دەروازە:کتێب
 کتێب یان پەرتووک، ناوێکە بەکاردێت بۆ یەکێک لە پیرۆزترین کاڵاکانی (شمەکەکانی) مێژووی ھەموو مرۆڤایەتی، کە خزمەتێکی یەکجار گەورەی بە مرۆڤایەتی کردووە لە ھەموو بوارەکانی ژیان و گوزەرانیدا و بەردەوامیشە لەم خزمەتە، کتێب تاقە شتە کە ھەموو مرۆڤایەتی بە جیاوازی بیروباوەڕ و ئایین و ڕەگەزیانەوە بە پیرۆزی دەزانن و ھیچ کەسێک نییە لەم جیھانە پان و بەرینەدا دژی کتێب بێت بەڵام وەکوو کاڵا نەک وەکوو ناوەڕۆک، چونکە ناوەڕۆکی کتێب ھەموو جارێک بە دڵی خوێنەر نابێت و جاری واش ھەیە وا لە خوێنەر دەکات کە نەک ھەر بەدڵی نەبێت بەڵکوو دژیشی بوەستێت. بەڵام وەکوو کاڵایەک کتێب لەلایەن ھەموو کەسێک و ھەموو بیروباوەڕێک بە سەرچاوە و بنچینەی زانست و داھێنان و پێشکەوتن دادەنرێت. ھەنووکە ٦٦٨ وتار لە دەروازەی کتێبدا ھەیە.   مێشک چۆن ئیش دەکات کتێبێکە کە بۆ یەکەم جار لە ساڵی ١٩٩٧ لەلایەن زانای کەنەدی-ئەمریکی ستیڤن پینکەرەوە نوسراوە، نووسەر ھەوڵدەدات ھەندێک لە کردار و فەرمانە لاواز تێگەیشتووەکانی مێشکی مرۆڤ روونبکاتەوە بە دەستەواژەی پەرەسەندن. پینکەر لە کتێبەکەیدا پشتی بەستوە بە نموونەی ساکۆڵۆژیایی پەرەسەندن کە رونکرابۆوە لەلایەن جۆن تۆبی و لیدا کۆسمیدیس. کتێبەکەی پینکەر زۆر لە بابەتەکانی وەکو بیر، ھەست، یەکسانی نێوان ژن و پیاو (فێمێنیزم) و مانای ژیان لەخۆدەگرێت. ھەروەھا باسی بابەتی زیاتر و ئاڵۆزتر دەکات وەکو بیردۆزی ژمێریاری مێشک و ڕێبازی داروینی نوێ/خۆگونجاندن لە دیدی پەرەسەندن، کە ھەمووی دەبێنێت وەکو بەشە سەرەکیەکانی ساکۆڵۆژیای پەرەسەندن. ئەو رەخنەدەگرێت لە جیاوازیکردن لە نێوان ژن و پیاودا چونکە باوەڕی وایە ڵێکۆڵینەوەی زانستی سەلماندویەتی کە ژن و پیاو تۆزێک یان ھیچ جیاوازیەکیان نییە لە ڕەوشتی مەنتیقییەوە. وە کتێبەکە یەکێک بوو لە کۆتاییەکانی خەڵاتی پیوڵیتیزەر. 
 ئۆریانا فالاچی (ماوەی ژیان: ٢٩ی حوزەیرانی ١٩٢٩ تاکوو ١٥ی ئەیلوولی ٢٠٠٦) ڕۆژنامەنووسی ئیتالی و نووسەری سیاسی و ھەڤپەیڤێنەری سیاسییە، لە ماوەی شەڕی جیھانی دووەم دژی حکوومەتەکەی فاشیزمی ئیتالی وەستاوەتەوە، فالاچی چاوپێکەوتنی گەورەی لەگەڵ سیاسەتمەدارەکانی جیھانی کردووە لەوانە ھێنری کیسینجەر، محەممەدڕەزا پەھلەوی، یاسر عەرەفات، موعەمەر قەزافی، خومەینی، ئیندریا گاندی و چەندانی دیکەش، فالاچی بۆچوونەکانی دژی بیروبۆچوونی مەکسیکییەکان و عەرەب و ئیسلام بوون، بابەتەکانی فالاچی بۆ زێدەتر لە ٢١ زمان وەرگێڕدراون. لەتەمەنی بیست ساڵی کاری رۆژنامەوانی دەسپێکرد. لەسەردەمی شەڕی ڤێتنام لە ساڵانی شەستی سەدەی پێشوو، ئۆریانا بۆ کاری رۆژنامەوانیی چووە ئەو وڵاتەو دواتر کتێبی «ژیان.. جەنگ و ھیچ تر»ی نووسی، کە بەوردی باسی ئەو رۆژانە دەکا لە ڤێتنام بووە. ساڵی ١٩٧٤ کتێبی «گفتوگۆ لەگەڵ مێژوو»ی چاپکرد، ئەو دیدارانە بوو کە لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر سەرۆک و سیاسییەکان ئەنجامیدابوون. ئۆریانا لەدوای ئەو کتێبە ناوی تەواو درەوشایەوە بەھۆی ئەو بوێری لەگەڵ سەرۆکەکان نواندی.  کوندەپەپووی کوێر (فارسی: بوف کور) (ئینگلیزی: The Blind Owl) ڕۆمانێکی شاکارییە لەلایەن سادق ھیدایەتـەوە نووسراوە و لە ساڵی ١٩٣٦ بڵاوکراوەتەوە. ڕۆمانەکە ڕۆمانێکی سوریالییە و ڕۆمانەکە گێڕانەوەیەکی تاکبێژی پچڕپچڕی کەسێکە لە دۆخێکی ڕۆحیی ماندوودا؛ کەسێک کە ڕۆحی بریندارە و بەردەوام لە ئازاردا دەژی؛ لەو ئازارانەی ھەروەک خۆی دەڵێت: "ناتوانی لەلای کەس باسی بکەیت"! ئەوەی خوێ دەکاتە برینی ئەم پیاوەوە؛ بینینی چاوانی ئەفسوناویی کچێکە لە ئێوارەیەکی مانگی گوڵاندا... ئەم چاوانە؛ ژیانی کاراکتەرەکە سەرەوژێر ھەڵدەگێڕێتەوە. بەشی یەکەمی چیڕۆکەکە کە بێژەرێکی بێ ناو دەیگێڕێتەوە، بریتییە لە خەونێک، بەڵام خەونێکی نائاسایی. تیایدا بێژەر لە ڕۆژێکی ئاساییدا لە درزی تاقی ژوورەکەی، لە پشت کووپەیەک شەڕابی حەوت ساڵەوە چاوی بە دیمەنێک دەکەوێت، لەو دیمەنەدا کچێکی جوان بەسەر جۆگەیەکدا نەویوەتەوە و گوڵێکی نیلۆفەر پێشکەش بە پیاوێکی قەمبووری ئەوپەڕ جۆگاکە دەکات. 
ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:
|
||||||
