Windhuk (ang. Windhoek, wym. ˈvɪnt.hʊk; afr. Windhoek, wym. ˈvəntˌɦuk; niem. Windhuk) – miasto położone w środkowej Namibii na wysokości 1655 m n.p.m., jest największym miastem w kraju i jego centrum politycznym, kulturalnym, gospodarczym, finansowym i społecznym. Stolica Namibii i regionu Khomas. Według spisu w 2023 roku liczy 486,2 tys. mieszkańców[1].
W 1840 Jonker Afrikaner założył osadę Orlam w miejscu, w którym znajduje się obecnie Windhuk. On i jego zwolennicy przebywali w pobliżu jednego z głównych gorących źródeł, położonych w dzisiejszych przedmieściach Klein Windhoek. Zbudował murowany kościół na 500 osób używany również jako szkoła. Zostały założone ogrody i pola uprawne. Dwóch misjonarzy: Carl Hugo Hahn i Franz Heinrich Kleinschmidt z Rheinische Missionsgesellschaft rozpoczęło tam pracę pod koniec roku 1842. Dwa lata później dwóch metodystów – Richard Haddy i Joseph Tindall – zostało zaproszonych przez Jonkera, aby zmienić Hahna i Kleinschmidta, którzy nie zgadzali się z polityką Jonkera[2]. Przez pewien czas Windhuk dobrze prosperowało, ale wojny między narodami Nama i Herero w końcu zniszczyły osadę. Po długiej nieobecności, Hahn odwiedził ponownie Windhuk w 1873 roku i był przerażony widząc, że nic nie pozostało z dawnego miasta. W czerwcu 1885 roku, szwajcarski botanik znalazł tylko szakale i głodne perliczki wśród zaniedbanych drzew owocowych.
W 1878 roku Wielka Brytania zaanektowała Walvis Bay i włączyła ją do Kolonii Przylądkowej w 1884, ale nie rozszerzyła swoich wpływów na wnętrze lądu. Żądania kupców z Zatoki Lüderitza doprowadziły w 1884 roku do deklaracji niemieckiego protektoratu nad tym, co nazwano Niemiecką Afryką Południowo-Zachodnią w 1884. Granice niemieckiej kolonii zostały ustalone w 1890 roku, a Niemcy przesłały korpus ochronny, pod dowództwem majora Curt von François, aby utrzymać porządek. Garnizon von François stacjonował w Windhuk, strategicznie położonym jako bufor między narodami Nama i Herero. Dwanaście gorących źródeł dostarczało pod dostatkiem wody do uprawy roślin.
Kolonialny Windhuk powstał w dniu 18 października 1890 roku, kiedy von François położył kamień węgielny pod fort[3], który jest obecnie znany jako Alte Feste (Stary gród). Po 1907 roku rozwój miasta przyspieszył poprzez migrację rdzennych mieszkańców ze wsi do rosnącego miasta w poszukiwaniu pracy. Coraz więcej europejskich osadników przybywało z Niemiec i Republiki Południowej Afryki. Zostały założone firmy na Kaiser Street (obecnie Alei Niepodległości) wzdłuż grzbietu górskiego dominującego nad miastem. W tym czasie w Windhuk zostały wybudowane trzy zamki: Heinitzburg, Sanderburg i Schwerinsburg.
Niemiecka epoka kolonialna dobiegła końca podczas I wojny światowej, gdy wojska południowoafrykańskie zajęły Windhuk w maju 1915 roku w imieniu Imperium Brytyjskiego. W ciągu następnych pięciu lat, południowoafrykański rząd wojskowy administrował Afryką Południowo-Zachodnią. Obszar ten został przydzielony do Wielkiej Brytanii jako terytorium mandatowe przez nowo-utworzoną Ligę Narodów, a Afryka Południowa administrowała nim. Rozwój miasta zatrzymał się. Po II wojnie światowej, rozwój Windhuk stopniowo nabierał rozpędu z uwagi na dostęp do coraz większego kapitału stymulującego gospodarkę.
Po 1955 roku zostały podjęte duże projekty publiczne, takie jak budowa nowych szkół i szpitali, wytyczenie dróg miejskich (projekt rozpoczęty w 1928 roku od Kaiser Street) oraz budowę tamy i wodociągów. Miasto w 1958 roku uruchomiło pierwszy na świecie zakład odzyskiwania i uzdatniania wody do postaci pitnej ze ścieków[4].
Windhuk pro forma otrzymało prawa miejskie 18 października 1965 z okazji 75-lecia powtórnego założenia miasta przez von François.
Od czasu uzyskania niepodległości w 1990 roku, Windhoek pozostał stolicą kraju, a także stolicą prowincji centralnej Khomas.
W 2022 roku w Windhuk usunięto pomnik von François. Posąg stał w centrum miasta od października 1965 roku, kiedy odsłonięto go podczas obchodów 75-lecia założenia Windhoek pod niemieckimi rządami kolonialnymi[5].
Rozwinął się przemysł wełniany, mięsny, metalowy i chemiczny. Ośrodek regionu hodowli owiec karakułowych. W pobliżu miasta znajdują się duże złoża rud miedzi.
Windhuk jest węzłem kolejowo-drogowym. W mieście dobrze rozwinięta jest sieć autobusowa. 42 km na wschód od miasta leży Windhoek International Airport, z którego usług korzysta rocznie 400 000 osób. Jest to jedyny międzynarodowy port lotniczy w Namibii. Ma regularne połączenia z takimi miastami jak Londyn, Frankfurt nad Menem czy Monachium. Oprócz tych portów ma połączenia także z 50 innymi miastami. Startują stąd samoloty między innymi South African Airways, LTU International czy Air Namibia. Drugim portem lotniczym jest Windhuk-Eros obsługującym głównie prywatne samoloty.
- Johannesburg, Południowa Afryka
- Trossingen, Niemcy
- Berlin, Niemcy
- Hawana, Kuba
- Kingston, Jamajka
- Richmond, Stany Zjednoczone
- San Antonio, Stany Zjednoczone
- Szanghaj, Chiny
- Nankin, Chiny
- Suzhou, Chiny
Stolice państw Afryki
- Abudża, Nigeria
- Addis Abeba, Etiopia
- Akra, Ghana
- Algier, Algieria
- Al-Ujun, Sahara Zachodnia
- Antananarywa, Madagaskar
- Asmara, Erytrea
- Bamako, Mali
- Bandżul, Gambia
- Bangi, Republika Środkowoafrykańska
- Bissau, Gwinea Bissau
- Brazzaville, Kongo
- Bużumbura, Burundi
- Chartum, Sudan
- Dakar, Senegal
- Dodoma, Tanzania
- Dżibuti, Dżibuti
- Dżuba, Sudan Południowy
- Freetown, Sierra Leone
- Gaborone, Botswana
- Harare, Zimbabwe
- Jamestown, Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha
- Jamusukro (konstytucyjna), Wybrzeże Kości Słoniowej
- Jaunde, Kamerun
- Kair, Egipt
- Kampala, Uganda
- Kigali, Rwanda
- Kinszasa, Demokratyczna Republika Konga
- Konakry, Gwinea
- Libreville, Gabon
- Lilongwe, Malawi
- Lomé, Togo
- Luanda, Angola
- Lusaka, Zambia
- Malabo, Gwinea Równikowa
- Mamoudzou, Majotta
- Maputo, Mozambik
- Maseru, Lesotho
- Mbabane, Eswatini
- Mogadiszu, Somalia
- Monrovia, Liberia
- Moroni, Komory
- Nairobi, Kenia
- Nawakszut, Mauretania
- Ndżamena, Czad
- Niamey, Niger
- Port Louis, Mauritius
- Porto-Novo (konstytucyjna), Benin
- Praia, Republika Zielonego Przylądka
- Pretoria, Południowa Afryka
- Rabat, Maroko
- Saint-Denis, Reunion
- São Tomé, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
- Trypolis, Libia
- Tunis, Tunezja
- Victoria, Seszele
- Wagadugu, Burkina Faso
- Windhoek, Namibia
|