Louaneg

Bourk Louaneg gwelet eus Perroz

Anv gallek (ofisiel)

Louannec

Bro istorel

Treger

Melestradurezh

22134

22700

Maer
Amzer gefridi

Gervais Égault
2014-2026

Etrekumuniezh

Lannuon-Treger Kumuniezh

Bro velestradurel

Bro Treger ha Goueloù

Lec'hienn web

(fr)Ti-kêr

Poblañsouriezh

Poblañs

3 086 ann. (2020)^[1]

Stankter

222 ann./km²

Douaroniezh

Daveennoù
lec'hiañ

48° 47′ 41″ Norzh
3° 24′ 34″ Kornôg / 48.7947222222, -3.40944444444

Uhelderioù

kreiz-kêr : 90 m
bihanañ 0 m — brasañ 108 m

Gorread

13,91 km²

Louaneg

Louaneg a zo ur gumun eus Breizh e departamant Aodoù-an-Arvor, stok ouzh Perroz-Gireg, e Treger. E-kichen ar mor emañ, e-tal bae Perroz. Plaen eo an dachenn dre-vras.

Douaroniezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

War aod Mor Breizh emãn Louaneg, e Bro-Dreger, etre Perroz ha Trelevern.

Anv[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Bernard Tanguy ː Loguanoc, 1160; Lohanec, Lohannec, 1330; Loanec, c. 1330; Louhannec, 1399; Louanec, fin XIVvet
Erwan Vallerie ː Loguanoc, XIII^vet; Lohanec, Lohenec, Lohannec, Lohane, Lohaneuc, Louanec, Loanec, 1330; Louennec, Louvanec, Louuanec, 1371; Louvannec, Lovanec, 1371; Louanec, 1395; Louannec, 1516; Louanec, 1592, 1630; Lohanech, 1636, 1709;

Gerdarzh Marteze diwar un anv den Louan; met chom a ra diasur.

Ardamezioù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Rannet ː ouzh 1 sourinet etre aour ha gul^[2], e vanal ed en argant balirant ; ouzh 2 en glazur e gebrenn en aour heuliet ouzh kab gant ur skravig en sabel hag ouzh beg gant teir bezantenn en argant war o gin ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig.

Sturienn ː A-raok bepred

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Louaneg a zo ur gumun labourerien-douar.

Kozh eo ar bourk. Kroget he deus ar vuhez eno e maread amzer nevez ar maen. Kavet zo bet restajoù ul lec'h d'ober holen, roudoù eus ar C'halianed. Er bloavezhioù 500 e oa bet savet ur c'hreñvlec'h gant aotrou Koadgwezheneg war an dosenn. En XII^vet kantved e oa bet savet an iliz kentañ gant Sant Erwan, person eno eus 1292 betek e varv e 1303. Dindan aotrouniezh Barac'h abaoe an X^vet kantved e tremen dindan daouarn an tiegezh Tournemine hag hini Philippe, gant ar Gozhkêr eus Plounevez-Moedeg hag evit echuiñ gant ar Peltour eus Rozambaou e 1688. Gant an Dispac'h e teu Louaneg da vezañ ur gumun e 1790. En amzer a-vremañ emañ ar gumun war ziorren, ur gumun hag a brofit eus an touristerezh e Perroz hag eus kêr Lannuon evit al labour. Adalek 1885 en doa ar skrivagner brudet Ernest Renan un eil ti eno, betek e varv en 1892.

XX^vet kantved[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel-bed kentañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas 69 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,44% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[3]; lazhet e voe unan anezhe, ur soudard eus ar 1añ Rujumant Troadegiezh Trevadennel, e Rossignol e Belgiad’an 22 a viz Eost 1914^[4].

Eil brezel-bed[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas unnek den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[5]; lazhet e voe tri rezistant er gumun en un emgann ouzh an Alamaned d'an 9 a viz Even 1944^[6].

Brezelioù didrevadennañ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Brezel Indez-Sina[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mervel a reas tri milour er Viêtnam^[7].

Monumantoù ha traoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

An daol-vaen.

Taol-vaen Barac'h.

Tour-tan Nantouar gwelet eus an aod

Iliz Sant Erwan.
Maner Barac'h.
Banniel Sant Erwan en iliz.
Iliz. Sant Erwan, etre an hini pinvidik hag an hini paour.

Ur maen eus oadvezh an houarn, a vez graet “bez Arzhur” anezhañ, staliet bremañ en iliz, a zo un enskrivadur latin ha henvrezhonek warnañ (moarvat eus ar VI^vet pe ar VII^vet kantved): Disideri fili Bodognous^[8].

E Louaneg ez eus un iliz kozh, tour-tan Nantouar hag ar bourk kozh.

Iliz katolik Sant Erwan, adsavet etre 1896 ha 1898.
Maner Barac'h (XV^vet-XVII^vet); bet enrollet an 22 Meurzh 1930.
Maner ar Gosker (XV^vet -XVIII^vet); ul lodenn bet enrollet ar 5 Here 1964.
Maner Kermabon, aet da feurm.
Maner Kernu, aet da feurm.
Traezhenn Nantouar.
Monumant ar re varv er vered e-tal an iliz katolik, luc’hskeudennoù^[9]^,^[10].
Plakennoù ar re varv (1914-1918, 1939-1945 ha Brezel Indez-Sina) en iliz katolik, luc’hskeudenn^[11].
Monumant ar Rezistanted marvet e 1944, luc’hskeudennoù^[12].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Niver a annezidi

Melestradurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Tud[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Erwan Helouri (Sant Erwan) zo bet person eno.
Ernest Renan, skrivagner ganet e Landreger.
Jean Psichari, lizheregour (mab-kaer Ernest Renan); (Odessa, 1854 / Pariz, 1929).
Loeiz ar Floc'h, beleg katolik breizhat, barzh, prederour hag embanner, anavezet dindan e anv-pluenn Maodez Glanndour, aet da anaon d'ar 25 a viz Du 1986 e Louaneg.
Madalen Saint Gal de Pons (1907-1994), barzhez Benead, skrivagnerez, ha gouarnourez Maodez Glanndour.
Parrez orin Edouarzh Ollivro, maer Gwengamp, kannad, hag oberour Pikoù, mab e dad.
Stéphanie Stoll, prezidantez Diwan.

Ardamezeg ar familhoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

	de Barac'h, aotrounez al lec'h se e Louaneg	En argant e varc'h distern ha skoelf en sabel (siell 1306). Neuz all : en gul e deir sourin en aour.
	de Barac'h, aotrounez al lec'h ha Portzven	Dougen a ra ur groaz dentek ouzh kab, heuliet ouzh kab gant daou beul dentek hag ouzh beg gant teir c'housourin dindan ar groaz (siell 1381); livioù disanvet. [PPC]

Brezhoneg[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Betek penn kentañ ar bloavezhioù 2010 e oa ur strollad c'hoariva e brezhoneg gant al Louanigoù ; ganto vefe bet c'hoariet sketchoù Maria Prat.
Ur skol Diwan a zo e Louaneg abaoe 2006.
E distro-skol 2023 e oa 32 skoliad enskrivet er skol Diwan (14,5 % eus skolidi ar gumun evit ar pezh a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[13].
E 2013 eo bet krouet ur gevredigezh kentelioù evit an dud deuet, Skol al louarn.
Testenioù annezidi Louaneg da geñver a brezhoneg a zo da lenn (e galleg) war (fr)lec'hienn Jean-Paul Simon.

Sport[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Er bloaz 2002 e oa bet kendeuzet skipailh mell-droad Louaneg gant hini Perroz, ha savet Unvaniezh Sportel Perroz-Louaneg. Ur c'hleub Marc'h-houarn Treuz Bro (MTB) zo ivez, ur skol vag dre lien, ur c'hleub badminton, mell-dorn, tennis, jiminas, yoga ha karate.

Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn