Lata

Para sa mga ibang gamit ng salita, tingnan ang Lata (paglilinaw).

Tin, ₅₀Sn

Tin
Allotropes	mapilak na puti, β (beta); kulay-abo, α (alpha)
Standard atomic weight Ar°(Sn)
	118.710±0.007 118.71±0.01 (pinaikli)[1][2]
Tin in the periodic table
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson Ge ↑ Sn ↓ Pb indium ← tin → antimony
Atomic number (Z)	50
Group	14
Period	5
Block	p-block
Electron configuration	[Kr] 4d10 5s2 5p2
Electrons per shell	2, 8, 18, 18, 4
Physical properties
Phase at STP	solido
Melting point	505.08 K ​(231.93 °C, ​449.47 °F)
Boiling point	2875 K ​(2602 °C, ​4716 °F)
Density (at 20° C)	white (β): 7.289 g/cm3 gray (α): 5.770 g/cm3[3]
when liquid (at m.p.)	6.99 g/cm3
Heat of fusion	white (β): 7.03 kJ/mol
Heat of vaporization	white (β): 296.1 kJ/mol
Molar heat capacity	white (β): 27.112 J/(mol·K)
Vapor pressure P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1497 1657 1855 2107 2438 2893
Atomic properties
Oxidation states	−4, −3, −2, −1, 0,[4] +1,[5] +2, +3,[6] +4 (isang anpoterong oksido)
Electronegativity	Pauling scale: 1.96
Ionization energies	1st: 708.6 kJ/mol 2nd: 1411.8 kJ/mol 3rd: 2943.0 kJ/mol
Atomic radius	empirical: 140 pm
Covalent radius	139±4 pm
Van der Waals radius	217 pm
Mga linyang espektral ng tin
Other properties
Natural occurrence	primordiyal
Crystal structure	white (β): ​body-centered tetragonal (tI4)
Lattice constants	white (β): a = 583.13 pm c = 318.11 pm (at 20 °C)[3]
Crystal structure	gray (α): ​face-centered diamond-cubic (cF8)
Lattice constant	gray (α): a = 648.96 pm (at 20 °C)[3]
Thermal expansion	white (β): 21.76×10−6/K (at 20 °C)[a] gray (α): 5.20×10−6/K (at 20 °C)[3]
Thermal conductivity	66.8 W/(m⋅K)
Electrical resistivity	115 nΩ⋅m (at 0 °C)
Magnetic ordering	white (β): paramagnetic gray (α): diamagnetic[7]
Molar magnetic susceptibility	white (β): +3.1×10−6 cm3/mol (298 K)[8]
Young's modulus	50 GPa
Shear modulus	18 GPa
Bulk modulus	58 GPa
Speed of sound thin rod	2730 m/s (at r.t.) (rolled)
Poisson ratio	0.36
Mohs hardness	1.5
Brinell hardness	50–440 MPa
CAS Number	7440-31-5
History
Discovery	protohistoric, around 35th century BC
Symbol	"Sn": mula sa Latin na stannum
Isotopes of tin t b
Main isotopes[9] Decay abun­dance half-life (t1/2) mode pro­duct 112Sn 0.970% stable 114Sn 0.66% stable 115Sn 0.34% stable 116Sn 14.5% stable 117Sn 7.68% stable 118Sn 24.2% stable 119Sn 8.59% stable 120Sn 32.6% stable 122Sn 4.63% stable 124Sn 5.79% stable 126Sn trace 2.3×105 y β− 126Sb
Kategorya: Tin tingnan usapan baguhin | references

Ang lata, estanyo, tinggaputi o tin (Kastila: estaño, Ingles: tin, Cebuano: tansan) ay isang elementong kemikal na may sagisag na Sn (Latin: Stannum) at may numero atomikong 50. Kabilang ito sa pangunahing pangkat na metal sa pangkat 14 ng periodiko ng mga elemento. Ang tansan ay nagpapakita ng pagkakatulad sa mga katabi nitong mga metal sa pangkat 14 na hermaniyo at tingga, gaya ng estado nito sa pag-ooksihena na +2 at +4. Ito ang ay ang pang-ika-49 sa dami sa kalikasan, at sa 10 buong/matibay na isotopyo, ito ang may pinakamalaking numero ng buong/matibay na isotopyo sa lahat ng kilalang elemento. Nagmumula ang lata sa mineral na cassiterite, kung saan ito ay tansang di-oksinada, SnO.

Ang lata ay may kulay na tila pilak, na madaling tunawin, at marupok na metal na hindi madaling makaranas ng pag-ooksinada sa hangin at ito ay ginagamit na pambalot sa ibang mga metal para makaiwas sa pagkatunaw o pagkasira. Ang unang haluang metal na ginamit sa malakihang pangangalakal ay nagmula noong 3000 BC at tinatawag ding bronse, isang halo ng lata at tanso. Matapos ang 600 BC purong metall na tanso na ang nagagawa. Ang peltre, isang halo 85% hangang 90% na tansan kasama ang tanso, antimonya at tingga, ay ginagamit na pinggan mula Panahon ng Tanso hanggang sa ika-20 siglo. Sa panahong kasalukuyan, ginagamit ang tansan sa maraming halong metal, gaya ng malambot na solderong lata/tingga, na karaniwang mayroong 60% o mas maraming lata. Isa pang ginagamitan ng tansan ay ang paglalagay ng tansan sa asero o yero. Dahil mababa ang pagkakataon nitong makalason, ang mga metal na binalutan ng lata ay ginagamit di sa pagbabalot ng mga pagkain, gaya ng mga lata, na karaniwan ding gawa sa aluminyo at asero o yero.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]

Maling banggit (May <ref> tag na ang grupong "lower-alpha", pero walang nakitang <references group="lower-alpha"/> tag para rito); $2