www.fgks.org   »   [go: up one dir, main page]

  • Na czasie
    softball
    [ang.],
    zespołowa gra sportowa podobna do baseballu; kij długości 86,5 cm; piłka skórzana o obwodzie ok. 30 cm i masie 180–200 g.
  • Obserwowanie życia
    Aby choć trochę zapanować nad ogromem różnorodności otaczającego nas świata żywego, już najstarsi obserwatorzy przyrody próbowali w jakiś sposób uporządkować znane sobie rośliny i zwierzęta. Szybko zapewne przekonali się, że najbardziej oczywisty podział wszystkiego, co żywe, na to, co da się zjeść i to, przed czym należy uciekać, choć z punktu widzenia ekologii naszego gatunku jak najbardziej uzasadniony, dla potrzeb pełnego opisu świata wydaje się być nieco zbyt ogólnikowy. O ile podział świata żywego na rośliny i zwierzęta narzucał się intuicyjnie, to już dalsza klasyfikacja tych grup piętrzyła kolejne trudności. Organizmy próbowano więc dzielić w zależności od środowiska ich życia, ruchliwości, koloru i konsystencji ciała, ogólnych cech morfologii i anatomii.
     
    Podstawą obecnie przyjmowanego systemu klasyfikacji jest systematyka Karola Linneusza, wprowadzona w pierwszej połowie XVIII wieku w dziele „Systema Naturae”. Linneusz oparł swój podział organizmów żywych na wyszukiwaniu jak najliczniejszych podobieństw anatomicznych i morfologicznych, co, z pewnymi modyfikacjami wprowadzanymi w miarę odkrywania nowych faktów, ostatnio głównie dzięki osiągnięciom biologii molekularnej, akceptujemy do dnia dzisiejszego. Organizmy żywe podzielone więc zostały na pięć obszernych królestw, z których każde dzieli się na typy, te zaś na gromady, następnie rzędy, rodziny, rodzaje, w których wreszcie wyróżniamy konkretne gatunki. Linneuszowi zawdzięczamy również wprowadzenie obowiązującego obecnie systemu nazewnictwa, w którym każdy organizm określany jest dwoma łacińskimi słowami, przy czym pierwsze z nich oznacza nazwę rodzaju, a drugie — gatunku. Dzięki temu już sama nazwa danego gatunku zwierzęcia czy rośliny mówi nam nie tylko o nim (nazwy gatunków są zwykle opisowe), ale również o jego najbliższych krewniakach. Dlatego, na przykład, nazwa psa domowego (Canis familiaris) mówi nam o tym, że jest to oswojony krewniak wilka (Canis lupus) i szakala czaprakowego (Canis mesomelas).
    Mikołaj Golachowski
  • To ciekawe
    Wyrazy zaczerpnięte z języków słowiańskich występują zresztą w jidysz od wielu setek lat. Babcia to w jidysz bobe, dziadek — zejde, niania — nianie. W słownictwie przyrodniczym spotykamy takie słowa jak jodłe, sosne, koze, flondre i małpke. Po zapożyczenia z polszczyzny sięgali też Żydzi w chwili gniewu, wypominając rozmówcy, że jest szełme, kanalie, a nawet szczerwe. Te słowa brzmią dla nas zabawnie. Niektóre z nich mają zresztą w jidysz odcień żartobliwy; w poważniejszym kontekście używa się słów wywodzących się z niemieckiego.

Rekordziści

Największa na Ziemi komora jaskiniowa
Sarawak Chamber w jaskini Lubang Nasib — objętość 12 mln m3.

Cytat dnia

„Trzeba przedstawiać naturę podług walca, kuli, stożka (...)”
(z listu do E. Bernard)

Imieniny

Lip 18

Arnolda, Drogomiła, Drogomiły, Dragomira, Drogomiry, Drogosza, Emiliana, Erwina, Fryderyka, Kamy, Kamila, Szymona

Dzień w historii

Lip 18

zdarzyło się
1989
uwięzienie Aung San Suu Kyi, birmańskiej działaczki demokratycznej.
urodzili się
1918
Mandela Nelson Rolihlahla, murzyński przywódca polit. w RPA, prawnik.
1927
Łomnicki Tadeusz, aktor, reżyser.
odeszli
1817
Austen Jane, powieściopisarka angielska.
1982
Jakobson Roman, amer. językoznawca, slawista i teoretyk języka, pochodzenia rosyjskiego.
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia