Kennis over zeldzame ziekten en weesgeneesmiddelen

Tot op heden werden er slechts 4 gevallen gerapporteerd in de literatuur.

Bij de geboorte is microcefalie aanwezig, samen met hypotonie, onvermogen om te gedijen en dysmorfe gelaatskenmerken zoals bitemporale vernauwing, ptose, opgeblazen wangen en micrognathie. Volgende afwijkingen van de ledematen werden gemeld: postaxiale polydactylie van de bovenste van de onderste ledematen (voornamelijk de voeten), bilaterale syndactylie tussen de 2de en 3de of 2de en 4de tenen en bilaterale klompvoeten. Een ontwikkelingsachterstand en leerproblemen die beginnen in de vroege kinderjaren werden waargenomen bij alle patiënten. Bijkomende afwijkingen, zoals vertroebeling van het hoornvlies, cataract, geleidend gehoorverlies, hypertrofie van het tandvlees, ambigue genitaliën, hoefijzernier (zie deze term) en neurologische verschijnselen (i.e. myoclonus) werden gerapporteerd. Leverziekte bij patiënten varieert van hypertransaminasemie tot progressieve cholestase en kan leiden tot terminale leverziekte, die zich voordoet in de kindertijd.

Lathosterolosis wordt veroorzaakt door mutaties in het SC5D-gen (11q23.3). Een mutatie in dit gen leidt tot een tekort aan 3-bèta-hydroxysteroïd-delta-5-desaturase, dat noodzakelijk is voor de omzetting van lathosterol tot 7-dehydrocholesterol. Dit voorkomt de synthese van cholesterol, dat o.a. fungeert als een structureel lipide, een precursor voor galzuren en steroïdhormonen en nodig is voor de maturatie van Hedgehog-morfogenen tijdens de embryonale ontwikkeling.

De diagnose is gebaseerd op klinische en biochemische bevindingen. Via gaschromatografie/massaspectrometrie (GC/MS) wordt een verhoogde lathosterol-spiegel opgemerkt in zowel de huidfibroblasten als het plasma. De niveaus van 7-dehydrocholesterol en cholesterol zijn normaal of laag. De diagnose wordt bevestigd aan de hand van een moleculair genetische analyse die mutaties in het SC5D-gen aantoont.

De belangrijkste differentiële diagnose is het Smith-Lemli-Opitzsyndroom (zie deze term) dat veel klinische kenmerken deelt met lathosterolosis, maar dat kan worden uitgesloten met biochemische en genetische analyses.

Een prenatale diagnose is mogelijk wanneer de mutaties gekend zijn, maar door de zeldzaamheid van ziekte is deze nog nooit gesteld.

Lathosterolosis wordt op autosomaal recessieve manier overgeërfd. De ouders van een getroffen kind zijn obligate heterozygoten en daarom hebben ze 25% kans op het krijgen van een getroffen kind bij elke zwangerschap.

De behandeling bestaat uit cholesterolsuppletie en reductie van 7-hydrocholesterol. Voor één patiënt werd bewezen dat Simvastin, een 3-hydroxy-3-methylglutaryl co-enzym A (HMG-CoA)-reductaseremmer, bevorderlijk was voor het normaliseren van de lathosterolspiegel. Levertransplantatie was succesvol voor het normaliseren van de leverfunctie en de cholesterolspiegel in een patiënt die terminale leverziekte had ontwikkeld. Bovendien bleek het de neurocognitieve functies te verbeteren. Regelmatig oftalmologisch onderzoek en echografische opvolging van de lever worden aanbevolen.

De prognose is slecht, maar behandeling blijkt het leven te verlengen en de progressie van de neurologische schade tegen te houden.

Laatste update: november 2014 - Deskundige recensent(en): Dr. Nicola BRUNETTI PIERRI