Eldgosið við Fagradalsfjall 2021
Eldgos hófst við Fagradalsfjall þann 19. mars 2021 kl. 20:45 í kjölfar jarðskjálftahrinu sem stóð í meira en 3 vikur. Upprunastaður var í Geldingadölum í austanverðu fjallinu nærri Stóra-Hrúti.[1] Eldgosið hefur einnig verið kallað Geldingadalsgos þó í raun sé örnefnið Geldingadalir, þá yrði það Geldingadalagos.
Nær 800 ár voru síðan gaus síðast á Reykjanesskaga þegar Reykjaneseldar geysuðu.[2] Og 6000 ár eru síðan gaus í Fagradalsfjalli. Þá rann Beinavörðuhraun.
Þróun
Sprunga var metin í byrjun um 200 metrar á lengd þegar þyrla Landhelgisgæslunnar náði fyrstu myndum en síðar 500 metrar. 20. mars mat svo Páll Einarsson sprunguna sem 200 metrar en ofmat var á stærð hennar. Syðri endi tungunnar var nokkra km frá Suðurstrandarvegi. Hrauntungur runnu í suðsuðvestur og vestur í Geldingardal. Geldingardalur er lokaður dalur og hraunstreymið verður að fylla dalinn til að komast áleiðis. Upphafi gossins er líkt við Fimmvörðuhálsgosið.[3] Krísuvíkurvegi og Fagradalsvegi var lokað. Degi fyrir gosið var búið að loka Suðurstrandarvegi vegna skemmda sem urðu á veginum í kjölfar jarðskjálftahrinunnar.[4] Mengunarviðvörun var send til Árnessýslu þar sem vindáttin liggur í austur frá gosstaðnum, í átt að Hveragerði.[5]
Tenglar
- Staðsetning á korti (Nokkuð ónákvæm í bili)
Tilvísanir
- ↑ Eldgos hafið við Fagradalsfjall Rúv, skoðað 19. mars 2021
- ↑ Síðasta gostímabil á Reykjanesskaga varði í nær 300 ár Rúv, skoðað, 20. mars 2021
- ↑ „Páll segir gosið ræfilslegt“. RÚV.
- ↑ „Suðurstrandarvegi lokað í kvöld og nótt“. Vegagerðin.
- ↑ „Sögulegt gos á Reykjanesskaga - þetta gerðist í kvöld“. RÚV.