ज्येष्ठ

ज्येष्ठ हा हिंदू पंचांगानुसार आणि भारतीय सौर कालगणनेनुसार तिसरा महिना आहे.

जेव्हा सूर्य हा १५ जूनच्या सुमारास मिथुन राशीत प्रवेश करतो (मिथुनसंक्रान्त होते), तेव्हा हिंदू पंचांगातील ज्येष्ठ महिना सुरू असतो.

भारतीय सरकारी ज्येष्ठ महिना दर वर्षी २२ मे या दिवशी सुरू होतो आणि २१ जूनला संपतो.

ज्येष्ठ महिन्यातील विशेष दिवस[संपादन]

ज्येष्ठ शुक्ल प्रतिपदा - गंगा दशहरा प्रारंभ
ज्येष्ठ शुद्ध दशमी म्हणजे दशहरा संपल्याचा दिवस. प्रतिपदेला सुरू झालेला साधारणपणे दहा दिवसांचा दशहरा, हा दशमीला संपतो. याच ज्येष्ठ शुद्ध दशमीला हनुमानाचे सुवर्चलाशी लग्न झाले.
ज्येष्ठ शुक्ल एकादशी - निर्जला एकादशी, गायत्री जयंती.
ज्येष्ठ शुक्ल दशमी - गंगा दशहरा समाप्ती
ज्येष्ठ पौर्णिमा - वट पौर्णिमा, कबीर जयंती
ज्येष्ठ कृष्ण एकादशी - अपरा (अचला) एकादशी

हिंदू पंचांगानुसार बारा महिने
← ज्येष्ठ महिना →
शुद्ध पक्ष	प्रतिपदा - द्वितीया - तृतीया - चतुर्थी - पंचमी - षष्ठी - सप्तमी - अष्टमी - नवमी - दशमी - एकादशी - द्वादशी - त्रयोदशी - चतुर्दशी - पौर्णिमा
कृष्ण पक्ष	प्रतिपदा - द्वितीया - तृतीया - चतुर्थी - पंचमी - षष्ठी - सप्तमी - अष्टमी - नवमी - दशमी - एकादशी - द्वादशी - त्रयोदशी - चतुर्दशी - अमावास्या

ब च सं हिंदू काल गणना
छोटे	तृसरेणु • त्रुटि • वेध • लावा • निमिष • क्षण • काष्ठा • लघु • दण्ड • मुहूर्त • याम • प्रहर • दिवस • अहोरात्र •	वेधशाळा, दिल्ली
मध्यम	सप्ताह • पक्ष • मास • ऋतु • अयन • वर्ष
मोठे	दिव्य वर्ष • युग • महायुग • चतुर्युगी • मन्वन्तर • कल्प • ब्रह्म आयु
युग	सत्य • कृत • त्रेता • द्वापार • कलि •
आठवड्याचे दिवस	सोम • मंगळ • बुध • गुरु • शुक्र • शनि • रवि •
तिथींची नावे	प्रतिपदा • द्वितीया • तृतीया • चतुर्थी • पंचमी • षष्ठी • सप्तमी • अष्टमी • नवमी • दशमी • एकादशी • द्वादशी • त्रयोदशी • चतुर्दशी • पौर्णिमा • अमावस्या •
महिन्यांची नावे	चैत्र • वैशाख • ज्येष्ठ • आषाढ • श्रावण • भाद्रपद • आश्विन • कार्तिक • मार्गशीर्ष • पौष • माघ • फाल्गुन •
ऋतूंची नावे	वसंत • ग्रीष्म • वर्षा • शरद • हेमंत • शिशिर उन्हाळा • पावसाळा • हिवाळा
हिंदू संवत	कलियुग संवत ३१०२ इसपूर्व • सप्तर्षि संवत ३०७६ इसपूर्व • विक्रमी संवत ५७ इसपूर्व • • शक संवत ७८ इसपूर्व •
शक	युधिष्ठिर शक • शालिवाहन शक