Yakã, ikatúva ojehai y'akã ojehaiháicha, (karaiñe'ẽme: arroyo) ha'e oimeraẽ y syryha michĩ, ysyrýicha umi yakã ikatu osẽ ambue rendápe, taha'e ha'éva parápe, ypápe térã ambue ysyrýpe avei. Yakã imichĩve ysyrýgui ha heta ojeiporu oipirakutu ha ojejahu hag̃ua.
| Yvy ape ysaja | |
|---|---|
| Tembe'ygua | Yvyapy • Yvy akua • Parapyte (Yjere • Paranakua) • Yñu (Ykuãirũ) • Tembe'y • Ypyte |
| Yra'ãngakuéra | Y syryha (Ysyry • Yrape • Yakã) • Ysyry'a (Yvyku'iryru • Ysyry'a guasu • Parapaha) • Paraguasu (Para • Yguasu) • Ypa (Yno'õ • Ypanunga) • Chororo (Ytu) • Ro'yrupa • Yno'õngue |
| Yvy ape | Yvyvusu • Ypa'ũ (Ypa'ũ aty • Ypa'ũmi • Ita ypa'ũ) • Yvyjyva |
| Yvy guy | Yvykua • Yvy'a yvate • Parahypy • Yvyty pa'ũ • Yvykua guasu |
| Yvy yvate | Yvyty • Yvytyguasu • Yvytyrysyi • Yvytytata • Ñuyvate |
| Ambueva | Yvy pe • Taveỹ • Yvyku'i yvyty • Ykua yvyku'i pa'ữme • Ñu • Yapo • Itakua |