BNL Magazine #1-2023

MAART 2023

Ledenmagazine van Koninklijke Bouwend Nederland

ALLE REGIO’S

Afscheid Maxime Verhagen ‘Een mooie tijd in een schitterende sector’

Platform Build Eerste hulp bij digitalisering voor regio Noord

Verkiezingen Provinciale Staten en Waterschappen: ‘Het werk stopt niet na de verkiezingen’

‘EEN MOOIE TIJD IN EEN SCHITTERENDE SECTOR’

AFSCHEID MAXIME VERHAGEN

‘HET WERK STOPT NIET NA DE VERKIEZINGEN’

VERKIEZINGEN PROVINCIALE STATEN EN WATERSCHAPPEN 2023

DOELGERICHTE AANPAK BEWIJST NUT IN DE PRAKTIJK

MEERJARENPROGRAMMA’S

ADVIES BIJ JURIDISCH

CONFLICT ZEER GEWENSTE DIENST

ADVIES

BNL is het verenigingsmagazine van Koninklijke Bouwend Nederland. In het magazine is informatie te vinden over activiteiten van de vereniging, ontwikkelingen in de sector en onderwerpen die van belang zijn voor de bedrijfsvoering van de leden. De inhoud geeft invulling aan de missie van de vereniging, namelijk het binden, boeien en verenigen van de leden.

Wil je reageren?

Stuur een mail aan: n.wensing@bouwendnederland.nl.

INHOUDSOPGAVE

POSITIEF EN TROTS

21 DUURZAAMHEID

‘BOUW EN INFRA KUNNEN

MEER INFORMATIE UITWISSELEN’

22 10 MANAGEMENTVRAGEN AAN…

MARTIEN VAN DEN BOUWHUIJSEN

(BOUWBEDRIJF VAN DEN BOUWHUIJSEN)

24 WATERSTOF

WELKE TOEPASSINGEN VAN WATERSTOF ZIEN WE AL IN DE BOUWSECTOR?

Dit is het moment om mijn eerste indrukken te delen. Ik heb 2 maanden gekregen me voor te bereiden op het voorzitterschap. En dat doe je allereerst door de vereniging en dus de leden te leren kennen. Met plezier heb ik van noord naar zuid van oost naar west gereden, om tientallen leden te bezoeken en te spreken. Ik vond een warm welkom bij jullie op kantoor, op de bouwplaats, aan de keukentafel en in de fabriek. Fantastisch om de praktijk te zien, en om daar de verhalen te horen vol gepaste trots, ambitie en ondernemingszin. Deze column is te klein om voorbeelden te geven.

Mijn enthousiasme werd versterkt door jullie positivisme. Problemen zijn er om op te lossen en het kan altijd beter. Wat het ook is; de bouw maakt het. Die houding is precies wat Nederland nodig heeft. Denk aan wat we kunnen bijdragen aan duurzame woningbouw, verbetering van mobiliteit, succesvolle energietransitie of noodzakelijke aanpassing aan klimaatverandering. Maar tegelijk weten we allemaal: dan moet Nederland ons daartoe wel in staat stellen. Er is werk aan de winkel!

27

ER IS NU SLAGKRACHT OM DE BOUW ECHT VEILIGER TE MAKEN

35 DAG VAN DE BOUW 2023 MELD JE AAN!

Dit is ook het moment om Maxime te bedanken voor zijn inzet en passie. Ook daarover hoorde ik vele verhalen met voorbeelden. Hij mag trots zijn op wat hij doorgeeft. Ik pak het op en bouw verder op het stevige fundament dat er ligt.

SUPERIEURE LUXE EN ULTIEM WOONCOMFORT IN AMSTELVEEN

The Mayor in Amstelveen is een transformatieproject dat zijn weerga niet kent. Aan de Burgemeester Rijnderslaan wordt het voormalige KPMG-kantorencomplex omgebouwd tot acht hoogwaardige residences van internationale allure.

De gebouwen die als een ketting tot één aaneengesloten complex waren gevormd, worden tijdens de transformatie losgekoppeld van elkaar en opnieuw verbonden met loopbruggen, extra liften en opgehoogd met een extra laag voor de penthouses. Daarnaast heeft de gevel een forse transformatie ondergaan door het geheel te voorzien van een gevelisolatiesysteem met stucwerk en het toevoegen van balkons en terrassen op het zuiden. Het gebouw heeft een eigen parkeergarage en krijgt een eigen WKO-installatie voor de verwarming en koeling van woningen.

Fase 1: 110 appartementen en 4 villa’s is al opgeleverd en verkocht

Fase 2: 148 appartementen en 6 villa’s (alle appartementen verkocht)

Fase 3: 47 appartementen

Opdrachtgever

M.J. de Nijs Project III B.V.

Realisatie

Bouwcombinatie UBA – De Nijs Amstelveen V.O.F.

Gereed Q2 2024

Heb jij onlangs ook een project afgerond waar je trots op bent en graag met ons deelt? Stuur het dan naar trots@bouwendnederland.nl Wellicht sta jij dan de volgende keer met foto in Bouw in Beeld!

‘EEN MOOIE TIJD IN EEN SCHITTERENDE SECTOR’

MAXIME VERHAGEN NEEMT

NA TIEN JAAR AFSCHEID

Na tien jaar voorzitterschap van Bouwend Nederland geeft Maxime Verhagen het stokje over aan Arno Visser. En dat is een beetje met een dubbel gevoel. “Na tien jaar is het ook goed plaats te maken. Na corona en het coalitieakkoord van Rutte IV dacht ik dat mijn opvolger het rustig zou krijgen. Maar door de gebeurtenissen van het afgelopen jaar zijn de uitdagingen voor onze schitterende sector onverminderd groot.”

Toen Maxime Verhagen in 2013 voorzitter werd van Bouwend Nederland zat Nederland midden in een crisis. Veel bouw- en infrabedrijven vielen om. “En ook Bouwend Nederland ging door een moeilijke tijd”, aldus de scheidend voorzitter. Hij ging naar regiobijeenkomsten en deed veel bedrijfsbezoeken en kreeg zo vrij snel een indruk van de sector en zijn leden. “Het was allesbehalve gemakkelijk. Het bestaansrecht van de vereniging stond toentertijd onder druk. Niet in de laatste plaats omdat Bouwend Nederland nogal top-down was georganiseerd. Zoetermeer bepaalde wat goed was en een aantal leden voelde zich niet langer vertegenwoordigd. Samen met Fries Heinis die op 1 oktober 2014 aantrad, heb ik de structuur succesvol hervormd.” De andere prioriteit was de sector samen met de overheid door de toenmalige crisis te leiden. Via steun van de Tweede Kamer hebben we een laag btw-tarief voor de verduurzaming van woningen kunnen realiseren. Verhagen: “Door bedrijven perspectief te geven met dit lage tarief hebben we 3.000 tot 4.000 banen binnen de sector kunnen behouden.” Eenzelfde succes valt jaren later te noteren vlak na de uitbraak van de coronapandemie. “We hebben samen met de overheid gezorgd voor een protocol waarmee de ontwerp-, bouwen technieksector veilig door konden blijven werken in de anderhalvemetersamenleving. Het protocol werd breed ondersteund door de vakbonden, andere brancheverenigingen en werkgevers- en werknemersorganisaties en volgde de richtlijnen van het RIVM.”

Het belang van allianties

Samenwerking is een van de paradepaardjes van Verhagen. De geboren en getogen Maastrichtenaar ging in 1974 in Leiden geschiedenis studeren. Dit deed de zoon van een wethouder en Limburgs gedeputeerde en kleinkind van een gemeenteraadslid en wethouder van Sittard getriggerd door de naoorlogse situatie: de groeiende samenwerking tussen Nederland, Duitsland en België en de vorming van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal die de eerste aanzet werd voor de vorming van de Europese Unie. “Samenwerking en verbreding is zó belangrijk. De gewenste afschaffing van de verhuurdersheffing was niet te realiseren zonder Aedes en NEPROM. Een aanpak voor het kabinet om versneld uit de stikstofimpasse te komen schreven we samen met VNO-NCW, MKB-Nederland en niet voor de hand liggende coalitiepartners Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en LTO Nederland. Bij meer aandacht voor lokale infra zoeken en vinden we bijvoorbeeld de Fietsersbond aan onze zijde. Allianties versterken en versnellen de oplossing.”

Mooie sector

De afgelopen tien jaar waren buitengewoon hectisch en uitdagend. “Maar een ongelooflijk mooie tijd met veel plezier. Ik had het voorrecht actief te zijn voor een geweldig mooie sector die dingen maakt, daar trots op is en dat ook terecht uitdraagt. Bij bedrijfsbezoeken en regiobijeenkomsten wees een bouwer mij menig keer trots zijn werken aan.” Verhagen maakte vrienden, niet in de laatste plaats tijdens de motortochten naar Duitsland van Regio Noord waarvoor hij als gepassioneerd BMW-GS-rijder (en bestuurslid van de Koninklijke Motorrijdersvereniging) graag tijd vrijmaakte. “Werk is werk, maar het is belangrijk om elkaar ook op het sociale vlak te leren kennen.”

Houdgreep

Met een gedroomd regeerakkoord van kabinet Rutte IV meende Verhagen dat zijn opvolger zich enige mate rustig zou in kunnen werken. “Maar niets is minder waar. Het woning- en stikstofdossier slepen zich voort. Kabinet en kamer regeren bij de hype van de dag en het ontbreekt aan langetermijnvisie en een breed plan voor Nederland naar 2040. Als nieuwbouw van infrastructuur problematisch is, haal dan onderhoud en renovatie naar voren. Als de gelden er liggen, besteed ze dan. Al is het alleen maar om een volgende bouwcrisis en uitloop van personeel te voorkomen. Maar de politieke versnippering werkt momenteel als een houdgreep. Bijna niemand wil over zijn eigen schaduw springen. Bouw en infra staan bij elke ambitie vooraan om die te helpen realiseren. Maar aan stikstof en infra zullen we als sector de komende tijd de handen vol hebben.”

Bonaire

Dit jaar juli is Verhagen pensioengerechtigd. “Een fulltimebaan ambieer ik dan ook niet meer. Ik ben nog wel commissaris bij een aantal ondernemingen, en per 1 maart ben ik benoemd als presidentcommissaris van Van Gelder Groep.” Verhagen blijft tot mei 2024 aan als bestuursvertegenwoordiger van de groep België, Nederland en Luxemburg in FIEC (European Construction Industry Federation). In april gaat hij met zijn vrouw een jaar naar Bonaire, zij wordt daar als specialist ouderengeneeskunde naar toe uitgezonden. “Ik zal haar met plezier vergezellen”, zegt hij lachend. “Niet in de laatste plaats omdat ik dan weer meer tijd heb om te sportduiken. Ik wil tot slot alle leden van Bouwend Nederland bedanken de mooie samenwerking en voor het vertrouwen de afgelopen tien jaar. Het team van Bouwend Nederland blijft zich met net zo veel passie inzetten voor jullie belangen, en ik blijf de ontwikkelingen in de sector langs de zijlijn volgen.”

Nieuw

in ons aanbod!

Training Stikstof berekenen:

Hoe krijg ik mijn projecten vergund?

Belangrijkste onderwerpen van de training

• Hoe zit de berekening rond stikstof (Aerius) in elkaar?

• Hoe maak je een Aerius berekening?

• Hoe krijg je je projecten vergund?

• Hoe pas je de veranderde wetgeving toe?

• Oefenen met een casus

Kosten:

Leden: € 420,- (excl. btw)

Niet-leden: € 685,- (excl. btw)

Contact/meer informatie:

academy@bouwendnederland.nl

079-3252133

Kies je startmoment en meld je aan!

TWEEDE KAMERLID ZOHAIR EL YASSINI:

Volksvertegenwoordiger Zohair El Yassini (VVD) steunt het Aanvalsplan Techniek voor de aanwas van meer technisch personeel van harte. “Demografische cijfers voorspellen dat ten opzichte van nu de studentenpopulatie in 2030 met 75.000 is afgenomen. De techniekbranches willen 60.000 mensen opleiden, dus dat is een flinke stap in de goede richting.” El Yassini wil wel dat onderwijs en bedrijfsleven nóg meer vraag en aanbod bij elkaar brengen.

In het Aanvalsplan Techniek werken onderwijs, kabinet en vijf technische brancheverenigingen (waaronder Bouwend Nederland) samen om technici op te leiden. De middelen zijn publiekprivaat onderwijs, toelating van zij-instromers en statushouders en het invoeren van inzetten digitalisering en robotisering op de werkplekken. Het streven is over tien jaar 60.000 nieuwe mensen in technische beroepen aan het werk te krijgen.

Samenwerking

El Yassini heeft onder meer middelbaar technisch onderwijs in zijn portefeuille en is warm pleitbezorger van dit plan. “De VVD gelooft als liberale partij in de kracht van samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en het onderwijs. Er zijn meer van dit soort actieplannen en we moeten oppassen voor fragmentatie, maar dit aanvalsplan wordt zo breed gedragen dat het serieus genomen moet worden. Het is mijn taak te zorgen dat de minister zijn plannen op de praktijk laat aansluiten. Ik zit hem voortdurend op zijn huid om de aansluiting tussen beleid en praktijk te verbeteren.”

Volle inzet

Het kamerlid is in het algemeen tevreden over het technisch mboonderwijs. “Neem de BBL-opleidingen met een dag onderwijs en vier dagen werken. Je krijgt op school de theorie en in de praktijk werk je met de nieuwste tools. Dat is briljant. Ons onderwijs is op dit gebied internationaal leidend. Als we daar straks meer publiek-privaat onderwijs bijvoegen, dan zijn we echt goed bezig. Dit vereist van alle deelnemers aan het Aanvalsplan wel de volle inzet,” aldus El Yassini.

Waar maken

Hij vindt bijvoorbeeld dat het bedrijfsleven er echt werk van moet maken om de toegezegde 1.000 hybride (gast)docenten ook waar te maken: “Ik snap heel goed dat een bedrijf iemand nodig heeft om een project af te maken, maar dit is ook erg belangrijk. Ik hoop echt dat bedrijven hun specialisten toch vrij willen maken om jongeren en zij-instromers goed technisch onderwijs te geven dat aansluit bij de praktijk.”

Werkgarantie

Van de onderwijskant verwacht El Yassini dat men keuzes maakt in het aanbod van opleidingen zodat ze meer op de praktijk aansluiten: “Dus geen opleidingen aanbieden omdat ze zo mooi in de catalogus staan, maar juist opleidingen aanbieden waar de markt om vraagt. Het is cruciaal dat het onderwijs daar meer aandacht aan geeft en niet mensen opleidt voor de kaartenbak van het UWV. In het aanvalsplan wordt een tienjarige werkgarantie aangeboden, wie wil dat nou niet?”

Contactpersoon

Jaap van de Burgt

Beleidsadviseur arbeidsmarkt & sociale zaken j.vandeburgt@bouwendnederland.nl

“KEUZES MAKEN AANSLUITING ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT”

CAMPAGNELEIDER

PROVINCIALE STATEN EN WATERSCHAPSVERKIEZINGEN

JOHRAN WILLEGERS:

De provincies staan de komende jaren voor belangrijke keuzes. Johran Willegers leidde en coördineerde de inspanningen van Bouwend Nederland voor ‘de belangrijkste verkiezingen sinds vele jaren van Provinciale Staten en Waterschappen’ afgelopen 15 maart.

“De uitdagingen op dossiers als woningbouw, stikstof en klimaat zijn groot. Het gaat om inzet en samenwerking van alle partijen om tot breedgedragen oplossingen te komen. De bouw en infra is in veel gevallen de probleemoplosser en dat hebben we in onze campagne op verschillende manieren duidelijk willen maken.”

“HET WERK STOPT NIET NA DE VERKIEZINGEN”

“BOUW EN INFRA HEBBEN DE SLEUTEL VOOR ELKE RUIMTELIJKE CRISES WAAR

NEDERLAND VOOR STAAT.”

Een toekomstbestendige mobiliteit, een passend huis voor iedereen, een duurzame regio, een duurzaam evenwicht tussen natuur en ontwikkeling én banen voor de toekomst: dit zijn de vijf punten waarvan Bouwend Nederland graag ziet dat de nieuw gekozen leden van Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten en de Waterschappen ermee aan de slag gaan. "Dat hebben wij ook zo verwoord in 'Een toekomstbestendige provincie? De Bouw maakt het', die zij allemaal ruim voor de verkiezingen van 15 maart jongstleden van ons hebben ontvangen", aldus Johran Willegers. Hij is belangenbehartiger infrastructuur en leidde en coördineerde samen met een tienkoppig team de inspanningen van Bouwend Nederland in aanloop naar de recente verkiezingen. Sinds het vertrek van Willegers eind januari (zie verder) is Jan Overtoom de projectleider. Dit was hij al eerder voor de campagne van Bouwend Nederland rondom de gemeenteraadsverkiezingen.

Onmisbare partner

Bij het ter perse gaan van dit nummer was de verkiezingsuitslag nog niet bekend. Maar zeker is wel dat de provincies op weg naar de klimaatdoelen van 2030 de komende vier jaar een eigen belangrijke rol vervullen. Bij een terugtredende Rijksoverheid klinkt de toegevoegde waarde van Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten luid door in de vele discussies over duurzaamheid, energie, woningbouw, bereikbaarheid, natuur en stikstof. “Waar provinciale politici steeds vaker belangrijke besluiten moeten nemen, zijn er ook partijen nodig die besluiten omzetten in acties”, aldus Willegers. “De bouw en infra presenteert zich daarin als een belangrijke, zo niet onmisbare partner.”

Sleutel voor ruimtelijke crises

De campagne van Bouwend Nederland bestond in belangrijke mate uit het samenbrengen van partijen en het voeren van een gezamenlijke dialoog. Willegers: “Bouw en infra hebben de sleutel voor ruimtelijke crises waar Nederland voor staat. Stikstof, klimaat, energie, woningbouw: wij kunnen als branche zorgen dat er ontwikkeld kan worden, dat we natuurinclusief bouwen, gebieden versterken. Maar dat kunnen we alleen in partnerschap met de Rijks-, Provinciale- en Gemeentelijke overheden en Waterschappen. En snelheid is geboden. Door het leveren van kennis aan politici en bestuurders, het agenderen van onze ontwerpen en het laten zien hoe innovatief en vindingrijk de bouw- en infrasector eigenlijk is, laten we onze denk- en daadkracht en kwaliteiten zien. De probleemoplossingen vragen politieke daadkracht en politici die verder durven kijken, en soms verder dan de

taboes van hun eigen partij. Dat geldt overigens aan beide kanten van het spectrum. Kijk naar stikstof waar Bouwend Nederland samen met VNO-NCW, LTO, MKB Nederland, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu gezamenlijk met plannen komen. De driedeling in debatten over óf huizen, óf boeren óf natuur hoeft er niet te zijn en het is belangrijk dat te blijven benadrukken.”

Vliegende brigades

In aanloop naar de verkiezingen zet Bouwend Nederland in op de vorming van zogenaamde vliegende brigades om zo de woningbouw te versnellen. Willegers: “We zien dat er op het gebied van de vergunningverlening bij gemeenten kwantitatieve en kwalitatieve ambtelijke capaciteitsproblemen zijn. De Vliegende Brigade levert snel en gericht ingehuurde expertise en menskracht voor concrete knelpunten.” Ook maakt Bouwend Nederland zich hard voor een meerjarenaanpak op het gebied van infrastructuur. “Veel Nederlandse bruggen raken aan het einde van hun levensduur. Renovatie en vernieuwing is alleen kosteneffectief aan te pakken in programma’s. Doe je dat per individueel geval zoals nu, dan kost dat onnodig veel tijd en geld.” Ook energie is, tot op de bouwplaats, een speerpunt. Willegers: “Enerzijds omdat emissieloos bouwmateriaal en een schone bouwlogistiek ons in staat stellen om te blijven werken. Anderzijds zie je dat het energienet nu nog niet klaar is voor grootschalige elektrificatie. Dat moet wel gebeuren.”

Meer weten?

Bekijk hier de video!

Bouwparels in beeld

De rol die bouw en infra van oudsher spelen in het oplossen van maatschappelijke uitdagingen in de provincie, is onder de aandacht gebracht van de kandidaat-statenleden via de zogenoemde ‘Bouwparels’ op YouTube. Willegers: “We laten de kandidaatStatenleden aan de hand van twee mooie bouwprojecten, zowel bouw als infra, in hun eigen provincie zien waartoe we als sector in staat zijn. Ook benadrukken we dat we alleen samen kunnen doorbouwen als provincies de regie pakken en blijven investeren in de bouwparels van morgen. Dat is niet alleen informatief, maar zo halen we ook de innovatie, trots, kennis en kunde van de bouw en infra naar voren”. Op het YouTube-kanaal van Bouwend Nederland staan ter inspiratie onder andere de Rijnlandroute, de Zalmhaventoren, de Campus Eemsdelta, de Assense wijk Kloosterveen, het Aquaduct Veluwemeer, de houten verkeersbruggen bij Sneek, het stadskantoor Venlo, de nieuwe sluizen in Terneuzen en IJmuiden en de Zeelandbrug – maar bijvoorbeeld ook het oudste industriegebied van West-Europa, de Zaanse Schans. “In verleden en toekomst vormen bouw en infra de sleutel voor welvaart en groei”, aldus Willegers.

Roadshow

Met steun van de regiokantoren, achterban en aanwezigheid van voorzitter of directie van Bouwend Nederland is in elke provincie tijdens projectbezoeken en rondetafelgesprekken gesproken over de specifieke kansen en uitdagingen van de desbetreffende regio. Willegers: “Met presentaties van de nieuwste inzichten in de regionale bouweconomie door het Economisch Instituut van de Bouwnijverheid (EIB) leiden gesprekken met kandidaat-statenleden tot gezamenlijke oplossingen. In een democratie is het altijd minimaal de helft +1. We moeten dan ook het liefst zo breed mogelijk samenwerken. Uiteindelijk draait het om de verantwoordelijkheid van alle betrokkenen om er samen met elkaar uit te komen. We moeten gezamenlijk met antwoorden komen waarmee we de brede maatschappelijke problemen oplossen. Politici moeten weten dat bouw en infra, meer dan welke sector dan ook, partner zijn in de provinciale ambities. In de politiek gaat het vaak over probleemeigenaren, maar bouw en infra zijn de oplossingseigenaar. Dat besef moet doordringen. Samen aanpakken waar het kan en samen de keuzes maken die nodig zijn.”

Oplossingseigenaar

Willegers voelde zich tijdens de afgelopen campagne als een vis in het water. “De fascinatie voor politiek heb ik altijd gehad. Uiteindelijk kun je vanuit de politiek het verschil maken en met oplossingen komen voor problemen waar mensen tegenaan lopen. Dat kan op micro- en macroniveau, maar niet los van markt en samenleving. De politiek staat aan de basis van grote maatschappelijke veranderingen. En dat maakt het fascinerend. Ook omdat mensen het vanuit hun eigen idealen doen. Ik ben een optimist en je ziet dat mensen er ondanks ideologische verschillen met elkaar uit proberen te komen. Dat duurt soms langer dan we als markt willen. Maar uiteindelijk rolt het balletje richting politiek en komen de oplossingen altijd uit een dialoog met de markt tot stand. Ik ben tevreden als in de coalitieakkoorden de bouw en infra wordt gezien als de sector die de huidige problemen kan oplossen. Dat we dat in samenwerking met overheid en markt verder vorm gaan geven. Ook na het drogen van de inkt van de coalitieakkoorden, blijven we over de uitvoering in nauw overleg met de provincies.”

De komende periode zullen de regiokantoren de opgedane contacten bij Provinciale Staten en Waterschappen en ook bij gemeenten in periodieke overleggen samen met de leden intensiveren en gebruiken. Willegers: “We gaan hen uitnodigen voor een nadere kennismaking met onze prachtige sector. We zien dat dat op heel veel plekken goed gaat en dat willen we vasthouden.”

Overigens gaat de campagneleider dat zelf op afstand en in een andere hoedanigheid meemaken. Hij is per februari aangesteld als fulltime politiek adviseur voor Aukje de Vries, de staatssecretaris van Financiën voor Toeslagen & Douane. Die nieuwe functie combineert hij met het voorzitterschap van de VVD-fractie in de gemeenteraad van Zwolle.

Contactpersoon

Jan Overtoom

Regiomanager

j.overtoom@bouwendnederland.nl

DOELGERICHTE AANPAK BEWIJST NUT IN DE PRAKTIJK

MEERJARENPROGRAMMA’S DRAGEN

BIJ AAN EFFECTIEVE BEDRIJFSVOERING

Bouwend Nederland zet de succesvolle meerjarenprogramma’s voort. Met de programma’s ondersteunt de vereniging haar leden met tools en informatie om hun bedrijfsvoering te optimaliseren. De meerjarenprogramma’s geven op middellange termijn handen en voeten aan grote thema’s die op bouwondernemers afkomen. Recente cijfers tonen aan dat de programma’s effectief zijn.

De vereniging begon enkele jaren geleden met de meerjarenprogramma’s die meestal zo’n drie jaar duren. Zij kenmerken zich door een helder doel en tijdpad. Grote thema’s als duurzaamheid of samenwerking in de bouwketen worden in stukken geknipt en vertaald naar de praktijk om zo ondernemers en bedrijven aan te moedigen met deze thema’s aan de slag te gaan. Doel is om ondernemers bewust te maken van belangrijke onderwerpen en ontwikkelingen die spelen in onze sector en hen te stimuleren hierop in te spelen en de vele veranderingen in het vizier te houden. Via onze programma’s worden ze op de thema’s bijgepraat en krijgen ze handvatten aangeraakt om eventueel hier hun bedrijfsvoering op aan te passen. Zo helpen we ze om gefundeerd beslissingen te kunnen nemen hoe om te gaan met zaken als nieuwe technologieën en nieuwe markten. Maar ook werving en behoud van nieuwe werknemers en een gezond en veilig werkklimaat komen aan bod. De programma’s geven veel informatie, presenteren kennis uit onderzoeken en bieden inzichten en kansen om binnen de keten met elkaar van gedachten te wisselen. Bouwend Nederland biedt de volgende vijf meerjarenprogramma’s aan:

Duurzaamheid (2021­2024)

Dit programma richt zich op de omgang met grote thema’s als energietransitie, circulair bouwen, klimaatadaptatie of natuurontwikkeling. Een belangrijk speerpunt van Bouwend Nederland is dat duurzaam werken zwaarder meetelt in de gunning van werk en dat ook innovatie meer ruimte krijgt in de aanbestedingsfase. Het moet lonen om duurzaam te werken. Om die reden organiseert Bouwend Nederland jaarlijks de Duurzame Top 25 van publieke aanbesteders. Hiermee houden we aanbestedende partijen alert op dit thema en zien we de aandacht voor duurzaamheid en innovatie op dit gebied van jaar tot jaar toeneemt. In dit programma ondersteunen we leden met praktische informatie en kennisoverdracht.

Programmamanager: Helen Visser

Toekomst van werk (2022­2025)

Een van de lopende meerjarenprogramma’s attendeert bedrijven op de veranderende arbeidsmarkt. De snelle technologische ontwikkelingen vragen immers nieuwe vaardigheden van medewerkers. Het programma informeert en wijst op de kansen die er liggen om via technologie efficiënter te kunnen werken. Tijdens bijeenkomsten krijgen deelnemers inzicht in onder meer duurzame inzetbaarheid van medewerkers, het belang van het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden en leren ze van elkaar. Ook wordt er met onderzoeksresultaten inzicht gegeven in de ontwikkelingen van de arbeidsproductiviteit. Inclusiviteit komt eveneens aan bod. Als de bouw en infra nieuw bloed willen aantrekken, dan moet de werkomgeving voor iedereen veilig en toegankelijk zijn.

Programmamanager: Kathelijne Koster

Vernieuwing van de sector (2022­2025)

De grote procesvernieuwingen in de sector worden in een eigen programma behandeld. Er wordt met veel praktische informatie en cases gefocust op het toepassen van nieuwe technologie, industrialisatie en innovatie. Een keuze die wordt behandeld, is bijvoorbeeld hoe je inspeelt op industrieel bouwen zonder de ambachtelijke kant van het werk uit het oog te verliezen. Het effectiever maken van de procesvoering vraagt een andere inzet van personeel, het leren omgaan met nieuwe technologieën en bijvoorbeeld het samenwerken met nieuwe spelers in de woningbouwmarkt.

Programmamanager: Sander Wubbolts

Mobiliteit (2023­2026)

Bouwend Nederland streeft naar een (uiteindelijk) emissieloze bouw en infra. Daaronder valt de (stikstof aangedreven) elektrificatie van materieel, waarover veel vragen bestaan. Het programma laat de kansen en problemen op dit vlak zien en gaat bijvoorbeeld ook in op nieuwe mobiliteitsvormen en het invoeren van slimme bouwlogistiek. Dit laatste begint bij het vermijden van onnodige vervoersbewegingen tot en met het bundelen van contracten voor bouw, onderhoud, renovatie en transformatie.

Programmamanager: Willemijn Visscher

Meetbare effecten

Het aantal jongeren dat een bouwopleiding koos liep sterk terug, maar zit mede door het meerjarenprogramma over instroom van bouwleerlingen en zij-instromers weer in de lift. Binnen de technische opleidingen steeg het aantal van de bouw van 22,5 procent (2015) naar 30 procent. Kandidaten werden via hun eigen kanalen, zoals social media, benaderd. Het programma over digitalisering had ook effect. Uit onderzoek door bureau USP blijkt dat in 2018 nog slechts 46 procent van de bouwbedrijven de processen grotendeels had gedigitaliseerd. Dat percentage steeg in de periode van het MJP naar 74 procent. Leden van Bouwend Nederland hebben een voorsprong.

U bent ook aan zet Binnen de vijf nieuwe meerjarenprogramma’s is ruimte gemaakt voor initiatieven van lidbedrijven. Heb je ideeën hoe de lopende programma’s kunnen worden verdiept of uitgebreid? Meld dit dan bij een van de genoemde programmamanagers of bij je verenigingsmanager.

Samenwerking in de keten (2023­2026)

Samenwerken in een snel veranderende bouwketen komt in dit meerjarenprogramma aan bod. Zo biedt het programma inzicht hoe je het begrip tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers kan vergroten. Ook komen de kansen en valkuilen aan bod van samenwerking in de aanbestedingsfase. Het programma biedt actuele informatie en onderzoeksresultaten op het gebied van wetgeving, marketing en samenwerking om zo bedrijven te helpen zich op deze terreinen te versterken.

Programmamanager: Ron Wesseling

Meer informatie bouwendnederland.nl/belangenbehartiging/meerjarenprogrammas

Contactpersoon

Kathelijne Koster Senior programmamanager k.koster@bouwendnederland.nl

Over het afgeronde meerjarenprogramma Instroom

De bouw is sinds 2015 erin geslaagd om het aantal leerlingen sterk te laten toenemen. Ondanks de coronacrisis en demografische ontwikkelingen is het aantal bouwleerlingen in Nederland de afgelopen jaren fors toegenomen. Nadat onder invloed van de banken- en eurocrisis het aantal bouwleerlingen in de periode 2008-2015 sterk terugliep van bijna 51.000 naar 30.000, is het aantal leerlingen vanaf 2015 weer toegenomen tot bijna 40.000. Daarmee heeft de bouw aan marktaandeel binnen de opleidingen heeft gewonnen: van 22½% in 2015 naar bijna 30% in 2021. (Bron: EIB)

Verzekeren via Koninklijke

Bouwend Nederland met Aandacht en Expertise

Waarom kiezen voor In-Staet?

AANDACHT - Persoonlijk contact, vertrouwen en afspraak is afspraak

EXPERTISE - Adviseurs met sectorspecifieke kennis en jarenlange ervaring

BOUWEND NEDERLAND INTEGRAAL POLIS - Speciaal voor het MKB ontwikkelde verzekering met unieke dekkingen

DICHTBIJ - Regionale aanwezigheid met vaste adviseurs en contactpersonen

EEN ‘HEET’ JAAR IN BRUSSEL

Wie kent hem niet, de Europese ‘Green Deal’ van onze Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans? Het is een topprioriteit van de Europese Unie. Die Green Deal is veelomvattend en gaat over verduurzaming, circulariteit, energietransitie, vermindering van uitstoot, klimaatmaatregelen en wat dies meer zij. Kortom: stuk voor stuk maatregelen die nodig zijn om de (snelle) achteruitgang van natuur en klimaat een halt toe te roepen.

Voor onze bouw- en infrasector biedt die grote Europese aandacht en bijbehorende regelgeving voor natuur en klimaat vele kansen. Het feit dat bijvoorbeeld een enorme hoeveelheid aan bestaande gebouwen (zowel publiek als privaat) verduurzaamd dient te worden, levert veel werk voor onder meer leden van Bouwend Nederland op.

Echter: waar kansen zijn, vormen zich ook bedreigingen. De aandacht voor natuur en klimaat is terug te voeren op de achteruitlopende biodiversiteit in Europa. We praten dan over de verscheidenheid van plant- en diersoorten in de natuur. Wetenschappers stellen dat een goede biodiversiteit essentieel is voor milieu en klimaat (en dus ook voor ons mensen).

We hebben in Nederland momenteel een stikstofprobleem vanwege Europese regelgeving uit de vorige eeuw die als doel had om de biodiversiteit niet verder te laten verslechteren. Die regels hebben niet gewerkt: het gaat nog steeds in snel tempo achteruit met onze biodiversiteit. Onze natuur verschraalt: ook in het dichtbevolkte Nederland is dat helaas aan de orde van de dag.

Daarom wordt er in Brussel nu gewerkt aan verdergaande regelgeving. Regels die tot doel hebben de natuur c.q. de biodiversiteit te herstellen, te repareren maar ook een verslechteringsverbod omvatten. Dat is een verbod op afname van oppervlakte en kwaliteit van natuurgebieden – en dat niet alleen in beschermde natuurgebieden zoals Natura 2000.

Regels die in het dichtbevolkte Nederland natuurlijk veel ingrijpendere consequenties hebben dan in het dunbevolkte Finland. Daar maken we ons zorgen over.

Gelukkig ziet ook onze Nederlandse regering deze gevaren en zijn onze vertegenwoordigers in Brussel meer dan kritisch over de voorgestelde wetgeving. Maar natuurlijk is er ook dat andere geluid van de talloze natuur- en ecologische organisaties die enthousiast zijn zonder na te denken over de economische gevolgen van de regelgeving.

2023 belooft daarom een ‘heet’ jaar te worden in Brussel. Wordt vervolgd.

Meer informatie bouwendnederland.nl/europa

Contactpersoon

René Meyboom

Europese Zaken

r.meyboom@bouwendnederland.nl

BESTUURSACADEMY HELPT

(TOEKOMSTIGE)

BESTUURDERS VOORUIT:

‘GEEFT DE BETROKKENHEID AAN’

‘ERG

NEDERLAND

Om bestuurders te ondersteunen in hun rol en om toekomstige bestuurders voor te bereiden en te enthousiasmeren, is in 2022 de Bestuursacademy gestart. “Zo willen we meer continuïteit krijgen en houden bij de bestuurders”, vertelt projectleider Itzél Zuiker.

“Al onze bestuurders zijn gemotiveerde mensen en de vereniging heeft veel baat bij hun inzet. Echter, de rol van bestuurder kan best complex zijn want het is iets wat mensen erbij doen naast hun eigen werk”, legt Zuiker uit. ”Er komen best veel verschillende dingen bij kijken zoals het vertegenwoordigen van hun achterban in hun eigen afdeling of regio, of heel inhoudelijk bij een vakgroep. Dan vertegenwoordigen ze alle bedrijven die daarbij zijn aangesloten en Bouwend Nederland dat kan uitdagend zijn. Ook houden ze zich bezig met de strategie en jaarplannen voor hun verenigingsonderdeel.”

Na onderzoek onder 140 bestuurders over waar hun ondersteuningsen ontwikkelbehoefte ligt, is de Bestuursacademy ingericht. Daaruit kwam de wens voor meer informatie over grote onderwerpen zoals de structuur van BNL, juridische verantwoordelijkheid als bestuurder, inhoudelijke dossiers maar ook over vaardigheden zoals presenteren en vergaderen.

E­learning

Een van de onderdelen is een introductiebijeenkomst waar bestuurders elkaar leren kennen. Daar wordt ook uitgelegd hoe de vereniging in elkaar steekt. Ook is er een e-learning gemaakt waarbij je in één uur in vogelvlucht alle belangrijke onderdelen van Bouwend Nederland leert kennen en is er een training opgesteld over je verantwoordelijkheden als bestuurder.”

Het vierde onderdeel is begeleiding op maat op het gebied van strategie en specifieke vragen van bestuurders. ‘Wij hebben een pool van trainers en professionele begeleiders die bestuurders kunnen helpen bij hun eigen bestuur, bijvoorbeeld bij het bepalen van een strategie voor de komende jaren.”

‘JE SPREEKT ANDERE BESTUURDERS’

Trots en betrokkenheid

De eerste introductiemiddag met 25 bestuurders vond half januari plaats en is positief ontvangen. “De deelnemers vonden het heel erg leuk om een inkijkje te krijgen in de strategie van Bouwend Nederland en om andere bestuurders te spreken”, vertelt Zuiker. “De bestuurders kwamen uit het hele land, van Zeeland tot Groningen. Ze benoemden ook het verenigingsgevoel en de trots op de sector en de vereniging.”

Ook de directie van Bouwend Nederland was hierbij. “Dat geeft de betrokkenheid aan”, zei een van de deelnemers hierover. En Maxime Verhagen trad er voor de laatste keer op als voorzitter. Hij deelde zijn persoonlijke dilemma’s zoals hoe je als bestuurder soms iets verdedigt vanuit een collectief terwijl dat indruist tegen je eigen overtuiging. Ook dat werd gewaardeerd.

Meer informatie

Vanuit de Bestuursacademy zullen blijvend ontwikkelmogelijkheden voor bestuurders aangeboden worden. Meer hierover binnen de sectie ‘BNL Academy’ op bouwendnederland.nl.

Contactpersoon

Itzél Zuiker

Verenigingsmanager Jong Bouwend Nederland

i.zuiker@bouwendnederland.nl

LEUK OM EEN INKIJKJE IN BOUWEND

TE KRIJGEN’

‘SPOT’ BRENGT PLEKKEN IN BEELD WAAR MENS NIET WIL OF KAN KOMEN

Lekkage in een kruipruimte, inspectie van een tunnelbuis of onderzoek langs het spoor: de robothond Spot komt op plekken waar mensen niet willen of kunnen komen of die risicovol zijn. Op die plekken maakt Spot bijvoorbeeld een nauwkeurige 3D­scan, vertelt Daan Stolker van ingenieurs­ en adviesbureau Antea Group. “Talloze toepassingen zijn mogelijk.”

“We moeten niet naïef zijn: technologie en kunstmatige intelligentie gaan niet voorbij aan de bouwsector”, zegt Daan Stolker, adviesgroepmanager Data en Informatie bij Antea Group. “De ontwikkelingen gaan razendsnel.” Nieuwe technologieën zijn ook veel te mooi om níet te gebruiken, vindt hij. Antea Group kocht in 2021 robothond Spot, ontwikkeld door Boston Dynamics. “We hebben Spot vooral aangekocht omdat we onszelf wilden uitdagen en laten inspireren.”

De robothond – kop, lijf en vier poten – is in feite een platform dat de gebruiker verder kan ontwikkelen met aanvullende software en sensoren. Antea Group gebruikt Spot onder meer in combinatie met LiDAR, een lasersysteem dat een 3D-model kan maken van de omgeving waarin het wordt geplaatst. “We hebben bijvoorbeeld een 3D-model van een fabriekshal gemaakt, maar ook van een tankput waarin tanks met gevaarlijke vloeistoffen staan. Het grote voordeel van Spot is dat je hem kunt inzetten op moeilijk toegankelijke of risicovolle plekken of voor repeterende werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan inspecties langs het spoor.”

Combinatie met BIM

Wat kan de bouwsector met Spot – en in het verlengde daarvan met andere digitale technologieën? Wat Stolker betreft kun je beter vragen: wat níet? De informatie die Spot verzamelt, kan bijvoorbeeld worden verwerkt in een Building Information Model (BIM). “Spot kan scheefstaande gevels inmeten, lekkage in kruipruimtes opsporen en moeilijk bereikbare plekken inspecteren. Andersom kan ook: we kunnen straks een BIM-model van een nieuwbouwpand laden in robots en die robots taken laten uitvoeren, bijvoorbeeld onderdelen naar precies de juiste plek brengen. BIM biedt een sterk fundament om technologie en robots in te zetten in de totale levenscyclus van gebouwen en objecten.”

‘Fantastische ontwikkeling’

Vooralsnog zijn het vooral infrabeheerders, gemeenten en industrieën die Spot hebben ingezet. Stolker verwacht dat de toepassingen de komende jaren razendsnel toenemen. Robotica zal, zeker als de prijs daalt, ook bij reguliere bouwbedrijven worden ingezet. “Boston Dynamics heeft al veel robots ontwikkeld, waaronder de mensachtige robot Atlas. Die kun je fantastisch gebruiken voor de bouw. Op YouTube staan al indrukwekkende filmpjes.”

SPOT WILLEN WE ONSZELF UITDAGEN EN LATEN INSPIREREN’

De snelle ontwikkeling van robotica in combinatie met de snelgroeiende praktische bruikbaarheid van kunstmatige intelligentie is voor de bouw “een fantastische ontwikkeling”, vindt Stolker. “Het personeelstekort in de bouw blijft hoog. Bovendien is fysieke belasting een bekend probleem. Op beide punten kunnen robots echt iets betekenen.”

Meer informatie

Spot komt op donderdag 20 april naar de Future Builders Day in de Fokker Terminal in Den Haag.

Meer informatie op bouwendnederland.nl/future-builders.

Contactpersoon

Arjan Walinga / Beleidsadviseur ketensamenwerking en digitalisering a.walinga@bouwendnederland.nl

‘MET

Elektrificeren

Van Ginneken heeft infra en mobiliteit in haar portefeuille. Zij verwacht innovaties in de sector. “Als ik een infrabedrijf had, zou ik meer onderzoeken hoe ik mijn materieel kan elektrificeren. Technisch kan het. Ik weet dat dit extra investeringen vergt, maar als koploper in de markt heb je ook een beter verdienmodel, onder andere omdat je geen stikstof meer uitstoot.”

Kunstwerken

Als medewetgever weet het Kamerlid dat het soms anders uitpakt: “Ik roep ondernemers in de bouw en infra echt op om hun klachten te melden. Het liefst met ideeën en oplossingen, want klagen alleen helpt niet.” Haar vallen in de infra soms dingen op. “Waarom worden kunstwerken toch steeds opnieuw ontworpen? Als je ze standaardiseert, scheelt dat veel geld bij de bouw én de instandhoudingskosten.”

Tandje hoger

Van Ginneken vindt ook dat circulair bouwen nog wel een tandje hoger zou kunnen. “Er kan bij het ontwerpen en gebruiken nog veel beter rekening worden gehouden met kwalitatief gelijkwaardig hergebruik.”

D66-TWEEDE KAMERLID LISA VAN GINNEKEN:

“BOUW MAG KLAGEN, MAAR DAN OOK GRAAG DE OPLOSSINGEN”

Als dochter van een elektricien kwam D66­Tweede Kamerlid Lisa van Ginneken al vroeg op bouwplaatsen. “Een paar jaar geleden heb ik als vrijwilliger nog de elektra gedaan bij de bouw van een activiteitenhuis. En ik volg als lid van de Bouwbegeleidingscommissie de verbouwing van het Tweede Kamergebouw op de voet.” Van Ginneken wil dat bouw­ en infrabedrijven meer innovatiedrang ontwikkelen en ontvangt graag klachten over regelgeving: “Maar dan graag mét oplossing!”

Bij D66 staat de vrijheid om naar werk, opleiding of voorziening te kunnen reizen hoog in het vaandel. “Maar de stikstofcrisis maakt aanleggen of aanpassen van infrastructuur helaas vrijwel onmogelijk.”

Zij wil daarmee echt tempo maken: “Natuurlijk zijn er verschillen tussen de coalitiepartijen, maar dit kabinet pakt wél als eerste het stikstofprobleem aan.”

Inbreiding

Maar ook het wonen, werken en reizen in onze beperkte ruimte heeft haar aandacht: “Stedelijke inbreiding heeft mijn voorkeur omdat daar al een infrastructuur ligt. Zo hoef je geen landelijk gebied of schaarse natuur te belasten.”

Regio’s

Ook het kiezen van de juiste bouwlocaties is belangrijk volgens het Kamerlid: “Je wilt geen wegen die onderlopen of spoorwegtaluds die verzakken. We moeten goed nadenken waar je beter wel en beter niet kunt bouwen. Daarom is juist de rol van de provincies en gemeenten belangrijk bij de uitvoering van de ruimtelijke plannen. Zij kennen hun regio’s en hebben er hun netwerken.”

Trillingvrij

“Ik heb vorige zomer bij iemand geslapen die naast een spoorlijn woont. Om te ervaren hoe het is als je drie keer per nacht door een trein uit je bed wordt getrild. Ik kan zeggen dat het heel vervelend en waarschijnlijk ongezond is. Dus zie ik graag meer aandacht voor trillingvrij bouwen.”

“KUNSTWERKEN STANDAARDISEREN”

BODEMDALING

EN FUNDERINGEN:

‘BOUW EN INFRA KUNNEN MEER INFORMATIE UITWISSELEN’

Het mooiste zou het zijn als er een beleidscommissaris komt voor bodemdaling en funderingen. Misschien zelfs een coördinerend minister. Tot die tijd moeten overheden, maar ook bouw en infra zich vooral bewust worden dat de schade door bodemdaling in de vele miljarden euro’s loopt. Het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF) wil stimuleren dat partijen, ook de bouw en infra, meer samenwerken om dit probleem aan te pakken.

Directeur Corné Nijburg van het KBF schat dat bodemdaling tot 2050 zorgt voor een schadepost van zo’n 22 miljard euro. In gebieden met slappe bodem is die schade twee keer zo hoog. De schade die particuliere bezitters van woningen en gebouwen lijden, wordt rond het jaar 2025 geschat op 60 à 80 miljard euro. Er is kortom alle aanleiding om het probleem serieus te nemen en te zoeken naar oplossingen.

Aandacht

De stichting KBF in Gouda wil kennis over zowel de oorzaken van bodemdaling als de oplossingen voor de ontstane schade onder de aandacht brengen. Dat gebeurt door middel van publicaties, een online vraagbaak op www.kbf.nl en door bijvoorbeeld veel samen te werken met (bouw)onderwijsinstellingen. De bewustwording wordt volgens Nijburg op dit moment flink aangewakkerd door de aandacht voor klimaatadaptatie en Water Bodem sturend. “Daar liften we graag op mee, maar er mag nog wel een schepje bovenop.” Hij ziet echter ook de brede en complexe materie: “Je zou wensen dat het Rijk wat meer sturing geeft, maar anderzijds kun je bijvoorbeeld ook niet één landelijk waterpeil vaststellen. De provincies, waterschappen en gemeenten spelen een belangrijke rol in gebiedsgerichte keuzes.”

Kennis bundelen

Nijburg: “We willen de kennisuitwisseling met de bouw beter op gang brengen. Er komen bijvoorbeeld steeds meer lichte opvulmiddelen beschikbaar. Polystyreen als licht vulmiddel is lastig als de grond weer open moet omdat het opgegraven moet worden. Inmiddels zijn er milieu-goedgekeurde lichtgewicht korrels op de markt die zulke nadelen niet hebben. Als bedrijven in de bouw en infra hun kennis en ervaringen over de nieuwe technieken via ons bundelen, gaat de kennisuitwisseling sneller en goedkoper.”

Droogvallen

Een ander voorbeeld van hoe de bouw en infra kunnen bijdragen aan de kennisuitwisseling is het herstel van bestaande woningen die schade hebben geleden door ongelijke zetting. Nijburg: “Zulke schade kan bijvoorbeeld al ontstaan door autonome bodemdaling of een wijziging van het waterpeil. Houten funderingspalen gaan rotten of veengrond klinkt in. Het vervangen of repareren van zulke schade kan echter mooi gecombineerd worden met vloerisolatie van een woning. We hebben al veel overleg met woningbouwcorporaties, maar het zou ook goed zijn als aannemers hun ervaringen deelden. Ze krijgen er wat voor terug, want online kan men bij ons veel informatie en documenten vinden over bodemdaling en funderingen.”

Contactpersoon

Job van den Broek Adviseur Markt en Overheid j.vandenbroek@bouwendnederland.nl

10 MANAGEMENTVRAGEN AAN…

Martien van den Bouwhuijsen (50) is sinds twee decennia directeur­eigenaar van bouwbedrijf Van den Bouwhuijsen. Het familiebedrijf uit Den Bosch is al meer dan 150 jaar een begrip in de regio. “Alleen voor een bijzonder project rijden we om. Het liefste maken we onze werkstraal niet groter dan 20 kilometer”, aldus Van den Bouwhuijsen die onder meer Bouwtechnische bedrijfskunde in Tilburg en bedrijfskunde aan Nyenrode University studeerde. Met 50 man in dienst verzorgt het Bossche bedrijf alles, behalve seriematige woningbouw. “Dat sommigen al drie generaties trouwe klant zijn, stemt mij blij.”

Het beste advies ooit gekregen Bij twijfel niet inhalen. Wanneer je niet gelooft in iets, iets niet begrijpt of er niet het geode gevoel bij krijgt: doe het niet.

Mijn motto als manager

Iedereen komt uit zijn bed om zijn best te doen en iets moois van de dag te maken. Hoe zorg ik ervoor dat al mijn medewerkers weten wat ik mooi vind en dat wij daar samen naar kunnen handelen?

De belangrijkste eigenschappen voor succes als directeur Positief vooruitdenken, een realist proberen te zijn en in alles blijven zoeken naar overeenkomsten. Zowel met overheden, klanten als collega’s is het vaak makkelijk verschillen te zien, de onmogelijkheden te benadrukken of dingen buiten jezelf te willen veranderen. Met gezamenlijk gevonden handvatten kunnen we problemen wél oplossen.

Het onderscheidend vermogen van mijn bedrijf Lokaal, maar technisch en organisatorisch zeer breed inzetbaar met vakmanschap en kennis als basis. Dit alles wordt benadrukt door de vele langdurige relaties met onze klanten.

Medewerkers motiveren is een kwestie van…

… luisteren en ruimte geven om hun stempel op het werk te drukken. Ik probeer hen zo breed mogelijk te betrekken in de realisatie van onze (bedrijfs)doelen. Samen bedenken hoe we met elkaar omgaan en dingen maken.

De belangrijkste ontwikkeling voor de toekomst van de bouw en infra Circulair en bio-based verduurzamen. Nog slimmer omgaan met data, automatisering en voorspellingen en zo de schaarste (van handjes en materialen) optimaal inzetten.

Het meest trots op tot nu toe

Dat ons bedrijf dit jaar 150 jaar bestaat en nog steeds erg bij de tijd is. Ook: het bijzonder lage verloop van medewerkers. Dat mensen graag voor ons willen blijven werken, is voor mij als manager het grootste compliment.

Het mooiste aan de bouw en infra Het belang van het product: zonder gebouwen is niet veel mogelijk. Ook de hoeveelheid esthetiek, comfort en veiligheid die we met de juiste keuzes aan onze leefwereld kunnen toevoegen.

Meest overschatte ontwikkeling in de bouw of infra Woningfabrieken als dé oplossing voor alles. Hoewel het zeker een fantastische oplossing is voor een deel van de bouwopgave, is de bouw zoveel meer dan seriematige woningbouw.

Het woord dat ik niet meer kan horen UBO! Hét symbool voor de compleet doorgeslagen registratiedrift in ons land. Zoeken waar je het niet verloren hebt, als je het mij vraagt.

“DIGITAAL SAMENWERKEN EN INDUSTRIALISATIE ZIJN KANSEN VOOR DE BOUW”

Meer weten? Bekijk hier de video!

Uit een nieuw groot onderzoek naar digitalisering in de bouw blijkt dat bouw­ en infrabedrijven de aflopen jaren grote stappen hebben gezet. Inmiddels heeft bijna driekwart van de leden van Bouwend Nederland processen grotendeels gedigitaliseerd. Jan van der Doelen, Sector Banker Building & Construction bij de ING, vindt het positief dat bouwbedrijven nu ook meer aandacht krijgen voor digitaal samenwerken en industrialisatie. Hier liggen volgens hem de kansen voor de toekomst.

Als sectorspecialist bij ING volgt Jan van der Doelen al bijna twintig jaar de ontwikkelingen in de bouwsector. Hij kijkt naar de marktomstandigheden en hoe bedrijven daarop inspelen. Welke kansen en welke risico’s zijn actueel, en wat betekent dat voor de sector en voor individuele bedrijven? Van der Doelen: “Digitaal werken heeft veel voordelen. Het helpt om projectrisico’s te beheersen. Dankzij digitalisering kan je de faalkosten flink terugbrengen. Ook draagt het bij aan sneller en duurzamer bouwen, waarbij informatie-uitwisseling in de hele keten centraal staat.”

Ruimte om te innoveren

Zomer 2021 publiceerde ING een rapport waaruit bleek dat het groeitempo afnam waarmee bouwbedrijven digitaliseren. Van der Doelen: “Vóór 2010 ging het snel met het plukken van laaghangend digitaal fruit. Denk aan het digitaliseren van administratieve processen en het gebruik van tablets voor medewerkers op bijvoorbeeld de bouwplaats. Daarna nam het tempo iets af. In perioden waarin er volop werk is, is er vaak minder ruimte en aandacht om te innoveren. In de industrie is digitalisering veel sneller en daadkrachtiger opgepakt. Dat heeft overigens ook met financiële ruimte maken; in de bouw zijn de marges lager.”

Jong talent aan je binden

Bouwend Nederland heeft in 2018, 2019 en 2020 drie onderzoeken laten uitvoeren naar digitalisering in de sector. Daaruit blijkt dat lidbedrijven langzaamaan oprukken naar de digitale voorhoede en dat

ze cultuurverandering daarvoor essentieel vinden. Van der Doelen: “Als je jong talent aan je wilt binden, dan zal je jezelf opnieuw moeten uitvinden. Thema’s als digitalisering, duurzaamheid en diversiteit zijn voor de jongere generatie belangrijk. Mijn advies: zorg dat je een aantrekkelijke werkgever blijft! Veel bedrijven zetten hier al goed op in.”

Terugdringen faalkosten

Ruim een derde van de bedrijven verwacht dat de faalkosten sterk zullen teruglopen dankzij digitalisering. Van der Doelen vindt dat een te laag percentage. “Het terugdringen van faalkosten zou de belangrijkste reden moeten zijn om te investeren in digitaal werken. Ik verwacht dat dit percentage zal stijgen, naarmate de betaalbaarheid meer onder druk komt te staan. De grote kansen liggen in het digitaal samenwerken en industrialisatie. Voor beide is het noodzakelijk dat je strategische samenwerkingsrelaties bouwt.”

Industrieel bouwen neemt hoge vlucht

Van der Doelen verwacht dat industrieel bouwen over pakweg tien jaar een hoge vlucht heeft genomen. “De schaal voor geïndustrialiseerd en conceptueel bouwen is alleen te bereiken door verregaande samenwerking of consolidatie. En door inzet van slimme technologie en digitale ondersteuning van het ontwerp- en productieproces. Er zal zeker ruimte blijven voor kleinere bouwbedrijven die zich vooral richten op onderhoud van bestaande woningen. Voor mij als bankier is de cruciale vraag: hoe betaalbaar blijft dat ten opzichte van industrieel werken?”

Meer informatie

bouwendnederland.nl/digitalisering

Contactpersoon

Beleidsadviseur digitalisering

d.mollet@bouwendnederland.nl

WELKE TOEPASSINGEN VAN WATERSTOF ZIEN WE AL IN DE BOUWSECTOR?

Een zonnepark dat meer opwekt dan het kwijt kan, blijkt een bron voor groene waterstof. In Nieuw­Buinen moet in oktober de bouw starten van een installatie voor groene waterstof. In acht maanden tijd is het vergunningsproces doorlopen, vertelt Ben Timmermans van Avitec. “Die is inmiddels onherroepelijk, we verwachten in het tweede kwartaal van 2024 te kunnen produceren.”

Zowel overheden als omwonenden waren enthousiast over de plannen. “We hebben een zonnepark van 115 megawatt en we kunnen niet alle energie kwijt op het net. Met een 5 megawatt electrolyser kunnen we groene waterstof maken achter ons kantoor.”

De verwachte opbrengst is 300.000 kilo groene waterstof per jaar. Daarmee wil Avitec de eigen voertuigen die op waterstof rijden voorzien van brandstof. Ook stations in Drenthe en Groningen moeten ermee worden bediend. “En dat is alleen zonnestroom. Als we ook windstroom kunnen toevoegen dan kunnen we wellicht groeien naar 600.000 kilo per jaar.” Allemaal bedoeld voor de mobiliteits- en bouwwereld. “Dit is een uniek project van mkb´ers, we hoeven niet te wachten op de grote jongens´´, zegt Timmermans niet zonder trots.

Blauwdruk

Het project moet niet alleen de regio voorzien, het moet ook als voorbeeld dienen. “We maken een blauwdruk, dan kunnen we het ook elders toepassen bij andere zonnevelden. Dan hoeft niemand meer het wiel opnieuw uit te vinden.”

Dit jaar worden 33 bestaande huizen in het Groningse dorp Wagenborgen aangesloten op een waterstofnetwerk om ze te verwarmen. Aannemer in de ondergrondse infratechniek Baas BV is begin dit jaar gestart met de aanleg van de benodigde infrastructuur.

“De aanleg van de waterstoflocatie en de leidingen ligt momenteel op schema en we streven ernaar om alle 33 woningen voor het stookseizoen over te zetten op het waterstofnet”, zegt projectleider Jos Spriensma.

Pilotproject

WaterstofWijk Wagenborgen is een pilotproject waarbij bestaande huurwoningen uit de jaren zeventig van woningcorporatie Groninger Huis aangesloten worden op een waterstofnetwerk en verwarmd met een hybride warmtepomp in combinatie met een waterstof cv-ketel. De huizen worden verduurzaamd tot energielabel B en voorzien van verbeterde isolatie en zonnepanelen. De bewoners gaan voor het koken over op inductie.

Waterstof wordt gezien als een kansrijke optie voor aardgasvrij wonen. “De deelnemende partners zijn overtuigd van de potentie van waterstof als energiedrager en vervanger van aardgas. Naast restwarmte, groen gas en all-electric. Het gezamenlijk opdoen van ervaring is nu belangrijk. Dit gaat namelijk verder dan alleen de gasnetbeheerders. Het raakt ook energieleveranciers, veiligheidsregio’s, gemeenten, andere overheden en bewoners.”

Pionieren

Door iets nieuws aan te gaan, is het letterlijk ‘pionieren’ zegt Spriensma. Zo bleek ondergrondse buffercapaciteit te duur en is gekozen voor een bovengrondse variant met flessengas en de flexibiliteit van waterstoftrailers. Opdrachtgever Enexis probeert de aanleg zoveel mogelijk aan te pakken als bij regulier aardgasnet. Op deze manier is de opgedane kennis het best toepasbaar in bestaande netten. Zo wordt in dit project het waterstofdistributienet ook deels opgebouwd uit bestaande aardgasleidingen (welke gereinigd en getest worden) en nieuwe leidingen.

Waterstof in poedervorm is het antwoord op de energietransitie van Electriq Global. CEO Baruch Halpert denkt in de bouwwereld er een grote slag mee te kunnen slaan omdat het poeder makkelijk en veilig op te slaan is. Eind vorig jaar werd in Ridderkerk een generator onthuld die op waterstofpoeder werkt. Die biedt stroom aan een mobiele hijskraan. De generator heeft een vermogen van 8kW/80kWh, met vijf kilo waterstof kan er tien uur op volle capaciteit gedraaid worden.

Halpert denkt dat zijn poeder een gat in de markt is op aanvulling op andere vormen van het gebruik van waterstof. Vooral omdat er geen strenge veiligheidsvoorschriften aan het gebruik verbonden zijn. “Dit poeder kun je gewoon in je gootsteenkast bewaren.” Het poeder wordt gemengd met water en het vrijgekomen waterstofgas levert elektriciteit op. Het goedje dat achterblijft kan weer opnieuw worden gebruikt als waterstofpoeder na behandeling. Het enige is dat er nieuwe machines voor nodig zijn; bestaande dieselvoertuigen kunnen nog niet worden aangepast.

Contactpersoon

Edgar van Niekerk

Beleidsadviseur duurzaamheid

e.vanniekerk@bouwendnederland.nl

BEPERK DE KOSTEN VAN ZIEKTEVERZUIM MET DE BOUWEND NEDERLAND VERZUIMVERZEKERING

Zieke medewerkers brengen kosten met zich mee. Dat is onvermijdelijk. Maar je kunt die kosten beperken. Bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzuimverzekering via Bouwend Nederland.

Hiermee pro teer je ook van ondersteuning om verzuim te voorkomen en beperken, via het Bouwend Nederland Verzuimloket dat door ArboDuo, de grootste arbodienstverlener voor de bouw, wordt uitgevoerd. Met onder meer de volgende voordelen:

• Deskundige en in bouw gespecialiseerde casemanagers en interventie-experts.

• Kennis van de beschikbare budgetten bij verzekeraars waarmee je vergoedingen voor uitgevallen mensen en preventieve acties kunt nancieren.

Meer informatie lees je op bouwendnederlandverzekeringen.nl.

Wil je persoonlijk advies?

Tijdens een vrijblijvend adviesgesprek vertelt een adviseur van Aon je graag meer. Neem contact met ons op via 088-3434735 of bnlverzekeringen@aon.nl

REGIO NOORD

BIJEENKOMSTEN

DEMOCRATISCH BESLOTEN

Sinds begin 2023 ben ik voorzitter van Jong Bouwend Nederland Regio Noord. Vergeleken met de rest van het bestuur ben ik met mijn 28 jaar aan de jonge kant. Het was overigens niet mijn intentie om de voorzittershamer ter hand te nemen, maar de bestuursleden hebben dit ‘democratisch’ voor mij besloten. En eerlijk gezegd: ik heb er in de komende vier jaar heel veel zin in!

Afgelopen jaar is ‘Friesland’ met Noord gefuseerd. Friesland kent een meer dan actieve JBN-tak; dit wordt ook vaak wordt verwacht van een groep jonge enthousiastelingen. Door het samengaan hopen we ook meer leden in Groningen en Friesland in onze club te kunnen interesseren. En onze inspanningen worden beloond: de groep groeit gestaag en wordt steeds actiever. We organiseren leuke activiteiten en komen op unieke plaatsen. Dat hier steeds meer leden op afkomen, geeft voldoening en maakt het extra leuk om in het bestuur te zitten.

Samen met de andere bestuursleden hebben we twee doelen voor ogen. Een de ene kant zie ik graag ons ledenaantal stijgen, anderzijds willen een goede verbinding met de afdeling. Een soepele overgang van ‘jong’ naar ‘oud’ is daarbij essentieel. Tot je 40e kun je namelijk lid blijven van Jong Bouwend Nederland, maar daarna is een overgang naar de ‘oudere garde’ geen automatisme en duurt het soms een tijdje voordat men zich bij de afdeling aansluit. Deze transitie verdient in onze ogen meer aandacht. Als we daar een mooie overgang in creëren, is onze missie grotendeels geslaagd.

Harm

Voorzitter

Jong Bouwend Nederland Regio Noord

OOK IN 2023 BOUWT REGIO NOORD SAMEN DOOR!

Aan uitdagingen ontbrak het niet in 2022. Er was natuurlijk corona, maar ook de start van de oorlog in Oekraïne had grote impact. De prijzen stegen flink en ook levertijden van diverse bouwmaterialen kwamen verder onder druk te staan. Gelukkig toonden de leden van regio Noord veerkracht, flexibiliteit en creativiteit.

Veel leden hebben in 2022 opdrachtgevers benaderd om de enorme prijsstijgingen bespreekbaar te maken. Vanuit regio Noord is in samenwerking met de landelijke collega’s getracht hiervoor de juiste handvatten te bieden. Ook het stikstofdossier heeft direct impact op de projecten waar veel leden bij betrokken waren of zijn. De verplichting om aan te tonen dat bouwprojecten niet bijdragen aan meer uitstoot van stikstof, zorgt voor hoge kosten en vertraging. Aan de andere kant maakt dit dat emissieloos bouwen volop in de belangstelling staat en leden hierin waar mogelijk stappen zetten.

Boeiend programma

Netwerken en kennis delen is ook in regio Noord een belangrijk onderdeel, hierdoor was het fijn dat we elkaar wel weer regelmatig fysiek konden ontmoeten. Het regiokantoor stelde, vaak in afstemming of samenwerking met de verschillende afdelingen, een boeiend programma samen. Van een Masterclass Bouw & Infra tot de jaarlijkse Innovatie Marktdag. Aan de actieve deelname was goed te zien dat leden deze bijeenkomsten waardeerden.

Veel plannen

Hoewel 2022 een intensief jaar was, is regio Noord vol vertrouwen gestart met 2023. Helaas zijn de uitdagingen momenteel niet minder. We hebben als sector nog steeds te maken met schaarste en hoge energiekosten. Terwijl er ook grote opgaven liggen rondom woningbouw, veilig(er) werken, renovatie van gebouwen en infra en circulair en/of klimaatadaptief bouwen.

Regionale opgaven

In deze situatie is het nóg belangrijker dat de leden en samenwerkingspartners elkaar opzoeken en de krachten bundelen. De vraag naar kennis over onderwerpen als duurzaam en circulair bouwen, digitalisering en (strategisch) personeelsbeleid is groot. Daar haken we wederom op in met een doelgericht programma waarin we kennisdelen en samen leren faciliteren. Tegelijkertijd zijn er voor regio Noord ook regionale aandachtspunten. Dit geldt bijvoorbeeld voor de versterkingsopgave en schadeherstel in het bevingsgebied. Er blijven nieuwe ontwikkelingen komen waarbij we de belangen van onze leden nauwlettend in de gaten houden.

Blik op de toekomst

Regio Noord houdt de blik op de toekomst gericht. Want hoe groot de uitdagingen ook zijn, we kunnen ontzettend veel van elkaar en van onze ketenpartners leren en willen vooral ook de kansen samen blijven zien en verzilveren. Dat is het fundament om in 2023 samen te blijven werken aan een levendige regio en een toekomstbestendige bouwsector.

TOEKOMSTBOUWERS FRIESLAND

BRENGT BOUW EN STUDENTEN

DICHTER BIJ ELKAAR

De student centraal stellen en meer studenten de juiste bouwopleiding aanbieden door promotie en voorlichting: dat is het doel van het nieuwe opleidingsinstituut Stichting Toekomstbouwers Friesland. Bedrijven en scholen slaan slim de handen slim ineen om zo meer mensen aan het werk te krijgen in de bouw­ en infrasector in Friesland. “Er is veel te kiezen in de bouw”, vertelt directeur Criss Roemers. “Maar je moet wel laten zien wat je te bieden hebt.”

Toekomstbouwers Friesland is een samenvoeging van de entiteiten Stichting Bouwloket, Bouwmensen Friesland en Bouwen aan de Bouw. Verder zijn de roc’s Friese Poort en Friesland College hieraan verbonden. “Wij trekken nu samen op”, legt Roemers uit. “En dat is een unieke samenwerking. Per student wordt gekeken naar de beste opleidingsroute.”

En dat maakt dat studenten makkelijker een succesvolle carrière in de bouw kunnen beginnen. “De ene is meer gebaat bij praktijkonderwijs, de andere leert liever in de schoolbanken, of juist een combinatie hiervan. Door de vergaande samenwerking is een tussentijdse switch voor studenten bijvoorbeeld veel makkelijker te maken. Daarmee voorkom je uitval.”

Zelfde doel

Maatwerkbegeleiding zorgt voor meer grip, stelt de directeur over de voordelen van de samenwerking. “En je zit er gezamenlijk in met hetzelfde doel: om de sector bouw en infra in Friesland nu en in de toekomst te voorzien van goed gemotiveerd en gekwalificeerd personeel.”

Buiten Friesland wordt al met veel interesse naar de stichting gekeken. “In de aangrenzende provincies wordt dit zo nog niet gedaan. Dus daar zijn ze zeker benieuwd.”

Voorlichting

Met goede voorlichting en promotie wil de stichting de bouw nog beter op de kaart zetten. “Er zijn veel functies in de bouw. Dat weet je niet als je niemand kent in de bouw. “Laatst was ik bij een grote bouwonderneming in Friesland, daar werkten medewerkers met software vergelijkbaar met Minecraft. Dat moet je vertellen aan jongeren, ook dat is de bouw. Daarin is een prachtige carrière mogelijk.”

Een krappe arbeidsmarkt en toenemende vergrijzing maken dat het volgens Roemers belangrijk is om juist nu goed te investeren in het enthousiasmeren van studenten voor de bouwsector. “Hoewel de bouw een uitdagende tijd tegemoet gaat met stijgende bouwkosten en de stikstofproblematiek, zal de behoefte aan arbeidskrachten blijven. Blijven investeren in goede opleidingen is noodzakelijk.”

Maar ook na de opleiding is het belangrijk dat mensen zich blijven doorontwikkelen, benadrukt de directeur. “Daarbij is een taak voor ons om die jongens en meiden op de radar te houden. Maar er is ook een verantwoordelijkheid bij de bedrijven zelf. Onderwijs houdt nooit op. Je moet je verder kunnen ontwikkelen. Daarin houd je elkaar scherp.”

‘IN DE BOUW IS EEN PRACHTIGE CARRIÈRE MOGELIJK’

‘DAARMEE VOORKOM JE UITVAL’

EERSTE HULP BIJ DIGITALISERING VOOR REGIO NOORD

Veel bouwondernemers hebben in de afgelopen jaren weliswaar flinke vooruitgang geboekt bij de digitale transformatie, maar er zijn er nog veel uitdagingen. Met het nieuwe kennisplatform Build neemt de noordelijke regio het voortouw.

Bemoedigende cijfers in een groot onderzoek naar de digitale transformatie van de bouwsector dat eind 2022 in opdracht van Bouwend Nederland werd uitgevoerd. Maar liefst 74 procent van de bouwbedrijven werkt nu grotendeels digitaal, tegen 46 procent vier jaar geleden. Desondanks blijft digitalisering een complex, vaak langdurig traject: van het automatiseren van interne processen tot datamanagement met onderaannemers en toeleveranciers en het implementeren en gebruiken van drones, de cloud, virtual reality of BIM.

Eén centrale plek

Dat blijft voor de nodige hoofdbrekens zorgen, zegt Willemijn

Visscher, projectleider van Platform Build: “We merken dat onze leden zoekende zijn en niet altijd weten waar ze moeten beginnen. Iedereen heeft tijdgebrek en dat maakt het lastig om hiermee aan de slag te gaan. Terwijl als je je er echt in vastbijt, je er de vruchten van plukt. Stilstaan is geen optie, ook met de naderende Wet kwaliteitsborging wordt er meer gevraagd op het gebied van digitalisering.”

Tegelijk zijn de antwoorden niet altijd voor handen, zegt Visscher. “Veel informatie is nog versnipperd en slecht vindbaar. Ondernemers zitten met vragen en zijn op zoek naar onafhankelijk advies; ze willen liever niet direct één partij binnenhalen die alleen zijn eigen oplossing aanprijst.” Zo ontstond het idee voor Platform Build. Het moet bouw- en infraondernemers in het noorden verder helpen bij digitalisering, door op één plek op een laagdrempelige manier partners, kennis over digitalisering, onderwijsaanbod en best practices samen te brengen.”

Onderscheidend

Platform Build borduurt voort op eerdere initiatieven uit regio Noord, zoals het programma BRAINR en een kennisplatform voor bewoners in het aardbevingsgebied bij Steendam en Tjuchem. Er zijn diverse kennispartners bij aangesloten, zoals de Hanzehogeschool, BAM en Energy Hub 050.

Het onderscheidt zich daarnaast vooral op bouwspecifieke kennis en casussen over automatisering en toepassing van nieuwe technologie, zegt Visscher. “Veel bestaande initiatieven zijn generalistisch of promoten één bepaalde oplossing. Platform Build is echt een andere manier van aan de slag gaan met digitalisering. Informatie is op thema te vinden en we willen ‘koplopers’ uit de regio vragen om te publiceren over hun bevindingen, zodat anderen daarvan kunnen leren.”

Het platform is er bovendien vooral op gericht om doorlopend contact tussen ondernemers, partners en andere partijen te stimuleren. “Het biedt de mogelijkheid om op elkaar te reageren, een chatfunctie, polls en een forum. Ondernemers kunnen desnoods in het weekend vanaf de bank aan de slag met het onderwerp.”

Platform Build is toegankelijk op www.platformbuild.nl.

Leden van Bouwend Nederland Regio Noord krijgen zes maanden gratis toegang. Ondertussen zal het platform continu worden doorontwikkeld.

REGIO OOST

BIJEENKOMSTEN

Bouwendnederland.nl/regios/regio-oost

Maart

29 Jaarvergadering / Afdeling Stedendriehoek/ Salland

30 Ledenbijeenkomst / Afdeling Zuid Oost Gelderland

April

4 Voorzittersoverleg / Regio Oost

17 Jaarvergadering / Afdeling Zuid-West Veluwe

20 Digitaliseringsbijeenkomst / Regio Oost

20 BouwCafé over Familiebedrijven & Opvolging Twente / Afdeling Regio Twente

25 Projectbezoek Afsluitdijk / Afdeling Flevoland en afdeling Zwolle/ Genemuiden

Mei

11 BouwCafé en Bezoek Terhalle Duitsland / Afdeling Regio Twente

Ledenvergadering / Afdeling Achterhoek

Juni 8 Strategische HR bijeenkoms / Regio Oost

BOUWEN AAN JE (EIGEN) TOEKOMST

Het eerste kwartaal van het jaar zit erop. Toch wil ik nog even teruggaan naar de zomer van 2022, toen wij begonnen met de transformatie van het voormalige winkelpand van Salland Parket in Deventer. Het door ons aangekochte markante witte gebouw wordt op dit moment omgebouwd tot acht verschillende studio’s om volgend jaar aan jonge medewerkers verhuurd te worden. Bijzonder in meerdere opzichten, omdat deze transformatie wordt uitgevoerd door BBL­leerlingen van VDR BouwTalent, de opleidingstak van ons bouwbedrijf. Hiermee hebben wij een nieuwe werkomgeving gecreëerd waar leerlingen hun skills ontwikkelen en, onder toeziend oog van een leermeester, aan kleine(re) bouwprojecten werken.

Daarnaast willen we jongeren de mogelijkheid bieden zelfstandig te gaan wonen. Dat geldt voor zowel onze MBO-, HBO- en WO-stagiairs als afstudeerders én schoolverlaters. Dus naast ‘leren’ en ‘werken’ bieden wij hun met ‘wonen’ ook een volgende stap. Op deze manier willen wij ons verder profileren en de bouw nóg aantrekkelijker maken voor gedreven jongeren. Inmiddels tellen we vijf leerlingen in opleiding en evenveel leermeesters, en daar zijn we best trots op.

In samenwerking met Bouwmensen Deventer bieden we MBO-leerlingen de mogelijkheid om via deze Beroeps Begeleidende Leerweg dus meer dan ervaring op te doen. Onze focus ligt hierbij op het opleiden van ‘bouwmensen’ voor wie een gouden toekomst in het verschiet ligt. Zonder deze nieuwe generatie vakmensen hebben onze branche én Nederland een serieus probleem.

Kortom: bij deze verbouwing hebben BBL-leerlingen niet alleen een opleidingsplek, maar ook kans op een vaste baan, een starterswoning én een vaste dienstbetrekking. ‘Bouw aan je toekomst’ krijgt op deze manier wel een heel speciale dimensie.

BOUWERS EN ONTWIKKELAARS FOODVALLEY AAN DE SLAG MET WONINGBOUWOPGAVE

In de regio Foodvalley (Ede­Wageningen) moeten binnen zeven jaar 25.000 woningen worden gebouwd. Bouwers en ontwikkelaars uit de regio dragen daar graag aan bij. Eind vorig jaar brachten ze een bieding uit aan de Foodvalley­gemeenten, vertelt Bouwend Nederland­afdelingsvoorzitter Wim van Veldhuizen.

De landelijke woningbouwplannen van minister Hugo de Jonge vertalen zich in regionale woondeals, met concrete aantallen. Voor de regio Foodvalley rondom Ede-Wageningen betekent dat: 25.000 nieuwe woningen tot 2030 en in de tien jaar daarna nog eens 15.000 woningen. De bouwers en ontwikkelaars uit de regio willen graag een rol spelen in de woningopgave in hun directe omgeving, zegt Wim van Veldhuizen. Hij is directeur van Van Swaay Ontwikkelen en Bouwen in Wageningen en afdelingsvoorzitter van Bouwend Nederland ZuidWest Veluwe.

Die afdeling vertegenwoordigt 25 bouwers, van wie 10 ook actief zijn als ontwikkelaar. “Wij zitten in een bestuurlijk overleg met de grotere Foodvalley-gemeenten Ede en Wageningen. Daarnaast hebben we in onze regio een structureel overleg tussen gemeenten, woningcorporaties, bouwers en ontwikkelaars. In samenspraak met die beide overlegtafels en op formeel verzoek van de gemeenten, hebben we vorig najaar als regionale marktpartijen een bieding uitgebracht. Daarin zeggen we toe dat we gezamenlijk de woningbouwopgave voor Foodvalley kunnen realiseren, mits gemeenten daar ook aan meewerken. Een snellere vaststelling van bestemmingsplannen is bijvoorbeeld noodzakelijk om de woningen echt op tijd te kunnen bouwen.”

Betaalbare woningen

“Vanuit Bouwend Nederland willen we vooral een faciliterende rol spelen”, zegt Van Veldhuizen. “We kunnen bijvoorbeeld een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van bestemmingsplannen en de engineering van de infra. Onze kennis en kunde kan helpen bij participatieprocessen en innovatie. Daarnaast willen we bijdragen aan de technische standaardisatie van woningen, afgestemd op de opgave van corporatiewoningen. Daarmee kun je snelheid maken en kosten besparen.” Dat laatste is erg belangrijk, want de bieding van de marktpartijen gaat specifiek over betaalbare woningen – speerpunt van minister De Jonge.

Relaties in de regio

In de huidige markt kan het met name voor ontwikkelaars aantrekkelijk zijn om even achterover te leunen tot de grond- en woningprijzen weer wat omhooggaan. “Dat willen we met deze bieding juist voorkomen”, stelt Van Veldhuizen. “We voelen ons medeverantwoordelijk voor het oplossen van het woningtekort in onze eigen regio. Als marktpartijen moet je niet alleen naar jezelf te kijken, maar ook de problemen van corporaties en gemeenten binnen je werkgebied serieus nemen. We gaan geen Sinterklaas spelen, maar als we een actieve rol in onze eigen regio kunnen spelen, hoeven we niet het onderste uit de kan. Al was het alleen maar voor de relaties met gemeenten en corporaties op langere termijn. Uit de inventarisatie binnen onze achterban blijkt dat we qua grondposities en vakmensen genoeg in huis hebben om de woningambitie van de regio te realiseren. Als we met z’n allen optrekken, gaat dat zeker lukken.”

SNELLAADPLEIN GELDERMALSEN GROTE STAP NAAR EMISSIELOOS BOUWEN

Waterschap Rivierenland vindt duurzaamheid belangrijk en waardeert emissievrij bouwen in aanbestedingen. Aannemerscombinatie Mekante Diek (Ploegam, Van Oord en Dura Vermeer) ging bij de dijkversterking tussen Tiel en Waardenburg een stap verder. Zij voeren zoveel mogelijk werkzaamheden uit met elektrisch materieel. Om al deze machines te laden, ontwikkelen ze een grootschalig, openbaar snellaadplein.

Consortium Mekante Diek keek in de tenderfase van het project al verder dan de bestaande standaardoplossingen. Realisatiemanager Tom Rensen legt uit: “Ons uitgangspunt is: wat kan er nog meer?

Daarom zijn we gaan kijken naar de inzet van emissieloos materieel. Het doel is zoveel mogelijk van de machines voor dit project te elektrificeren.”

Netwerk kraakt

Het is wel een uitdaging om de zware machines en vrachtwagens elke dag weer op te laden. Dat is nodig om de productiviteit te behalen. Barend Klijn, contractmanager bij het project, vult aan: “Laden van zware machines vraagt veel capaciteit en dat is lastig omdat het netwerk in Nederland kraakt. Daarom zijn verschillende mogelijkheden onderzocht. Zo zijn we ook in contact gekomen met Betuwewind.”

Groene stroom

De windmolens van Betuwewind wekken namelijk voldoende stroom op om de machines van 100% groene stroom te voorzien. Rensen: “Het terrein van AVRI, aan de A15 bij de afslag Geldermalsen, biedt de ruimte en de energie om onze plannen waar te maken. Daar staan windmolens en een zonnepark om met lokaal opgewekte energie het materieel op te laden, zonder netwerkbelasting. Zo zetten we een belangrijke stap in de brede energietransitie.”

Breder kijken

Komende april worden de eerste accu’s geladen en in juli moet het laadplein volledig operationeel zijn. Deze activiteiten zijn ondergebracht in de zelfstandige organisatie Watthub, met de partners van Mekante Diek en Betuwe Wind als aandeelhouders. “Voor al het rijdend materieel en de verwisselbare accu’s van het materieel dat de bouwlocatie niet kan verlaten, komen er 36 snelle laadpalen en zes speciale oplaadpunten”, geeft Klijn aan. De scope is breder dan de dijkversterking. Ook andere gebruikers, bijvoorbeeld een lokaal transportbedrijf, kunnen er laden. “En omdat we geloven in dit concept, willen we op termijn ook op andere plekken in Nederland openbare laadpleinen ontwikkelen.”

Innovatie aanjagen

Wierdy de Haan, technisch manager bij Waterschap Rivierenland: “We hebben een duidelijke stip op de horizon voor emissieloos werken, voor onszelf en voor onze projecten. Met onze uitvraag waren we benieuwd naar wat de markt al kon bieden. Deze uitwerking sluit daar goed bij aan en is op het randje van wat mogelijk is. Dat is een goede aanjager van innovatie.” Rensen en Klijn benadrukken dit: “Het is goed te zien dat een opdrachtgever duurzaamheid ook echt waardeert en de markt de ruimte biedt om te vernieuwen en concrete vooruitgang te boeken.”

IN GESPREK MET… KIM MIDDELKAMP

In de vorige editie legde Bart Boksebeld de volgende vraag voor aan Kim Middelkamp van de Sallandse Wegenbouw: “Wat is de visie van Sallandse Wegenbouw op maatschappelijk verantwoord ondernemen en hoe breng je dat in praktijk?”

Samen met Edmond Geers en haar vader Johan maakt Kim Middelkamp (30) deel uit van de driekoppige directie van Sallandse Wegenbouw, het bedrijf dat meer dan drie decennia geleden door Johan werd opgericht. Kim Middelkamp: “Met Sallandse Wegenbouw buigen wij ons over infrawerk van projecten in met name grond-, weg- en waterbouw. De bedrijfstak Sallandse Milieu en Advies concentreert zich onder meer op bodemonderzoeken en advies over bodemverontreiniging, milieuvergunningen en het hergebruik van grond-, bouw- en afvalstoffen. Ten slotte richt Sallandse United zich op de realisatie van sportaccommodaties. Een mooi voorbeeld is de aanleg van het complex van de gerenommeerde voetbalclub AFC op de Zuidas. Hier kwamen ook meerdere disciplines van ons bedrijf samen en hebben we ook in bouwteamverband een ecologische kademuur aangelegd.”

In Kims optiek kent maatschappelijk verantwoord ondernemen verschillende dimensies. “Binnen Salland Inclusief luidt onze slogan ‘We gaan voor de waarde, niet voor de euro’. Zo hebben we binnen dit MVO-programma zeven thema’s gekozen waarbij wij impact willen maken. Thema’s die variëren van circulair bouwen tot maatschappelijke betrokkenheid. We kunnen de hele wereld niet veranderen maar wél kijken hoe wij bepaalde zaken binnen onze eigen invloedssfeer in gang kunnen zetten. Ter ere van ons 30-jarig bestaan hebben we voor ons MVO-programma een (digitaal) magazine uitgegeven én zijn we met filmpjes op YouTube te vinden.”

Winnen van warmte

Bij Sallandse Wegenbouw zijn er MVO-voorbeelden te over; Kim licht er twee toe. “Vanuit milieu-, innovatief en sportief oogpunt zijn we trots op Collectorveld waarmee we warmte uit kunstgrasvelden winnen. Dit type sportveld wordt in de zomer erg heet waarbij de thermometer soms de 70 graden aantikt. Het Collectorveld kan deze warmte ‘oogsten’ en daarmee zwembaden, woningen of sportcampussen verwarmen. Zo spelen kunstgrasvelden een belangrijke rol in de energietransitie en leveren ze ook iets op als ze niet bespeeld worden.”

Hoog scoringspercentage

Dynamisch Op Weg is Kims tweede voorbeeld. “Dit eigen werkleerbedrijf is samen met ROC van Twente en Maatschappelijke dienstverlening Stichting de Kern opgericht. Via dit traject kunnen onder meer schoolverlaters of anderen die nog niet helemaal klaar zijn voor een normale werkplek, onder begeleiding van een job coach, aan werk wennen. Gemotiveerde, maar niet geschikte kandidaten voor de infra krijgen binnen Dynamisch op Weg een kans bij een andere werkgever. Dat dit idee aanslaat, bewijst het scoringspercentage van 80% van de deelnemers die bij ons binnenkomen.”

Voor de komende editie legt Kim Middelkamp de volgende vraag voor aan Harry Hertsenberg van Van Werven Infra en Recycling b.v.: “Onder het motto ‘wat kan er wel?’: wat zijn de mogelijkheden van emissieloos werken anno 2023?”

REGIO RANDSTAD NOORD

BIJEENKOMSTEN

Bouwendnederland.nl/regios/regio-randstad-noord

Maart

8 Optie Ronde Tafel Bijeenkomst CAO

8 Bouwvrouwendag

14 Optie Ronde Tafel Bijeenkomst CAO

16 Afscheid Maxime externen

30 Regiodag Utrecht en het Gooi

April

13 Ledenvergadering afdeling Zaanstreek Waterland

20 Ledenvergadering afdeling Noord Holland Noord

20 Future Builders Day

Mei

11 Jaarvergadering afdeling Midden-Nederland

16 Digitalisering en Technologie Afdeling Amsterdam/ BouwAcademie

25 Bestuurdersdag landelijk

Juni

6 COP (HR) overleg Regio Randstad Noord

8 Regiodag van de afdelingen in Noord-Holland

15 Contactgroep P&O Noord Holland Noord

17 Dag van de Bouw

23 Jaarvergadering i.c.m. jaarfeest, afdeling Het Gooi

ROL GWW WORDT STEEDS BELANGRIJKER

Eind januari was ik bij het jaarlijkse congres van het EIB in Amsterdam, waar de publicatie ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid 2023’ het hoofdthema vormde. Het aantal deelnemers was aanmerkelijk lager dan bij de laatste fysieke bijeenkomst in januari 2020. Vraag: is er minder interesse voor bouwcijfers of heeft corona het congresgedrag veranderd?

Verder zijn de cijfers minder florissant dan de afgelopen jaren. De oorlog in Oekraïne, de gestegen rente, het kantelende consumentenvertrouwen, de stikstofproblematiek, de energie- en materiaalprijzen en de beperkte leverbaarheid van sommige bouwmaterialen: al die ontwikkelingen vertalen zich in negatieve prognoses voor 2023.

Toch moeten we uitkijken dat we onze blik niet laten vertroebelen door pessimisme. Er is nog steeds sprake van een enorme woningbouwopgave. De infrastructuur vereist forse investeringen in zowel aanleg en onderhoud. Links- of rechtsom: de bouwproductie zal geleverd moeten worden.

Bij de paneldiscussie kwam ook de bouwsnelheid ter sprake. Met moderne technieken is de bouw van een woning in korte tijd gerealiseerd. Daardoor wordt de rol van de infra belangrijker. Het bouwrijp maken voor een nieuwe functie kost tijd. Dus moeten we méér oog hebben voor innovaties in de GWW.

In de discussie viel mij ten slotte op dat het woord ‘Brussel’ geen enkele keer viel. Dat verbaast me, omdat daar de regels worden opgesteld waar onze sector mee te maken krijgt. Gelukkig hebben we als Bouwend Nederland er ‘onze man’. Gezien het belang van regelgeving lijkt het mij verstandig om de ontwikkelingen in Europa nauwlettend te volgen.

Niels Buijs Lid regiobestuur Randstad Noord en Lid Algemeen Bestuur

SAMEN LEREN INNOVEREN: HOE IS HET GESTELD MET ONZE INNOVATIEKRACHT?

Hoe kan de bouw en infra meer en beter innoveren? Paul Iske, Chief Failure Officer bij het Instituut voor Briljante Mislukkingen, deed onderzoek naar de innovatiekracht van de sector in Noord­Holland. Wat zijn de voornaamste bevindingen van zijn innovatieonderzoek?

‘Samen leren innoveren’ is het eerste onderzoek naar innovatie in de bouwsector in Noord-Holland onder 41 respondenten. Het is een eerste aanzet voor een breder, landelijk onderzoek. “Het is ook een nulmeting”, zegt Iske. Ondanks dat het niet mogelijk is de resultaten te vergelijken met andere onderzoeken, zeggen deze veel. “Het onderzoek geeft een beeld van hoe de sector, en met name de regio Noord-Holland en Amsterdam, aankijkt tegen zijn innoverend vermogen. Ofwel: waar staan we als branche en als organisatie? Wat zijn onze sterke en zwakke punten? En zijn we op de goede weg?”

Innoveren is leren

‘Innovatie is een proces waarin ideeën worden omgezet naar vormen van waarde-creatie’: dat is de definitie die Iske in zijn onderzoek hanteert. “Je hebt kennis nodig om te kunnen innoveren. Je moet bijvoorbeeld wat afweten van de markt, klanten, huidige processen en producten, partners en leveranciers, en je eigen organisatie. Innoveren is ook leren: dat moet de bouwsector zich realiseren. Dit onderzoek helpt organisaties en de sector zelf om de koppeling tussen leren en innoveren te maken.”

Drie horizonnen

Het onderzoek onderscheidt drie ‘innovatiehorizonnen’. Veel organisaties in de Noord-Hollandse bouw en infra (27%) focussen zich op de eerste: hoe kunnen we innovatie inzetten om onze huidige manier van werken te verbeteren? Bij de tweede, daaropvolgende horizon richten organisaties zich op het uitbreiden van hun business naar andere markten. De meeste bouwbedrijven innoveren zowel binnen de eerste als de tweede horizon (37%). Bij de derde horizon heeft innovatie als doel om compleet nieuwe markten of businessvormen te ontwikkelen. Het is logisch dat bouwbedrijven bij de eerste horizon beginnen. Innovatie is namelijk vaker bottom-up dan top-down georganiseerd: het initiatief om te innoveren komt vaker van de werkvloer (17%) dan van het management (2%).

Waarom innoveren?

93% van de ondervraagden vindt innovatie ‘belangrijk’ tot ‘onmisbaar’. Maar waarom eigenlijk? Om daarachter te komen, vroeg Iske bouwbedrijven ook naar de belangrijkste reden om te innoveren. ‘Slimmer en efficiënter werken’ scoort het hoogst met een 3,9 op een schaal van 5. Opvallend is dat ook veel bouwbedrijven innoveren om een aantrekkelijke werkgever te zijn. Deze reden staat met een cijfer van 3,71 op de tweede plaats gevolgd door ‘duurzaamheid’ (3,63) en ‘zonder innovatie bestaan we straks niet meer’ (3,61).

Belang van innovatie

Dat veel Noord-Hollandse bouwbedrijven innovatie belangrijk vinden, blijkt ook uit het feit dat 51% een innovatiestrategie heeft. “Dat betekent dat het onderwerp leeft en er over wordt nagedacht”, zegt Iske. Dat maakt het des te opvallender dat de financiële voorwaarden voor innovatie nog vaak ontbreken. Maar liefst 34% van de bouwbedrijven heeft geen budget voor innovatie. Dat kan een oorzaak zijn dat ideeën voor innovatie vaker van buiten dan van binnen de

organisatie komen. Bouwbedrijven stappen wel steeds vaker over van gesloten naar open innovatie. “Dat betekent dat ze vaker talent, onderzoeksresultaten en innovatiekennis delen, waardoor ze ook innoveren buiten de grenzen van hun business.”

Lerende sector

Samenwerking stimuleert innovatie. Door samen te werken, kun je talent en kennis delen en van elkaar leren. Toch werkt 58% van de bouwbedrijven soms, zelden of nooit samen om te innoveren, terwijl 42% dit vaak doet. Ook zien veel bouwbedrijven zichzelf nog niet als een lerende organisatie. Is de bouw en infra dan wel een lerende sector? Slechts 43% vindt van wel. Ook op dat vlak is nog winst te boeken. “Als de bouw een lerende sector wil worden, moet er aandacht besteed worden aan hoe innovatieprojecten echt verlopen zijn. Is een project mislukt, deel dat dan met elkaar. Daardoor leer je als bedrijf en sector.”

Mislukking is vooruitgang

Van fouten leer je. Al is mislukte innovatie volgens Iske geen fout. “Wanneer je innoveert, doe je iets nieuws. Zeker wanneer je innoveert binnen de tweede of derde horizon. Dan begeef je je op onbekend terrein, zoals een nog niet toegepaste technologie of nieuw businessmodel. Het is onmogelijk om hierin verder te komen zonder te mislukken.” Dat komt ook overeen met het motto van Het Instituut van Briljante Mislukkingen: je moet openstaan voor het onbekende en leren van het onverwachte. Deze mindset vormt de basis voor innovatie en is in die zin waardevol voor zowel individuele bouwbedrijven als de gehele bouw- en infrasector.

Mislukte projecten van de deelnemers aan het innovatieonderzoek hebben onder andere te maken met timing (te vroeg) of een te lange time to market, een te hoge prijs of afhankelijkheid van te veel stakeholders en tegengestelde belangen.

Om echt samen te innoveren, moet je kunnen leren van mislukkingen van anderen. Daarom heeft Iske online ruim 200 mislukte projecten beschreven en gekoppeld aan archetypes van mislukking, zoals ‘De Canyon’ (ingesleten patronen), ‘De Bananenschil’ (ongeluk zit in een klein hoekje), ‘De lege plek aan tafel’ (niet alle partijen zijn betrokken) en ‘De huid van de beer’ (te snel concluderen dat iets een succes is). Elk archetype is een potentiële oorzaak van mislukking. Wil jij leren van en innoveren op basis van mislukkingen, en je bewust worden van de rol die een archetype daarin kan spelen? Alle projecten en archetypen vind je op www.brimis.nl.

‘Het onderzoek laat zien hoe de sector aankijkt tegen zijn innoverend vermogen’

‘De financiële voorwaarden voor innovatie ontbreken nog vaak’

OPDRACHTGEVERS EN INFRABOUWERS WILLEN ER SAMEN TEGENAAN

Infraplatform Regio Randstad Noord beleefde 14 februari een informatieve bijeenkomst in Hoogtij in Amsterdam­Noord. Samen met Maxime Verhagen, Jeroen Olthof (gedeputeerde provincie NoordHolland), Melanie van der Horst (wethouder Amsterdam) en Taco van Hoek (EIB) werd de situatie op de inframarkt besproken.

In zijn openingswoord gaf Maxime Verhagen aan dat overheden veel ambities hebben op infra-gebied en er budgetten zijn, maar dat door gebrek aan bestuurlijke besluitvaardigheid uitvoering moeizaam op gang komt. Taco van Hoek ging daarop in met zijn toelichting op het EIB-rapport over de recente ontwikkelingen op de inframarkt en de verwachtingen voor de korte en middellange termijn. Volgens hem zorgt de oorlog in Oekraïne voor veel onzekerheid. Ook stikstofproblematiek is een belemmering maar vooral door gestegen bouwprijzen en rentes stagneert de woningbouw, en daarmee een deel van het infrawerk. Wel verwacht het EIB dat in de komende twee jaar het onderhoud van kunstwerken voor een impuls kan zorgen. Ook hier kunnen echter de prijsstijgingen dwarsliggen.

Wennen aan een andere werkelijkheid

Hoe opdrachtgevende overheden daarmee om denken te gaan kwam aan bod in het aansluitende dubbelinterview met Jeroen Olthof, die als gedeputeerde mobiliteit en infra in zijn portefeuille heeft, en Melanie van der Horst, als wethouder onder meer verantwoordelijk voor verkeer, vervoer en openbare ruimte. Olthof zei dat in Noord-Holland veel kunstwerken aan onderhoud of vervanging toe zijn en dat investeringen in nieuwe infra daardoor onder druk komen te staan. De provincie wil dat, samen met marktpartijen, oplossen met innovatie.

Van der Horst denkt dat iets als zwaar verkeer overal in de stad misschien niet meer zo vanzelfsprekend zal zijn. “Als er geen geld meer is om alle bruggen te versterken, moet je naar alternatieven kijken.” Meer vervoer over water zou er daar een van kunnen zijn. Refererend aan een recent ongeval bij een infrawerk elders in het land, benadrukte Verhagen dat beperkte budgetten niet mogen leiden tot minder aandacht voor veiligheid in de aanbestedingen. Dat waren zowel de beide bestuurders als de infra-aannemers in de zaal roerend met hem eens.

Daag ons uit!

Bij de aansluitende paneldiscussie schoven ook Verhagen, Van Hoek en infraplatform-voorzitter Adelbert de Vreese aan. Ook de zaal deed mee, met reacties via de mentimeter op een aantal stellingen. Dat leidde onder meer tot een dialoog tussen wethouder Van der Horst en een van de aannemers. Die laatste gaf de wethouder mee dat aannemers bij aanbestedingen graag uitgedaagd worden met functionele uitvragen. “Alleen dan kunnen we met innovatieve oplossingen komen”, zei hij.

Bij de afsluiting van de bijeenkomst kwam Verhagen terug op de prijsstijgingen. “Opdrachtgevers moeten daar rekening mee houden; aannemers kunnen simpelweg niet met verlies werken.” Maar hij toonde zich ook optimistisch, vooral omdat zowel wethouder als gedeputeerde inzetten op samenwerking en de markt meer willen betrekken bij de aanpak van de opgaves. “We staan er op het gebied van samenwerking duidelijk stukken beter voor dan tien jaar geleden.”

REGIO RANDSTAD ZUID

BIJEENKOMSTEN

Bouwendnederland.nl/regios/regio-randstad-zuid

Maart

28 GBIO Den Haag / Regio Randstad-Zuid

29 Bewust veilig dag / Regio Randstad-Zuid

29 Bestuursvergadering / Afdeling Bouwend Rijnmond

30 Bijeenkomst Watertoren Bollenstreek en workshop / Afdeling Duin- en Rijnstreek

April

03 JBN Workshop Jezelf presenteren / Regio Randstad-Zuid

04 Bijeenkomst van stof tot water / Afdeling Midden Zuid-Holland

06 Broodje Infra / Regio Randstad-Zuid

12 CAO Rondetafel Schiedam / Regio Randstad-Zuid

13 Bestuursvergadering / Jong Bouwend Nederland

Regio Randstad-Zuid

17 GBIO Gorinchem / Regio

SAMENWERKEN, VERDUURZAMEN, KANSEN CREËREN

Als voorzitter van de afdeling Ridderkerk en directeur van bouwbedrijf Buitenhuis Villabouw uit Alblasserdam vraag ik me regelmatig af welke kant we op moeten in onze regio, met veelal kleinschalige aannemersbedrijven. Niet per se de kant op van de vergunde opdrachten. Het is goed dat we samen nadenken over steeds beter toezicht op kwaliteit van bouwen, maar het stelt onze leden ook voor nieuwe uitdagingen.

De al veelbesproken Wet kwaliteitsborging belast ons met pittige administratieve taken, die ons misschien wel meer kosten dan opleveren. Wij zijn doeners! Onze passie ligt bij bouwen, wij willen met onze handen werken. De meesten van ons zijn niet gegroeid tot waar we nu staan, omdat we zoveel plezier beleven aan de bijbehorende administratieve taken. Toch?

Wat wel echt interessant is om op in te haken, is de opgave van het Rijk tot het verduurzamen van bestaand vastgoed. Hiervoor bestaat een indrukwekkende subsidiepot waar wij ook alles voor in huis hebben. Maar daarvoor moeten we wel samen optrekken. Samen een heldere boodschap brengen: verduurzamen begint niet met een warmtepomp, maar met een betere isolatieschil!

Een gigantische voorraad werk ligt op ons (kleinere aannemers) te wachten in verouderde (stedelijke) wijken. En als een woning niet meer te verduurzamen is naar moderne eisen dan biedt nieuwbouw binnen bestaande contouren ook heel veel mogelijkheden. Grote kansrijke opgaves als we samenwerken.

Dat lukt alleen als we niet afhaken met redenen als ‘dat is niet mijn specialisme’ of ‘ik kan dat niet alleen’. Dat zijn juist redenen om als leden van Bouwend Nederland elkaar op te zoeken. Door ons als leden aan elkaar te verbinden helpen we de markt met onze gezamenlijke expertise. Samenwerken, verduurzamen, kansen creëren. Die kant moeten we op.

Jelle van Houwelingen Voorzitter afdeling Ridderkerk

BOUWTAFEL DRECHTSTEDEN WIL WONINGBOUWOPGAVE VERSNELLEN

Als alle partijen rondom woningbouw in een vroeg stadium om tafel gaan, kunnen woningen sneller verrijzen. Met die gedachte werken ontwikkelaars, aannemers, gemeenten, corporaties en makelaars in de regio Drechtstreden sinds enige maanden samen aan een ‘bouwtafel’. Arjan van Meijeren van ontwikkelaar en bouwer Van Wijnen is een van de deelnemers.

De regio Drechtsteden wil tot 2030 maar liefst 25.000 woningen bouwen. Dan moet er nog wel wat gebeuren, want op dit moment zit de bouwproductie ongeveer op de helft van wat nodig is om die 25.000 te halen. “Het moet sneller dan het nu gaat”, vat Arjan van Meijeren kortweg samen. Van Meijeren is directeur projectontwikkeling bij Van Wijnen Projectontwikkeling West. “Het is mooi dat alle partijen nu regelmatig samen om tafel zitten, zodat we het gezamenlijke doel steeds voor ogen houden. Aan de bouwtafel kunnen we bijvoorbeeld met elkaar bespreken wat de behoefte is, ook in relatie tot de landelijke woondeal.” De regio Drechtstreden valt grotendeels samen met een van de 35 woondealregio’s die voortkomen uit de Nationale Woon- en Bouwagenda van minister De Jonge. De bouwtafel kan eraan bijdragen om de woondeal-doelstelling te halen, denkt Van Meijeren.

De aftrap van de Bouwtafel Drechtsteden was in december 2022. Als symbolische start sloegen partners ‘spijkers met koppen’ in een blok hout. In maart 2023 vindt de eerstvolgende ‘gewone’ bijeenkomst

plaats. Van Meijeren: “De bouwtafel zorgt er bijvoorbeeld voor dat we als partijen weten in welke gemeente welke woonbehoefte is. Ook is het goed om als marktpartijen van elkaar te weten wie wanneer welk type woningen op de markt brengt. Normaal weet je dat niet; aan de bouwtafel gaan we dat hopelijk met een open mindset delen. In de ideale situatie zou je het zelfs enigszins op elkaar kunnen afstemmen: dat er geen drie appartementengebouwen vrijwel tegelijkertijd in de verkoop gaan.”

Vroege afstemming

De grootste winst van de bouwtafel ligt in het traject ver vóór die oplevering: de fase van plannen maken en aanbesteding. “Als wij als ontwikkelaar potentie zien in een bepaald gebied, willen we zo snel mogelijk weten of de gemeente dat ook ziet. Je kunt dan samen bespreken welke opgaves of ontwikkelgebieden prioriteit moeten krijgen en daar vervolgens samen de schouders onder zetten.”

Ook het vergunningentraject kan bondiger, bijvoorbeeld als we als markpartijen de kwaliteitsborging voor nieuwbouwwoningen zelf kunnen vastleggen, oppert Van Meijeren. “Als woningen zo’n certificaat hebben, kan de vergunning er sneller zijn door de beperktere toets op welstand en bestemmingsplan. De bouwtafel is bij uitstek de plek om met dit soort afspraken voor versnelling te zorgen.”

Betaalbare woningen

Een groot deel van de woningen die gebouwd moeten worden, valt in de categorie ‘betaalbare woningen’. “In sommige plaatsen moeten flink wat betaalbare woningen gebouwd worden, waaronder sociale huur. Gemeenten en corporaties willen dat wij voor relatief weinig geld mooie duurzame woningen bouwen. Dat kunnen wij zeker waarmaken met geprefabriceerde woningen, maar hiervoor hebben wij elkaar wel nodig. Flexibiliteit in het programma van eisen en het bestemmingsplan is nodig om snelheid te maken. Daarnaast moet de hele keten scherp zijn op kosten. De prijs voor aansluiting op bijvoorbeeld een warmtenet is nu soms zó hoog, dat de betaalbaarheid van woningen in gevaar komt. Aan de bouwtafel kunnen we bespreken hoe we daarin samen willen optrekken.”

“We zien nu dat zowel gemeenten als corporaties onderling op heel verschillende manieren te werk gaan. Ze hebben bijvoorbeeld allemaal een eigen manier om een tender uit te schrijven, de grondprijzen verschillen, net als de voorkeuren voor bepaalde soorten woningen en afwerking. Afstemming daarover in een vroege fase kan ook echt tijdswinst opleveren.”

Kortere tendertrajecten

Ook de tijd die tenders doorlopen kan door goede samenwerking aan de bouwtafel worden versneld, verwacht Van Meijeren. “Een tendertraject duurt nu soms bijna een jaar. Dat kost iedereen – alle inschrijvers, maar ook de gemeente of corporatie – maandenlang

De regionale bouwtafel Drechtsteden is naar voorbeeld van de bouwtafel Hardinxveld­Giessendam, de Woningmakers en de regionale bouwtafel Rotterdam op initiatief van Smart Delta Drechtsteden opgezet als platform om publiek­private samenwerking op het terrein van woningbouw te organiseren. Bouwend Nederland (onder meer Peter Huizer, voorzitter afdeling Drechtwaard) heeft een belangrijk aandeel gehad in de realisatie van de bouwtafel. De bouwtafel bestaat onder andere uit bouwers, ontwikkelaars, gemeenten, corporaties en makelaars. Doel van de bouwtafel is door vroegtijdig overleg en samenwerking versnelling in de realisatie van de woningbouwopgave in de regio Drechtsteden te realiseren.

capaciteit. Ik denk dat we dat kunnen versnellen naar een kwartaal, bijvoorbeeld door meer duidelijkheid vooraf over de eisen. Uiteraard zonder de concurrentiemogelijkheden in gevaar te brengen.”

Mogelijke tijdswinst ziet Van Meijeren ook in intensievere samenwerking van de verschillende gemeentes die samen aan de bouwtafel aanschuiven. “Vergunningentrajecten komen in golven. De piekdrukte valt bij de ene gemeente op een ander moment dan bij de andere gemeente. Aan de bouwtafel kunnen ze wellicht afspraken maken over het onderling uitlenen van ambtelijke capaciteit, om die pieken op te vangen.”

Kortere lijntjes

Welke concrete afspraken de bouwtafel gaat opleveren, is nog gissen, maar Van Meijeren is zonder meer positief over meer onderlinge afstemming en samenwerking. “Als we als marktpartijen kortere lijntjes hebben met elkaar en met bestuurders, blijven we samen meer gefocust. Ik verwacht dat vooral in het begin van ontwikkel- en bouwtrajecten flink wat winst is te halen.”

Contactpersoon

Job van den Broek

Adviseur Markt en Overheid

j.vandenbroek@bouwendnederland.nl

TOUR DE BOUW 2023

TOUREN LANGS DE BOUW!

De bouw en infra bedenken vele initiatieven om de sector nóg aantrekkelijker te maken. Het is en blijft namelijk een uitdaging gedegen personeel te vinden. ‘Tour de Bouw’ is zo’n initiatief dat op sportieve wijze mensen met de bouw laat kennismaken.

De 2022-editie trok meer dan 200 deelnemers die in vier dagen langs maar liefst 60 projectlocaties fietsten en zo een inkijkje kregen van wat de regionale bouw allemaal te bieden heeft. Vanessa van Spronssen, projectcoördinator Tour de Bouw, kijkt dan ook uit naar het startschot. “De officiële kick-off van de zevende editie is op donderdag 29 juni 2023. Tijdens de Dagetappe Challenge worden er routes van 100 tot 150 kilometer langs ten minste tien deelnemende bouwlocaties gereden. Voor wie overdag verhinderd is: geen probleem! Er is ook een avondetappe waarbij men op de fiets kan stappen voor een route van 25 tot 75 kilometer. Ook op vrijdag, zaterdag en zondag bieden we de mogelijkheid langs de deelnemende bouwlocaties te fietsen. Een extra dimensie aan de 2023-editie is dat we scholen de kans bieden om deze dag projectlocaties te bezoeken en te ervaren hoe het er op een bouwplaats aan toegaat.”

“Vanuit Heembouw nemen we al heel wat jaren deel aan dit fantastische initiatief. Tour de Bouw is een geweldig goed doel ‘dicht bij huis’ en spreekt ons allen aan”, stelt Gerard Bac, regiovoorzitter Bouwend Nederland Randstad Zuid en directeur Wonen van Heembouw. “Verkend wordt nog of vanuit Bouwend Nederland ook een met een fietsploeg aan het evenement deelgenomen kan worden.” Ook John Vink van Weboma kan niet wachten. “De promotie van de bouw op de fiets, gekoppeld aan het goede doel, dragen wij een warm hart toe. Tour de Bouw sluit naadloos aan op onze missie: ‘Weboma bouwt aan geluk’.”

Fietsend naar je werk

Niet alleen bouwbedrijven en hun fietsers, maar ook personen die het leuk vinden om te fietsen én - niet onbelangrijk - zij die openstaan voor een baan in de bouw, kunnen aan Tour de Bouw deelnemen. “Wil je een carrièreswitch maken, is Tour de Bouw wellicht een ludieke wijze om de sector te leren kennen. We hopen op een zo groot mogelijk aantal deelnemers dat er samen met ons een onvergetelijke dag van maakt. Dat we voor het goede doel geld bij elkaar fietsen, maakt het evenement extra speciaal. Dus voor eenieder die tijdens de Dagetappe Challenge of in de avond op de fiets wil stappen, geef je vandaag nog op via tourdebouw.nl.”

Vorig jaar hebben de deelnemers aan Tour de Bouw een bedrag van 68.629 euro opgehaald voor het Prinses Maxima Centrum. Van Spronssen: “Wij delen de missie: ‘Kinderkanker de wereld uit helpen, met maximale kwaliteit van leven!’. Na de avondetappe wordt tijdens de feestelijkheden op het terrein van Ouwehand Bouw in Valkenburg het voorlopige eindbedrag bekendgemaakt. Voor wie niet meefietst maar wel een donatie wil doen, bezoek dan ook tourdebouw.nl.”

Contactpersoon

Verenigingsmanager a.i. Regio Randstad-Zuid d.brink@bouwendnederland.nl

REGIO ZUID

BIJEENKOMSTEN

Bouwendnederland.nl/regios/regio-zuid

Maart

23 Workshop Financiën / JBN Regio Zuid

28 RI&E-training voor afdelingsleden / Brabant Mid-West

29 Bewust Veilig dag 2023 / Oost-Brabant e.o.

29 Contactgroep Personeel / Limburg

29 Bewust Veilig Dag 2023 / Limburg

30 Bouwplaatsbezoek Halsteren / Brabant Mid-West

April

06 Wkb-bijeenkomst / Zeeland

06 BouwBite Brandende Belangen / Oost-Brabant e.o.

12 Contactgroep Digitalisering afdelingen / Brabant Mid-West en Zeeland

13 Ontbijtbijeenkomst energietransitie overheid en markt / Zeeland

20 The next generation: duurzaamheid voor de jonge bouwers / Zeeland

Mei

18 Duurzaamheidsbijeenkomst / Zeeland

28 Landelijke bestuurdersdag / Landelijk

31 BouwBite / Oost-Brabant e.o.

Juni

08

Opleiding energietransitieadviseur voor leidinggevenden en directies / Zeeland

15 Ledenvergadering Bouwend Zeeland / Zeeland

15 JBN-activiteit / JBN Regio Zuid

16 Bouw en Infrafestival / Limburg

17 Dag van de Bouw / Landelijk

21 Contactgroep Personeel / Brabant Mid-West

22 Contactgroep Personeel / Limburg

22 BBQ / Limburg

29 Werksessie elektrotechnisch aannemer voor personeel / Zeeland

EEN ZEEUWSE TRIPLE HELIX

Op 26 januari jl. hebben we bij de HZ University Of Applied Sciences de eerste Built Environment Award uitgereikt aan beste scriptie van onze opleidingen Bouwkunde, Civiele Techniek en Watermanagement. Deze award is gezamenlijk met Bouwend Nederland vormgegeven, en tezamen hebben we aan het werkveld willen tonen wat voor bijzonder speciale en interessante onderzoeken er door onze studenten worden uitgevoerd.

De drie kandidaten waren een goede afspiegeling van diverse maatschappelijke uitdagingen in onze Zeeuwse regio: het woningbouwdossier, de technische uitdagingen bij de aanleg van boorplatforms én de invloed van golfbewegingen op de mosselteelt. Het was uiteindelijk aan een vakkundige jury om een keuze te maken. De winnende scriptie kwam uit de Civiele Techniek-hoek en belichtte welke middelen nodig zijn voor het transport van boorplatformcomponenten om vervolgens op locatie te kunnen worden geassembleerd. Ook de andere twee kandidaten verdienen een compliment!

De 240 aanwezigen kunnen terugkijken op een geslaagde vuurdoop waarbij in de slipstream ook werd gekeken naar de uitdagingen waarmee Provincie Zeeland te maken heeft. De scripties speelden hier een belangrijke rol in. Onze dank gaat uit naar Bouwend Nederland die met de award heeft bijgedragen om de maatschappelijke uitdagingen voor zowel het bedrijfsleven als studenten zichtbaar te maken.

Voor onderwijs, overheid en het bedrijfsleven (de ‘triple helix’) is het belangrijk deze uitdagingen te blijven aanpakken, elkaar te inspireren én scherp te houden. De betrokkenheid van de bezoekers – een gezonde mix van goede studenten en professionals – kan leiden tot een interessante groep studerenden: we zullen ons immers een heel leven lang blijven ontwikkelen en blijven leren.

Opleidingsmanager en Docent Bouwkunde HZ University of Applied Sciences

PROFESSOR SCHERDER BRENGT REGIO ZUID IN BEWEGING

‘GEEN GEMAKKELIJK LEVEN IS EEN FIJN LEVEN’

Eigenlijk stond het idee om Erik Scherder uit te nodigen al drie jaar op het programma, maar eind november 2022 was het dan zover. Het idee dat dus al langere tijd bij Jong Bouwend Nederland leefde om ‘de bekendste professor van de Nederlandse TV’ uit te nodigen voor een inspirerende sessie, vond eindelijk plaats en werd door zo’n 100 aanwezigen in Hotel Nassau in Breda bijgewoond.

Yvonne van Zijl, adviseur sociale zaken Regio Zuid: “Een van onze bestuursleden had ooit een sessie van Scherder meegemaakt en heeft dit als life changing ervaren. Hij gunde zo’n inspirerende sessie niet alleen aan JBN’ers, maar ook andere leden van de Regio Zuid. En het was ook écht een waanzinnige avond.”

Scherder vertelde in Breda uitgebreid over het brein dat voortdurend in de weer is. “Maar onze hersenen schreeuwen af en toe om niets te doen, zeer goed voor de creativiteit. Kortom: niets doen is soms heel belangrijk!” Daarnaast is bewegen essentieel: zittende beroepen, lange overleggen via Teams of stilstaan in een file op de snelweg zijn stuk voor stuk redenen om grote spieren in beweging te krijgen. Van Zijl: “Daarom moesten we van de professor allemaal aan een squatoefening geloven. En Scherder deed het ons voor, en dat op z’n zeventigste! Hij kreeg hiermee de zaal letterlijk en figuurlijk in beweging.”

Naast deze fysieke inspanning legde professor Scherder de aanwezigen in duidelijke taal uit hoe ons brein in elkaar steekt. “In de eerste dertig levensjaren bouw je door indrukken, uitdagingen en verschillende activiteiten een goede fysieke én mentale gezondheid op. Na je dertigste kun je ook werken aan deze ‘cognitieve reserve’, maar dat moet je wel meer en vaker in actie komen en op zoek gaan naar nieuwe uitdagen. Geen gemakkelijk leven is dus een fijn leven!”

Gezonde mix van jong en oud Scherders slotboodschap, zij het met een knipoog, was dat de bouw- en infrasector een moeilijke periode doormaakt met diverse crises en uitdagingen, maar dat de branche daar ook zijn voordeel mee doet. Met deze laatste woorden, gevolgd door een groot applaus voor zijn inzet, zat de inspirerende sessie erop en vonden JBN’ers en overige leden elkaar voor een goed gesprek. In deze samenkomst tussen ‘jong en oud’ werden ervaringen van de middag uitgewisseld. Het gezamenlijke diner aan het einde was een mooie afsluiting van een geslaagde middag. Van Zijl besluit: “Wat een bijzondere professor, wat een grote opkomst. Uiteraard hebben we verschillende aanwezigen om hun feedback gevaagd. Hun mening was unaniem: ‘meer dan inspirerend!’”

Het was een drukte van jewelste tijdens de derde editie van de Talentenbeurs in Oss afgelopen november: meer dan 2.000 havo­, vwo­ en vmboleerlingen én ruim 1.000 mbo­studenten van het Koning Willem I College uit Den Bosch maakten op deze dag kennis met de bouw­ en infrasector. Voor de ‘bouwers van de toekomst’ een uitgelezen mogelijkheid voor het verbreden van hun horizon of het vinden van een stageplaats.

“De meeste van de zeventig deelnemende bedrijven aan de Talentenbeurs presenteren zich normaliter individueel, maar dit jaar stond het branchegevoel voorop.”

De bouw is meer dan alleen timmeren, metselen en tegelzetten: dat was een van de speerpunten die deze Talentenbeurs aan de duizenden bezoekers wilde meegeven, stelt Joelka van Daal, verenigingsmanager van Afdeling Oost-Brabant e.o. “Wat deze editie een extra dimensie heeft gegeven, is dat deelnemende bedrijven als één hebben geopereerd en zich als collectief hebben gepresenteerd.”

Verschillende disciplines

De achterkant van de Talentenbeurs in Sportcentrum De Rusheuvel te Oss was voor één dag getransformeerd tot een groot bouwterrein met verschillende disciplines: door deze insteek konden bezoekers nader kennismaken met de werkzaamheden van bijvoorbeeld een werkvoorbereider of projectleider. “Leerlingen die op bepaalde competenties aansloegen, kon je zo naar een bedrijf doorverwijzen. Kortom: met deze opzet werd er meer vanuit de specialisatie van werkzaamheden gedacht dan vanuit het bedrijf zelf. En door de route van de prijsvraag te volgen, werden de aanwezigen langs alle werkzaamheden geleid.”

Van Daal vindt het schitterend dat de zeventig bedrijven het initiatief tot deze insteek hebben genomen. “Een beurs van een dergelijk kaliber opzetten is één, maar ervoor zorgen dat er ook scholieren op afkomen, is minstens zo belangrijk. Omdat het bezoek aan de Talentenbeurs ‘verplichte kost’ was, konden we naast leerlingen ook op verschillende leerkrachten rekenen.”

BRABANT’S GOT TALENT!

INCLUSIEVE TALENTENBEURS DOOR DUIZENDEN LEERLINGEN BEZOCHT

Inclusieve beurs

De Talentenbeurs van 2022 stond tevens in het teken van inclusie. “Tijdens beurs hebben we ook veel zij-instromers mogen verwelkomen. En omdat de beurs was gekoppeld aan het WK Wheelchair Tennis op hetzelfde complex, kregen toeschouwers van dit rolstoelevenement ook gratis toegang tot de locatie. Inclusie kreeg op deze manier een speciale lading.”

De bouw- en infrabedrijven op de Talentenbeurs hebben alles gegeven om leerlingen te laten zien hoe mooi en veelzijdig de sector is, besluit Van Daal. “Onze dank gaat uit naar Inframensen Zuid, Remmits GWW, Bouwbedrijf Wagemakers, Van Wanrooij, Bouwmensen Oss, Loon en Grondverzetbedrijf van de Camp Oss, Reuvers Ontwikkeling & Bouw, Van der Heijden bouw en ontwikkeling, Bouwbedrijf Berghege, Muller Bouw en Hendriks Bouw en Ontwikkeling. Ik kijk ernaar uit om met deze groep enthousiastelingen de vierde editie tot een nog groter succes uit te laten groeien.”

LID AAN HET WOORD

Erik van Hout (58) begon als stagiair bij Cornelissen aannemingsbedrijf. Inmiddels is hij al een heel aantal jaren eigenaar. Met de opvolging door zijn zoons in zicht, draagt hij graag zijn steentje bij aan de sector als lid van het algemeen bestuur van Bouwend Nederland.

Het is stapsgewijs en heel natuurlijk gegaan: in 1983 kwam Erik van Hout binnen als stagiair bij Cornelissen in het Brabantse Zeeland. Hij was in 1988, na zijn hts-studie, de allereerste kantoormedewerker van het bedrijf, dat toen ongeveer vijftien medewerkers had. Elf jaar later, in 1999, werd hij mede-eigenaar en sinds 2009 enig eigenaar. Inmiddels staan twee van zijn vier zoons (allen twintigers) klaar om het bedrijf over enkele jaren over te nemen.

Gestage groei

Cornelissen heeft vandaag de dag 115 medewerkers. De groei vond gestaag plaats, vertelt Van Hout. “We hebben een heel laag verloop onder de werknemers en ook bij onze klanten zitten verscheidene voor wie we al decennia werken. We werken veel voor ziekenhuizen en zorginstellingen, scholen, grote retailers, penitentiaire inrichtingen en het Rijksvastgoedbedrijf. Dat zijn opdrachtgevers die veelal met protocollen werken en soms een Verklaring Omtrent het Gedrag vragen van mensen die in het gebouw aan het werk zijn. Wij werken al zo lang voor deze groep klanten, dat we weten wat er van ons wordt verwacht.” Bij zulke opdrachtgevers kun je niet zomaar een nieuwe, onervaren werknemer inzetten, zegt Van Hout. “Dat maakt het personeelstekort waar de hele sector mee kampt, voor ons extra lastig. Snel nieuwe mensen invliegen is er niet bij.” Cornelissen heeft zich daarnaast gespecialiseerd in de bouwkundige brandveiligheid, met bijbehorende MEB-certificering.

Goede doelen

Langdurige relaties gaat Cornelissen niet alleen aan met werknemers en klanten, maar ook als sponsor van diverse goede doelen. Zeker dicht bij huis, bijvoorbeeld de plaatselijke voetbalclub, maar als er aanleiding is ook ver weg. “We hebben bijvoorbeeld huizen gebouwd voor de allerarmsten in de sloppenwijken van Mexico City. Vaak ontstaat een relatie met een goed doel doordat een van onze werknemers daarvoor actief is.”

Meer tijd

Van zijn vier zoons zijn er twee die níet in het bedrijf willen – “althans niet op korte termijn”, voegt Van Hout toe. Nu zijn zoons zich voorbereiden op bedrijfsovername, krijgt hij zelf wat meer tijd en ruimte. Die zet hij sinds vorig najaar onder meer in als lid van het algemeen bestuur van Bouwend Nederland. “Ik vind het mooi om bij te dragen aan de sector en met collega-bestuurders van gedachten te wisselen over de sector en de toekomst. Ik breng mijn ervaring en netwerk mee. Als algemeen bestuur willen we signalen opvangen om door te geven aan het dagelijks bestuur. Mijn ervaring is dat het dagelijks bestuur heel goed bereikbaar is. Ik hoop dus dat collegaleden niet schromen mij te bellen.”

Ben jij in jouw onderneming verantwoordelijk voor de uitvoering van de RI&E als KAM-medewerker, preventiemedewerker of directeur/eigenaar en wil je een plan van aanpak opstellen voor jouw bedrijf? Schrijf je dan nu in voor de training en we geven je de handvatten die je nodig hebt.

Belangrijkste onderwerpen van de training

• Kennis van het wettelijk kader van de RI&E.

• Inzicht in de opzet van de RI&E in hoofdlijnen.

• Maken van aanzet van eigen RI&E.

• Gebruik van online applicatie RI&E Bouwnijverheid.

Kosten:

Leden: €320,-

Niet leden: €420,-

Contact/meer informatie:

academy@bouwendnederland.nl

079-3252133

Kies je startmoment en meld je aan!

De Onderzoeksraad voor de Veiligheid heeft meerdere incidenten in de bouw onderzocht. De conclusie was dat de ontwerp­, bouw­ en technieksector meer kan doen om de integrale veiligheid te verbeteren. Het programma Veiligheid in de Bouw heeft nu drie verbetersporen geformuleerd plus een overkoepelende boodschap ‘altijd veilig’ als uitgangspunt. Jeroen Seldenrijk van HBB Groep vertelt hoe zij al aan de slag zijn met de aanbevelingen.

Zo’n drie jaar lang werkten drie werkgroepen van het programma Veiligheid in de Bouw aan maatregelen die de ontwerp-, bouw- en technieksector veiliger moeten maken. Op 25 januari presenteerden ze tijdens een conferentie hun belangrijkste aanbevelingen. In het kort: regie op veiligheid versterken met nieuwe veiligheidsrollen, borging van constructieve veiligheid door één verantwoordelijke constructeur én het versterken van het lerend vermogen in de sector met als eerste stap een meldplatform. Met deze en andere maatregelen moet het veiligheidsniveau in de bouw omhoog.

Jeroen Seldenrijk, KAM coördinator bij HBB Groep, was er op 25 januari ook bij. HBB Groep is een ontwikkelende bouwer. Seldenrijk: “Als we kijken naar de aanbevelingen van het programma zijn wij als opdrachtgever en hoofdaannemer bezig met het invoeren van de veiligheidsrollen zoals een coördinerend constructeur. Het toebedelen van deze rollen geeft duidelijkheid. Dat gaat ons zeker helpen.”

OM DE BOUW ECHT VEILIGER TE MAKEN”

Regie op veiligheid

De veiligheidsrollen moeten zorgen voor meer samenhang tussen omgevings-, bouwplaats- en bouwwerkveiligheid. De aandacht hiervoor is nog te gefragmenteerd, vindt Seldenrijk. “Ik heb recent een training voor mijn collega’s van projectontwikkeling over dit thema georganiseerd. Daarnaast heb ik op verzoek van een externe opdrachtgever een presentatie hierover mogen geven. Opdrachtgevers moeten zich ervan vergewissen dat het gebouw veilig gebouwd én onderhouden kan worden. Ik zie dat steeds meer opdrachtgevers zich daarvan bewust worden.”

Het programma Veiligheid in de Bouw stelt nu voor om één constructeur per fase van het bouwproces eindverantwoordelijk te maken. Dat kan een persoon of een organisatie zijn. Seldenrijk: “Wij beleggen die rol van coördinerend constructeur tijdens de bouwfase bij de hoofdconstructeur. Hij houdt er in zijn offerte rekening mee dat hij deze taak heeft en maakt er tijd voor vrij. Zo spreken we onder andere af dat hij beschikbaar is voor vragen vanuit het uitvoeringsteam op de bouwplaats, ook als het gaat om tijdelijke ondersteuningsconstructies.”

Breed commitment van de hele bouwketen

Seldenrijk bezoekt met vaste regelmaat de bouwplaatsen van HBB Groep. Hij is blij dat ze het afgelopen jaar geen enkel ongeluk hebben gehad, ondanks de vaak complexe projecten. “De aanbevelingen van het programma en de overkoepelende boodschap zijn een goed begin. De diverse bouw- en (rail)infra-aannemers en -opdrachtgevers in het programma committeren zich aan het uitgangspunt dat ze altijd veilig handelen én zijn ambassadeurs van de aanbevelingen. Daarmee is er slagkracht om echt een verschil te maken.”

Meer informatie

veiligheidindebouw.nu

Contactpersoon

Christel Peppelenbos

Beleidsadviseur Veiligheid

c.peppelenbos@bouwendnederland.nl

Gewoon een hein-gesprekje Te krappe planning

HET ‘HEINGESPREKJE’ IS EEN BLIJVERTJE

Het begon als een campagne voor de Bewust Veilig­dag. Maar honderden reacties later is wel duidelijk: het ‘hein­gesprekje’ is een blijvertje. Daarom kun je (voorlopig) nog je eigen posters en video’s maken om veiligheid in je bedrijf onder de aandacht te brengen. Veiligheid moet prioriteit zijn, vindt Bouwend Nederland. Elkaar durven aanspreken speelt hierbij een belangrijke rol.

Eerst nog even over ‘hein’: wie is dat ook alweer?

Dat is de naam van het ‘veiligheidsprogramma dat niet over veiligheid gaat’. Het hein-programma gaat namelijk vooral over ons gedrag en de keuzes die we maken.

Leg dat eens kort uit…

Bij het maken van keuzes staat ‘hein’ voor wat je het beste kunt doen. Zoals: altijd je helm opzetten als je de bouwplaats op gaat. Maar ‘guus’ geeft je excuses om toch iets anders te doen. Zoals: ‘Ach, het-kan-weleven’. Of: ‘Niemand-doet-het’. Of: ‘Ik-heb-haast’.

En wat is het ‘hein­gesprekje’?

Kijk, die guzen hebben we allemaal. Maar vaak zijn we ons daar niet bewust van. Daarom is het zo belangrijk dat we elkaar helpen om die guzen te herkennen, zodat we alsnog naar hein kunnen luisteren. Dat kan met het ‘hein-gesprekje’: een vlot en herkenbaar gesprekje waarin veiligheid wordt besproken met de ‘hein-taal’. Op de campagnewebsite vind je allerlei voorbeelden.

En daar kun je eigen posters en video’s van maken?

Klopt. We hebben een campagne bedacht om die guzen onder de aandacht te brengen. Daar hebben we er in de bouw namelijk ontzettend veel van! Met een online tool kun je ze zelf maken, en daarna je eigen posters en/of video’s downloaden.

En waarom zijn die zo populair?

Omdat de onderwerpen heel herkenbaar zijn, net als de gesprekken en zelfs de woorden en emoji’s.

En dat is echt zo eenvoudig?

In een uurtje heb je je eigen campagne. Maar je kunt ook bestaande posters downloaden. De onderwerpen komen van Bouwend Nederland-leden als Beentjes GWW, Dijkstra Groep, Ploegam, Van den Heuvel en Van der Wiel. Je kunt kiezen uit diverse thema’s: van bouwplaats en kantoor tot en met transport en planning.

Hoelang blijft de tool beschikbaar?

Eerst hadden we dit alleen bedacht voor de Bewust Veilig-dag. Maar de posters en video’s gaan zo hard, dat we de tool nog even online houden.

Wat als ik er zelf niet uitkom?

We weten inmiddels van vele ondernemers, veiligheidsmanagers en KAM’ers dat het allemaal voor zich spreekt. Maar heb je toch vragen, dan kun je terecht bij Bouwend Nederland of bij het hein-team.

Meer informatie

veiligmethein.nl/hein-gesprekje

Contactpersoon Christel Peppelenbos

Beleidsadviseur Veiligheid c.peppelenbos@bouwendnederland.nl

MELD JE AAN!

Ook al vindt de Dag van de Bouw pas op zaterdag 17 juni plaats, toch heeft het projectteam van Bouwend Nederland alles al op de rit om de zestiende editie tot een succes te laten uitgroeien. Net als bij eerdere edities worden lidbedrijven massaal opgeroepen om zich op te geven en hun bouwprojecten aan te melden.

“We zijn er dit jaar inderdaad extra vroeg bij”, zegt Sandra Roijers die als projectleider de regie in handen heeft. “Het is de dag bij uitstek om iedereen in Nederland te tonen waar we trots op zijn en wat ons dagelijks binnen de bouw als infra bezighoudt. Het is ook het moment om de naamsbekendheid van je bedrijf te vergroten, mensen voor onze sector te enthousiasmeren, begrip te vergroten voor eventuele overlast én de relatie met opdrachtgevers te verstevigen. Niet onbelangrijk: op de dag zelf zijn deelnemende bedrijven via een collectieve ongevallenverzekering verzekerd. De site dagvandebouw.nl is inmiddels actief en we willen daarom alle leden aanmoedigen zich te registeren. Het aanmaken van een account is eenvoudig waarna je bedrijfsinformatie, video’s en foto’s van bouwprojecten kunt uploaden.”

Bedrijven die zich voor 1 mei inschrijven, ontvangen een gratis promotiepakket. Een vlag, bezoekersteller, afzetlint en bouwdoekhekken zijn de middelen waarmee bedrijven laten zien dat zij (wederom) deelnemen. Roijers: “Daarnaast proberen we zo veel mogelijk landelijke en regionale publiciteit voor de dag te genereren. Ook willen we radiospotjes en reclamezuilen langs de weg inzetten om 17 juni bij iedereen op het netvlies te krijgen.”

Onderwijsdag

Op de dag voor aanvang van de Dag van de Bouw vindt de Onderwijsdag van de Bouw plaats. “Bedrijven die meedoen aan de Dag van de Bouw kunnen dan, in samenwerking met onderwijsinstellingen, hun bouwplaats openstellen voor leerlingen van basis- of middelbare scholen. Voor veel bedrijven is het fijn om voor de Onderwijsdag van de Bouw met het onderwijs samen te werken. Zij weten namelijk

precies wat kinderen en jongeren aanspreekt en hebben hier ervaring mee. Wanneer je als onderwijsinstelling of bedrijf hieraan wilt deelnemen, meld je dan aan via de speciale sectie op dagvandebouw. nl. Wij zoeken dan uit of er een opleidingsbedrijf of onderwijsinstelling in jouw regio is die je daarbij kan oondersteunen.”

Surprise act?

Het spreekt voor zich dat de organisatie het aantal deelnemers van de 2022-editie minstens wil evenaren. “Uiteindelijk gaat het ons erom dat we er een geweldige dag van maken. Natuurlijk zou het mooi zijn als we nog meer bezoekers van vorig jaar mochten verwelkomen. Aan het officiële openingsmoment van de Dag van de Bouw wordt op dit moment hard gewerkt. Een lintknipmoment met voorzitter Arno Visser of een andere mediagenieke activiteit? Daar kan ik nog niets over loslaten. Gelukkig hebben we nog een paar maanden de tijd. Houd daarom vooral dagvandebouw.nl in de gaten.”

Meer informatie bouwendnederland.nl/dagvandebouw

Contactpersoon

Sandra Roijers

Projectleider Dag van de Bouw 2023 s.roijers@bouwendnederland.nl

BERGHEGE HEERKENS

RIJNSTATE, EERSTE ZIEKENHUIS IN EUROPA OP WATERSTOF

De Berghege Heerkens bouwgroep is ontstaan uit een samenwerking tussen Bouwbedrijf Berghege uit Oss en het Tilburgse Heerkens van Bavel Bouw. De groep behoort met een omzet van 175 miljoen euro en zo’n 320 medewerkers tot de top 50 van Nederlandse bouwbedrijven. “Het mooie is dat beide familiebedrijfsculturen naadloos op elkaar aansluiten. Onafhankelijkheid, trots, samenwerking, korte lijnen en nuchterheid zijn onze pijlers.” Aan het woord is directeur Tom Bongers.

In de bouwgroep is meer dan 200 jaar bouwgeschiedenis verenigd. Want Bouwbedrijf Berghege viert volgend jaar het 100­jarig bestaan en Heerkens van Bavel tikte vorig jaar al de 120 jaar aan. Samen richten zij zich op de utiliteitsbouw, industrie en bedrijven, maatschappelijk vastgoed en retail. Daarnaast zijn beide bouwbedrijven actief in de woningbouw. Tom Bongers maakt sinds 2019 deel uit van het directieteam.

Intensieve samenwerking

De Berghege Heerkens bouwgroep heeft inmiddels flink wat kennis en expertise opgebouwd in de bouw en verbouw van ziekenhuizen. Opdrachtgevers zijn onder andere het St. Antoniusziekenhuis, het Máxima Medisch Centrum, de Sint Maartenskliniek en het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Opdrachtgevers met hoge ambities, zo ook het recente bouwproject: het Rijnstate Ziekenhuis in Elst, het meest duurzame ziekenhuis van Europa. Bongers: “Eind 2019 zijn we daar

binnengestapt voor een oriënterend gesprek met een kop koffie. Al snel werd de ambitie duidelijk: een buitengewoon duurzaam ziekenhuis, in korte tijd gerealiseerd. De grond was net gekocht. Begin 2020 zijn wij als partij geselecteerd. Het begin van een intensieve samenwerking.”

Voor een ziekenhuis is het van cruciaal belang dat er zekerheid is op de energielevering. Bovendien had het ziekenhuis hoge duurzaamheidsambities. Berghege Heerkens bouwgroep dacht samen met partner Unica graag mee over de innovatieve waterstofinstallatie in combinatie met een flink aantal eigen zonnepanelen. “Zo hebben zij de garantie dat er altijd energie beschikbaar is, ook als de zon niet schijnt of stroom uitvalt. Hiermee is Rijnstate grotendeels zelfvoorzienend. Dit is het eerste ziekenhuis in Europa waar dat op deze manier gebeurt. Dit zijn unieke projecten om te doen. Door de kennis van het ziekenhuis te combineren met onze expertise op het gebied van techniek, kostenoptimalisatie en procesoptimalisatie ontstaat een mooie samenwerking met een relatief snelle doorlooptijd. Iets meer dan drie jaar, vanaf het moment dat we ideeën initieerden, plannen uitwerkten tot aan de oplevering.”

“RIJNSTATE ZIEKENHUIS IS STRAKS GROTENDEELS ZELFVOORZIENEND”

HEERKENS BOUWGROEP

Specialistische expertise

Die expertise in de zorg hebben ze de afgelopen dertig jaar opgebouwd, dit begon ooit voornamelijk met projecten in de farmacie. “Dat is heel specialistisch bouwen, denk aan clean rooms en laboratoria. Qua techniek ligt dat dicht aan tegen onderdelen van het ziekenhuizen, zoals operatiekamers. We kennen de processen in een zorgomgeving en zijn op de hoogte van de hoogwaardige afwerking die in ziekenhuizen van toepassing is. Dit soort complexe utilitaire zaken past ons dus wel. We kunnen over ieder facet in het proces meedenken.”

En met ieder moment, daarmee doelt Bongers nadrukkelijk ook op de beginfase. “Wij denken graag vroegtijdig in een project mee. Onze sterke afdeling Engineering kan dan met de klant de bouwprocessen plannen en uitwerken binnen de kaders van budget, kwaliteit en tijd. Daarin onderscheiden we ons. Bij Rijnstate bijvoorbeeld, was het een voordeel dat we vroeg zijn ingestapt. Samen met de klant en onze bouwpartners hebben we het gebouw ontwikkeld en bedacht om zo tot het beste resultaat te komen. Daar zetten wij alle specialistische denkkracht voor in die nodig is. Die komt van mensen door onze hele bouwgroep heen.”

Met het samengaan van Bouwbedrijf Berghege en Heerkens van Bavel Bouw is het familiekarakter overeind gebleven, vertelt Bongers. “Heerkens is, net als Berghege, een familiebedrijf. Die culturen passen mede daardoor goed bij elkaar. Dat is een voordeel. Je ziet het terug in korte lijnen, slagvaardig werken en onze enthousiaste medewerkers. Het mooie van ons vak is ook dat je ziet wat je maakt.

Maar uiteindelijk draait het om de betrokkenheid van de collega’s. Zij maken het verschil. Vorig jaar hadden we een 40-jarig jubileum van een collega en dit jaar gaat iemand met pensioen na 48 jaar dienst. Dat soort mensen koesteren wij. Ik ben trots op het team én het werk dat wij samen realiseren.”

Contactpersoon

Edgar van Niekerk Beleidsadviseur duurzaamheid e.vanniekerk@bouwendnederland.nl

‘KOMEN TOCH EMOTIES BIJ KIJKEN’

ADVIES BIJ JURIDISCH CONFLICTEN ZEER GEWENSTE DIENST

“Wees niet eigenwijs en win altijd advies is.” Dat adviseert bedrijfsleider Rob Koomen van bouwbedrijf Desaunois uit Zwaagdijk iedereen die te maken krijgt met een juridisch conflict. Zo riep hij bijstand in bij jurist Peter Vermeij van Bouwend Nederland Advies bij een slepend conflict. Met succes.

Bij een opgeleverde woning op Texel zou volgens een klant te veel kleurverschil zijn ontstaan in het voegwerk. Na een aantal jaar trok diegene hierover weer aan de bel. Hij wilde dat een stuk van de muur, acht vierkante meter, opnieuw werd gevoegd. Kosten: 7.500 euro. “Maar de kans is hierbij groot dat dit meer schade aan de woning oplevert”, legt Koomen uit. “Dus dat deden we niet.”

Toen besloot hij Peter Vermeij van Bouwend Nederland Advies in te schakelen. “Die heeft mij keurig bijgestaan in en buiten de procedure.”

Zorgen wegnemen

Door duidelijk te zijn, probeert Vermeij de leden van Bouwend Nederland zo veel mogelijk te ontzorgen. “Als iets niet haalbaar is, vertel ik dat ook. Onze kracht zit hem in een goede beheersing van het bouwrecht en het bijhouden van de relevante uitspraken. Met je ervaring kun je goed inschatten wat een rechter of arbiter zal gaan beslissen.”

Koomen besloot 1.000 euro schadevergoeding aan te bieden. “Het is wel vervelend als het hard tegen hard gaat. Maar op een gegeven moment wil je gewoon dat het voorbij is. Maar de klant was volhardend en dus kwam er toch een rechtszaak.”

Uiteindelijk besloot de rechter dat er 1.000 euro schadevergoeding betaald moest worden door Desaunois. Beide partijen moesten zelf de proceskosten betalen. “Uiteindelijk kom je er dan toch minder slecht vanaf”, vat Koomen samen.

Objectief

Een rechtszaak kan niet alleen veel geld kosten maar ook zorgen voor andere belemmeringen, waarschuwt Vermeij. “Er komen vaak emoties bij kijken, vooral als een zaak langer speelt. Bij zaken die om echt geld gaan, kan het een stempel drukken op de dagelijkse bedrijfsvoering. Wij kunnen daar gelukkig objectief naar kijken, maar altijd wel met oog voor de impact die een zaak kan hebben.”

Een paar keer per jaar krijgt Koomen te maken met een mogelijke rechtszaak. “Hoe fijn is het dat dan dat je snel advies kunt inwinnen of bijstand kan krijgen als dat nodig is? Doordat de juristen beschikken over de juiste kennis en ervaring kunnen ze je goed informeren waar het in een zaak op aan komt. Laten voorkomen, of soms toch maar gewoon schikken wat uiteindelijk kan besparen.”

De bedrijfsleider adviseert om uitspraken van de rechter altijd te bespreken op kantoor en op de werkvloer. “Je moet er als aannemer immers van leren om eventuele rechtszaken in de toekomst te kunnen vermijden.”

Meer informatie

Heeft u ook vragen voor onze afdeling Advies?

Neem dan contact op via bouwendnederland.nl/advies

‘HOE FIJN IS HET DAT JE SNEL ADVIES IN KUNT WINNEN’

Tanken en laden met voordeel!

Tanken en laden met voordeel!

Vraag nu je pas aan!

Ledenvoordeel tankpas:

Met 1 pas tanken in binnen- en buitenland

Actie

Vraag nu je tankpas aan, betaal geen paskosten in 2022 én ontvang gratis spaartegoed!

Tot 12,5 cent korting per liter* en laagste prijsgarantie**

Ledenvoordeel tankpas:

25% korting op carwash

• Met 1 pas tanken in binnen en buitenland

Alles op 1 factuur, inclusief garantie van BTW-teruggave

• Tot 12,5 cent korting per liter* en laagste prijsgarantie**

Paskosten: € 8,95 per jaar (excl. BTW)

• 25% korting op carwash

* Genoemde korting t.o.v. de landelijke adviesprijs per liter en incl. BTW

• Alles op 1 factuur, inclusief garantie van BTW teruggave

** Mocht de actuele pompprijs lager zijn dan de landelijke adviesprijs minus de directe korting, dan wordt de lage pompprijs berekend

• Paskosten: € 8,95 per jaar* (excl. BTW)

*Genoemde korting t.o.v. de landelijke adviesprijs per liter en incl. BTW

** Mocht de actuele pompprijs lager zijn dan de landelijke adviesprijs minus de directe korting, dan wordt de lage pompprijs berekend

Ledenvoordeel elektrische laadpas: Thuis, onderweg en snelladen met 1 pas

- 58.500 laadpunten in NL, 110.000 laadpunten in Europa

Ledenvoordeel elektrische laadpas:

- Laden voor de scherpste prijs en tot 10 cent korting per kWh op snelladen

• Thuis, onderweg en snelladen met 1 pas

• 58.500 laadpunten in NL, 110.000 laadpunten in Europa

- Alles op 1 factuur, inclusief garantie van BTW-teruggave

• Laden voor de scherpste prijs (zonder opslagen)

- Aantrekkelijke mogelijkheden voor laadpalen + installatie

• Tot 10 cent korting per kWh op snelladen

• Alles op 1 factuur, inclusief garantie van BTW teruggave

- Paskosten: €7,95 per maand (excl. BTW)

• Aantrekkelijke mogelijkheden voor laadpalen + installatie

• Paskosten: €7,95 per maand (excl. BTW)

Ook tanken en/of laden met voordeel?

Meer informatie en aanmelden:

www.brandstofcollectief.nl/BNL

OP NAAR EEN PLANMATIGE EN INDUSTRIËLE AANPAK IN DE INFRASECTOR

De komende decennia zijn duizenden bruggen in Nederland toe aan vervanging of renovatie. Dat vraagt om forse investeringen. Bovendien zijn de maatschappelijke en economische gevolgen groot als een brug tijdelijk gesloten is. Daarom is een efficiënte en innovatieve aanpak nodig, die vooral ook duurzaam en circulair is. Met een breed programma wil Bouwend Nederland in samenwerking met partners een planmatige en industriële aanpak in de grond­, wegen waterbouw stimuleren.

Gemeenten, provincies en waterschappen staan voor een grote opgave: bruggen, viaducten, onderdoorgangen en duikers moeten de komende jaren worden onderhouden, vervangen en nieuw gebouwd. Dat is qua capaciteit een uitdaging, maar óók qua kosten. Zo rekent onderzoeksbureau EIB de totale kosten 2025-2035 voor provincies en gemeenten, inclusief nieuwbouw van kunstwerken, op negen miljard euro. In het verleden zijn veelal onvoldoende middelen gereserveerd. Dus speelt de vraag: hoe kunnen we dit het beste aanpakken? Het EIB deed hiervoor samen met de provincie Noord-Holland onderzoek naar industrieel, flexibel en demontabel bouwen (IFD).

De voordelen van IFD

De provincie Noord-Holland heeft goede ervaringen met IFD. “Vanaf nu passen we het toe op al onze vaste en beweegbare bruggen,” vertelt Jeroen Olthof, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland

voor Mobiliteit en Bereikbaarheid. “Met IFD besparen we op grondstoffen en ontwerpkosten. Onderhoud en vervangen gaat sneller waardoor er minder hinder voor de omgeving is. Kortom: IFD is duurzaam en kostenbesparend en het meest effectief als alle wegbeheerders het toepassen. Laten we dit dus ook doen; gezamenlijk investeren in een circulaire toekomst.”

Ambitie

Bouwend Nederland pakt deze handschoen graag mee op. Programmamanager Willemijn Visscher: “We waren al betrokken bij de stuurgroep IFD in de grond-, weg- en waterbouw, met als focus het ontwikkelen van de NTA 8085 voor het toepassen van IFD. Nu is onze ambitie breder. Vanuit de meerjarenprogramma’s Vernieuwing van de sector en Mobiliteit willen we samen met partners als de Bouwcampus, TNO, TKI Bouw & Techniek en Platform Bruggen komen tot een planmatige en industriële aanpak van die enorme vervangingsen renovatieopgave in de infrasector. IFD is daar een onderdeel van.”

Koplopers met elkaar verbinden

Een planmatige en industriële aanpak vereist het inzetten van technologie. Het vraagt ook om een andere manier van samenwerken, stelt Visscher. “Doel van ons initiatief is om koplopers met elkaar te verbinden. Samen brengen we de noodzakelijke veranderingen en innovaties in kaart. Die gaan we via pilotprojecten testen om van te leren. Natuurlijk zoeken we ook overheden op, die deze manier van werken willen adopteren. Een aantal provincies en gemeenten is overigens al actief bezig met de implementatie van IFD, bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland. Dat mogen er snel meer worden.”

Contactpersoon

Programmamanager Mobiliteit

w.visscher@bouwendnederland.nl

RENAULT E-TECH BEDRIJFSWAGENS

KANGOO,TRAFIC & MASTER

in 2023 zijn alle Renault bedrijfswagens ook leverbaar in een elektrische versie ontwikkeld rondom onze kenmerkende hoekige laadruimte comfort en veiligheid dankzij nieuwe rijhulpsystemen

ontdek onze talrijke maatwerkoplossingen bij de Renault-dealer alle dieselmotoren zijn geschikt voor emissie-arme synthetische HVO100 diesel-brandstof

Bouwend Nederland ledenvoordeel-condities zijn ook van toepassing op Renault p ersonenauto’s

ook dit jaar aantrekkelijke Bouwend Nederland

ledenvoordeel-condities

LOONSVERHOGING EN CONFETTI

In juni vorig jaar hebben we op meerdere fronten een unicum beleefd. Er werd een cao afgesproken voor 2023 ruim voor de afloop van de toenmalige cao. En er werd een verhoging van 5% afgesproken, een hoger percentage dan ooit in onze sector. Het is dat het in mijn dorp nu carnaval was, anders had je in mijn haar nog confetti kunnen aantreffen van de festiviteiten rondom het afsluiten van deze cao. De leden van de FNV hebben dit akkoord met grote meerderheid aangenomen.

Maar helaas, de oorlog duurt nog altijd voort en de prijzen stijgen nog altijd ongekend. Om gewoon je leven te leiden, heb je veel meer geld nodig dan voorheen. Zo was in december 2022 de inflatie 9,6% en in januari 7,6%. Dat betekent dat het leven dus fors duurder was ten opzichte van een jaar ervoor. En het einde daarvan is helaas nog lang niet in zicht. Ondernemers merken dit natuurlijk ook zelf, kijkend naar bijvoorbeeld de kosten van bouwmateriaal.

Ik zie dat een aantal werkgevers dit wil oplossen door een eenmalig extraatje aan hun personeel te geven. Hoewel prijzenswaardig lost dit het probleem niet echt op. De verwachting is niet dat de prijs van de boodschappen snel zal dalen…

Er wordt hard gewerkt in de bouw. De opgave is groot. Een enorm tekort aan woningen en een energietransitie staan op onze agenda. Dat vraagt om veel arbeidskrachten. De gezamenlijke technieksectoren zijn op zoek naar tenminste 60.000 arbeidskrachten. Dan moet je wat te bieden hebben, ook om de mensen die er al werken vast te houden. En dat hebben we, want het werk is aantrekkelijk en uitdagend. Jongeren van nu werken ook graag mee aan een maatschappelijke opgave. Op het gebied van inkomen laten we nu een steek vallen. De cao-verhoging volgt de geldontwaarding niet. En sectoren om ons heen doen het wat dat betreft een stuk beter. De Metalektro-cao had op 1 december 2022 een verhoging van 7,5%,

met daarnaast een verlaging van de pensioenpremie voor de werknemers met 60 euro per maand. De schilders cao werd op 1 januari 2023 verhoogd met 10,3%. Opeens steken die 5 procenten van de bouw daar schril bij af!

Het commentaar van onze leden neemt toe op de cao van 2023. De aanvankelijke tevredenheid slaat om. Dat schept richting mij veel verwachtingen voor de volgende cao.

Laten we voor de cao van 2024 afspreken om tenminste de inflatie te volgen. Dat kan door een afspraak te maken over automatische prijscompensatie. Als dat niet lukt, zal onze achterban om acties roepen. Gezien de eerdergenoemde maatschappelijke opgave zit niemand daarop te wachten. Ook mijn zoon niet die ook graag een eigen huis zou willen.

SNEL GEBOUWD BIM-PRINTER TEKENT ZELF ALLES UIT OP VLOER

Een robot die autonoom details van digitale tekeningen op ware grootte en tot op de millimeter nauwkeurig op een vloer kan uittekenen. Dat was te zien op 15 december 2022 op een Vlaamse bouwplaats. De primeur komt van bouwbedrijf Vandenbussche: voor het eerst werd een mobiele topografische robot of BIM­printer succesvol ingezet.

De bouwsector kampt met een groot personeelstekort en noodgedwongen gaan bouwbedrijven op zoek naar innovatieve oplossingen om efficiënter te kunnen werken. Wie investeert in nieuwe technologie plukt daar vroeg of laat de vruchten van. “Dat beseffen wij maar al te goed”, stelt CEO Kristof Defruyt van bouwbedrijf Vandenbussche. “Daarom investeren we al jaren volop in innovatieve, betrouwbare apparatuur. Het zorgt niet alleen voor meer veiligheid op de bouwplaats, maar het helpt ons ook sneller en efficiënter te werken.”

BIM vertalen naar vloer

Het bouwbedrijf werkt al jaren via BIM: “Op dit moment modelleren we al 75% van onze projecten in BIM, maar tegen eind 2023 willen we al onze projecten via deze methodiek uitwerken. De voordelen zijn legio. Door de visualisatie krijgt de klant ook een helder zicht over het totaalproject en kunnen we nog meer op maat werken.”

Een BIM-model interpreteren en vertalen naar de vloer vraagt veel voorbereidend werk. Maar Bimprinter, een start-up uit Andenne, heeft nu een robotprinter ontwikkeld die de digitale plannen op ware grootte uittekent op de vloer. Bouwbedrijf Vandenbussche is de eerste Vlaamse aannemer die de robotprinter effectief in gebruik neemt. “Deze robot is een bijzonder handig hulpmiddel bij het plaatsen van scheidingswanden met complexe geometrie en hoeken. Dankzij de robot kunnen we menselijke fouten uitschakelen. Bovendien kunnen we ook met een hogere snelheid plannen uittekenen.”

Hoge bouwsnelheid en nauwkeurig

Op de bouwplaats van woonzorgcentrum Dunecluze in Koksijde werd de robot op 15 december voor het eerst ingezet. Samen met AIKO Architecten & Ingenieurs won Vandenbussche de aanbesteding voor

zet zelf de digitale plannen op ware grootte uit op de vloer.

Er komt geen mensenhand meer aan te pas: de printrobot

dit prestigieuze project. “Een belangrijke voorwaarde was een vlotte uitvoering van het werk. Dat konden we garanderen doordat we in het voortraject een aantal doordachte keuzes hebben gemaakt en in BIM het volledige project hebben uitgewerkt. Nu we ook over deze robot beschikken, kunnen we nog een stap sneller schakelen. In een halve dag tijd kunnen we hier alle lijnen op de betonplaat uittekenen”, zegt Commercial Sales Representative bij BIM Rosalie Bode.

De robotprinter, die 1 meter bij 1 meter groot is en zo’n 50 kilo weegt, werkt veel nauwkeuriger dan traditionele methodes. Nadat hij een verfstreep heeft gespoten, brandt hij met behulp van een laser een lijn in de vloer. “Vanuit BIM worden de plannen geëxporteerd naar een computer die ze vervolgens in real time naar de robot communiceert. Zo weet hij perfect hoe hij zich moet positioneren. Ook de kalibratie gebeurt automatisch en voor de robot verf spuit op de betonplaat, controleert hij ook nog eens of dat effectief op de juiste plek gebeurt”, aldus Rosalie Bode. Een uiterst slim toestel dus, met heel wat voordelen. Hierdoor wil Vandenbussche de robot de komende maanden op steeds meer bouwplaatsen inzetten.

Meer info over de BIM-printer vindt u op www.bimprinter.com.

ONMISBAAR… VOOR ONDERNEMERS EN MANAGERS IN DE BOUW

VROUWENVOET IS GEEN MANNENVOET

Ook vrouwelijke ondernemers die een bouwplaats bezoeken willen werkschoenen met maximale veiligheid. Die moeten dan wel een vrouwenleest hebben, omdat vrouwen- en mannenvoeten anatomisch gezien verschillen. Daarom introduceert Bata Industrials de WHAWOWA-collectie: What Women Want. Deze veiligheidsschoenen voor vrouwen hebben een slank design en zijn superlicht. Veilig zijn ze ook, door de beschermende stalen veiligheidsneus, FlexGuard kunststof antipenetratie zool en sterke antislipzool. Samen met de vochtafvoerende meshvoering en de Odor Control-behandeling blijven je voeten fris en fit. Ook wel fijn als je weer terugkomt op kantoor. Leverbaar via de voordeelpartners Werkman Oost en Lyreco.

CIRKELZAAG IN EEN KOFFER

Een Systainer als tafelzaag: hoe handig is dat? Geen gesleep meer met een werktafel en cirkelzaag. Deze Festool ‘CSC SYS 50’ is een soort toverdoos, waaruit na het verwijderen van de kap en indrukken van een knop, een cirkelzaag oprijst uit het bovenblad. De machine werkt op 2 x 18 V accu’s en biedt talrijke opties. De Systainer klik je op een werktafel, die eenvoudig is in te klappen en dan als steekwagen is te gebruiken. Wanneer het steekblad van het onderstel overeind blijft staan, blijkt de bovenzijde gelijk aan bovenzijde zaagtafel. Handig om lange planken op te leggen!

ELEKTRISCHE GRONDBOORINSTALLATIE

GROENE STADSOASE MET FIJNSTOFFILTERING

Op het DRU Industriepark in het Gelderse Ulft is op 16 januari 2023 de Urban Oases officieel in werking gesteld. Dit is een mini-stadspark waarin innovatieve technologieën de omgeving schoner en duurzamer maken. Meest opvallend aan deze vinding van groenvisionair Nico Wissing is de grote fijnstoffilter die als een kunstwerk oprijst en de lucht tot op 600 meter afstand kan reinigen. Ook wordt er zonne- en windenergie opgewekt en met speciaal gesteente wordt CO2 opgevangen. Het groen vergroot de biodiversiteit en vermindert hitte-stress. Overal toepasbaar, dus ook in je eigen stadsomgeving.

Voor vragen: Telefoon (079) 32 52 166 voordeel@bouwendnederland.nl

Op weg naar de emissieloze bouwplaats is steeds meer bouwmaterieel ook in elektrische variant leverbaar. Nu is het de beurt aan ‘s werelds eerste elektrisch aangedreven grondboorinstallatie. Duratherm, WE

Engineering en Conrad Stanen hebben 30 maanden aan de Combi 300-E, een volledig emissievrije installatie, gewerkt. In steden als Amsterdam zijn door fossiele brandstoffen aangedreven grondboorinstallaties voor de aanleg van bodemenergiesystemen zelfs per 2025 verboden. De nieuwe Combi 300-E is inzetbaar voor spoelboringen, zuigboringen en luchtliftboringen.

EEN SUCCESVOL BEDRIJF DRAAIT OP VITALE WERKNEMERS

Veel bedrijven in de bouw maken dankbaar gebruik van de kennis en kunde van ervaren vakmensen. Maar wat als één van uw mensen uitvalt? U mist dan niet alleen ervaring, maar er moet ook nog eens meer gebeuren met minder mensen.

Voor alle leden van Bouwend Nederland bieden wij het Preventieen verzuimloket Bouwend Nederland. Samen met u pakken we verzuim aan, minimaliseren we risico’s in uw bedrijf en werken we aan meer gezondheid en vitaliteit. Zodat u zich kunt focussen op wat écht belangrijk is: uw mensen en het succes van uw organisatie.

FRIES HEINIS OP BEZOEK BIJ... URSEM

MODULAIRE BOUWSYSTEMEN IN WOGNUM

In het kader van de verkiezingen voor de Provinciale Staten heeft Bouwend Nederland in alle provincies bijeenkomsten georganiseerd voor kandidaat­statenleden. Ik heb er zelf een aantal mogen bijwonen en de praktijk leert dat het een prima gelegenheid biedt om de kandidaten wegwijs te maken in onze sector. Voor de meesten geldt overigens dat het een allereerste kennismaking is met de bouw en infra. Nagenoeg alle sessies waren drukbezocht. Het is fijn te merken dat de sector op veel interesse mag rekenen. Niet gek ook gezien de grote uitdagingen en de bijdrage die de leden van Bouwend Nederland aan die uitdagingen kunnen bieden.

In het welkomstwoord heb ik een paar keer een recente column van Marcia Luyten uit de Volkskrant geciteerd: “Bouwen is als een brandpunt waarin uiteenlopende maatschappelijke problemen samenkomen: stikstofvervuiling, mobiliteit, opwarming, waterproblemen, schone energie, biodiversiteit, gezondheid en toenemende sociale ongelijkheid.” De zin geeft kernachtig weer wat de uitdagingen zijn en welke positie de bouw daarbij heeft. Het toont ook de noodzaak om vooral via intensieve samenwerking, coalities en een plangerichte aanpak stappen te zetten op het gebied van die maatschappelijke problemen. Ik geloof dat die boodschap in alle bijeenkomsten goed onder de aandacht is gebracht.

Bouwactueel

De huidige economische situatie kent veel onzekerheid. De Oekraïne-oorlog, hoge inflatie en sterk toegenomen hypotheekrente liggen hier mede aan ten grondslag. Het is dan ook niet eenvoudig om de ontwikkelingen voor de komende jaren te voorspellen. Het Economisch Instituut voor de Bouw werkte in het rapport ‘Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid’ van januari dit jaar dan ook meerdere scenario’s uit. Op korte termijn laat de bouwproductie in alle scenario’s krimp zien, in 2023 van -1,5% en volgend jaar -2%.

Zo ook in Wognum, Noord-Holland. Op werkbezoek bij Ursem Modulaire Bouwsystemen konden de aanwezige statenleden van alle politieke partijen met eigen ogen zien hoe de sector innoveert, hier expliciet op het gebied van woningbouw. Hier komen dagelijks twee kant-en-klare modules uit de fabriek die op locatie razendsnel tot nieuwe hoogwaardige grondgebonden woningen en appartementengebouwen en hotels worden gevormd. Een mooi samenwerkingsverband van Heddes Bouw & Ontwikkeling, Ursem en Schouten Techniek. Uiteraard ging de discussie na de rondleiding vooral over de vraag op welke wijze de provincie de noodzakelijke versnelling van de bouwopgave kan helpen faciliteren. Maar we spraken ook en onder meer over de regionale vervangings- en renovatieopgave voor de infrastructuur, de stikstofproblematiek en de ambities op de arbeidsmarkt.

Het was mooi om te ervaren dat de (kandidaat-)statenleden vol energie, met ruime kennisbagage en in dankbaarheid de verschillende bijeenkomsten hebben bijgewoond. En zoals ook ter plekke duidelijk werd: een mooi start van een route om in gezamenlijkheid de verschillende maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Aan Bouwend Nederland zal dat zeker niet liggen.

Vanaf 2025 verwacht het EIB dat de sector weer licht kan gaan groeien. De geprognosticeerde krimp geldt zowel voor woningnieuwbouw, utiliteitsnieuwbouw als GWW. Herstel en verbouw zullen naar verwachting licht groeien. Ook ziet het EIB groeikansen in de verduurzamingsopgave.

Het EIB publiceerde begin februari, in opdracht van Bouwend Nederland, een rapport met daarin de effecten van het wegvallen van de bouwvrijstelling voor stikstof. Naast vertragingen lopen de onnodige kosten voor het maken van

stikstofberekeningen dit jaar al op tot meer van 100 miljoen euro. En dat terwijl voor een zeer groot gedeelte (90%) van de woningnieuwbouw op voorhand al vaststaat dat nadelige gevolgen voor de natuur niet meetbaar zijn. De disproportionaliteit in het beleid is ver te zoeken. Het rapport toont daarnaast aan dat er snel een drempelwaarde moet komen.

Meer weten? Lees het stikstofrapport met onze standpunten op bouwendnederland.nl of bekijk meer feiten en cijfers op bouwendnederland.nl/bouwactueel.

ZO REGELT U HET GOED VOOR UW MENSEN!

Een ongeluk of langdurige ziekte kan grote nanciële gevolgen hebben voor uw werknemers en hun gezinnen. De WGA-gatverzekering Plus voor leden van Bouwend Nederland sluit aan op de verplichte verzekering vanuit de cao. U verzekert uw werknemers van inkomen bij gehele of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid. Plus persoonlijke ondersteuning van een WIA-coach. Zo biedt u uw mensen optimale inkomenszekerheid.

goudse.nl/BNL-WGAgatPlus

NIEUWE LEDEN

Bouwend Nederland heet onderstaande leden van harte welkom bij de vereniging.

ORGANISATIE PLAATS

TEMP aannemersbedrijf B.V. BAARN

Houta Groep B.V. GELDROP

Gamdo Groep B.V. TUIL

Pronk Erfgoed B.V.

WARMENHUIZEN

Glaszettersbedrijf Petersen ERMELO

Sagitari B.V. HOUTEN

Alta Bouw B.V.

NIEUW-VENNEP

Gerbie ALKMAAR

Together Construction DIEMEN

Glascentrum Almere ALMERE

Aanneembedrijf Infrawest B.V. S-GRAVENHAGE

Oranjebouw Nederland SCHINNEN

Van Driel Bouw B.V.

Gebr. Verwoerd B.V.

Het Bastion B.V.

LaWij B.V.

Nido Projecten B.V.

BARENDRECHT

NIEUWERSLUIS

Tholen

WANROIJ

HAARLEM

Flex Lasbedrijf WATERINGEN

VOBEL B.V.

Thoonen Totaal Bouw B.V.

Bouwbedrijf Gimpel

VBW Realisatie B.V.

Batec B.V.

NVT Onderhoudsgroep B.V.

Goetheer en Huissoon Holding BV

ALKMAAR

BARENDRECHT

NIEUW-VENNEP

EINDHOVEN

S-HERTOGENBOSCH

BLEISWIJK

KAPELLE

Jansebouw DE STEEG

Geo-Help advies en constructie

R. Kusters Bouw B.V.

Van Geleuken Energie en Water B.V.

CML Bouw & Ontwikkeling B.V.

AXIS Bouwgroep B.V.

Novus Bouw B.V.

YM Bouw B.V.

Enzo Valerio B.V.

Gevelherstel Groep B.V.

Aan de Oever Bouw en Industrie

ARNHEM

BOLSWARD

KERKDRIEL

HARDINXVELD-GIESSENDAM

MARUM

ZANDVOORT

WATERINGEN

ROTTERDAM

SCHOONHOVEN

MEDEMBLIK

Neston Betonconservering B.V. NUNSPEET

Bouwbedrijf R.M. Slager-Zonen WOLVEGA

Pronk Aannemers B.V.

WARMENHUIZEN

Niels Mengerink Timmerwerken NEEDE

Marten Klussen en Tuin

KVG Houtbouw II B.V.

Bouwbedrijf Meliskerke Beheer B.V.

TechniVisie

Green Three B.V.

GEEN DAG HETZELFDE

We leven in een dynamische en roerige tijd. Sommigen praten over a perfect storm, maar het feit is wel dat er veel op ons bord ligt. En op het moment dat je denkt dat je bordje nu wel vol genoeg is, komt er weer iets nieuws bij –los van de dagelijkse uitvoeringszaken en verantwoordelijkheden. Veel kwesties liggen buiten je invloedsfeer als ondernemer, en dan is het collectief van Bouwend Nederland belangrijk om zich voor het gezamenlijk belang in te zetten, te lobbyen in Den Haag maar ook in Brussel. Steeds meer regelgeving komt ook uit Europa.

Ik vind het belangrijk om vanuit mijn rol als voorzitter van de afdeling, lid regiobestuur en lid van Algemeen Bestuur een bijdrage te leveren aan het collectief en de kwesties kort en bondig bij de politiek (in onder meer rondetafelgesprekken en projectbezoeken) voor het voetlicht te brengen. Vanzelfsprekend ben je als bestuurslid ook een klankbord voor collega’s in de bouw en infra.

Tijdens vergaderingen en bijeenkomsten gaan leden van Bouwend Nederland met elkaar in gesprek. Dan komt vaak ter sprake over wat er leeft en speelt in de dagelijkse praktijk met logischerwijs veel gemene delers. Daar kunnen wij als leden elkaar vinden en versterken, want je wilt voorkomen dat iedereen voor zichzelf en overal maar het wiel moet gaan uitvinden. Het ene moment kun je worden bijgestaan door het team van Bouwend Nederland, en op een ander moment kan soms juist een lid jou de helpende hand bieden in raad en/of daad. In beide gevallen kan het team Van Bouwend Nederland voor de verbinding zorgen. Want geen dag is hetzelfde in onze wereld van bouw en infra: je weet nooit wat er morgen weer op je pad komt.

Yvonne van der Hulst Directeur Van der Hulst Bouwbedrijf

ZOETERMEER

KOUDEKERK AAN DEN RIJN

MELISKERKE

HAREN GN

HILVERSUM

Waar wij voor staan

Betrouwbare service

Meer dan 25 jaar ouderwets goede service

Unieke prijsafspraken

Met o.a. KPN, T-Mobile en Vodafone

Eerlijk advies

We vertellen het je dus ook als je elders beter af bent

4

1 2 1 3 2 15

Geen addertjes onder het gras

Onze vrienden bellen ook via ons

Flexibiliteit

Je abonnementen eenvoudig maandelijks op -en afschalen

DE BOUW MAAKT HET… … EN VIDEO LEGT HET VAST!

Over (afgeronde) bouw­ en infraprojecten wordt veel geschreven: niet alleen op sites en in nieuwsbrieven, maar ook met eigentijdse media (zoals video) wordt het nodige vastgelegd. In het afgelopen kwartaal hebben we wederom veel mogen opnemen!

Op deze nieuwe rubriek in de vorige editie hebben we veel positieve reacties ontvangen, en daarom hebben we voor deze BNL wederom een selectie van veelbekeken video’s van het afgelopen kwartaal samengesteld. Met de QR-scanner op je smartphone kom je automatisch bij onze video’s terecht.

Tiktokker Regillo

Enthousiasme werkt aanstekelijk! Tiktokker en kabeltrekker Regillo Morsen laat ons zien hoe tof het is om mee te werken aan de verduurzaming van Nederland. “Ik wil jongeren laten zien dat dit werk leuk en zinvol is en dat zij dit werk ook kunnen gaan doen!”, aldus Morsen.

Die boodschap zetten we maar al te graag kracht bij met onze imagocampagne De bouw maakt het. Zo werd Regillo onderdeel van onze videoserie Wat Maak Je Me Nou?!

UPDATE GEDRAGSCODE BOUWEND NEDERLAND

‘Leden van Koninklijke Bouwend Nederland worden geacht hun bedrijf op een maatschappelijk verantwoorde, integere en transparante wijze uit te oefenen’: dat staat in onze gedragscode met daarbij de gedragsregels waar ieder lid zich aan moet houden. Deze gedragscode is nu geactualiseerd.

Inhoudelijk is er niet veel veranderd, maar de tekst is vereenvoudigd en verwijzingen naar verouderde wetgeving en onnodige herhalingen zijn verwijderd. Hiermee is de gedragscode aanzienlijk verkort en teruggebracht tot vijf basisgedragsregels. En er is een zesde gedragsregel toegevoegd met betrekking tot goed werkgeverschap. Met deze editie van BNL ontvang je een flyer met daarop deze gedragsregels van Bouwend Nederland.

Meer informatie bouwendnederland.nl/gedragscode

GEDRAGSREGELS

Een lid van Bouwend Nederland:

Bouwend Nederland feliciteert de volgende bedrijven:

40 JAAR

Van Beek Infra Groep Etten-Leur

75 JAAR

Van der Zanden Moergestel

130 JAAR

VenrooijBouw Nootdorp

TERUGBLIK 2022 EN JAARPLAN 2023

2022 zit er inmiddels als een kleine drie maanden op. Toch blikken we graag terug op dit bewogen jaar. Tevens kijken we ook graag vooruit naar 2023. Ook dit jaar zal bestaan uit uitdagende opgaves.

GEHOORBESCHERMING OP MAAT

In ons dagelijks leven speelt geluid een grote rol. We ervaren het als vanzelfsprekend, totdat het er niet meer is. En ook niet meer terugkomt, want gehoorschade is helaas onomkeerbaar.

Schadelijk geluid is één van de grootste gevaren voor de gezondheid van de oren op de werkplek.

Hoe houd je het gehoor van jouw werknemers gezond? Onze experts begeleiden je graag naar de beste oplossing.

juist meer schulblijken vaker jong en opgeleid, stemmen werken net wat vafinanciële sector. zelfs zo te zijn dat over economie of hebzuchtiger genieten hebmensen wel van hun Helaas. Zij geven in onaan dat ze minder zijn dan anderen en relaties sneller ineens een inzicht oud paleis bezocht badkamer zag. Het tijd een vreselijk badkamer, met een aparte warm water. Het dacht was: wat armoede, geen mengtoch bizar. Ons luxer dan dat van kokoninginnen uit het nog verlangen we op dat moment genoeg heb. Voor mij nieuws meer. We leven onze aardbol heeft niet genoeg grondalles te maken wat We stelen van onze (klein)kinderen. En zijn zij

inkoper inkoper bij Westerbroek. drukkerij. Ik zorg dat hebben om onze denken? belangrijkste grondcontainers vol produc-

Het personeelstekort in de bouw is groot, met zo’n 25.000 openstaande vacatures. De sector heeft moeite jongeren te bereiken. Carmen Bruinenberg (20) en Ruben van Kampen (25) kozen wel voor een baan in de bouw. Hoe bevalt dat?

FREDERIQUE RIJNEVEEN

tekort is gigantisch en loopt alleen maar op’’, weet Vera van Rossem van Bouwend Nederland. ,,Van timmerlui tot aan metselaars en tegelaars. Maar ook projectleiders of BIM-modelleurs zijn schaars.’’ Dat komt volgens Van Rossem doordat de bouw een relatief onbekende sector is. ,,Vaak hebben jongeren eigenlijk geen idee wat er allemaal in de bouw gebeurt. In de infrastructuur is dat nog erger. Daar staan vaak doeken om projecten heen of wordt onder de grond gewerkt’’, zegt Van Ros-

sem. ,,Voor je negende vorm je al beelden bij beroepen. Als je dan niet met deze branche in aanraking bent geweest, zal je daar minder snel aan denken als je een vervolgopleiding kiest.’’

Niet alleen fysiek Het tekort reikt verder dan de praktische beroepen. ,,Voor beroepen op mbo-niveau vinden we haast geen mensen, maar ook op hbo-niveau staan genoeg vacatures open. In de bouw werk je niet alleen met je handen. Ook op kantoor zijn mensen nodig die projecten uitdenken, tekeningen maken en berekeningen doen.’’

Daarnaast valt het aantal instromers in de bouw tegen. Mensen willen zich wel laten omscholen, maar de helft van hen

6 december

valt vroegtijdig af. ,,Het is lastig om vanuit een andere sector naar de bouw te gaan. Het werk is vaak zwaarder dan mensen denken. Je begint toch weer onderaan de ladder, je moet een opleiding naast je baan volgen en je komt in een heel nieuwe wereld terecht.’’ Van Rossem verwacht dat de tekorten de komende vijf jaar nog verder stijgen. ,,We willen als organisatie meer aandacht besteden aan het omscholingsproces om te voorkomen dat veel mensen uitvallen. Ook moeten we de bouw aantrekkelijker maken voor groepen die tot nu ondervertegenwoordigd zijn, zoals vrouwen. Daarnaast moeten we statushouders die in de bouw willen werken, helpen om sneller aan de slag te kunnen.’’

COLOFON

BNL verschijnt vier tot zes keer per jaar in een oplage van 5.000 exemplaren. De pdf van verschenen edities is te vinden op www.bouwendnederland.nl. Naast BNL ontvangen de leden tweewekelijks de digitale nieuwsbrief met actuele informatie uit de vereniging, de markt en informatie die van belang is voor hun bedrijfsvoering.

Hoofdredactie

Niels Wensing - Koninklijke Bouwend Nederland

Coördinatie en eindredactie

Jacob-Jan Esmeijer - Havana Orange

Opmaak

Mooijontwerp - www.mooijontwerp.nl

Druk

Vellendrukkerij BDU BV, Barneveld

Redactieadres

Koninklijke Bouwend Nederland

T.a.v. redactie BNL

Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer n.wensing@bouwendnederland.nl www.bouwendnederland.nl @BouwendNL

ISSN

2214-7438

Aansprakelijkheid

Bij het samenstellen van de inhoud van deze publicatie streeft Koninklijke Bouwend Nederland naar de grootst mogelijke zorgvuldigheid. Bouwend Nederland sluit iedere aansprakelijkheid uit voor onjuistheden, onvolledigheden en eventuele gevolgen van het handelen op grond van informatie die door deze publicatie beschikbaar is.

Copyright

De informatie in deze publicatie kan worden gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialiteit of exploitatie onder derden, tenzij voorafgaande toestemming van de auteur en/of Bouwend Nederland.

Adreswijzigingen

Adreswijzigingen kunt u mailen naar: ledenadministratie@bouwendnederland.nl

5 VOORDELEN VAN UW LIDMAATSCHAP VAN BOUWEND NEDERLAND

INFORMATIE EN ADVIES

Bouwend Nederland kent jouw sector als geen ander en is dus jouw adres voor informatie, praktische vragen en trainingen die jou helpen om je bedrijf naar een hoger plan te tillen. Heb je vragen over wet- en regelgeving (zoals de Wkb)? Wil je iets weten over personeelsbeleid? Of heb je een kwestie met een opdrachtgever?

Bouwend Nederland staat je bij met raad en daad.

BRANCHEONTWIKKELING

Bouwend Nederland zorgt dat jij klaar bent voor de toekomst. Wij helpen je om in te spelen op onderwerpen als duurzaamheid, digitalisering, innovatie en maken ons hard voor het behoud en de instroom van voldoende (vak)krachten voor de sector.

BELANGENBEHARTIGING

Bouwend Nederland komt op voor jouw belangen. We hebben bijvoorbeeld contact met de lokale, regionale, landelijke en Europese overheid, het onderwijs en waterschappen. Zodat jij kunt doen waar je goed in bent: bouwen!

FINANCIEEL VOORDEEL

Door slim gebruik te maken van onze financiële ledenvoordelen, kun je jouw lidmaatschapskosten terugverdienen. Of zelfs meer dan dat.

NETWERKEN

Via Bouwend Nederland ontmoet je collega-bedrijven. Ook kun je ketenpartners en opdrachtgevers ontmoeten op de vele bijeenkomsten.

LID WORDEN?

Bouwend Nederland kan je ontzorgen bij jouw dagelijkse bedrijfsvoering. Meld je vandaag nog aan via het aanmeldformulier op bouwendnederland.nl/word­lid­vanbouwend­nederland

Heb je nog vragen over de mogelijkheden van het lidmaatschap?

Bel 079-32 52 158

Op zaterdag 17 juni 2023 organiseren we de 16e Dag van de Bouw. Dé dag waarop we bouwplaatsen in heel Nederland openstellen voor publiek om te laten zien hoe mooi onze sector is.

DOE MEE EN MELD JE AAN

Wil jij ook jouw project in de schijnwerpers zetten?

Bezoekers een kijkje achter de schermen geven?

Doe dan mee! Jij stelt jouw bouwplaats open, wij helpen je met de promotie en geven tips voor de organisatie. En natuurlijk zorgen we voor zoveel mogelijk media-aandacht voor de Dag van de Bouw.

Meld jouw project uiterlijk 1 mei aan op dagvandebouw.nl