn overtuigd van de

“Bij kinderen die herhaaldelijk een luchtweginfectie hebben,

positieve werking van het PEP-masker, zuiver omdat er geen

is het zeker aan te raden. Of het kind het gebruik wil toelaten,

wetenschappelijk bewijs voor is. •

is gewoon een kwestie van het uitproberen.

Het masker ziet eruit als een gewoon masker dat over de mond en neus geplaatst wordt.

OOKLEUK OM MET ÉÉN HAND TE PELLEN

VEINE

Hoe handig is deze eierdop? De zuignap houdt de eierdop op zijn plek waardoor pellen met één hand gewoon gaat lukken. Appeltje eitje!

Verkrijgbaar bij thuiszorgwinkelxl.nl | Prijs: € 9,95

De SEATZAC is eigenlijk een grote zak die je zonder pomp, heel snel vult. Door met één zigzaggende beweging de zak te zwaaien vul je deze binnen een minuut met 400 liter lucht. Hij weegt maar 750 gram en wordt geleverd met een draagtas. Die neem je dus zo mee naar het strand, zwembad of gewoon als je bij kennissen op bezoek gaat. Zo hebben kinderen die niet zelf kunnen zitten toch een lekkere zit/ligplaats! Verkrijgbaar in diverse funky kleuren.

Verkrijgbaar bij veine.nl | Prijs: € 29,99

OOKLEUK OM MAKKELIJK MEE TE NEMEN

Met deze ZUBITS is de tijd van zelf strikken, losse veters, knopen en struikelen voorbij! Deze magnetische vetersluitingen kun je met één hand aan elkaar klikken. Losmaken kan zelfs zonder je handen te gebruiken; door je voet naar voren te bewegen. Zubits zijn er in allerlei toffe kleuren en in drie maten; kinderen, (jong)volwassenen en voor zware belasting (orthopedische schoenen!).

Verkrijgbaar bij zubits.eu | Prijs: ongeveer € 19,00

VEINE

OOKLEUK OM VETERSCHOENEN TE KOPEN!

OOKLEUK OM NIET OP TE ETEN

Geen big mac maar een BIG MACK! Druk op de knop om een spraakboodschap van maximaal twee minuten op te nemen. Of nog leuker gebruik de knop als functieschakelaar of koppel ‘m aan elektronisch speelgoed dat zo heel eenvoudig kan worden bediend.

Verkrijgbaar bij rdgkompagne.nl | Prijs: verschillende types verkrijgbaar, deze BIG Step-by-Step kost € 219,35

OOKLEUK OM JE ROLSTOEL TE PIMPEN

Hoe leuk zou het zijn om af en toe het uiterlijk van je rijdende zitplaats van kleur te veranderen? PLASTI DIP is een rubber coating die je kunt sprayen of smeren en zonder enige schade kunt aanbrengen op allerlei producten. Zo kun je jouw rolstoel eindelijk in je lievelingskleur spuiten!

VEINE

En moet deze weer ingeleverd worden? Geen probleem, dan haal je het er gewoon weer af.

Verkrijgbaar bij autowasshop.nl l Prijs: € 15,95

Deze vrolijke KERSTMAN met glittersneeuw en ledlicht is van kunststof en daardoor minder breekbaar. altijd fijn als je motoriek je weleens in de steek laat. De kerstman geeft steeds andere kleurtjes, de vrolijke noot op het kerstfeest.

Verkrijgbaar bij Action | Prijs: â&#x201A;¬ 5,00

OOKLEUK VOOR EEN FEESTELIJK GEVOEL

OOKLEUK VOOR DE BROODNODIGE ONTSPANNING

Met dit simpele, vrolijke apparaatje kun je een heerlijke massage geven aan een ander of aan jezelf. Na de drukke feestmaanden is dat geen overbodige luxe.

VEINE

Verkrijgbaar bij Primark | Prijs: â&#x201A;¬ 1,50

ADVERTENTIE

VEINE

THERAPIE

COLUMN DE TIJD BEVRIEZEN

CHR I S - m

oed

MOEDERS MET PUBERS HERKENNEN HET WEL. AF EN TOE KUN JE JE EIGEN KROOST WEL ACHTER HET BEHANG PLAKKEN. EEN WIJZE VRIENDIN ZEI MIJ LAATST DAT DIT ALLEMAAL EEN FUNCTIE HEEFT. “CHRIS, PUBERS ZIJN ZO STRONTVERVELEND OMDAT ALS ZE DAN HET HUIS UITGAAN, JIJ ALS MOEDER ALLEEN MAAR OPGELUCHT BENT. ALS ZE ALTIJD MAAR LIEF EN GEZELLIG BLIJVEN, KUN JE ZE NOOIT LOSLATEN”. Ik glimlach en mijn gedachten dwalen

gebruik als rollator. Nee, ik zie wel een

in Nederland pakken we het zelf

af naar mijn tweede puberkind. Mijn

empty nest voor me waarbij wij samen

op. We realiseren een kleinschalig

meervoudig beperkte dochter die

ook nog een aantal jaren lekker gaan

woonproject, een platte organisatie die

nooit vervelend is en nog elke dag zo

genieten van het leven.

niet teveel kost. Als we met een groep

afhankelijk. Dat handige mechanisme

bij elkaar komen en onze wensen op

dat ik ze zat zou zijn, gaat niet werken

En als je dat laatste wil realiseren,

papier zetten, voelt dat goed. Je krijgt

voor haar. Ik krijg eigenlijk buikpijn bij de

moet je nu al aan de slag. Tenminste,

energie van elkaar. Je krijgt al energie

gedachte dat ik haar ooit los moet laten.

als je ook nog wil dat je kind in een

van de gedachte dat het allemaal wel

huis komt dat naar je zin is. Want een

goed komt.

Toch zijn we als ouders daar al jaren

klein onderzoekje in de wijde omgeving

over bezig. Vanaf haar geboorte vragen

levert al snel op dat ik mijn kwetsbare

En terwijl ik zo met de toekomst bezig

we ons al af wie er voor haar gaat

meisje die zoveel zorg en begeleiding

ben, zou ik stiekem de tijd wel willen

zorgen als ons iets overkomt. Of ze ooit

nodig heeft, nooit in één van de

bevriezen. Heerlijk, dat drukke gezin

het huis uitgaat en op welke leeftijd.

mogelijke woonhuizen wil hebben.

met die kinderen die je soms achter het

Thuis roepen wij stoer dat we vinden

Te weinig bemanning, te weinig

behang wil plakken. Als alles nou eens

dat ook zij rond haar twintigste ergens

expertise en teveel een cleane

tien jaar stil kan blijven staan, hoe cool

anders zou moeten gaan wonen. Ik

zorgomgeving. En dus hebben we

zou dat zijn? •

wil niet met 70 jaar nog ploeteren en

een groepje ouders geformeerd die

achter een rolstoel lopen, die ik dan

hetzelfde denken. En zoals vele ouders

VAKANTIE

"Met twee jongens in een rolstoel stap je niet zomaar een hotel binnen. Nergens vind je een hoog-laagbed of een tillift die je eigenlijk wel nodig hebt."

VEINE

VAKANTIE

GRONDLEGGER VAN DE STICHTING ON WHEELS

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE

MARIJKE SENTGES IK BEN MEER DAN EEN BEETJE ONDER DE INDRUK VAN DEZE VROUW. WAT EEN KRACHT EN ENERGIE HEEFT MARIJKE SENTGES. OF ZE NOU DE DIRECTEUR VAN HUIS TER DUIN, WOLTER KROES OF EEN BEKENDE VOETBALLER MOET BELLEN, ZE DRAAIT NERGENS HAAR HAND VOOR OM. DEZE MOEDER VERDIENT EEN LINTJE. MAAR DAAR HOEF IK HAAR NIET VOOR AAN TE MELDEN. HET LINTJE (RIDDER IN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU) HEEFT ZE INMIDDELS AL GEKREGEN, EN TERECHT! WAT EEN GEWELDIGE STICHTING HEEFT DEZE DAME OP POTEN, OF BETER GEZEGD OP WIELEN, GEZET. DE STICHTING ON WHEELS VERHUURT ONDER ANDERE CAMPERS, AANGEPAST VOOR GEHANDICAPTE KINDEREN OF VOLWASSENEN. Het begon allemaal toen haar beide zoons, Nik en Jes, de spierziekte Duchenne bleken te hebben. “Je wereld stort in. En dan niet één, maar onze beide jongens bleken deze rotziekte te hebben.” Toch besloten Marijke en haar man niet bij de pakken neer te gaan zitten. ‘We gaan er gewoon alles uithalen wat erin zit’, werd het motto van hun verdere leven. De beide jongens zijn op 26-jarige leeftijd overleden. In het gesprek wat ik met Marijke heb, zie ik een trotse blik als ze het over haar kanjers heeft. >

VAKANTIE

VEINE

En dat de jongens het familiemotto hebben opgevolgd,

en New York. Juist door dat reizen ondervond Marijke zelf

blijkt wel uit haar verhalen. Met name Jes die zijn oudere

hoe lastig het was om een geschikt onderkomen te vinden

broer Nik verloor, besloot dat hij geen moment voorbij wilde

tijdens de vakantie. “Met twee jongens in een rolstoel stap

laten gaan zonder te genieten. Reizen, festivals bezoeken,

je niet zomaar een hotel binnen. Nergens vind je een hoog-

naar voetbalwedstrijden van zijn favoriete club Ajax…..

laagbed of een tillift die je eigenlijk wel nodig hebt.“ En zo was

er ging geen weekend voorbij of Jes was op stap. Veelal

het plan geboren om geld in te zamelen om een camper te

met zijn grote groep vrienden. Eén ding is duidelijk. De

kopen en deze aan te laten passen. “Het enthousiasme van

jongens hebben in de 26 jaar dat ze geleefd hebben meer

gezinnen die voor een klein bedrag de camper kunnen huren,

meegemaakt dan menig bejaarde van tachtig.

was groot. Zo groot dat we al snel verder gingen kijken”, vertelt Marijke. Steeds werd eerst het geld ingezameld en

Vanuit de gedachte er alles uit te halen, besloten Marijke en

als het streefbedrag weer gehaald was, werd de volgende

haar man Roel ook regelmatig te reizen. Van kamperen in

‘Stichting on Wheels’ wens vervuld. Inmiddels beschikt

Spanje, een rondreis door Florida tot een vakantie in Curaçao

de stichting over een eigen pand met opslag, meerdere

VAKANTIE

Stichting On Wheels startte in 1997 met de missie een compleet aangepaste camper te realiseren. Vandaag de dag is deze missie veel ruimer en luidt: Stichting On Wheels wil kinderen, jongeren en volwassenen met een ernstige lichamelijke beperking ondersteunen. De stichting wil dat iedereen kan genieten van een onbezorgd dagje uit of zelfs een complete vakantie. Dat maken ze mogelijk door de verhuur van aangepaste vervoer- en kampeermiddelen, chalets en de organisatie van leuke evenementen en activiteiten.

campers, busjes, chalets, rondvaartboot The Big Dragon en zelfs een motor met zijspan, uiteraard allemaal aangepast voor rolstoelgebruikers. Nu de jongens er niet meer zijn, kost het Marijke veel moeite om de stichting voort te zetten. De enorme leegte die achter is gebleven toen Nik augustus 2012 en Jes in juni 2016 overleden, doet nog dagelijks heel veel pijn. “Laatst was hier een gezin voor een camper. Zij brachten hun zoon met de ziekte van Duchenne mee. Dan laat ik dat door één van de vrijwilligers afhandelen, dan wordt het mij echt even te veel.” Toch geeft Marijke niet zomaar op. De stichting is niet alleen haar levenswerk, maar ook dat van haar zoons. Als we de loods inlopen om de campers te bekijken, zie ik aan de muren alle foto’s en krantenknipsels van 20 jaar levenswerk. Al vertellend wijst ze diverse foto’s aan. Wat een werk is dit geweest, maar wat een hoogtepunten hebben zij met elkaar beleefd! >

VAKANTIE

FAMILIE DE RIDDER GENIET JAARLIJKS

De laatste jaren met zijn drietjes, maar ook de andere

IN EEN CHALET IN ZEELAND

kinderen en vriendinnen van Debbie komen dan gerust

Kees en Josien de Ridder hebben drie kinderen. Hun

een paar dagen langs. Kees: “Het verveelt mij nog altijd

middelste, dochter Debbie, heeft een spierziekte en heeft

niet. Zeeland is gewoon heel leuk, het strand en de kleine

24/7 oproepbare zorg nodig. “Toen Debbie nog klein

dorpjes…” Debbie zelf is vooral dol op winkelen en

was, gingen we met ons hele gezin kamperen, maar toen

braderieën. En die zijn er genoeg in de buurt!

Debbie groter en zwaarder werd, ging dat eigenlijk niet echt

VEINE

meer. Het ruime chalet dat Stichting on Wheels verhuurt

Het chalet in Kamperland is voor 6 personen. Er zijn twee

op Kamperland in Zeeland is voor ons een uitkomst.”

hoog-laagbedden, een tillift en een aangepaste badkamer.

Inmiddels zijn de kinderen de deur uit. Debbie woont in een

“Zo is het voor ons als ouders ook heel goed te doen om

focuswoning. Maar nog altijd gaan ze in de zomer twee

Debbie te verzorgen, zo is het voor allemaal vakantie!” vertelt

weken naar Zeeland.

moeder Josien lachend. •

VAKANTIE

DE DAADKRACHT VAN DE STICHTING DOOR DE JAREN HEEN: • de oprichting van rolstoelhockeyvereniging Evergreen On Wheels; • vier compleet aangepaste campers; • eerste aangepaste chalet op het Roompot Beach Resort te Kamperland; • vier aangepaste rolstoelbussen; • Volkswagen Transporter met elektrische lift; • motor met rolstoelzijspan; • eigen onderkomen aan de Vierde Hoeve 51; • renovatie van de 1ste en 2de aangepaste camper; • tweede aangepaste chalet op park Klein Vink in Arcen (Limburg); • renovatie van ons aangepaste chalet in Kamperland (Zeeland); • aangepaste Westlandse schuit ‘The Big Dragon’ voor rondvaarten door het Westland; • de nieuwste camper, die camper 1 verving, was in het voorjaar van 2017 klaar.

Nieuwe doelstellingen voor 2018 zijn: • Voor de campers elk jaar de inventaris vernieuwen, zoals nieuwe dekbedden, kussens, borden, glazen, pannen, etc. • De inventaris van de chalets eens in de paar jaar vervangen. • Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheid om een derde chalet te realiseren. 47 En er is steeds meer behoefte aan onze vakantie mogelijkheden. Het chalet in Zeeland is al voor heel 2018 volgeboekt!

ALLES KAN MET ABENA

Win een professionele fotoshoot!

ADVERTORIAL

SCHUILT ER EEN ECHT FOTOMODEL IN JE ZOON OF DOCHTER? ABENA EN VEINE ORGANISEREN SAMEN DE ACTIE ALLES KAN, OMDAT NIETS EEN KIND ERVAN MAG WEERHOUDEN OM LEUKE DINGEN TE DOEN. MET DEZE KEER KANS OP EEN PROFESSIONELE FOTOSHOOT. VOOR DE MAKE-UP EN EEN STOER KAPSEL WORDT GEZORGD. OOK KRIJGT DE FOTO EEN PLAATS OP DE COVER VAN VEINE 12. EN NATUURLIJK MAKEN WE OOK METEEN EEN MOOIE FAMILIEFOTO. Ga naar abena.nl/alleskan, geef je kind op en wie weet bezorgen wij hem of haar een dag om niet snel te vergeten. DIERENVRIENDEN LUUK EN TJEZ Luuk (6 jaar) weet alles van uilen en ook Tjez (10 jaar) blijkt een enorme dierenvriend. Van Merlijn de Kerkuil tot Johny de Falklandcaracara en van Biko de Afrikaanse witruggier tot Rune de Europese oehoe. De roofvogels eten letterlijk uit de hand bij de twee jongens. Samen met hun families genieten ze volop van de roofvogelworkshop bij het Muithuis in Langenboom. De pannenkoeken na afloop waren dan ook dubbel en dwars verdiend!

WINNAARS EDITIE 9 Danée (11 jaar) en Kian (5 jaar) zijn de gelukkige winnaars van de actie Alles kan met Abena in editie 9. Zij mogen samen met hun familie op husky safari bij Lowland Pack in Koningslust (Noord-Limburg). Voor drinken en iets lekkers wordt

VEINE

uiteraard door ons gezorgd. In Veine 11 een verslag van deze bijzondere dag. Daarnaast ontvangen alle andere deelnemers aan de actie ook nog een leuke verrassing van Abena.

www.abena.nl/alleskan

ADVERTENTIE

Kieswijzer voor Kids Inleggers

Luiers / slips Bambo Nature

ABENA Light

Ultra Mini 100 8x20 cm 10/24 st.

1000005436

ABENA Light

Mini Plus 200 10x28 cm 16/16 st.

1000017156

ABENA Light

Extra 500 11x33 cm 20/10 st.

1000017158

ABENA Light

Super 850 20x44 cm 6/30 st.

ABENA Light

Mini 200 10x22 cm 16/20 st.

1000017155

ABENA Light

Normal 350 11x26 cm 12/12 st.

1000017157

ABENA Light

Extra Plus 650 11x33 cm 20/10 st.

1000017159

ABENA Light

Bambo Nature

Mini 2 600 3-6 kg 38-56 cm 6/30 st. 310132

Midi 3 800 5-9 kg 41-58 cm 6/33 st. 310133

Bambo Nature

Maxi 4 1000 7-18 kg 42-60 cm 6/30 st. 310134

Junior 5 1200 12-22 kg 42-62 cm 6/27 st. 310135

Bambo Nature

Abri-Form

Bambo Nature

XS2 1500 < 60 cm 4/32 st. 43050

Pants 5 900 12-20 kg 5/20 st. 310138

Pants 6 1000 18+ kg 5/18 st. 310139

Abri-Form

Abri-Flex XS1

Abri-Flex

Alle kinderen moeten zorgeloos kunnen spelen, bewegen en genieten. Ook kinderen met urineverlies. Speciaal voor deze kinderen heeft Abena, samen met hun ouders/verzorgers en verpleegkundigen een assortiment samengesteld. Voor baby’s en grote kinderen, voor dik en dun, voor lang en kort en voor mobiel en niet-mobiel.

ABENA Pants

Kortom Abena is er voor ieder kind!

XS2 1400 50-60 cm 4/32 st. 43054

S2 1800 60-85 cm 3/28 st. 43055

1400 45-70 cm 4/24 st.

Abri-Form

Abri-Flex

S4 2200 60-85 cm 3/22 st. 43056

Abri-Form

M0 1500 70-110 cm 4/26 st. 43049

Abri-Form

1000003163

S2 1900 60-90 cm 6/14 st. 41082

Abri-Flex

S1 1400 60-90 cm 6/14 st. 41071

M0 900 80-110 cm 6/14 st.

1000017173

Abri-Flex

M2 2600 70-110 cm 4/24 st. 43060

M1 1400 80-110 cm 6/14 st. 41083

Special S/M2 1700 60-110 cm 6/20 st. 41073

Abri-San

Abri-Form

Abri-Flex

1200 28x54 cm 4/36 st. 9374

M3 3100 70-110 cm 4/22 st. 43062

M4 3600 70-110 cm 4/14 st. 43063

Abri-Wing

1000005437

Voor ieder kind een passende oplossing

XL 6 1300 16-30 kg 43-64 cm 6/22 st. 310136

M1 2000 70-110 cm 4/26 st. 43061

1000017160

Maxi 1000 16x42 cm 16/8 st.

Absorberende broekjes

S2 2000 65-85 cm 4/14 st. 300008

M1 1900 70-110 cm 4/14 st. 300002

M2 1900 80-110 cm 6/14 st. 41084

M3 2400 80-110 cm 6/14 st. 41085

Gratis proefpakket Wilt u de producten van Abena proberen? Vraag dan een gratis proefpakket aan. Bel 0485 58 11 50 of kijk op www.abena.nl/proefpakket.

Al onze producten zijn dermatologisch getest en zijn zeer geschikt voor kinderen met een gevoelige of geïrriteerde huid. Deze producten hebben het Nordic Ecolabel, hét Scandinavisch milieukeurmerk voor duurzaam geproduceerde producten. Abena is hiermee uniek in Europa. Fluff afkomstig van FSC-gecertificeerd hout.

Abri-Wing

M2 2300 70-110 cm 4/14 st. 300003

Abri-Wing

M3 3100 70-110 cm 4/14 st. 300004

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN ETEN; IK KAN HET ZELLUF EV AK

PIUS

- (kind

ra th e er)ergo

ETEN STAAT VOOR MIJ PERSOONLIJK VOOR GEZELLIG SAMENZIJN, EVEN EEN MOMENT SAMEN DE DAG DOORNEMEN, EVEN PAS OP DE PLAATS EN EVEN WAT LEKKERS. Eten is ook een noodzaak, uit eten halen we energie. Zonder

wat jouw kind wel zelf kan, waar jouw kind wel invloed op kan

eten groei je niet en dit is o zo belangrijk voor onze kinderen.

uitoefenen en geef hem de regie daarover. Kan hij niet zelf

En dan blijkt eten niet altijd gezellig te zijn, soms is het een

een vork vasthouden? Daar zijn allerlei soorten hulpmiddelen

regelrechte strijd. En omdat het helaas een noodzaak is, is

voor: van easyholder tot vorkjes vastprikken in een blokje

die strijd er elke dag, zelfs meerdere keren op een dag. Naast

hout, tot vernuftige motorische hulparm-eetmachines. Wordt

de drie hoofdmaaltijden, de fruithap en andere ‘tussendoor’

het bord een frisbee en zeilt het door de kamer zodra jouw

eetmomenten. Een doorlopend proces wat moet en iets dat

kind zelf gaat eten? Naast een gewoon antislipmatje eronder,

vaak een opgave is.

kunnen zuignappen werken of kan een bord verdiept in een oplegwerkblad een oplossing bieden.

Waarom is er strijd tijdens het eten? Jouw logopedist en team van specialisten er omheen kunnen uitzoeken welke

Maar zelfs als jouw kind niet zelfstandig de motorische

medische en/of motorische oorzaken er zijn waardoor

bewegingen kan maken, kan hij toch meebepalen tijdens het

het eten niet normaal verloopt en daarna adviezen geven

eten. Namelijk of hij nu een hapje wil, of even wil wachten.

natuurlijk.

Zet dan een big mack* neer met de boodschap: ”Mag ik nu een hapje?” Of misschien wil hij even een slokje drinken in

In mijn column zou ik in willen gaan op de manier waarop het

plaats van eerst alles opeten en dan pas drinken. Laat jouw

eetmoment gezelliger kan worden. Dit kan door jouw kind

kind kiezen wat hij op zijn brood wil of welk bord hij wil. Er

meer autonomie te geven. Zelfmanagement is het keyword.

zijn talloze dingen te verzinnen waardoor jouw kind actief

Bij ieder kind dat een normale ontwikkeling doorloopt, komt

betrokken wordt en de zelfregie krijgt over die vele tot nu

er het moment dat eten niet meer passief voeren wordt, maar

vervelende maar noodzakelijke eetmomenten. Je zult zien:

dat jouw kind roept: “Ikke doen, ik kan het zelluf!” Jouw kind

eten wordt gezellig samen! •

kan het ook zelf. Misschien niet op dezelfde manier als een ander kind. Maar waar een wil is, is een weg, ook al wordt het wel een uitdaging, een zoektocht. Ga op zoek naar datgene

* EEN BIG MACK IS EEN HULPMIDDEL MET EEN PRAATKNOP WAARMEE ÉÉN SPRAAKBOODSCHAP KAN WORDEN OPGENOMEN VAN MAXIMAAL 2 MINUTEN.

Eva heeft een eigen praktijk in Zwartewaal en Brielle. Zij helpt en adviseert kinderen tussen vier en twintig jaar op kinderdagcentra, scholen en/of bij ouders thuis in Zwartewaal, Brielle en verre omgeving.

SPORT

“Er mag geen enkele belemmering zijn om mee te doen.”

VEINE

SPORT

TEKST: NIKKI HORDIJK | FOTOGRAFIE: ROTTERDAMSE SPORTICONEN, LENIE KOLENBRANDER EN THEO BENSE

OMDAT IEDEREEN ZIJN EIGEN IDOOL HEEFT! WIE IS JOUW GROTE VOORBEELD? IEMAND WAAR JE TEGENOP KIJKT EN BIJ WIE JE JE AFVRAAGT HOE HIJ OF ZIJ HET ZOU DOEN ALS DEGENE IN DEZELFDE MOEILIJKE SITUATIE ZIT ALS JIJ. VEEL KINDEREN HEBBEN IN DE SPORT HUN EIGEN IDOOL. EN WAT IS ER LEUKER DAN SAMEN SPORTEN MET JOUW EIGEN VOORBEELD? IK ZOU HET WEL WETEN. ALS HOCKEYER ZOU IK IN IEDER GEVAL EEN STUK HARDER LOPEN ALS FATIMA MOREIRA DE MELO AANWEZIG ZOU ZIJN OP MIJN TRAINING. DE STICHTING ROTTERDAMSE SPORTICONEN BEGRIJPT DIT EN KRIJGT KINDEREN IN BEWEGING DOOR AANWEZIGHEID VAN HUN ICONEN. EN SINDS KORT OOK KINDEREN MET EEN BEPERKING. Rotterdamse sporticonen is enerzijds ontstaan uit het idee dat iconen die iets voor de stad betekenen of hebben betekend, moeten worden herinnerd. Anderzijds vanuit de gedachte dat de Rotterdamse jeugd in beweging moet komen. >

SPORT

“We zijn eenvoudig begonnen, maar inmiddels is het een uit zijn klauwen gelopen feestje geworden”, aldus Pim Blokland. Om iconen voor altijd een plek te geven

beperking. Want juist onder deze

in ons geheugen is het idee ontstaan

laatste groep is het percentage dat

om sporttoernooien naar hen te

sport nog lager.

vernoemen. Als je die sporttoernooien nou ook nog eens organiseert en

“Er mag geen enkele belemmering zijn

gratis toegankelijk maakt voor de

om mee te doen. Daarom bieden we

Rotterdamse jeugd, sla je twee

alles gratis aan en gaan alle kinderen

vliegen in één klap. “Want wist je dat

naast een mooie ervaring ook nog

Rotterdam bovenaan de lijst staat in

met een medaille naar huis. Ook voor

Nederland van steden waar weinig

kinderen die niet naar ons kunnen toe

kinderen sporten. Maar liefst 50%

kunnen komen, zoals kinderen in het

van de jeugd sport niet!” vertelt Pim

Sophia kinderziekenhuis, organiseren

Blokland, één van de initiatiefnemers.

we iets. Dan gaan de sporters gewoon

We zijn destijds simpelweg met een

naar hen toe om bijvoorbeeld in het

lijstje begonnen met sporters die iets

ziekenhuis een demonstratie te geven”,

met Rotterdam hebben. Ze komen er

vertelt Pim enthousiast.

vandaan of hebben juist in Rotterdam

VEINE

hun carrière gehad. De meeste mannen

DE JOLANDA PAARDEKAM CLASSIC

en vrouwen op de lijst ken ik en kon ik

Meervoudig paralympisch kampioene

gemakkelijk benaderen.” Ook sporters

tafeltennis Jolanda Paardekam is één

met een beperking staan inmiddels

van de Rotterdamse sporticonen die

op de lijst. Juist zij kunnen een enorm

afgelopen jaar haar eigen classic kreeg.

voorbeeld zijn voor kinderen met een

Dit evenement stond natuurlijk in het

SPORT

teken van sportende kinderen met een

meteen oversloeg naar de rest van de

beperking en werd in samenwerking

organisatie. Ook de nieuwe Dirk Kuyt

mytylschool De Brug georganiseerd.

Cup in 2018 is exclusief voor kinderen

Jolanda mocht zelf aangeven hoe ze het

met een beperking en er is besloten om

allemaal geregeld wilde hebben. “Voor

bij toernooien voor ‘gewone’ kinderen

mij was het echt de bedoeling dat het

altijd een variant toe te voegen

een soort familiedagje werd, voor papa,

voor kinderen met een beperking.

mama, opa, oma, broertjes, zusjes,

Zo kunnen ze met elkaar sporten en

vriendjes en vriendinnetjes. Op mijn

ontstaat vanzelf integratie en dat vindt

evenement stond een springkussen,

Paardekam heel belangrijk.

werden pannenkoeken gebakken en er werd een demo gegeven.” Wat Jolanda persé wilde hebben waren goede toiletten en verschoningskamers voor kinderen met een beperking. “Ik praat uit ervaring als ik zeg dat toiletten en veschoningsruimtes vaak niet aanwezig of smerig zijn. Dat moet gewoon beter! Verder had ik de wens dat de Tafeltennisspeeltuin aanwezig zou zijn”, vervolgt Jolanda. De Tafeltennisspeeltuin is een bedrijf dat tafeltennisevenementen op maat kan verzorgen en zij hebben superhandige gadgets om het voor sommige mensen wat makkelijker te

WIE IS JOLANDA

maken. Ze hebben bijvoorbeeld een

PAARDEKAM?

soort blaasapparaatje dat het balletje

Jolanda Paardekam kreeg op 11-jarige

omhoog blaast zodat je zelf de bal niet

leeftijd een dwarslaesie als gevolg van

hoeft op te gooien, echt superhandig!

een zware rugoperatie. Ze was altijd al sportief, maar ze moest haar lijf en

Het evenement was een enorm succes.

mogelijkheden opnieuw verkennen.

Jolanda vond het vooral ook zo positief

Bovendien was haar rug in het begin zo

omdat de spirit om kinderen met een

zwak dat sporten ook gevaarlijk was.

beperking in beweging te krijgen

Een jaar na de operatie begon ze >

SPORT

VOOR ELK WAT WILS Alle sporten moeten een keer aan bod komen, mits er natuurlijk wel een Rotterdamse sporter is die zijn naam eraan kan verbinden. Dit jaar zijn er al 12 sporters en volgend jaar zal dat aantal groeien naar 16 iconen uit allerlei disciplines; voetbal, atletiek, boksen, tafeltennis, tennis, hockey, golf, honkbal, formule één, zwemmen en judo.We willen binnen enkele jaren het aantal kinderen uit kwetsbare doelgroepen laten doorgroeien naar enkele duizenden per jaar. In 2019 wil de organisatie het bereik onder de kwetsbare doelgroepen laten doorgroeien naar enkele duizenden kinderen per jaar. Huidige en toekomstige sporticonen zijn: Bep van Klaveren, Coen Moulijn, Nelli Cooman, Dirk Kuyt, Deborah Gravenstijn, Kevin Strootman, Robert Eenhoorn, Joost Luiten, Willem van Hanegem, Fatima Moreira de Melo, Jan Boskamp, Raemon Sluiter, Stefan de Vrij, Jolanda Paardekam, Robert Doornbos en Rie Mastenbroek.

VEINE

SPORT

met tafeltennissen en ontdekte dat daar haar talent lag. Jolanda heeft veel mooie sportmomenten meegemaakt in haar carrière maar zoals ze zelf aangeeft was haar hoogtepunt toch wel het winnen van de gouden plak voor haar enkelspel op de paralympische spelen in Barcelona in 1992. “Ik herinner mij nog dat het hele stadion vol zat. De sfeer was geweldig en het werd live op de Spaanse televisie uitgezonden.” Jolanda glundert als ze eraan terugdenkt. Thuis in Nederland noemde Mart Smeets de overwinning tijdens Studio Sport en zo wisten alle

rechtdoor geslagen worden. Ook hoef je met de dubbel

thuisblijvers ook in één klap wat Paardekam gepresteerd had!

niet om de beurt de bal te slaan. Voor sporters met een beperking voor wie dit te moeilijk is, bestaat ook de variant

Natuurlijk had Jolanda ook haar eigen grote voorbeelden.

schuiftafeltennis. Als je naar een schuiftafel kijkt, lijkt het

Dat waren Bettine Vriesekoop en Jan-Ove Waldner.

een beetje op een airhockeytafel. Aan de zijkanten van de

Bettine en Jolanda hebben veel met elkaar gespeeld,

tafel staan planken zodat de bal niet van de tafel kan en er

maar ook wel eens tegen elkaar. Jan-Ove Waldner was de

is geen net waar de bal overheen moet. De uiteindes van de

tafeltennislegende, ook hij won goud in Barcelona. “Het blijft

tafel zijn open. Afhankelijk van de beperking kan het uiteinde

voor mij fascinerend om bij elke bal te verzinnen wat ik ermee

in trechtervorm groter of kleiner worden gemaakt. Je scoort

kan doen. Ik ben meer van spin aan de bal geven, dan louter

een punt als je aan de overzijde in het doel (gat) schuift.

het harde slaan. De combinatie vind ik natuurlijk wel top!”

Sommige mensen gebruiken schuiftafeltennis als opstap voor

Voor bijna alle topsporters zijn hun ouders een grote steun,

het gewone tafeltennis.

zeker voor Jolanda waren haar ouders erg belangrijk, omdat ze ook fysiek afhankelijk was van hen. “Vroeger was er nog

DE TOEKOMST

bijna niks aangepast voor mensen met een rolstoel. Vaak

“We hebben niemand in dienst die wordt betaald, we huren

moest ik ergens spelen waar ik met mijn rolstoel niet eens

wel een bedrijf in dat de toernooien organiseert omdat het

naar binnen kon. Ik heb flink moeten ploeteren en dat heb ik

simpelweg niet te doen is voor ons. Omdat het allemaal

met hulp van mijn ouders gedaan en later heeft mijn man ook

vrijwilligers zijn die helpen, wekt dat weer zoveel positieve

ontzettend geholpen”.

reacties op dat sommige bedrijven ook naar ons toekomen en vragen of ze ergens mee kunnen helpen”, vertelt

TAFELTENNIS OF SCHUIFTAFELTENNIS

Pim Blokland. “Over tien jaar willen we 25 Rotterdamse

Je hebt in de gehandicaptensport twee varianten van

sporticonen hebben met elk een eigen evenement.” Jolanda

tafeltennis. Op de paralympics ziet tafeltennis er bijna

vult hem aan dat haar doel participatie van de kinderen met

hetzelfde uit als we gewend zijn. Er zijn twee regels anders;

een beperking is. “We hebben nog veel werk aan de winkel!”,

de bal mag met niet schuin geserveerd worden en alleen

zegt Jolanda Paardekam tot slot. •

(P)APPTALK

VEINE

LIES & LEX! TWEE MOEDERS MET ALLEBEI EEN BEPERKT KIND. ZIJ DELEN WAT SIMPELE GEDACHTEN VIA DE WHATSAPP, MAAR WEL MET EEN KNIPOOG s

(P)APPTALK

Hey Lex, even een klein vraagje. Weet jij nou wat normaal is?

Liesje, volgens mij ben IK wel vrij normaal haha, maarre what’s up?!

Ik ben de weg kwijt... geloof ik. Net op het moment dat ik denk: “Laat ik maar accepteren dat het bij ons niet ‘normaal’ is, verloopt alles ineens vrij ‘normaal’!”

Huh? Wat bazel je nou weer allemaal?

Haha, nou ik bedoel dat zodra je je niet meer verzet tegen je situatie maar je mee laat voeren met de stroom, het leven met een speciaal kind ook een soort van ‘normaal’ kan zijn. De ‘accept what it is and move on’ gedachte, begrijp je me?

Ja haha, dit lijkt wel een omgekeerde reclameboodschap. Als je maar lang genoeg bijzonder bent wordt het vanzelf gewoon. Maar inzichten zoals deze zijn wat mij betreft altijd goed dus ga vooral zo door Lies!

Ach, je kent me Lex, laat mij maar even. Het eind van het jaar is weer in zicht en dan word ik altijd wat melancholisch…

Kijk, dat herken ik dan weer wel! Maar volgens mij was dit inzicht voor jou een kleine wake-up call… de vraag is wat het nieuwe jaar ons brengt?

Precies, laat het alsjeblieft een béétje ‘normaal’ zijn, WAT dat dan ook moge zijn

X retour.

DOSSIER

VEINE

DOSSIER

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: FABRIKANTEN

ETEN EN DRINKEN ALS WE EEN HULPMIDDELENDOSSIER OVER ETEN EN DRINKEN MAKEN, IS HET ALTIJD LEUK OM EVEN TE CHECKEN WAT DE DIKKE VAN DALE ZEGT HIEROVER. 1

eten (at, heeft gegeten)

1. voedsel tot zich nemen: uit eten gaan in een restaurant eten 2. zich voeden met: zijn boterham eten 2

eten (het; o)

1. spijs, voedsel: warm eten voedsel dat als hoofdmaaltijd dient

drin·ken (dronk, heeft gedronken)

1. vloeistof tot zich nemen 2. een dronk wijden aan: op iemands gezondheid drinken 3. alcohol misbruiken 2

drin·ken (het; o)

1. het drinken was op

In dit dossier gaat het alleen om de eerste betekenis van beide woorden. Voedsel of vloeistof tot zich nemen. En dat wat dan zo simpel klinkt, is feitelijk voor kinderen met een beperking soms zo lastig. Enerzijds omdat kauwen en slikken moeilijk kan gaan. Anderzijds omdat veel kinderen motorisch niet in staat zijn eten op een vork te prikken en naar hun mond te brengen. >

DOSSIER

WAT GEBEURT ER TIJDENS HET SLIKKEN?

Als je daarbij bedenkt dat eten

Vermindert risico op verslikken

essentieel is om energie te krijgen voor

• Maakt zelfstandig drinken mogelijk

je lichaam waardoor kinderen kunnen

• Drinken uit een normale beker met

groeien en zich ontwikkelen, is het

drinkrand

Het slikken wordt geregeld door

meteen begrijpelijk dat eten en drinken

• Hippe uitstraling

de slikreflex. Bij slikken, of het nou

in veel gezinnen stress opleveren.

• Geschikt voor jong en oud • Veelzijdig in gebruik

eten is of drinken, wordt de huig steeds even opgetrokken, zodat

Mensen met een beperking verslikken

• Kan tegen een stootje!

voeding niet richting de neusholte

zich vaker dan anderen. Bij kinderen

Prijs € 48,00 (Total Cup 20 ml) |

gaat. Tegelijkertijd sluit het

met spasticiteit en/of een verstandelijke

totalinnovation.nl

strottenklepje de luchtpijp af. Zo kan

beperking heeft zelfs 99% last van

er geen voedsel of vloeistof de

een slikstoornis. Bij verslikken kan er

DE BEKER MET NEUSUITSPARING

luchtpijp in. Het voedsel gaat naar

voedsel of vloeistof in de longen terecht

Handige oefenbeker om uw kind

de slokdarm. De slikreflex is een

komen. Dit kan voor een longontsteking

zelfstandig te leren drinken. De beker

onbewuste, automatische reflex en

zorgen. Vooral kinderen met te zwakke

stimuleert de juiste drinkhouding

komt in werking wanneer voedsel of

spieren lopen dit risico. Verslikken

doordat het hoofd recht blijft.

vloeistof op het achterste gedeelte

geeft een hoestreflex, waardoor het

van de tong komt. Bij verslikken sluit

voedsel of de vloeistof met kracht

het strottenklepje de luchtpijp niet

uit de longen wordt gestoten. Maar

goed af.

wanneer de hoestreflex niet voldoende is of wanneer het voorwerp niet uit de

Prijs ongeveer € 5,00 | Verkrijgbaar

longen gaat, is er kans op verstikking.

in drogisterijen

DRINKEN

DE PHILIPS AVENT BEKER

DE TOTAL CUP®

Met deze beker kan

De Total Cup® is

een kind normaal langs

een drinkbeker met

de gehele rand drinken,

slokgrootteregulatie (20 of 15 ml) om het risico op verslikken te verminderen

VEINE

zoals uit een open beker. Deze beker zonder tuit heeft een uniek met de lip geactiveerd ventiel, zodat er alleen

en met modulaire handvatten om

drinken uit de beker komt wanneer de

de zelfstandigheid te vergroten.

lip van het kind tegen de rand drukt.

Ontwikkeld vanuit de praktijk

Tussen de slokjes door gaat het ventiel

en wetenschap.

automatisch dicht, zodat je je geen

• Slokdosering van 15 of 20 ml

zorgen hoeft te maken over knoeien.

DOSSIER

Te koop bij drogisterijen in verschillende

ook goed vasthoudt als je weinig kracht

prijzen, al naar gelang het model.

hebt in je vingers. Prijs € 18,50 | stelcomfortshop.nl/

DRINKBEKER

drinkbeker-camila-vitility

HANDYCUP MET HANDGREPEN EN DEKSEL Schuine beker met grote handgrepen, heel geschikt voor kinderen met coördinatieproblemen. Tijdens het drinken hoeft het hoofd niet

ECHT DESIGN VAN GISPEN

achterovergebogen te zijn en de

De leukste beker om makkelijk vast te

neus raakt de rand van de beker niet.

houden is toch wel deze designkop.

De Handy Cup kan met deksel ook

De Dombo beker van Richard Hutten

gebruikt worden in bed. De beker

is een vrolijke drinkbeker met grote

Handy Cup is transparant en leverbaar

oren als handvatten. De grote oren zijn

in verschillende mooie kleuren en er

een verwijzing naar het menselijk oor;

is ook een transparant model met

het enige lichaamsdeel dat een heel

maatvoering zodat je precies kunt zien

leven lang blijft groeien. Prijs € 12,95 |

hoeveel vloeistof er gedronken is.

flinders.nl

Prijs € 10,76 | internetdrogisterij.nl NIGHTWATCH BEKER

De beker Nightwatch

HANDGRIP

is zeer geschikt voor

VITILITY

‘s avonds en ‘s nachts.

Voor kinderen die

De beker licht op in

moeite hebben met

het donker en laadt zich op door

het vasthouden van

het daglicht. Daarna zal de beker in het

een beker. Als een

donker nagloeien, zodat je de beker ook

beker vaak uit de handen glijdt door te

in het donker gemakkelijk ziet. Deze

weinig knijpkracht kan deze beker met

beker heeft tevens een thermofunctie

handgrip gemakkelijk stevig worden

en houdt uw drank op temperatuur.

vastgehouden. Je klemt je hand om

Prijs: € 21,95 | hulpmiddelenshop.nl/

het smalle gedeelte van de beker en

beker-nightwatch

de beker rust op je hand, zodat je deze

DOSSIER

RIETJESHOUDER

SCHEPBORD MET ZUIGNAP

Voor kinderen die door een rietje het

Dit schepbord met een hoge

gemakkelijkst kunnen drinken een

opstaande rand is voorzien van

hou-het-rietje-op-zijn-plek-houder!

een zuignap die het bord op zijn plek

Prijs: € 6,25 | able2.nl

houdt. Ideaal voor kinderen met beperkte motorische coördinatie en voor éénhandig

ETEN

gebruik. Prijs: € 19,95 | hulpmiddelenshop.nl

ANTISLIP TERWIJL JE EET Voor elk kind dat zelf wil eten, maar een

WARMHOUDBORD

motorische achterstand heeft, is het

Voor de kinderen die

handig om het bord niet te laten glijden.

langzaam eten is een

Hieronder vind je handige borden, maar

warmhoudbord ideaal.

dit simpele antislipmatje, dat je voor

Deze heeft twee vakken. Het geïntrigeerde

nog geen euro koopt bij diverse winkels

reservoir is te vullen met heet (niet

met huishoudelijke producten, blijft toch

kokend) water. Prijs: € 13,99 | vegro.nl

een aanrader! HOUDER VOOR BORDRAND

MEER GRIP

Handig als een kind zelfstandig

Twee zachte,

wil eten maar nog niet de juiste

universele, flexibele

motoriek heeft. Deze handige

houders, geschikt om over bestek

bordrand is eenvoudig te gebruiken en

in alle soorten en maten te schuiven.

past op bijna elk bord met een diameter

Hierdoor krijgt je kind een betere grip

van 15 tot 19 cm. Prijs: € 12,95 | able2.nl

en ondersteuning. Ideaal voor kinderen met een beperkte handcontrole en

GRIPWARE ROND SCHEPBORD

verminderde grijpkracht. Ook toepasbaar

Dit plastic ronde schepbord

op pennen, potloden, tandenborstel

heeft een lage voorkant en een

enzovoort. Verpakt per 2 stuks voor

hoge achterkant. Handig voor

€ 24,95 | able2.nl

éénhandig gebruik en voor kinderen

VEINE

met beperkte motorische coördinatie.

RUBBER LEPEL BIJ

Dit ronde schepbord heeft rubberen

SLIKPROBLEMEN

anti-slip dopjes om te voorkomen dat

De Flexy ®-spoon van DR. BOEHM

het bord wegglijdt. Prijs: € 10,95 |

is een rubber lepel ideaal voor

hulpmiddelenshop.nl

kinderen met eet- en slikproblemen.

DOSSIER

Deze lepels worden nooit warm, voelen prettig aan (niet hard)

ROBOTARM

en volgen in je mond de vorm van het gehemelte. Daardoor

Deze eetrobot heet Obi en is

kun je slikken met een lepel in je mond. Bij normale lepels

vriendelijk en intelligent.

kan iemand pas slikken als de lepel eruit is. Prijs op aanvraag | dr-boehm.de

Het is misschien wel de ultieme manier van onafhankelijkheid of zelfstandigheid. Ook al heeft

GOODIE-RIEM

een kind of volwassene niet de motoriek om zelf te eten,

Elastische, wasbare riem om bestek

met behulp van deze robot doet hij of zij dat toch. Voordeel

mee vast te houden. Prijs € 8,35 |

is dat je zelf het tempo bepaalt, zelf kiest uit welk vakje

gehandicaptenvoordeel.nl

je een hap wil en je kunt weer meedoen aan het sociale ‘samen aan tafel zitten’. Geen goedkoop apparaat, maar voor

BESTEKHOUDER

sommigen wel een fantastische oplossing! Prijs op aanvraag

Losse verstelbare houder met

| info@focalmeditech.nl | NB: Bij verwijzing vergoedt de

klittenband die geschikt is voor

zorgverzekeraar deze robotarm!

bestek, pennen en potloden. Prijs: € 17,30 | hulpmiddelwereld.nl

KAUWEN ZONDER SLIKKEN Voor sommige kinderen is eten te gevaarlijk. Als de kans

DE HANDKLEM is een uitstekend hulpmiddel voor mensen

op verslikken te groot wordt, worden ouders geadviseerd

die problemen hebben met het vasthouden van kleine

om kinderen voedsel en vocht toe te dienen via een sonde.

voorwerpen, zoals bestek. Men kan, doordat het licht

Ouders vinden het heel vervelend dat een kind nooit

flexibel materiaal is, de hand er goed in plaatsen. Het

meer smaken kan proeven. Als oplossing wordt dan een

knelt de hand niet af. Geschikt voor zowel

kauwzakje of sabbelzakje gebruikt; bijvoorbeeld de NUBY

rechts- als linkshandig gebruik.

SABBELZAKJES. Doe stukjes fruit, groenten of koekjes in

Past op elk willekeurig

het netje; klik ze vast op de stabiele basis en stimuleer je

bestek. Prijs: € 17,15 |

kind in de ontdekkingstocht naar spannende nieuwe smaken

gehandicaptenvoordeel.nl

en texturen, zonder risico op verslikken. Het sabbelzakje heeft een beveiligd afsluitsysteem zodat het enkel door

AANGEPAST BESTEK

volwassenen geopend kan worden. Dat is niet alleen handig,

Dit bestek van Amefa is ideaal voor mensen met een

maar vooral veilig. Prijs € 11,50 | drogist.nl >

beperkte handen polsfunctie. Deze vork met gebogen, tapstoelopend handvat ligt comfortabel in de hand. Prijs: € 9,95 | able2.nl

DOSSIER

EHBV: EERSTE HULP BIJ VERSLIKKEN Wanneer een kind zich verslikt, merk je dat aan een piepende ademhaling, niet meer ademhalen of blauw aanlopen. Als het iets langer duurt, raakt een kind bewusteloos en zonder ingrijpen kan een kind uiteindelijk stikken (doodgaan). Wat kun je doen?

ALLEREERST: OP RUG SLAAN • Ga achter het kind staan. • Buig het kind naar voren en houd de eigen hand op de borstkas van het kind. • Sla met de muis van de hand krachtig tussen de schouderbladen. • Herhaal dit maximaal vijf keer.

TEN TWEEDE: DE HEIMLICHGREEP • Ga achter het kind staan en buig samen iets naar voren. • Leg de handen in een vuist in het maagkuiltje, net onder het borstbeen. • Druk de handen kort maar krachtig naar achteren (richting de rug van het slachtoffer).

VEINE

• Herhaal dit ook maximaal vijf keer.

ALS DERDE: 112 BELLEN Als zowel de krachtige klappen als de Heimlich greep niet helpen, start dan het reanimeren en bel 112 en volg de instructies van de telefonist van 112. •

ADVERTENTIE

MINDER VERSLIKKEN MEER ZELFSTANDIGHEID

NIE ONTD UW! EK NU

De Total Cup® is een nieuwe drinkbeker. Een oplossing voor Minder verslikken en Meer zelfstandigheid. Ontwikkeld vanuit praktijk en wetenschap.

• • • • • • • •

S LO K D O S E R I N G V A N 2 0 O F 1 5 M L V E R M I N D E R T R I S I CO O P V E R S L I K K E N M A A K T Z E L F S TA N D I G D R I N K E N M O G E L I J K H I P P E U I TS T R A L I N G GESCHIKT VOOR JONG EN OUD VEELZIJDIG IN GEBRUIK K A N T E G E N E E N S TO O TJ E V A AT W A S S E R B E S T E N D I G

G A N A A R W W W.TOTA L I N N O V AT I O N . N L

VEINE

FEESTJE!

FEESTJE

BALLONNEN

WAAIERS

Hema | € 1,50 per 10 ballonnen

Xenos | € 8,99 per 6 waaiers

KERSTBALLEN MET KERSTGEDACHTE

KRISTALLEN GLAZEN Als je het jaar ECHT goed wil starten doe je dat met

Ballen met een echte kerstgedachte. Deze ballen zijn

kristal en echt bladgoud. Helaas moet je de glazen na

niet alleen leuk en mooi, maar je steunt ook nog eens

afloop wel met de hand afwassen.

een goed doel. Van elke bal gaat er een euro naar de Linda.Foundation. Mooi toch!

Xenos | per stuk € 2,99

Xenos | 1 bal voor € 1,99, 4 ballen voor € 8,99

FEESTJE

VEINE

CHAMPAGNE “LANSON”

SLINGER HAPPY NEW YEAR

AH | € 29,99

Partydeco.nl | € 12,95

TAFELDECORATIE STERRETJES

SPIEGELBOL

heelveelfeest.nl | € 1,89

Bol.com | € 13,99

FEESTJE! 71

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN RT

en em

SLIKKEN EN VERSLIKKEN EU

W IS

SE N - E x p er t houdi

m ngs

45 JAAR LANG ZAG IK MENSEN MET EEN BEPERKING TIJDENS PASSINGEN. IK ZAG VEEL VERSCHILLEN IN FUNCTIONEREN BIJ EENZELFDE AANDOENING. NERGENS WAREN DIE VERSCHILLEN ZO DUIDELIJK ALS BIJ HET VERSLIKKEN. SLIKKEN GAAT BIJ VRIJWEL IEDEREEN VOLLEDIG AUTOMATISCH EN EIGENLIJK ALTIJD GOED. DAT WIL ZEGGEN BIJNA ALTIJD, WANT WIE VERSLIKT ZICH NIET AF EN TOE. Bij personen die minder spierkracht hebben, is verslikken

Bij verslikken komt bij mensen met een zwak spierstelsel

vaak een worsteling om te zorgen dat vloeistof of een brok

vaker voedsel of drank in de longen, dat zij niet kunnen

wordt opgehoest en niet in de longen belandt.

ophoesten. Dit kan longontsteking veroorzaken.

Gemiddeld slikken mensen overdag eenmaal per minuut

BELANGRIJKE TUSSENFASE: DE SLIKBEWEGING

en in de nacht eenmaal per uur. Bij elkaar opgeteld slikken

In de tweede fase, de zogenaamde keelfase, moet de huig

we meer dan 800 keer per etmaal een totale hoeveelheid

de neusholte afsluiten en het strotklepje de luchtpijp. In

van ongeveer een halve liter speeksel. Deze wordt door

deze tussenfase waarin ook de ademhaling twee seconden

meerdere verschillende klieren in de mond geproduceerd,

stopt, is een rustige omgeving tijdens het eten of drinken

met elk verschillende eigenschappen. Onder andere;

voor mensen met een slikstoornis heel belangrijk. Dan

bescherming van tanden, voor je slijmvliezen en voor het

hoeven er geen extra prikkels verwerkt te worden. Zeker

verteren van het voedsel. Van deze eigenschappen is

bij hen die heel erg gevoelig zijn, is dit de beste manier

zeker nog niet alles bekend. Er zal nog veel onderzoek

om de hoeveelheid keren verslikken tijdens het eten sterk

moeten worden gedaan om alle positieve eigenschappen

te verminderen. Een andere mogelijkheid om het slikken

van speeksel voor het hele lichaam te onderzoeken.

te verbeteren is door alle spieren te blijven gebruiken en

Bij slikken zijn veertig spieren betrokken en vijf verschillende

onderhouden die betrokken zijn bij het slikken. Heel veel van

hersenzenuwen sturen het proces aan. Als je daar even bij

deze spieren zijn tijdens dagelijkse kleine handelingen goed

stilstaat, realiseer je je pas dat dit een wel heel complex

te onderhouden. Dit geldt voor vrijwel iedereen met welk

proces is. Als je in één van deze onderdelen van slikken een

ziektebeeld dan ook. Een goed voorbeeld van onderhouden

afwijking hebt, noemen we dat een slikstoornis of dysfagie.

van spierfunctie is om tijdens het zitten als het mogelijk is het

Dit is altijd het terrein van de logopedist of specialist. Toch

hoofd zelf in balans te houden. Bij balans of evenwicht van

kun je ook zelf meehelpen de problematiek te verkleinen.

het hoofd is maar heel weinig spierkracht nodig. Oefen het zo

De slikbeweging heeft drie fases; tijdens de mondfase wordt

lang als het kan, juist bij slikken is het van belang!

voedsel of drank klaargemaakt voor het slikken, tijdens de keelfase vindt de slikbeweging plaats in de keel en tijdens de

In de volgende Veine wil ik graag stilstaan bij verbeteren van

slokdarmfase wordt voedsel of drank naar de maag gebracht.

arbeidsomstandigheden. •

OOKCIJFERS OVER ETEN EN DRINKEN

BIJ HET SLIKKEN ZIJN 40 SPIEREN BETROKKEN EN 5 VERSCHILLENDE

HERSENZENUWEN STUREN HET PROCES AAN.

EEN GLAS VRUCHTENSAP BEVAT EVENVEEL CALORIEËN ALS EEN GLAS FRISDRANK.

KOMKOMMER BESTAAT VOOR 96% UIT WATER EN IS DAAROM DE MEEST HYDRATERENDE VOEDSELSOORT DIE ER IS.

VEINE

IN 2011 IS GEMETEN DAT VAN DE KINDEREN DE AANBEVOLEN HOEVEELHEID GROENTE PER DAG EET.

EEN KIND MOET IETS 10 TOT 15 KEER PROEVEN VOORDAT HET IETS LUST.

EEN GEMIDDELD NEDERLANDS GEZIN ZIT 22 MINUTEN AAN TAFEL, INCLUSIEF TOETJE.

JE PROEFT MET JE NEUS. ONS REUKZINTUIG IS 20.000 KEER STERKER DAN ONS SMAAKZINTUIG.

ER ZITTEN

9.000

SMAAKPAPILLEN OP JE TONG EN DIE VERNIEUWEN ZICH OM DE 7 TOT 10 DAGEN.

ADVERTENTIE

Wombat Living Meer dan alleen zitten..

Etac R82 B.V. Tinweg 8 8445 PD Heerenveen Tel: 0513 68 16 86 R82nl@R82.com R82.nl

ANNA MAAKT ER WAT VAN

VEINE

ANNA

MAAKT ER WAT VAN

MOBIEL OPBERGSYSTEEM MATERIAAL • Katoenen stof naar eigen keuze

• Eventueel sierband

• Stevige vlieseline

• Klittenband

WERKBESCHRIJVING Neem de maat van het bed of de box waar u dit opbergsysteem aan wilt hangen; hoogte x breedte. Knip 2 x van katoen de maten die u genomen heeft + 2 cm naadtoeslag. Bijvoorbeeld 70 x 60 cm + 2 cm. Knip 1 x van vlieseline dezelfde maat. Knip 4 of 5 stroken van 35 x 10 cm + 2 cm naadtoeslag. Vouw de stroken dubbel en stik hier de lussen van. Leg de twee stukken katoen met de goede kant op elkaar. Stik de zijkanten en de onderkant. Strijk de vliesline op 1 kant van het katoen. Draai alles om zodat de goede kant aan de buitenkant komt. Verdeel de lussen bovenaan (afhankelijk van de spijlen van het bed of box) en stik ze tussen de twee delen katoen.

Het achterpaneel is nu klaar om de vlakken erop te stikken. De vakken kunt u nu naar eigen inzicht groot of klein knippen. Neem voor alle maten dubbel stof. Werk de vakken eerst helemaal af. U kunt aan de bovenkant een sierbandje stikken ter versteviging. Stik nu de vakken op het achterpaneel. Aan de achterkant van het paneel bovenaan bij de lussen stikt u de ene kant van het klittenband van 15 cm. Aan het einde van de lussen stikt u de andere kant van het klittenband.

U kunt dit opbergsysteem aan bed of box hangen. U kunt ook een stok door de lussen doen met aan beide kanten een oogje. U kunt het dan aan de muur bevestigen. 77

Veel succes,

FEEST

VEINE

FEEST

20 JAAR LANG FEEST! STICHTING WIGWAM, DE ORGANISATOR VAN VAKANTIES VOOR GEZINNEN MET EEN KIND MET EEN BEPERKING, BESTAAT 20 JAAR. REDEN OM GROOTS UIT TE PAKKEN EN FEEST TE VIEREN. >

FEEST

En dat is gelukt afgelopen 16 september was een unieke dag met heel veel bezoekers. Het werd een feest vol activiteiten, een optreden van het Jostiband Orkest en een bonte avond XL!

EEN HEUSE CATWALK MET ROLSTOELEN Ook MRTS07 vierde het feestje mee. Het merk voor stoere aangepaste kinderkleding verzorgde een complete modeshow. De modellen schitterden op de catwalk. De plaatjes spreken voor zich!

Vrijwilliger Ingrid Rense helpt komende vakantieperiode voor de 19e keer mee. “Ik heb weer ja gezegd, ik kan niet anders”, lacht Ingrid. “Het is altijd zo gezellig en zo fijn om gezinnen te zien genieten.”

“Heerlijk om te zien dat kinderen -met en zonder beperking- geheel onbevangen samenwerken, met elkaar kleding uitzoeken, make up kiezen en elkaar helpen om er zo mooi mogelijk uit te zien. De kinderen hebben ervan genoten om in de spotlights te staan en wij achter de schermen hebben genoten van al die blije gezichtjes!” Zegt Nelleke Dresens-Litjens, eigenaar van MRTS07. •

VEINE

ADVERTENTIE

MOOIE MENSEN

VEINE

ELKE VEINE VINDEN WE WEER NIEUWE MOOIE MENSEN. OOK NU WEER TWEE VAN DIE KRACHTIGE MOEDERS DIE HUN EIGEN ERVARING EN WORSTELING OMZETTEN IN EEN PRACHTIG BEDRIJFJE. SHIRIN VAN ROOIJEN EN SARAH GROEN ZIJN BEIDEN MOEDER VAN EEN BEPERKT KIND EN OPRICHTSTERS VAN “MIKI4ALL”, EEN WEBSHOP WAAR JE UNIEKE SJAALS EN HAARBANDJES KUNT BESTELLEN.

MOOIE MENSEN

MiKi4all is ontstaan vanuit de problemen waar Shirin en

stukje van de naam betekent ‘voor iedereen’, van jong tot

Sarah tegenaan liepen bij de verzorging van hun kinderen.

oud. Een mooie gedachte! Hoewel zij veel overeenkomstige

Gewone slabben hielpen niet genoeg bij het schoonhouden

doelen kennen, hebben beide moeders hun eigen droom.

van de kleding die vies werd door het kwijlen en spugen

Sarah (moeder van Mirthe, 5 jaar): de bestaande producten

van hun kids. Het vele omkleden vonden zij niet heel handig

verbeteren, nieuwe producten ontwikkelen en deze met liefde

en daarom gingen zij zelf op zoek naar een oplossing.

maken voor onze klanten, jong en oud!

Ze ontdekten hippe sjaals en gaven daar hun eigen draai aan. En omdat alles met de hand gemaakt wordt, is elke

Shirin (moeder van Kian, 4 jaar): we willen nog veel mensen

sjaal uniek!

blij maken met onze producten! We zoeken elke dag weer naar nieuwe ideeën en zijn altijd bezig om onszelf en elkaar te

De naam MiKi4all komt voort uit de eerste letters van de

ontwikkelen en ik hoop dat we nog lang door mogen gaan. •

namen van hun kinderen: Mirthe en Kian. Dankzij deze twee toppers zijn Shirin en Sarah dit bedrijfje gestart. Het laatste

Kijk voor meer informatie: www.miki4all.nl

STEEKJE LOS

STEEKJE LOS GEZELLIG, ZACHT, WARM EN KNUS: DAT IS NATUURLIJK WOL. NIET ALLEEN EEN MUST-HAVE MATERIAAL IN DE WINTERGARDEROBE, OOK IN HUIS, VOOR DE KINDEREN EN OM ZELF MEE AAN DE SLAG TE GAAN. WANT OF JE NOU ZELF AF EEN TOE EEN PAAR NAALDEN OPZET OF JE KOOPT GEWOON MOOIE WOLLEN SPULLEN. WOL IS FIJN!

VEINE

STEEKJE LOS

PLAID Om heerlijk onder weg te kruipen!

VOOR DE KOUDSTE DAGEN VAN HET JAAR!

Een handgemaakt plaid van 100% merino wol. Je kiest zelf

Warme wanten met een zachte

het patroon en de maat en kleed

teddy voering. Ook verkrijgbaar in

wordt speciaal voor jou gemaakt!

lichtblauw melange.

Wolletjebol.nl | vanaf € 85,00

Wehkamp.nl | € 39,95

POEF

BOLLEN WOL

Deze enorme bol wol in de vorm

Niks leuker van haken en breien.

van een poef past altijd in je

Helemaal leuk als de wol niet te

huiskamer. Lekker om je voetjes

duur is!

op te leggen ‘s avonds Zeeman.nl | € 2,79 Keizacht.nl | € 45,00

STEEKJE LOS

VEINE

STEEKJE LOS

BOEK

SHAUN HET SCHAAP

VILTEN ONDERZETTER

hebt, kun je er maar beter iets

Dvd-serie over een

Veelkleurig, 5 x 5 bolletjes,

leuks van maken!

stout schaapje.

ong. 10 x 10 cm

Bol.com | € 11,95

Eci.nl | € 13,99

Lotusdesignwinkel.nl | € 5,00

KRUIKZAK

GEITENWOLLEN SOKKEN

EEN MAND VOOR DE HOND OF POES

En als je dan toch de wol in huis

Deze heerlijke kruikenzakken zijn gemaakt van zachte merino wol in

Deze speciale 'Ibiza winter

de puur natuurlijke kleuren van de

edition' wollen sokken van het

Omdat ook de hond en de poes

schapen. Slaap kindje slaap …

merk SOXS zijn niet alleen hip

van wol houden!

maar vooral heel warm. Het is Bol.com | € 29,95

een one size fits all’. Doordat

Te koop bij ittedesigns.nl |

Soxs voor dames zeer elastisch

vanaf € 42,50

zijn en zich vormen naar je voet, zijn ze geschikt voor iedereen van maat 34 tot 40. 87

Soxs.co | € 27,95

ADVERTENTIE

Ontdek Ontdekde dewijnen wijnenen ende deluxe luxevakantie vakantie wijnen en de luxe vakantie Ontdek de wijnen en de luxe vakantie villa’s villa’svan vanChâteau Châteaude del’Horte l’Hortein in Château de l’Horte in villa’s van Château de l’Horte in Zuid-Frankrijk Zuid-Frankrijko.a. o.a.ook ookcomfortabele comfortabelevilla’s villa’s Zuid-Frankrijk o.a. ook comfortabele villa’s Zuid-Frankrijk o.a. ook comfortabele villa’s met metvoorzieningen voorzieningenen enaanpassingen aanpassingenvoor voor voorzieningen en aanpassingen voor met voorzieningen en aanpassingen voor minder mindervaliden. validen.Kijk Kijkvoor voormeer meerinformatie informatie validen. Kijk voor meer informatie minder validen. Kijk voor meer informatie op opWWW.WIJNVILLAS.NL WWW.WIJNVILLAS.NL WWW.WIJNVILLAS.NL op WWW.WIJNVILLAS.NL ROLSTOELVRIENDELIJK ROLSTOELVRIENDELIJKIN ENOM OMDE DEWONING WONINGZITSTOEL ZITSTOEL ZITSTOELIN INDE DE ROLSTOELVRIENDELIJK ININEN EN OM DE WONING IN DE ROLSTOELVRIENDELIJK IN EN OM DE WONING  ZITSTOEL IN DE DOUCHE DOUCHEVAN VANDE DEBADKAMER BADKAMERBEUGELS BEUGELS BEUGELSIN DOUCHEEN ENTOILET TOILET VAN DE BADKAMER ININDOUCHE DOUCHE EN TOILET DOUCHE VAN DE BADKAMER  BEUGELS IN DOUCHE EN TOILET RUIME RUIMEROLSTOELVRIENDELIJKE ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER BADKAMER   HOOGLAAGBED HOOGLAAGBED ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER  HOOGLAAGBED RUIME ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER  HOOGLAAGBED OP OP AANVRAAG AANVRAAG BESCHIKBAAR BESCHIKBAAR VERWARMD VERWARMD VERWARMD ZWEMBAD ZWEMBAD  GRATIS GRATIS GRATIS AANVRAAG BESCHIKBAAR ZWEMBAD OP AANVRAAG BESCHIKBAAR  VERWARMD ZWEMBAD  GRATIS WIFI WIFIENENNEDERLANDSE NEDERLANDSETV TV ZEER ZEERCOMPLEET COMPLEETINGERICHTE INGERICHTE NEDERLANDSE TV ZEER COMPLEET INGERICHTE WIFI EN NEDERLANDSE TV  ZEER COMPLEET INGERICHTE HUIZEN HUIZEN PRACHTIGE PRACHTIGEOMGEVING OMGEVINGMET METRUST, RUST,RUIMTE RUIMTEEN EN PRACHTIGE OMGEVING MET RUST, RUIMTE EN HUIZEN  STRANDEN PRACHTIGE OMGEVING MET RUST, RUIMTE EN CULTUUR CULTUUR STRANDEN STRANDENOP OP 30 30 AUTOMINUTEN AUTOMINUTEN OP 30 AUTOMINUTEN CULTUUR  STRANDEN OP 30 AUTOMINUTEN

VEINE

KIJK KIJKVOOR VOORMEER MEERINFORMATIE INFORMATIEOP OPWIJNVILLAS.NL WIJNVILLAS.NL VOOR MEER INFORMATIE OP WIJNVILLAS.NL KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WIJNVILLAS.NL

REACTIES RUBRIEK

WAT VIND JIJ VAN VEINE? REAGEER VIA ONZE WEBSITE!

• ERG LEUK BLAD, IK BEN BLIJ MET HET ABONNEMENT! PAULA BEEKMAN • HIJ IS WEER GESLAAGD! TJITSKE HIJLKEMAWIERSMA • ZIET ER WEER MOOI UIT! KIM WESSELIUS • BEN NU ALWEER BENIEUWD NAAR NUMMER 10. DINEKE DE GROOT • DAT MEDITATIEKUSSEN VAN ANNA PAST NIET ALLEEN MOOI IN MIJN HUIS, HET ZIT NOG LEKKER OOK OP DIE SPECIALE VULLING! LINDA KESTING • WAS WEER EEN ERG LEERZAAM BLAD! MAARTJE MOLENAAR • HANDIGE TILTIPS, IK HEB ZE GELIJK TOEGEPAST EN HET ARTIKEL UITGEKNIPT EN OP DE KOELKAST GEPLAKT TEUNEKE BLIJ • NUMMER 9 IS OOK WEER EEN GOEDE INSPIRATIEBRON GEWEEST. LISA VAN DONGEN • OMDAT HET EEN GLOSSY UITSTRALING HEEFT, PAK JE HET VOOR JE PLEZIER. JE KUNT DE TIJDSCHRIFTEN BEWAREN ALS NASLAGWERK, ZOVEEL INFO STAAT ER IN ZONDER DAT HET EEN SOMBER BLAD IS. HEEL KNAP. EN WAT EEN GOED STUK OVER DE CBD, STERK EN HELDER GESCHREVEN, NU DURF IK HET EINDELIJK TE GEVEN. ANNE •

VEINE STEUNT

TEKST: ANNE VAN ZWIETEN | FOTOGRAFIE: PRIVÉ COLLECTIE

VEINE STEUNT NATÚÚRLIJK HET NATUURLIJK SPELEN

VEINE

WAT DENK JE, ALS JE DE TITEL LEEST? DENK JE: NATÚÚRLIJK MOET EEN KIND KUNNEN SPELEN OF DENK JE: NATUURLIJK SPELEN… BEDOEL JE DAN IN DE NATUUR? HET GAAT HIER OM BEIDE. BUITEN ZIJN, DE NATUUR ERVAREN EN SPELAANLEIDINGEN IN PLAATS VAN SPEELTOESTELLEN, HET IS HELEMAAL VAN NU. ER KOMEN STEEDS MEER VAN DIT SOORT SPEELPLEKKEN. EN DAT IS MAAR GOED OOK, WANT LEKKER IN DE FRISSE LUCHT, SAMEN MET ANDERE KINDEREN JE FANTASIE EN ZINTUIGEN LATEN PRIKKELEN, DAT IS HARTSTIKKE GEZOND. OOK VOOR ONZE KINDEREN.

VEINE STEUNT

Ik hoor je al denken: “O ja, hoe dan? Onze kinderen kunnen

die je kunnen helpen met het ontwerp of de uitvoering ervan.

niet uit de voeten (letterlijk) op houtsnippers en kunnen

Daarnaast is er een handzaam boekje over natuurlijk spelen,

niet in een boom klimmen.” Toch is er heel veel mogelijk.

helemaal gericht op ‘onze’ kinderen, dat op beide sites te

Praat als ouder mee, als er in jouw gemeente een initiatief

bestellen is onder publicaties of winkeltje. Het boekje heet

voor een natuurspeelplek wordt gestart. Als er vanaf het

Allemaal Spelen*, van uitgeverij stichting Oase (waar onder

begin rekening gehouden wordt met onze kinderen, hoeft

andere de NSGK aan heeft meegewerkt).

het helemaal niet zo moeilijk te zijn: paden van houtsnippers kunnen vervangen worden door bijvoorbeeld aangedrukt

Een voorbeeld van een natuurspeelplek waar kinderen met

grind, een houten zandtafel geeft kinderen in een rolstoel

een beperking prima kunnen meedoen is natuurspeeltuin

al de mogelijkheid mee te doen. Zo zijn er legio ideeën

De Dwarstuin in Leiderdorp (natuurspeeltuin.nl). Op de

te bedenken.

foto’s bij dit artikel zie je hoe deze speeltuin eruitziet.

Daarbij is het niet nodig zelf het wiel uit te vinden. Op de

Mocht je over dit onderwerp willen sparren met een

websites stichtingoase.nl en springzaad.nl staan veel tips

ervaringsdeskundige? Neem dan contact op met Anne

voor inspiratie, met een stappenplan en links naar bedrijven

van Zwieten, stichtingnadja.nl •

* Ook gratis te downloaden: bureaufonkel.nl/natuurspeeltuinen/spelen-met-beperking/

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN TIEN JAAR T-SPLITSINGEN AR

VAN

T IENH

OV EN - on

ne der

ER ZIJN VAN DIE BESLISSINGSMOMENTEN IN JE LEVEN DIE BEHOORLIJKE GEVOLGEN HEBBEN VOOR DE WEG DIE JE UITEINDELIJK BEWANDELD. IK NOEM ZE OP HET BEDRIJF T-SPLITSINGEN. MOMENTEN WAAROP JE HET BESLUIT MOET NEMEN: “GAAN WE LINKS OF GAAN WE RECHTS?” MOMENTEN DIE SOMS GROTE GEVOLGEN HEBBEN VOOR DE TOEKOMST. T-SPLITSINGEN ZIJN BELANGRIJK MAAR SOMS OOK HEEL VERVELEND, MAAR EEN KEUZE MAKEN MOET, ANDERS STAAT AL HET VERKEER ACHTER JE STIL. Tien jaar geleden stond ik op zo’n belangrijk moment.

heeft een verdienmodel. Geld verdienen is echter niet het

Een prachtig vak maar geen voldoening meer. Vanaf mijn

hoofddoel, het is een middel om de missie te bereiken.

twintigste werkzaam in de hulpmiddelentechnologie, ervaring

Het doel van de sociale onderneming is maatschappelijke

meer dan genoeg, maar wat dan? Even afstand nemen

meerwaarde creëren, ook wel ‘impact’ genoemd. Terug naar

van jezelf werkt in zo’n geval prima. Even uit het dagelijks

de basis waarover het daadwerkelijk gaat. Dat is soms heel

proces om na te denken wat je eigenlijk zelf wil. Ga ik links

lastig want elke dag staan we weer voor de beslissing of we

of ga ik rechts? Een paar weken voor de crisis (geen handig

links of rechts moeten gaan.

moment) besloot ik om een afslag te nemen en een nieuw,

T-splitsingen zijn soms onnodig, Nieuwe, onzinnige

zelfstandig bedrijf op te richten dat zich alleen bezig zou

T-splitsingen maken, we zijn er in de zorgsector waanzinnig

houden met zitproblematiek en individuele aanpassingen.

goed in. Weer een protocol, meer administratie, convenanten

Een sociaal bedrijf waar we niet alleen hulpmiddelen maken

en protocollen om tot convenanten te komen. Genoeg

voor mensen met een beperking maar waar we dit ook doen

om dit hele tijdschrift vol te schrijven, tijd die niet besteed

samen met mensen met een beperking. Een bedrijf waar

kan worden aan ons daadwerkelijke vak. Het gevoel zegt

de gebruiker centraal staat, oplossingen verzinnen met

T-splitsing, afslag, stoppen met die onzin. Maar als je dan

elkaar. Samen waar het kan, meedoen. 19 september tien

niets meer mag leveren of niets meer betaald krijgt omdat er

jaar terug is Ortho Innovatief opgericht en inmiddels acht

een komma verkeerd staat, dan moet je wel. Ik hoop dat we

jaar een erkende Social Enterprise. Een Social Enterprise;

de komende tien jaar met z’n allen een andere afslag gaan

ook weer zo’n T-splitsingmoment, maar één waar ik tot de

nemen, een afslag waar het meer gaat om mensen en niet om

dag van vandaag geen spijt van heb. Ik ben ervan overtuigd

systemen, want het kan echt anders. De tien jaar zijn voorbij

dat dit de basis is tot ons bestaansrecht. Maar wat is dat

gevlogen, we hebben een fantastische club medewerkers,

eigenlijk, sociaal ondernemen? Het is ondernemen met een

met en zonder beperking. Maar het draait eigenlijk maar

maatschappelijke missie. Een sociale onderneming levert

om één ding en die afslag zullen we nooit verkeerd nemen.

net als elke andere onderneming een product of dienst en

Mensen blij maken, dat is het uiteindelijk doel. •

Arie van Tienhoven is sociaal ondernemer en eigenaar van het bedrijf Ortho Innovatief. Zelf een keer komen kijken? Bel gerust 0180 32 01 91 of mail naar: a.tienhoven@ortho-innovatief

COLUMN VAN ANNE

POST

VEINE

COLUMN VAN ANNE

‘Mama, brievenpost!’ Triomfantelijk legt Nadja rolstoel opgeraapt? Ik sinaasappels staat, ee

de post op tafel. Hè? Ho

loop naar de hal en zie

dat onder de brievenb

n mooi verhoginkje voo

Tussen het grauwe papie bloemetjes langs de ran

uit haar

us een kist met r Nadja. Ah, de groentem an is geweest.

rwerk valt mijn oog op

d. Ik vis hem ertussen

e heeft ze dat nou van

een enveloppe met pas

uit. Er zit een prachtige

telkleurige

kaart in van Ze zijn volgeschreven in haar lusserige handschrift. Met een kop kof fie ge niet ik van de alledaags e dingen die ze me schrijf t. Na afloop leg ik de brief met een glimlach weg. Wat is het toch leuk als iemand de moeite heeft genomen een persoon lijke kaart te kiezen, je te schrijven en een brievenbus op te zoe ken. Ik moet eerlijk be kennen dat dat laatste bij mij soms dagen duurt. Dan ligt mij n ‘te ver zenden post’ al die tijd in een hoekje in de hal te wachten. mijn tante, twee velletjes

lijntjespapier vallen eru it.

Nadja creëert met reg

elmaat persoonlijke be richten aan mensen die ze lief vindt: opa, op pas, klassenassistent, allemaal hebben ze wel een (aantal) kee r een kleurplaat in hun favoriete kleur, met een x-je van Nadja eronder, ontvangen. Ter plekke neem ik me

versturen. In ieder geval

(naar iedereen hetzelfde een persoonlijk bericht.

voor dit jaar weer oude

naar mensen die ik we

plaatje) en ook niet alle

rwets kerstkaar ten te

inig zie. Niet via whats

en met ‘groetjes’ erond

app

er, maar met

Ik koop een kaart met

mooie klaprozen erop voor mijn tante, schrijf haar terug en leg de kaart in de hal om die later te posten. Twee dagen later loop op prijkt. Huh? Ernaast

ik in gedachten langs het staat een kaart met kla

dressoir waar de kaart

van mijn tante prozen, die me bekend voorkomt…

In Nadja’s kamer vind

ik de opengescheurde enveloppe met mijn handschrift erop. Dat he b je nou van uitstelgedra g. • 95

OP TELEVISIE

Ons ideaal is een samenleving waarin kinderen en jongeren met ĂŠn zonder handicap vanzelfsprekend samen spelen, leren, sporten, wonen en werken.

VEINE

OP TELEVISIE

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO'S: PRIVÉCOLLECTIE NSGK EN LILIANEFONDS

IK GUN GELUK VOOR IEDEREEN DIE HET GEMIST HEEFT; IN OKTOBER ZIJN ER TWEE TVPROGRAMMA’S UITGEZONDEN WAARIN DRIE NEDERLANDSE OUDERS AFREIZEN NAAR DE FILIPPIJNEN. DAAR DRAAIEN ZE EEN WEEK MEE IN EEN LOKAAL GEZIN MET EEN KIND DAT EEN SOORTGELIJKE HANDICAP HEEFT ALS HUN EIGEN KIND. IK BEN METEEN ONDER DE INDRUK. NA HET KIJKEN, BESEF IK WEER: “WE HEBBEN HET GELUKKIG HEEL GOED IN ONZE KOUDE KIKKERLANDJE”. OUDERS DAAR MISSEN NIET ALLEEN HULPMIDDELEN VOOR HUN KIND, MAAR VOORAL OOK EEN VANGNET VAN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS OM HEN HEEN. ZE DOEN HET VOORAL ZELF. ALS ÉÉN MOEDER VERTELT DAT ZE MENIGMAAL GOD GESMEEKT HEEFT OM HAAR KIND WEG TE NEMEN, KOMT DAT ECHT BINNEN BIJ DEZE MOEDER AAN DE ANDERE KANT VAN DE WERELD. IK RAAD IEDEREEN AAN OM ALSNOG TE KIJKEN ALS JE DAT NOG NIET GEDAAN HEBT! Het programma kwam tot stand vanuit een samenwerking tussen het Liliane Fonds en de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind (NSGK). Ik mag met beide directeuren aan tafel en ben benieuwd naar het idee achter het programma en hoe deze stichtingen op elkaars pad kwamen. >

OP TELEVISIE

Nederland zien we inclusie met name in de grote steden. Vandaar dat het Liliane Fonds gezocht heeft naar partijen die als het ware een bondgenoot zijn. En dat zijn een heleboel organisaties. We hebben een fondswerving format bedacht, waarbij we kijken wat gedaan kan worden om ook de gemeenschappelijke belangen, zoals Kees van den Broek

die van het NSGK, te behartigen.”

IS IN NEDERLAND NIET ALLES PERFECT GEREGELD? LILIANE FONDS EN NSGK,

Ik vraag mij hardop af of de kijker

HOE DAT ZO?

het wel begrijpt. Je ziet dat aan de

Op het eerste gezicht denk ik wat

uitzending een fondswervingscampagne

een gekke combinatie! Immers, ik

is gekoppeld om geld op te halen voor

ken de ene stichting van hun werk

kinderen in de Filippijnen. Maar hoe

in ontwikkelingslanden en de NSGK

zit het met de doelstellingen van het

is toch voor zover ik weet alleen in

NSGK? De kersverse directeur van

Nederland actief. Als ik die vraag

het NSGK Henk-Willem Laan vervolgt:

stel, neemt Kees van den Broek

“De veronderstelling van sommige

van het Liliane Fonds, net als bij de

mensen is dat wij het hier in Nederland

totstandkoming van de programma’s,

goed voor elkaar hebben. Dat is voor

het voortouw.

een deel waar.

“Het thema van het Liliane Fonds is inclusie (red. inclusie gaat over het meedoen en erbij horen van mensen met een beperking). En feitelijk is dat

VEINE

ook voor de NSGK een hoofdthema. Beter gezegd, het is een mondiaal thema dat te maken heeft met ongelijkheid, niet alleen ver weg, maar ook bij ons in het westen. In

Henk-Willem Laan

OP TELEVISIE

Als je het zorgmiddelenvlak vergelijkt met dat van de Filippijnen is dat gelijk weer relativerend. Het onderliggende verhaal echter over wel of niet meedoen, is veel groter.”

Het Liliane Fonds zorgt in eerste instantie voor bijvoorbeeld hulpmiddelen, zoals een rolstoel waardoor een kind naar buiten kan. Moeder Froukje die in het programma naar de Filippijnen gaat, zegt het treffend: “Hulpmiddelen lossen wel iets op, maar zorgen er nog niet voor dat je meedoet in de maatschappij.” Zij kijkt vooral wat zoon Noud kan en probeert er zoveel mogelijk uit te halen. Noud is nu nog klein en gemakkelijk te tillen. “Sommige dingen gaan in de toekomst misschien niet meer en dan kan je het maar beter al meegemaakt hebben”, zo denkt men in dit gezin. De NSGK heeft juist ‘meedoen’ als doel

Ik Gun Geluk is een initiatief van

gesteld omdat juist dit meedoen in de samenleving deze kinderen gelukkiger

het Liliane Fonds en is gemaakt in

maakt. Hieraan worden ook nog het gezin en de ouders gekoppeld.

samenwerking met de NSGK. Beide organisaties geloven in een wereld

Kees vertelt dat er vaker wordt samengewerkt. Een gezamenlijke actie om geld

waarin kinderen met een beperking

in te zamelen onder de naam 'Eén voor Kinderen' willen de organisaties >

vanzelfsprekend mee kunnen doen.

OP TELEVISIE

Edukans, Het Vergeten Kind, het Liliane Fonds en UNICEF

is wat dat betreft. Ten tijde van de wederopbouw was dat wel

Nederland met elkaar geld inzamelen om kinderen wereldwijd

anders. Het begon ooit met het openen van een mytylschool

en in Nederland een betere toekomst te bieden. “Op de

in Amsterdam. Dat zijn nu zaken die door de overheid worden

financiering van dit project is een verdeelsleutel toegepast.

gedaan. Waar we nu aan werken is dat kinderen en jongeren

Gemeenschappelijk was wel dat er zoveel positiviteit

met een handicap ontdekken waar hun eigen kracht ligt zodat

voelbaar was. Het bleek dat mensen helemaal niet zitten

ze zelf hun ambities kunnen waarmaken. De NSGK noemt

te wachten op allerlei verschillende clubjes die elk apart

dat ‘empoweren’. Ouders worden als de belangrijke spelers

iets organiseren. ‘De avond van het kind’ was een perfect

gezien bij dat proces. Je werkt hierbij van binnen naar buiten.

gemeenschappelijk thema.”

Eerst het gezin en dan steeds verder uitbreiden naar buiten.”

IN NEDERLAND WIL DE NSGK DREMPELS WEGNEMEN

RUIM 20 MILJOEN PER JAAR IS NOG LANG NIET GENOEG

NSGK: Ons ideaal is een samenleving waarin kinderen en

Het Liliane Fonds werkt in 25 landen en ziet veel verschillen

jongeren met én zonder handicap vanzelfsprekend samen

in deze landen. Het fonds heeft in deze landen lokale

spelen, leren, sporten, wonen en werken. In Nederland

partners. Het fonds zelf is alleen in Nederland gevestigd.

zijn veel drempels waardoor kinderen en jongeren met een

Waar in Nederland steeds nieuwe hypes zijn, blijft de focus

handicap niet gewoon kunnen meedoen. NSGK steunt

bij het Liliane Fonds al jaren gericht op de drie onderwerpen

organisaties die helpen deze drempels weg te nemen.

gezondheid, onderwijs en werk. Het Liliane Fonds heeft zo’n 100 duizend kinderen in haar programma zitten. Ze richten

‘Meedoen’ is voor de NSGK het werkwoord waar het

zich op hetgeen gebeurt in het leven van kinderen en hun

om draait. Met de nadruk op WERKwoord. Want om alle

ouders en van daaruit willen ze een katalyserend effect

gehandicapte kinderen en hun gezinnen echt mee te laten

hebben op hun omgeving, die verder gaat dan dat ene kind

doen, is er nog heleboel nodig. “We zullen de wereld moeten

zelf. “We kunnen gelukkig heel veel kinderen helpen, maar er

openen, toegankelijk moeten maken”, vertelt Henk-Willem.

zijn nog in veel meer landen en regio’s kinderen die onze hulp

“Op het vlak van revalidatie hoeven we in Nederland niet

hard nodig hebben”, vertelt Kees. •

zoveel zaken aan te pakken omdat het hier al goed geregeld

VEINE

100

OP TELEVISIE

IK GUN GELUK Liliane Fonds-ambassadeur Jaap Jongbloed reist in het tv-programma ‘Ik Gun Geluk’ met drie ouders naar de Filipijnen. De Nederlandse ouders draaien een week mee in een lokaal gezin met een kind dat een soortgelijke handicap heeft als hun eigen kind. Evert en Karin uit Groningen zijn de ouders van de 6-jarige Roy. Roy heeft een hersenbeschadiging (cerebale parese), maar is meer dan zijn handicap. Hij doet aan racerunning en heeft de ambitie brandweerman te worden. Vader Evert heeft een constructiebedrijf en gaat in de Filippijnen samen met de vader van de gehandicapte Franky, een zithulpmiddel maken.

Ook Froukje reist mee. Als moeder van vier kinderen heeft ze haar handen vol. Toch is er altijd tijd om voor zoon Noud (8 jaar, met cerebrale parese) van alles te regelen waardoor hij zoveel mogelijk kan meedoen. Froukje ontmoet Desiree (10), die na een hersenvliesontsteking verlamd is aan haar rechterzijde. Haar alleenstaande moeder knokt om het hoofd boven water te houden en heeft geen geld voor de zorg die haar dochter nodig heeft. Nadat Froukje terugkwam uit de Filippijnen raakte haar zoon Noud onder de indruk van haar verhalen. Daarom is Noud een actie begonnen om kinderen als Desiree en Frankie zoveel mogelijk te steunen.

Kijk voor meer informatie op www.lilianefonds.nl/tv-programma en voor iedereen die de programma’s (nog eens) wil zien: www.npo.nl/ik-gun-geluk/04-11-2017/AT_2085327

101

THERAPIE

Als er nooit tegen een kind zou worden gesproken, zal dat kind ook nooit leren praten. VEINE

102

THERAPIE

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: STOCK EN PRIVÉ COLLECTIE

LUISTER EVEN GOED! BETER PRATEN BEGINT BIJ BETER HOREN! EN WAT BLIJKT: OOK HOREN, OF BETER GEZEGD LUISTEREN, KUN JE TRAINEN. LUISTERTHERAPIE ZORGT ERVOOR DAT GELUIDEN OP DE JUISTE MANIER JE HERSENEN BEREIKEN. DOOR DE SPECIALE BEWERKING VAN DE BIJ DEZE THERAPIE GEBUIKTE MUZIEKSTUKKEN KAN EEN BREDE PROBLEMATIEK WORDEN AANGEPAKT. Voor bijvoorbeeld kinderen die snel overprikkeld raken bij bepaalde geluiden, kan deze vorm van therapie helpen. Logopediste Ien Breukers werkt al jaren met de luistertherapieën Tomatis en de daaruit afgeleide therapie Samonas. Met een goede koptelefoon, een iPod en de muziek die je via Ien krijgt, kun je thuis aan de slag. En dan is het goed kijken wat de therapie doet. Ien laat ouders een paar keer per week een ‘rapport’ invullen om zo een perfect beeld te krijgen van de invloed van therapie op het dagelijks leven van het kind. Op basis van de rapportage geeft ze feedback. Dit is essentieel om een optimaal resultaat te bereiken. “Soms zien ouders veranderingen die ze niet verwachten.”

Bij Veine zijn we nieuwsgierig. Wat doet deze therapie nou exact? Tijd voor een bezoekje aan Ien Breukers. Zij heeft een praktijk voor logopedie en luistertherapie in Gouda. >

103

THERAPIE

“Wat hebben logopedie en auditieve therapie nu met elkaar

• met auditieve verwerkingsproblemen;

te maken? Spreken en horen zijn toch echt iets heel anders”,

• die overprikkeld raken van geluiden;

was het eerste dat bij ons opkwam. Ien legt uit dat deze twee

• met autisme;

therapieën toch echt onlosmakelijk met elkaar verbonden

• met slaapproblemen en angsten;

zijn. “Denk maar eens aan een doof kind dat moet leren

• die lastig leren als gevolg van bijvoorbeeld dyslexie;

praten. Dat is bijna onmogelijk. Want, hoe leren wij praten?

• aandachts-, concentratie- en

Door alles wat we horen. Het horen van je eigen stem en al het taalaanbod van anderen zorgen ervoor dat je leert

geheugenproblemen (bijvoorbeeld ADHD) • problemen in de fijne en/of grove motoriek.

praten. Sterker nog, als er nooit tegen een kind zou worden gesproken, zal dat kind ook nooit leren praten.“

WAT DOET DE THERAPIE? Omdat er veel overeenkomsten zijn tussen Tomatis en

VEINE

104

VOOR WELKE KINDEREN IS LUISTERTHERAPIE

Samonas noemen we het hier gemakshalve luistertherapie,

INTERESSANT?

al zijn er wel verschillen. Luistertherapie zorgt ervoor

Luistertherapie is onder andere interessant voor kinderen:

dat geluiden op de juiste manier je hersenen bereiken.

• met hyperactief gedrag;

Geluid komt merendeels via je oren binnen. Voordat het

• met een ontwikkelingsachterstand in taal, spraak

bij je hersenen aankomt, kan er heel wat mis gaan met alle

en gedrag;

nadelige gevolgen die daaruit voortkomen. Luistertherapie

THERAPIE

helpt om de weg die het geluid aflegt te

juiste wijze bereikt. Ook psychische

Een ongeboren kind begint al in de

optimaliseren.

oorzaken kunnen ervoor zorgen dat

vierde maand van de zwangerschap

met name hoge tonen niet aankomen

met luisteren. Op dat moment

Ien: â&#x20AC;&#x153;Geluid komt via de gehoorgang

bij de hersenen. Juist deze hoge

heeft het oor zich volledig

binnen, gaat dan via het trommelvlies,

tonen zorgen ervoor dat de zenuwen

ontwikkeld. Dit heet de prenatale

middenoor en binnenoor verder. In het

geprikkeld worden die een verbinding

geheugenfase. Luistertherapie

middenoor zitten minuscule spiertjes

tot stand brengen tussen de hersenen

stimuleert door middel van klanken de

die door het wisselend aanbieden van

en de rest van het lichaam. Deze

belangrijkste fasen van de luisteren

zowel harde en zachte geluiden als

zenuwen zorgen ook voor verbinding

communicatieontwikkeling van het

hoge en lage tonen aangespannen

tussen de hersenhelften. Simpel

kind dat luistertherapie volgt. Vaak

en ook weer ontspannen worden.

gezegd zorgt de ene hersenhelft

worden hiervoor klassieke muziek van

Zo wordt geluid als het ware verder

ervoor dat er emoties ervaren worden,

Mozart of gregoriaanse gezangen of

getransporteerd.

de andere helft bepaalt de actie die

natuurgeluiden gebruikt. Deze muziek

hierop volgt. Als de verbinding tussen

wordt aangepast en gefilterd (lage

Gedurende deze weg kan een

de twee hersenhelften niet goed

frequenties worden verwijderd) om

stagnatie optreden waardoor het

werkt, zie je dat kinderen anders dan

zo de prenatale geheugenfase na

geluid de hersenen niet of niet op de

gebruikelijkÂ reageren. >

teÂ bootsen.

Ien Breukers 105

THERAPIE

Luistertherapie kan helpen om de

in de stem. Dat kan bewust of

vervolgens ook weer in je stem

verbindingen weer correct te laten

onbewust gebeuren.

uitgedrukt worden.

functioneren zodat deze directe

3. De over een bepaalde periode voortdurend herhaalde

HOE LANG DUURT DE THERAPIE?

akoestische stimulatie brengt

Het Tomatis programma neemt

Door interactie tussen een moeder

een blijvende verandering

gemiddeld achttien weken in

en (zelfs al ongeboren) kind

van het gehoor en de spraak

beslag en bestaat uit twee weken

ontstaat taalontwikkeling. Vanaf de

tot stand.

luisteren (basisprogramma), dan

reactie wordt genormaliseerd.”

zes weken rust, vervolgens twee

vierde maand in de baarmoeder, als het oor zich volledig heeft

Aan de hand van deze wetten

weken luisteren naar het eerste

ontwikkeld, gaat een foetus

maken zowel Tomatis als Samonas

vervolgprogramma, dan weer zes

geluiden waarnemen. Een baby

gebruik van een apparaat, dat in

weken rust en tenslotte nogmaals

die niet in staat is om geluid goed

eerste instantie het elektronisch

twee weken luisteren naar een

te kunnen verwerken, zal niet in

oor werd genoemd, dat er voor

tweede vervolgprogramma.

staat zijn om op latere leeftijd goed

zorgt dat de niet of niet-correct

te praten, tenzij dit alsnog wordt

waargenomen frequenties weer

De Samonas methode werkt met

aangeleerd. Bij luistertherapie

goed worden gehoord. Bij Samonas

vier tot zes modules van elk vier

kan de stem van een moeder

werkt men tegenwoordig met

weken. Tussen elke module zit

worden gebruikt (als facilitator in

een iPod (ter vervanging van het

een week rust. Je komt dan uit op

de methode) om een kind beter

elektronisch oor)en bij Tomatis

negentien weken (4-1-4-1-4-1-4)

geluid te laten waarnemen. Dit

wordt de apparatuur tegenwoordig

of 29 weken als je zes modules

afhankelijk van de manier waarop

‘Solisten’ of ‘TalksUp’ genoemd.

pakt. Aan het eind van het totale

de luistertherapie wordt toegepast.

Door gedurende een aantal

programma ben je eigenlijk ‘klaar’

periodes herhaaldelijk te

met het volgen van de therapie.

Luistertherapie kent drie

luisteren naar aangepaste

Heerlijk dit van tevoren al te

uitgangspunten:

muziek, worden stoornissen in

weten, toch!

1. Alleen de tonen (frequenties)

het luistervermogen opgelost en

die het oor kan waarnemen,

ontstaat een blijvende verandering

THUISGEMAK

kunnen door de stem van die

in de auditieve ontwikkeling, de

Het prettige van luistertherapie

persoon worden geproduceerd.

taal- en spraakontwikkeling, de

is dat het niet heel belastend is

sociaal-emotionele ontwikkeling,

voor een kind; je kan er fijn thuis

luistertherapie het oor de

concentratie enzovoort.

mee aan de slag en het soms zo

mogelijkheid geeft om niet

Luistertherapie zorgt ervoor dat de

vermoeiende en tijdrovende reizen

of niet-correct waargenomen

weggedrukte geluidsfrequenties

is er niet. Het tijdstip bepaal je ook

tonen weer wel goed te horen,

na behandeling weer gehoord

zelf en de duur van de behandeling

dan verschijnen die ook weer

worden. Deze frequenties kunnen

is, zeker bij Samonas, goed te

2. Als je door middel van

VEINE

106

THERAPIE

behappen, namelijk 2x per dag 2 tot

nodig. De Tomatis muziek is zodanig

maximaal 17 minuten. Bij Tomatis is dit

uitgebalanceerd dat er geen risico is

twee uur per dag aaneengesloten.

op te lang of juist te kort luisteren. Keerzijde is wel dat de luistertijd

Ien vertelt dat het kind eigenlijk niet bij

aanzienlijk langer is en daarmee ook de

haar hoeft langs te komen. Zij werkt

belasting voor het kind.

met een intakelijst die zij samen met de ouders invult. Aan de hand hiervan

WAT IS NODIG VOOR HET VOLGEN

bepaalt zij een behandelplan, het

VAN GELUIDSTHERAPIE?

startniveau en de luistertijd. Het uitgangspunt is dat ouders het beste weten hoe hun kind is en reageert. De ouders hebben een belangrijke taak in de therapie. Zij moeten heel goed aan de therapeut

Eigenlijk heb je niet meer nodig dan een speciale, digitale ‘iPod’ (het elektronisch oor) die tegen een borg gehuurd kan worden en een kwalitatief goede koptelefoon die ook via Ien gehuurd kan worden.

terugkoppelen welke effecten zij waarnemen gedurende de verschillende

KOSTEN

modules. Alles moet worden vastgelegd

Als je Tomatis volgt, betaal je

in een observatieformulier zodat de

voor de intake en de basismodule

therapeut weet welke veranderingen

totaal € 538,25. Een eventuele

in luisterfrequentie en luistertijd van de

voorbereidende of vervolgmodule

muziek moeten worden doorgevoerd

kosten elk € 320. Als de basismodule

Zo wordt het programma op maat

verbeteringen laat zien, dan is het

Ingo Steinbach is de ontwikkelaar,

verder uitgewerkt. Bij Samonas is deze

aanbevolen om 2 vervolgmodules te

Samonas is de naam die hij heeft

werkwijze noodzakelijk omdat ieder

doen. De totale kosten bedragen dan

gegeven aan de door hem ontwikkelde

kind anders op de muziek reageert.

€ 1.178,25. Bij Samonas kost de intake

methode. Ingo ging hierbij uit van

Alhoewel het verslagleggen van de

en het volgen van vier cycli € 950,25

de Tomatis methode. Je kunt de

ervaringen tijdens het luisteren niet veel

(zes cycli € 1.376,25). Deze prijzen

Samonas methode zien als een

tijd vergt, luistert de terugkoppeling

hanteert Ien Breukers in haar praktijk

doorontwikkeling van de Tomatis

van ouders naar therapeut wel heel

(logopedieluistertherapie.nl). Hier

methode. Ingo heeft als eerste de

nauw. Alle waarnemingen moeten heel

komen de kosten van het huren van

methode geschikt gemaakt voor

nauwkeurig worden ingevuld om een

een koptelefoon eventueel nog bij.

thuisgebruik. Nadien heeft ook

optimaal resultaat te kunnen bereiken!

Informeer bij je zorgverzekeraar of je in

TalksUp

aanmerking komt voor een vergoeding

Tomatis de oorspronkelijke methode doorontwikkeld voor thuisgebruik.

Bij Tomatis is een terugkoppeling

van luistertherapie. Helaas vergoeden

middels een observatieformulier niet

de meeste zorgverzekeraars niets. •

107

ADVERTENTIE

VEINE

108

COLUMN ETEN EN DRINKEN SA

TIT

UL A ER

- k ind er r

eva

ti li d a

r ts

ETEN EN DRINKEN IS MEER DAN ALLEEN VOEDSEL INNEMEN, HET IS OOK EEN BELEVING. ZEKER IN DEZE FEESTMAAND IS DAT HET GEVAL. DENK MAAR AAN HET KERSTDINER. ZELFS ALS JOUW KIND NIET KAN ETEN, IS HET LEUK ALS HIJ OF ZIJ TOCH EEN LIKJE TOMATENSOEP PROEFT EN EEN VLEUGJE SLAGROOM OP ZIJN OF HAAR NEUS HEEFT. DAT IS TOCH OOK ‘KERSTBELEVING’! Ik zie in mijn praktijk heel vaak ouders met kinderen die

andere oorzaken van moeilijk kunnen eten zijn weggenomen.

eetproblemen hebben. Kinderen met gecompliceerde

Veel kinderrevalidatiecentra hebben een eetadviesteam om

beperkingen die in aanleg anders zijn of bij wie hun mond of

kinderen met een complexe eetstoornis te kunnen helpen.

hun keel anders is. Of die een bepaalde spasticiteit hebben

Dit team kan helpen om alle zaken eens goed op een rijtje

waardoor hun mondmotoriek niet goed functioneert. Ik zie

te zetten en kan daarna een goed advies geven. Is het een

ook vaak kinderen met slikproblemen. Zelfs kinderen die dit

kwestie van niet kunnen, niet mogen, niet durven of niet

in aanleg helemaal niet hebben, maar die door hun ervaringen

willen? Als dit is bepaald, kun je naar mogelijke oplossingen

in het ziekenhuis met allemaal slangetjes van beademings- en

gaan zoeken.

voedingsapparatuur in hun mondgebied heel nare ervaringen

Onthoud wel dat dit niet altijd hoeft te betekenen dat een

hebben. Het mondgebied is dan overprikkeld geraakt en

kind goed gaat eten. Het ook zo kan zijn dat duidelijk wordt

kinderen kunnen daardoor niets meer in hun mond verdragen.

dat een kind niet zelf kan eten. Advies kan dan zijn om eten via een sonde aan te bieden. Op die manier kan veel stress

En dan is eten is ook nog eens de nummer één graadmeter

worden voorkomen. Maar er zijn ook tussenvormen mogelijk.

die bepaalt of ‘het goed gaat’ met je kind. Een kind kan

Zorg ervoor dat de verrijking van de voeding zo praktisch

bijvoorbeeld te klein geboren zijn en pas naar huis mogen

mogelijk is. Dat kan heel simpel zijn door bijvoorbeeld

als het een bepaald gewicht heeft. Vanaf dat moment krijgen

klontjes boter of speciaal door de diëtiste hiervoor

ouders eigenlijk al stress. Ook bij consultatiebureaus wordt

ontwikkelde supplementen als eiwitten en suikers toe te

vaak gezegd dat je kind te weinig weegt, al is dat soms maar

voegen. Er hoeft dan minder gegeten te worden om toch

een halve kilo. Soms ligt een kind op de IC en bepaalt het

dezelfde voedingswaarde binnen te krijgen. Nadeel is wel dat

gewicht of een operatie kan worden ondergaan. Allemaal

kinderen hier heel vol van komen te zitten. Feitelijk moet je

stresssituaties voor ouders die denken: ‘Het moet erin, het

dingen gewoon op een rijtje zetten en je afvragen wát er echt

moet erin.” Zo wordt elk eetmoment een stressmoment

in moet en hóe dat het meest prettig gaat.

voor de persoon die het kind eten moet geven. Als het niet lukt, wordt het als een teleurstelling ervaren en het

Juist deze kerstmis zou een moment moeten zijn waarop

kind merkt dit ook. Dit kan ervoor zorgen dat er een

eten gewoon leuk kan zijn, al is het maar één hapje van de

gedragsmatig interactieprobleem overblijft, zelfs als alle

kerstmaaltijd proeven. Fijne feestdagen! •

109

KERSTDINER

Recepten voor een diner met sterren vóór sterren, VEINE

110

groot en klein

KERSTDINER

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: EIGEN MATERIAAL EN STOCKFOTO’S

STERRENDINER DEZE KERST EEN STERRENDINER VOOR DE KLEINTJES (EN STIEKEM OOK VOOR DE GROTEN). SPECIAAL VOOR DE KERST HEBBEN WE NAMELIJK IN IEDER GERECHT DE STER VERWERKT. MOOI OM DE KINDEREN DAN METEEN HET VERHAAL TE VERTELLEN DAT ERBIJ HOORT. WANT HOE ZAT HET OOK AL WEER? De kerstster was een astronomische ster die in het oude Palestina aan de nachtelijke hemel stond op het moment van de geboorte van Christus. Deze Ster van Bethlehem was het teken aan de hemel dat de plaats aangaf waar de koning der Joden geboren zou worden. De drie Koningen navigeerden indertijd op deze bijzondere ster om de geboorteplaats van Jezus te kunnen vinden.

Inmiddels is de ster het symbool dat we met kerst veel gebruiken. En wat is er dan beter dan een diner met sterren, ook voor de allerkleinste sterren in de familie. Een kindvriendelijk diner dat je heel goed van tevoren kunt voorbereiden. >

111

KERSTDINER

KINDERCOCKTAIL MET ZALM EN VRUCHTJES

POMPOENSOEP MET KOKOS EN PAPRIKASTERREN

Dit recept maakte mijn moeder toen ik klein was. Ik vond

INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN

het altijd een superlekker voorgerechtje. En het is vooral

• 1 flespompoen

• 1 eetlepel ras el hanout

erg makkelijk te maken. Als jouw kinderen de zalm uit blik

• 1 ui

• peper en zout

echt niet lusten kun je die weglaten of vervangen door

• 2 teentjes knoflook

• handje kokosstrooisel

bijvoorbeeld gerookte kip. Volgens mij deed mijn moeder

• 1 aardappel

• 1 rode en 1 groene paprika

gewoon een scheutje whisky door de saus. Toen misschien

• 2 bouillonblokjes*

heel gewoon, maar dat zou ik nu voor de kinderen niet meer maken. Als je de energie hebt, maak dan een beetje saus

AAN DE SLAG (KAN ENKELE DAGEN VAN TEVOREN)

voor de volwassen en een beetje voor de kinderen.

Was de pompoen en verwijder lelijke plekjes. Halveer de pompoen en verwijder de pitten. Snijd de rest van de

INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN

pompoen in stukken. • Schil de aardappel en snij deze in

• 500 gram zalm uit blik

• mayonaise

blokjes. • Pel de ui en snij deze in blokjes en hak de knoflook.

• 500 gram vruchtjes

• ketchup

Fruit dit aan in wat olijfolie. Voeg toe; 2 liter water, de

• een scheut room of whisky

bouillonblokjes, de stukken pompoen, de aardappel en de ras

• een groene appel

el hanout. Breng de soep aan de kook en laat de pompoen in

op lichte siroop • een klein zakje ijsbergsla

zo’n 20 tot 30 minuten gaarkoken. Pureer de soep glad met AAN DE SLAG

een staafmixer.

(KAN EEN PAAR UUR VAN TEVOREN) Doe in een mooi wijn- of likeurglas een beetje

VOOR HET OPDIENEN

slagroom. • Leg daarop wat zalm uit blik die

Snijd voor iedere kom minimaal twee sterren uit de paprika,

je met een vork een beetje lostrekt. • Schep

groen en rood. Warm de soep op. Strooi op het laatst de

hier flink wat vruchtjes op (de vruchtjes

kokos erdoor en roer goed. Serveer de soep in een mooi

die je ook in een sorbet krijgt). •

glaasje of kop en garneer met de rode en groene paprikaster.

Maak de whiskysaus door mayonaise, ketchup, whisky of room in een schaaltje te doen en meng dit goed door elkaar.

VOOR HET OPDIENEN

VEINE

112

Giet vlak voor het opdienen de saus over de vruchtjes en zalm in de glazen. Snij van de groene appel flinterdunne plakjes en snij daar een ster uit. Leg dit bovenop de cocktail. Voor een feestelijk geheel kun je tijdens het opdienen een sterretje (vuurwerk) in de cocktail steken.

* runder- of groentebouillon.

KERSTDINER

STERRENBURGERS VOOR KLEINE EREBURGERS

SNELLE TIRAMISU VOOR KINDEREN

INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN

Tiramisu maken is altijd best wel een gedoe. Maar ooit

• 500 gram rundergehakt

• 2 grote tomaten

bedacht ik deze hele simpele en snelle versie. En ook

• 1 zakje hamburgerkruiden

• hamburgerbroodjes

deze smaakt prima. Voor volwassenen het liefst met een

• 1 ons bacon

• enkele olijven en prikkers

scheutje koffielikeur!

• 1 zakje gesneden uiringen INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN AAN DE SLAG (KAN PRIMA EEN DAG VAN TEVOREN) Meng het gehakt met de hamburgerkruiden en maak in een stervorm hamburgers van ongeveer 5 tot 8 mm dik.

• Klant en klaar geklopte

slagroom (260 gram)

• koffie en eventueel een

scheut koffielikeur

• 1 bakje mascarpone

(500 gram) VOOR HET OPDIENEN

• 1 pak lange vingers

• cacaopoeder

• 1 bakje aardbeien

Maak met een uitsteekvorm in de vorm van een kerstster ook de broodjes op maat. Gebruik hierbij ook een scherp

AAN DE SLAG

mes. Halveer de broodjes en bak ze in een ietsje ingevette

(KAN PRIMA EEN DAG

koekenpan op z’n kop net even bruin. Leg daarna de bacon

VAN TEVOREN)

in de pan (zonder extra boter) en bak deze goudbruin. Laat

Zet niet al te sterke koffie.

de stukjes uitlekken op keukenrolpapier. Gebruik tot slot

Ik gebruik bijvoorbeeld Illy

dezelfde pan om de hamburgers in een paar minuten aan

espressokoffie, maar gebruik voor

beide zijden lekker bruin te bakken. • Leg op een bord:

drie kleine kopjes slechts 1 cupje.

onderkant broodje, sla, bacon, hamburger, wat mayonaise en

Giet de koffie in een bakje en vermeng

ketchup naar wens, een plakje tomaat

eventueel met een scheut likeur. Breek de lange vingers in

en sluit de stapel af met de stervormige

stukken die goed onderin de glaasjes passen waarin je de

bovenkant van het broodje. Doe door

tiramisu maakt. Drenk de lange vingers goed in de koffie

het geheel een houten prikker met

en maak hier een bodem van in de glaasjes. • Vermeng de

een olijf. • Serveer eventueel

mascarpone met slagroom en klop dit met een garde goed

met dikke frieten

glad. Schep in ieder glas een beetje mascarponemengsel op

en gekleurde stukken paprika.

de lange vingers. • Doe in elk glas een lepel koffie. • Snij de aardbeien in plakjes. Maak in elk glas een laagje aardbeien, bovenop het mascarponemengsel. Schep tot slot een lepel mascarponemengsel er bovenop. • Maak van papier een malletje door hier een ster te knippen. Houd deze ster boven de glaasjes en strooi met behulp van een zeefje wat cacaopoeder over de glaasjes waardoor een mooie ster ontstaat. •

113

ADVERTENTIE

Stichting K!ds Unlimited vergoedt therapie voor ernstig meervoudig beperkte (EMB) kinderen tot 18 jaar, die niet wordt betaald door zorgverzekeraars. Heb jij een therapie die je graag zou willen voor VEINE

114

jouw EMB-kind? Vul een aanmeldformulier in op onze website en vraag een bijdrage aan!

www.kidsunlimited.nl

VEINE MAGAZINE NUMMER ELF komt uit in maart 2018.

Met natuurlijk de vaste columnisten, sport, hulpmiddelen, OOKLEUKS, enzovoort!

DE BRAIN STIMULATING METHOD DE JONGÂ®; een unieke methode om het zenuwstelsel te stimuleren. KLANKSCHALEN om heerlijk tot rust te komen. Een voorproefje op de SUPPORTBEURS 2018

115

Het unieke tussenmaatje

Speciaal voor kinderen die te groot zijn voor een babyluier en te klein zijn voor een incontinentieproduct voor volwassenen Betere aansluiting door 30% smallere absorberende mat Juiste pasvorm door anatomisch gevormde lycra beenelastieken Minder kans op huidirritatie door maximaal ademende beschermzijde Snel een droog gevoel door speciale TopDrylaag

OOK HULP NODIG BIJ HET VERKRIJGEN VAN DE ABRI-FORM JUNIOR? We horen wel eens van ouders dat sommige apotheken de Junior niet leveren. Of dat ze – onterecht – verteld wordt dat de Junior niet vergoed wordt. Neem in zo’n geval contact op met het Abena Adviesteam. Miranda, Vera, Stephanie en Karin weten hier alles van en helpen u graag met advies over vergoedingen en verkrijgbaarheid. Bel naar 0485 58 11 50 of stuur een e-mail met vermelding van uw postcode en de naam van uw zorgverzekeraar naar support@abena.nl. WWW.ABENA.NL/ABRI-FORM-JUNIOR