www.fgks.org   »   [go: up one dir, main page]

Jump to content

Ченнай

From Vikipediya

Ченнай (1996-йилгача Мадрас) -Ҳиндистоннинг жан. қисмидаги шаҳар, Бенгалия қўлтиғи соҳилида. Тамилнад штатининг маъмурий маркази. Ахолией 6,8 млн. киши (2001).

Иқлими иссиқ, январнинг ўртача температураси 24°, июлники 32°. Йилига ўртача 1200 мм ёғин ёғади. Тезтез бўлиб турадиган тропик сиклонлар шаҳарга катта зарар келтиради. Ч. катталиги жиҳатдан мамлакатда Мумбай, Деҳли, Калкуттадан кейин 4ўринда туради. Ч. — Ҳиндистоннинг энг катта портларидан. Транспорт йўлларининг йирик чорраҳаси. Аэропорти халқаро аҳамиятга эга. Йирик саноат, савдомолия ва маданият маркази. Ч.да мамлакат саноат маҳсулотининг ʻ/]0 қисми ишлаб чиқарилади. Тўқимачилик (ип газлама), машинасозлик (жумладан вагонсозлик, ҳарбий), металлсозлик саноатлари ривожланган. Нефт қайта ишланади. Озиқ-овқат, тамаки, полиграфия, электроника, семент, кўнпоябзал саноати корхоналари мавжуд. университет (1857), Ҳиндистон геогр. жамияти, илмий тадқиқот институтлари, техника институти, Мусиқа академияси, марказий кутубхона, давлат музейи, Миллий бадиий галерея, театр, киностудия, расадхона ва бошқа бор. Ч. ўрнида 17-аср бошларида баликчиларнинг Мадраспатам номли қишлоғи бўлган. Англиянинг ОстИндия компанияси бу ерда қалъа қуриб (1639—40), бош қароргоҳини кўчириб келтирган. Ўша вақтдан Ч. инглизларнинг Ҳиндистондаги ҳарбий таянч базаси ва савдо пункта. 1746—49 йилларда франсузлар қўл остида бўлган. 18-асрнинг 2ярми ва 19-аср бошида Ч. инглизларнинг Ҳиндистоннинг жан.шарқий қисмидаги босиб олган ерларининг сиёсиймаъмурий маркази. Ҳиндистон мустақилликка эришгач (1947), Ч. Мадрас (1969-йилдан Тамилнад) штатининг маъмурий маркази. Ч. яқинида тамил меъморлиги ёдгорликларидан Мақабалипурам мажмуаси сақланган.