Lockheed F-80 Shooting Star

Lockheed F-80 Shooting Star
	Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Lockheed
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1
	Historia
Wycofanie ze służby	1959 (USA); 1974 (Chile)
Liczba egz.	1731
	Dane techniczne
Napęd	Allison J33-A-35 Turbojet
Ciąg	24.0 kN
	Wymiary
Rozpiętość	11,81 m
Długość	10,49 m
Wysokość	3,43 m
Powierzchnia nośna	22,07 m²
	Masa
Własna	3819 kg
Startowa	7646 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	965 km/h
Prędkość wznoszenia	1140 m/min
Pułap	15200 m
Zasięg	1930 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	6 × karabin maszynowy kal. 12,7 mm; 2 x bomba 450 kg pod skrzydłami; 8 x niekierowany pocisk rakietowy kal. 127 mm
	Użytkownicy
	Stany Zjednoczone, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Peru, Urugwaj
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dwumiejscowa wersja treningowa Lockheed T-33

Lockheed F-80 Shooting Star (F-80C) (do 1948 roku – Lockheed P-80 Shooting Star) – amerykański samolot myśliwski, pierwszy odrzutowiec użyty operacyjnie przez USAAF m.in. w wojnie koreańskiej gdzie okazało się, że ustępuje samolotom radzieckim.

Prace projektowe nad nowym samolotem rozpoczęły się w 1943. Napęd samolotu stanowił angielski silnik turboodrzutowy De Havilland Goblin. Pierwszy lot prototypu XP-80 odbył się 8 stycznia 1944^[1]. W trakcie prób nowego samolotu doszło do wielu wypadków. M.in. 20 października 1944 w tragicznej katastrofie drugiego prototypu zginął główny pilot Lockheeda Milo Burcham.

Shooting Star wszedł do służby na początku 1945^[1]. 45 egzemplarzy zostało dostarczonych do dywizjonów przed zakończeniem II wojny światowej. Z tego 4 egzemplarze dotarły do Europy – dwa do Włoch i dwa do Anglii. Niemniej kiedy w wypadku spowodowanym pożarem silnika zginął pilot doświadczalny major Fred Borsodi, zakazano dalszych lotów na P-80 i nie zostały one użyte bojowo do końca wojny.

Po wojnie zmniejszono początkowe zamówienie z 5000 do 2000 egzemplarzy. Do końca 1950 wyprodukowano łącznie 1715 sztuk P-80 w trzech wersjach: P-80A, B i C. Zmodyfikowany P-80B nazwany XP-80R ustanowił 19 czerwca 1947 rekord prędkości osiągając 1003,9 km/h. Produkcję ostatniej wersji P-80C rozpoczęto w 1948. W czerwcu tego roku, samolot otrzymał nowe oznaczenie – F-80C.

F-80 wzięły udział w wojnie koreańskiej, gdzie 8 listopada 1950 doszło do pierwszej w historii walki powietrznej między samolotami odrzutowymi z udziałem F-80 i MiG-a-15. Zakończyła się ona zwycięstwem pilota chińskiego. Radzieckie MiG-i o skośnych skrzydłach były konstrukcją znacznie lepszą od Shooting Starów. Walki z okresu wojny koreańskiej wykazały, że myśliwce F-80 Shooting Star ustępowały samolotom radzieckim^[1]. Dlatego, już na początku wojny F-80 były wymieniane na nowsze F-86 Sabre. Po wycofaniu z roli samolotu myśliwskiego F-80 były jeszcze przez pewien czas używane jako samoloty szturmowe.

Istniała także dwumiejscowa wersja treningowa Lockheed T-33, znana popularnie jako T-bird. Produkcja tego modelu zakończyła się dopiero w 1959. Był on także produkowany na licencji w Japonii i Kanadzie. Łącznie wyprodukowano ponad 6000 T-birdów. Samoloty te były używane w ponad 40 krajach.

Rozwinięciem konstrukcji jest samolot Lockheed F-94 Starfire.

Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]

Brazylia

Força Aérea Brasileira: 33× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA

Chile

Fuerza Aérea de Chile: 30× F-80C od 1958 do 1974, Ex-USA

Ekwador

Fuerza Aérea Ecuatoriana: 18× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA

Kolumbia

Fuerza Aérea Colombiana: 18× F-80C od 1958 do 1966, Ex-USA – MAP

Peru

Fuerza Aérea del Perú: 16× F-80C od 1958 do 1973, Ex-USA

Stany Zjednoczone

United States Air Force: 525× F-80A, 240× F-80B, 798× F-80C od 1945 do 1954, 152× RF-80A od 1947 do 1957
United States Navy: 50 Ex-USAF F-86C (jako TO-1/TV-1)

Urugwaj

Fuerza Aérea Uruguaya: 17× F-80C od 1956 do 1971, Ex-USA

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wołoszański 2021 ↓, s. 181.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bogusław Wołoszański: Zabić Amerykę. Warszawa: 2021. ISBN 978-83-62770-58-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[CITEREFWołoszański2021181-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Wołoszański 2021 ↓, s. 181.

[1]

Samoloty myśliwskie	F-4 F-5 F-8 F-9 F-11 F-14 F-15 F-15E F-16 F/A-18 F/A-18E/F F-22 F-35 F-80 F-82 F-84 F-84F F-86 F-89 F-94 F-100 F-101 F-102 F-104 F-105 F-106 F-111 FH FJ F2H F3D F3H F4D F6U F7U F8F F9F
Samoloty bombowe	B-1 B-2 B-36 B-45 B-47 B-50 B-52 B-57 B-58 B-66 F-117 P6M
Samoloty szturmowe	A-1 (AD) A-2 (AJ) A-3 A-4 A-5 A-6 A-7 A-10 A-26 A-37 AC-47 AC-119 AC-130 AM AV-8B
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych	AF-2/3 P-2 (P2V) P-3 P-8 P4M P5M S-2 S-3
Samoloty rozpoznawcze WRE i dowodzenia	E-1 E-2 E-3 E-4 E-6 E-8 EA-6B EA-18G EC-121 RF-61C MC-12W RC-135 SR-71 U-2 (TR-1) P4M-1Q
Samoloty obserwacyjne	O-1 O-2 OV-1 OV-10
Samoloty szkolno-treningowe	TT T-6 T-28 T-33 T-34 T-37 T-38 T-43
Samoloty transportowe	C-2 C-5 C-7 C-8 C-9 C-17 C-20A/B/C/D/E C-20F/G/H/J C-23 C-32 C-37B C-74 C-97 C-118 C-119 C-123 C-124 C-130 C-131 C-133 C-135 C-140 C-141 L-20/U-6 U-1
Śmigłowce i pionowzloty	AH-1 AH-1Z AH-64 CH-34 CH-37 CH-46 CH-47 CH-53 CH-53E CH-54 HH-43 MH-6 MH-53 OH-6 OH-58 SH-2 SH-2G SH-3 SH-60 UH-1 UH-1N UH-1Y UH-19 UH-60 V-22
Bezzałogowe	AQM-91 BQM-74 D-21 FQM-151 Q-2 MQM-105 ScanEagle MQ-1/RQ-1 RQ-2 RQ-3 RQ-4 RQ-5 RQ-6 RQ-7 RQ-8A MQ-4C MQ-9 RQ-21 RQ-170
Konstrukcje doświadczalne i prototypy	A-12 A2D AH-56 AR40 Avenger Compound Seasprite 533 Bird of Prey Charger CL-760 E-10 F5D F2Y F-20 F-107 16H Jet Mentor MQ-25 N-102 NH-3A RAH-66 RQ-37 S-67 S-92 S-97 S-71 S-72 Sioux Scout KingCobra Skyrocket Skystreak Tacit Blue T-46 T-7 X-21 X-44 X-49 XB-46 XB-48 XC-99 XB-51 XB-70 XCG-20 XC-120 XF10F XF-85 XF-87 XF-88 XF-90 XF-91 XF-92 XF-103 XF-108 XF-109 XH-51A Compound XH-59 XP-79 XQ-58 XT-30 YA-9 YAH-63 YAL-1 YB-35 YB-49 YC-125 YF-12 YF-17 YF-23 YF-93 YF-95 YF-96 V-247 V-280 VZ-2 ARH-70

Samoloty myśliwskie	FR F2A F3F F4F F4U F6F F7F F8F P-26 P-35 P-36 P-38 P-39 P-40 P-43 P-47 P-51 P-59 P-61 P-63 P-70 P-80
Samoloty bombowe i torpedowe	BT-1 A-20 A-26 B-10 B-17 B-18 B-23 B-24 B-25 B-26 B-29 B-32 B-34 Maryland Hudson PB4Y-2 SBC SBN SB2A SB2C SB2U SBD TBD TBF
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe	L-3 L-4 PBY PB2Y J2F G-21 J4F O-46 OS2U PBM SOC SO3C SC
Samoloty szkolne	BT-13 PT-17 T-6
Samoloty transportowe i szybowce	C-46 C-47 C-54 C-75 C-87 C-108 CG-13 CG-15 CG-3 CG-4 XC-105 XCG-14
Śmigłowce	R-4
Konstrukcje prototypowe i doświadczalne	BTD FL FM-1 F8B L-133 SB2D TB2D XA-32 XF5F XP-46 XFG-1 XF5U XP-49 XP-50 XP-52 XP-54 XP-55 XP-56 XP-57 XP-58 XP-59 XP-62 XP-67 XP-68 XP-69 XP-71 XP-72 P-75 XP-76 XP-77 XP-81 P-82 XP-83 XA-41 XB-19 XB-27 XB-28 XB-30 XB-31 XB-33 YB-35 XB-38 XB-39 YB-40 XB-41 XB-42 XB-43 XBTC XBTK XPB2M XPBB XPBS-1 XTB2F XTSF TBY