Rhotazismus

Rhotazismus isch d Bizaichnig för de Luutwandel vomene Konsonant, wo in dr meischte Fäll dental oder alveolar isch, zumene /r/. De Luutwandel chunnt i merere Sprooche vor.

Im Urgermanische het sich usem /s/ under bistimmte Bedingige di stimmhafti Variente /z/ bildet, wo i Runeinschrifte i de Regle mit de ᛉ-Ruune gschribe woren isch. Spööter het sich de Luut i de maiste germanische Sprooche, aber nöd z. B. im Gotische, zumene /r/ entwicklet. Us dem Grund gits im tütsche d Wechsel zwöschet war und gewesen oder im Englische zwöschet was und were. De Wechsel werd Grammatische Wechsel gnennt.

In dr dütsche Dialekt chunnt dr Rhotazismus vor z. B. im Rhiifränkisch, wo ahd. d (us urgerm. ð) sich zuen eme r entwicklet het: pfälzisch Bruura "Brueder". Au in dr plattdütsche Dialekt vu Mecklenburg und Pommern isch do dr Rhotazismus iiträtte: meckleburgisch Braurer "Brueder".

Im Latiinische isch /s/ zwösched zwee Vokääl zomene /r/ wore: Nom.: flos, Gen. floris "Blueme".

Im Neapolitanisch findet mer e Rhotazimus vo /d/ zue /r/ und vo /l/ zur /r/: meresemo (ital. medesmo), riaspro (ital. diaspora) bzw. arvero (ital. albero), urdemo (ital. ultimo)

Vili altgriechischi Tielekt uf em Peloponnes zaiget Rhotazismus, z. B. z Olympia: Diór för Diós. Rhotazismus zaig au s Tsakonische: ταρ αμερί, tar amerí gegenöber ngr. της ημέρας tis iméras).

Im Albanische isch de Rhotazismus vum /n/ eine vo de Hauptunterschid zwüsche de gegische Dialäkt im Norde, un de toskische Dialäkt im Süde. So isch s Wort für „Sand“ im Gegische rânë, un im Toskische rërë.