Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Aveyron (shqiptimi frëngjisht: [avɛʁɔ̃] (
dëgjoni); Oksitanisht: Avairon [avajˈɾu] ose [aβajˈɾu]) është një departament në rajonin e Occitania, Franca Jugore . Ai u emërua pas lumit Aveyron . Banorët e saj njihen si Aveyronnais (mashkullor) ose Aveyronnaises (femërore) në frëngjisht. [1] Banorët e prefekturës së Aveyron, Rodez, quhen Ruthénois, bazuar në kolonët e parë keltë në zonë, Ruteni. Me një sipërfaqe prej 8,735 square kilometres (3,373 sq mi) dhe një popullsi prej 279,595, Aveyron është një departament kryesisht rural me një dendësi popullsie prej 32 për kilometër katror (83/sq mi). [2]
Monedhë Ruteni, shekulli V–I p.e.s
Aveyron është një nga 83 departamentet origjinale të krijuara gjatë Revolucionit Francez më 4 mars 1790. Banorët e parë të njohur historikë të rajonit ishin fisi Rutenii, por zona ishte e banuar më parë p, duke u mburrur me shumë rrënoja parahistorike duke përfshirë mbi 1000 dolmenë, më shumë se çdo departament tjetër në Francë.
Stampa:Blazon-arms
Avejroni - Temperatura dhe reshjet mesatare mujore
|
Janar
|
Shkurt
|
Mars
|
Prill
|
Maj
|
Qershor
|
Korrikk
|
Gusht
|
Shtator
|
Tetor
|
Nëntor
|
Dhjetor
|
|
|
T e m p e r a t u r a
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jan
|
Shku
|
Mar
|
Pri
|
Maj
|
Qer
|
Kor
|
Gush
|
Shta
|
Tet
|
Nën
|
Dhje
|
R e s h j e
|
{{{reshje_jan}}}
|
{{{reshje_shk}}}
|
{{{reshje_mar}}}
|
{{{reshje_pri}}}
|
{{{reshje_maj}}}
|
{{{reshje_qer}}}
|
{{{reshje_korr}}}
|
{{{reshje_gush}}}
|
{{{reshje_shta}}}
|
{{{reshje_tet}}}
|
{{{reshje_nën}}}
|
{{{reshje_dhje}}}
|
|
Jan
|
Shku
|
Mar
|
Pri
|
Maj
|
Qer
|
Korr
|
Gush
|
Shta
|
Tet
|
Nën
|
Dhje
|
Burimi: mungon
|
Në vitin 2017, departamenti kishte 279,206 banorë. Evolucioni i numrit të banorëve është i njohur përmes regjistrimeve të popullsisë të kryera në departament që nga viti 1793.
Popullsia në vite |
---|
Viti | Pop. | ±% |
---|
1791 | 371.835 | — |
---|
1801 | 318.340 | −14.4% |
---|
1806 | 331.921 | +4.3% |
---|
1821 | 339.422 | +2.3% |
---|
1831 | 359.056 | +5.8% |
---|
1836 | 370.951 | +3.3% |
---|
1841 | 375.083 | +1.1% |
---|
1846 | 389.121 | +3.7% |
---|
1851 | 394.183 | +1.3% |
---|
1856 | 393.890 | −0.1% |
---|
1861 | 396.025 | +0.5% |
---|
1866 | 400.070 | +1.0% |
---|
1872 | 402.474 | +0.6% |
---|
1876 | 413.826 | +2.8% |
---|
1881 | 415.075 | +0.3% |
---|
1886 | 415.826 | +0.2% |
---|
1891 | 400.467 | −3.7% |
---|
1896 | 389.464 | −2.7% |
---|
1901 | 382.074 | −1.9% |
---|
1906 | 377.299 | −1.2% |
---|
1911 | 369.448 | −2.1% |
---|
1921 | 332.940 | −9.9% |
---|
1926 | 328.886 | −1.2% |
---|
1931 | 323.782 | −1.6% |
---|
1936 | 314.682 | −2.8% |
---|
1946 | 307.717 | −2.2% |
---|
1954 | 292.727 | −4.9% |
---|
1962 | 290.489 | −0.8% |
---|
1968 | 281.568 | −3.1% |
---|
1975 | 278.306 | −1.2% |
---|
1982 | 278.654 | +0.1% |
---|
1990 | 270.141 | −3.1% |
---|
1999 | 263.808 | −2.3% |
---|
2007 | 274.425 | +4.0% |
---|
2012 | 276.229 | +0.7% |
---|
2017 | 279.206 | +1.1% |
---|
|
Komuna më e populluar është Rodezi, prefektura. Nga popullsia e departamentit, 25% jetojnë në katër komunat më të mëdha: Rodez, Millau, Onet-le-Château dhe Villefranche-de-Rouergue . Që nga viti 2019, ka 7 komuna me më shumë se 5000 banorë: [3]
Nëndialekti rajonal i folur në Aveyron është një formë e ocitanishtes Lengodocjane e quajtur Rouergat . Përballë rrezikut të zhdukjes së gjuhës, disa shoqata kërkuan nga shteti dhe komunitetet politike një politikë ambicioze gjuhësore. Në Rouergat, Aveyron shkruhet:
- Avairon (drejtshkrimi tradicional ocitan) - p.sh "Roergue forma lo despartament de l'Avairon"
- Oboyróu (drejtshkrimi i At Vayssier) - p.sh "Rouergue fouórmo lou desportomén de l'Oboyróu"
|
---|
Në Francë | | |
---|
Departamente jashtë Francës | |
---|
|
---|
Ish rajonet në Francë | |
---|
Rajonet aktuale | |
---|
Komunitet metropolitan | |
---|
Departamentet dhe rajonet jashtë shtetit | |
---|
Komunitet jashtë shtetit | |
---|
Status të veçantë | |
---|