Temporary Disabled. :) please Go back 佉卢文 - 维基百科,自由的百科全书 www.fgks.org » Address: [go: up one dir, main page] Include Form Remove Scripts Accept Cookies Show Images Show Referer Rotate13 Base64 Strip Meta Strip Title Session Cookies 跳转到内容 主菜单 主菜单 移至侧栏 隐藏 导航 首页分类索引特色内容新闻动态最近更改随机条目资助维基百科 帮助 帮助维基社群方针与指引互助客栈知识问答字词转换IRC即时聊天联络我们关于维基百科 搜索 搜索 外观 创建账号 登录 个人工具 创建账号 登录 未登录编辑者的页面 了解详情 贡献讨论 目录 移至侧栏 隐藏 序言 1 名稱傳說 2 概述 3 字母表 4 數字 5 Unicode編碼 6 参见 7 參考資料 8 外部链接 开关目录 佉卢文 37种语言 AfrikaansअंगिकाবাংলাCatalàČeštinaDeutschEnglishEsperantoEspañolفارسیFrançaisहिन्दीMagyarBahasa IndonesiaItaliano日本語ಕನ್ನಡ한국어LietuviųമലയാളംमराठीनेपालीNederlandsNorsk bokmålਪੰਜਾਬੀPolskiپنجابیپښتوPortuguêsРусскийसंस्कृतम्سنڌيSvenskaதமிழ்ไทยУкраїнськаOʻzbekcha / ўзбекча 编辑链接 条目讨论 不转换 不转换简体繁體大陆简体香港繁體澳門繁體大马简体新加坡简体臺灣正體 阅读编辑查看历史 工具 工具 移至侧栏 隐藏 操作 阅读编辑查看历史 常规 链入页面相关更改上传文件特殊页面固定链接页面信息引用此页获取短URL下载二维码维基数据项目 打印/导出 下载为PDF打印页面 在其他项目中 维基共享资源 外观 移至侧栏 隐藏 维基百科,自由的百科全书 佉卢文新疆塔里木盆地發現的佉卢文手稿殘卷类型元音附標文字使用时期公元前四世紀 - 三世紀书写方向從右至左書寫 语言巴利語梵語普拉克里特诸语言相关书写体系父体系原始迦南字母腓尼基字母亞蘭字母佉卢文姊妹体系婆羅米文 納巴泰字母敘利亞字母Palmyrene字母曼达字母巴列维文ISO 15924ISO 15924Khar (305), KharoshthiUnicode别名Kharoshthi范围U+10A00—U+10A5F 本條目包含國際音標 (IPA) 符號。 有關 IPA 符號的介紹指南,請參閱 Help:IPA。[ ],/ / 及 ⟨ ⟩ 之間的區別,參閲IPA§方括號與轉錄定界符。 洛陽佉盧文井欄殘石 佉(qū)盧文(梵語:खरोष्ठी,Kharoṣṭhī;古印度俗語:kharoṭṭhī)[1],又名犍陀羅文,是一种古代文字,通用于印度西北部、巴基斯坦、阿富汗一带,最早發現的佉盧文可追溯至公元前251年,至公元3世纪时就已逐渐消失,但在丝绸之路各地仍被使用,可能一直到7世纪才彻底被遗弃。 名稱傳說[编辑] 佉盧是略譯,相傳此文字為印度傳說中的驢唇仙人佉盧瑟吒(佉路瑟吒、佉盧虱底、佉盧吒、佉樓、佉留)所創製,所以又名驢唇体文书[2][3]。吉藏給出另一個傳說,相傳遠古時有位梵王說七十二字教導給世人,名為佉樓書[4]。玄應在《一切經音義》中則解釋為(印度)北方邊處人所用文字[5]。 佉盧瑟吒這名稱是由खर(梵語、巴利語:khara,粗糙的、強烈的、嚴苛的;或者:驢子、鴝鵒、鷺、魚鷹)[6][7][8]以及ओष्ठ(梵語:oṣṭha;巴利語:ओट्ठ,oṭṭha,唇)[9][10]所組成。根據Malalasekera所編輯的《Dictionary of Pāli Proper Names》,khara這字可用來形容皮膚的粗糙[6]。 概述[编辑] 佉盧文可能是在波斯人统治时从亞蘭字母演变出来的,但是没有发现这种演变的确实证据。佉盧文字大约和印度的婆罗米文的出现时间相近,但婆罗米文字在印度和东南亚的许多文字中派生,而佉盧文没有什麽後继文字,最後被婆罗米系文字取代。然而,佉盧文使用时正是佛教发展时期,有许多佛经是用佉盧文记载的,并通过丝绸之路向中亚和中国西部流传。大英图书馆在1994年獲赠公元1世纪用佉盧文字书写的最早佛教樺樹皮經,是在阿富汗发现的。 佉盧文字是一种元音附標文字,由252个不同的符号表示各种辅音和元音的组合,从右向左横向书写,一般用草体,也有在金属钱币上和石头上的铭文。如同婆羅米文一樣,但與其他元音附標文字不同的是,佉盧文的元音附標很多時都不單單是一個附標,一來因為它的位置並不固定,更多時會跟原來的字母組合成一個合體字。 阿育王摩崖敕令 字母表[编辑] 阿育王刻文字母表 𐨀 a 𐨀𐨁 i 𐨀𐨂 u 𐨀𐨅 e 𐨀𐨆 o 𐨀𐨃 ṛ 𐨐 k 𐨑 kh 𐨒 g 𐨓 gh 𐨕 c 𐨖 ch 𐨗 j 𐨙 ñ 𐨚 ṭ 𐨛 ṭh 𐨜 ḍ 𐨝 ḍh 𐨞 ṇ 𐨟 t 𐨠 th 𐨡 d 𐨢 dh 𐨣 n 𐨤 p 𐨥 ph 𐨦 b 𐨧 bh 𐨨 m 𐨩 y 𐨪 r 𐨫 l 𐨬 v 𐨭 ś 𐨮 ṣ 𐨯 s 𐨱 h 𐨲 ḱ 𐨳 ṭ́h 數字[编辑] 數字符號。 𐩀 1 𐩁 2 𐩂 3 𐩃 4 𐩄 10 𐩅 20 𐩆 100 𐩇 1000 佉盧文采用類似羅馬數字的系統。 佉盧數字 𐩀 𐩁 𐩂 𐩃 𐩃𐩀 𐩃𐩀𐩀 𐩃𐩀𐩀𐩀 𐩃𐩃 𐩃𐩃𐩀 1 2 3 4 5 6 7 8 9 𐩄 𐩅 𐩄𐩅 𐩅𐩅 𐩄𐩅𐩅 𐩅𐩅𐩅 𐩄𐩅𐩅𐩅 10 20 30 40 50 60 70 ʎI ʎII 100 200 Unicode編碼[编辑] 在Unicode標準6.0中為佉盧文分配了範圍U+U+10A00–U+U+10A58。 現在支援這些字元的字體有Noto Sans Kharoshthi[11]和Windows 10內建的Segoe UI Historic [12]。 佉盧文Kharoshthi[1][2]Unicode Consortium 官方碼表(PDF) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F U+10A0x 𐨀 𐨁 𐨂 𐨃 𐨅 𐨆 𐨌 𐨍 𐨎 𐨏 U+10A1x 𐨐 𐨑 𐨒 𐨓 𐨕 𐨖 𐨗 𐨙 𐨚 𐨛 𐨜 𐨝 𐨞 𐨟 U+10A2x 𐨠 𐨡 𐨢 𐨣 𐨤 𐨥 𐨦 𐨧 𐨨 𐨩 𐨪 𐨫 𐨬 𐨭 𐨮 𐨯 U+10A3x 𐨰 𐨱 𐨲 𐨳 𐨴 𐨵 𐨸 𐨹 𐨺 𐨿 U+10A4x 𐩀 𐩁 𐩂 𐩃 𐩄 𐩅 𐩆 𐩇 𐩈 U+10A5x 𐩐 𐩑 𐩒 𐩓 𐩔 𐩕 𐩖 𐩗 𐩘 註釋 1.^ 依據 Unicode 15.0 2.^ 灰色區域表示未分配的碼位 参见[编辑] 婆羅米文 亞蘭字母 犍陀羅佛教原稿 參考資料[编辑] ^ Georg Bühler. On the origin of the Indian Brahma alphabet: Together with two appendices on the origin of the Kharosthe alphabet and of the so-called letter-numerals of the Brahmi. 2016 [2021-06-03]. (原始内容存档于2021-06-03). ^ 林梅村. 佉盧文. 20世纪中国学术大典:考古学,博物馆学: 470. [2013-10-01]. (原始内容存档于2013-10-04) (中文(简体)). ^ 丁福保. 佉樓. [2017-01-10]. (原始内容存档于2016-08-18). ^ 《百論疏》:昔有梵王。在世說七十二字以教世間。名佉樓書。世間之敬情漸薄。梵王貧悋心起收取吞之。唯阿漚兩字從口兩邊墮地。世人貴之以為字王。故取漚字(u)置四韋陀首。以阿字(a)置廣主經初。 ^ 《一切經音義》:佉樓書應言佉路瑟吒謂北方邊𠁅人書也。 ^ 6.0 6.1 khara - 巴利字典. [2021-06-03]. (原始内容存档于2021-06-03). ^ Khara, Khāra: 29 definitions. [2021-06-03]. (原始内容存档于2021-01-31). ^ 翻梵語:佉盧吒仙人(譯曰強鵒,鴻也) ^ oṭṭha - 巴利字典. [2021-06-03]. (原始内容存档于2021-06-03). ^ Oshtha, Ōṣṭha, Oṣṭha: 14 definitions. [2021-06-03]. (原始内容存档于2021-06-03). ^ Noto Sans Kharoshthi下載頁 ^ MSDN: Script and Font Support in Windows. [2016-03-23]. (原始内容存档于2016-04-08). 外部链接[编辑] Omniglot网站上介绍佉卢字母表(页面存档备份,存于互联网档案馆) http://www.andrewglass.org/download.php?fname=Glass_2000&extn=pdf[ A Preliminary Study of Kharoṣṭhī Manuscript Paleography] (页面存档备份,存于互联网档案馆) by Andrew Glass, University of Washington (2000) On The Origin Of The Early Indian Scripts: A Review Article by Richard Salomon, University of Washington(via archive.org) http://std.dkuug.dk/jtc1/sc2/wg2/docs/n2524.pdf(页面存档备份,存于互联网档案馆)(includes good background info) 王邦維:〈論阿富汗新發現的佉盧文佛教經卷(页面存档备份,存于互联网档案馆)〉。 查论编文字列表概觀 文字史 字位 列表 文字列表 未解读文字 文字發明者(英语:List of inventors of writing systems) 諸語言文字列表(英语:List of languages by writing system) / 第一次書寫記錄列表(英语:List of languages by first written accounts) 辅音音素文字 阿拉米字母 埃利邁文 阿拉伯字母 爪夷文 彼得曼速寫(英语:Pitman shorthand) 希伯来字母 阿斯許利字母(英语:Ashuri alphabet) 希伯來語草寫(英语:Cursive Hebrew) 拉什文字(英语:Rashi script) 索利特雷奥草写(英语:Solitreo) 提非納文字 摩尼字母 納巴泰字母 古北阿拉伯字母(英语:Old North Arabian script) 巴列維文字 佩贡文字(英语:Pegon script) 腓尼基字母 古希伯來字母 青銅中期文化時期字母 原始迦南字母 詩篇字母(英语:Psalter alphabet) 萨马里坦文字(英语:Samaritan script) 南阿拉伯字母 粟特字母 敘利亞字母 蒂蘭速記 乌加里特字母 元音附标文字婆罗米系文字 阿洪姆文 阿卡文字(英语:Akkha script) 安加梨皮文字(英语:Anga Lipi) 阿汗拿加利文字(英语:Ardhanagari) 阿萨姆文(英语:Assamese alphabet) 巴特加字母(英语:Badaga alphabet) 巴厘字母 巴塔克字母(英语:Batak alphabet) 巴塔克西馬倫根字母(英语:Batak Simalungun alphabet) 大利巴塔克字母(英语:Dairi Batak alphabet) 卡羅巴塔克字母(英语:Karo Batak alphabet) 曼德令巴塔克字母(英语:Mandaling Batak alphabet) 鳥羽巴塔克字母表的(英语:Toba Batak alphabet) 贝贝因字母 孟加拉文 孟加拉—阿薩姆文 Bhaiksuki(英语:Bhaiksuki alphabet) Bhattiprolu(英语:Bhattiprolu alphabet) Bhujimol(英语:Bhujimol) 婆罗米文 布希德文 缅文 加拿大原住民音節文字 Chakma(英语:Chakma alphabet) 占語字母 Chameali(英语:Chameali script) Chipewyan(英语:Chipewyan syllabics) Chis(英语:Chis script) Chong(英语:Chong script) Coorgi(英语:Coorgi-Cox alphabet) Damili(英语:Tamil-Brahmi) 傣那文 Deodhai(英语:Deodhai script) 天城文 Dhimal(英语:Dhimal alphabet) Dhives Akuru(英语:Dhives Akuru) Dīvī Grantha(英语:Maldivian writing systems) Duota(英语:Duota script) Evēla Akuru(英语:Evēla Akuru) Gangga Malayu(英语:Gangga Malayu alphabet) Golmol(英语:Golmol script) Gondi(英语:Gondi script) Goykanadi(英语:Goykanadi) 古兰塔文 古吉拉特文 笈多文 古木基文 Gurung(英语:Gurung script) 哈努诺文(英语:Hanunó'o alphabet) Hinmol(英语:Hinmol script) Idu azobra(英语:Idu azobra script) 爪哇字母 迦昙波文(英语:Kadamba alphabet) 凱提文 Kalinga(英语:Kalinga alphabet) Kamtapura(英语:Kamtapura script) 卡納達文 卡维文 Kayah Li(英语:Kayah Li alphabet) Khambu Rai(英语:Khambu Rai) Khema Tamu Phri(英语:Khema Tamu Phri) 高棉文 Âksâr chriĕng(英语:Âksâr chriĕng) Âksâr chhôr(英语:Âksâr chhôr) Âksâr khâm(英语:Âksâr khâm) Âksâr mul(英语:Âksâr mul) Khojki(英语:Khojki) Khrom(英语:Khrom script) Khudabadi(英语:Khudabadi alphabet) Kirat Rai(英语:Kirat Rai alphabet) Kolezhuthu(英语:Kolezhuthu) Koloma(英语:Koloma) 庫利坦字母 Kunmol(英语:Kunmol script) Kutila(英语:Kutila script) Kwenmol(英语:Kwenmol script) Lampung(英语:Lampung script) 兰达文 Langdi(英语:Langdi) 老傣仂文 老撾文 Leke(英语:Leke script) 绒巴文 Lik Tai Mao(英语:Lik Tai Mao) Lik Hto Ngouk(英语:Lik Hto Ngouk) Lik To Yao(英语:Lik To Yao) Limbu script(英语:Limbu alphabet) Litumol(英语:Litumol script) 龙塔拉文(英语:Lontara alphabet) Mahajani(英语:Mahajani) 馬拉雅拉姆文 Malwari(英语:Malwari script) Mangyan(英语:Mangyan alphabet) Marchung(英语:Marchen script) Marchung(英语:Marchung script) 寐戴文(英语:Meitei Mayek alphabet) 底罗仆多文 莫迪文(英语:Modi alphabet) Mol 孟文 Multani(英语:Multani script) Muriya(英语:Muriya script) Nagar Barap(英语:Nagar Barap) 城文 Nandinagari(英语:Nandinagari) Old Bimanese(英语:Old Bimanese script) 古卡纳达文(英语:Old Kannada alphabet) 古卡维文 古高棉文(英语:Old Khmer script) 奧里亞文 Pachumol(英语:Pachumol script) 帕拉瓦文 八思巴文 Prachalit Nepal(英语:Prachalit Nepal alphabet) Pranagari(英语:Pranagari script) 驃文 Pyu Pali(英语:Pyu Pali) Pyu Tircul(英语:Pyu Tircul) 蘭札文 Lanydza(英语:Lanydza) Rejang(英语:Rejang alphabet) Bengkulu(英语:Bengkulu script) Lembak(英语:Lembak script) Lintang(英语:Lintang script) Kaganga(英语:Kaganga script) Lampung(英语:Lampung script) Lebong(英语:Lebong script) Serawai(英语:Serawai script) Rencong(英语:Rencong alphabet) Saindhu(英语:Saindhu script) 夏拉達文 Saurashtra(英语:Saurashtra alphabet) 傣绷文 僧伽羅文 悉曇文字 索拉僧平字母 索永布字母 巽他字母(英语:Sundanese alphabet) Syloti Nagri(英语:Syloti Nagri) 塔格板瓦文(英语:Tagbanwa alphabet) Tai Laing(英语:Tai Laing script) Tai Noy(英语:Tai Noy script) 傣担文 塔克里文 Tam Yig(英语:Tam Yig) 泰米爾文 Tanchangya(英语:Tanchangya alphabet) 泰卢固文 泰文字 藏文字 有頭體 無頭體 Bamyik(英语:Bamyik script) Joyig(英语:Joyig script) Monyig(英语:Monyig script) Lhoyig(英语:Lhoyig script) Tikamuli(英语:Tikamuli script) 焉耆-龜茲文 Tulu(英语:Tulu alphabet) Varang Kshiti(英语:Varang Kshiti) Vatteluttu(英语:Vatteluttu alphabet) Visayan(英语:Visayan alphabet) 札那巴札尔方形字母 Zolai(英语:Zou script) 其他文字 Boyd's syllabic shorthand(英语:Boyd's syllabic shorthand) 吉茲字母 日语盲文 佉卢文 曼多姆貝字母 麥羅埃字母 柏格理苗文 創世紀苗文 Mwangwego(英语:Mwangwego alphabet) 救世苗文 Thomas Natural Shorthand(英语:Thomas Natural Shorthand) 全音素文字線性文字系統 阿布哈兹字母 Anglo-Saxon(英语:Anglo-Saxon runes) Ariyaka alphabet(英语:Ariyaka) 亞美尼亞字母 阿维斯陀字母(英语:Avestan alphabet) Avoiuli(英语:Avoiuli) Bassa Vah(英语:Bassa alphabet) 博拉馬字母 布里亞特字母 Camunian(英语:Camunian alphabet) Carian(英语:Carian alphabet) Caucasian Albanian(英语:Caucasian Albanian alphabet) 科普特字母 西里尔字母 Dalecarlian runes(英语:Dalecarlian runes) Deseret(英语:Deseret alphabet) Duployan shorthand(英语:Duployan shorthand) 早期西里尔字母 Eclectic shorthand(英语:Eclectic shorthand) Elbasan(英语:Elbasan script) Elder Futhark(英语:Elder Futhark) 鄂温克字母 老傈僳文 Fula Ba(英语:Fula Ba) Fula Dita(英语:Fula Dita) 加貝爾斯貝格速記法 格鲁吉亚字母 Asomtavruli Nuskhuri Mkhedruli 格拉哥里字母 哥德字母 Gregg shorthand(英语:Gregg shorthand) 希腊字母 希臘—伊比利亞字母 Gurung Khe Phri(英语:Gurung Khe Phri) IPA Jenticha(英语:Jenticha script) Kaddare(英语:Kaddare script) 拉丁字母(拉丁语) Beneventan(英语:Beneventan script) 哥特体 卡洛林小草书体 德文尖角體 Gaelic(英语:Gaelic type) Insular(英语:Insular script) Kurrent(英语:Kurrent) Merovingian(英语:Merovingian script) 聚特林書寫體 Visigothic(英语:Visigothic script) Lemnian(英语:Lemnian alphabet) 呂基亞字母 呂底亞字母(英语:Lydian alphabet) 满文 曼达字母(英语:Mandaic alphabet) 盧恩字母 Medieval runes(英语:Medieval runes) Molodtsov(英语:Molodtsov alphabet) 传统蒙古文 Mro(英语:Mro script) 西双版纳傣文 西非書面字母 Numidian(英语:Numidian alphabet) 歐甘字母 托忒字母 Ol Chiki(英语:Ol Chiki script) 古匈牙利字母 古意大利字母 Camunic(英语:Camunic alphabet) Etruscan Faliscan(英语:Faliscan alphabet) Lepontic Magrè(英语:Magrè alphabet) Marsiliana(英语:Marsiliana alphabet) Messapic(英语:Messapic alphabet) North Picene(英语:North Picene alphabet) Nucerian(英语:Nucerian alphabet) Oscan Sanzeno(英语:Sanzeno alphabet) South Picene(英语:South Picene alphabet) Umbrian(英语:Umbrian alphabet) 古彼爾姆文 突厥字母 回鹘字母 奧斯曼亞字母 Palmyrene(英语:Palmyrene alphabet) Pau Cin Hau(英语:Pau Cin Hau alphabet) Pisidian(英语:Pisidian alphabet) 盧恩字母 Salifou Hausa(英语:Salifou Hausa alphabet) Satavahana(英语:Satavahana script) Sidetic(英语:Sidetic script) 蕭伯納字母 Somali(英语:Somali ancient script) Staveless runes(英语:Staveless runes) Tafi(英语:Tafi alphabet) 提非納文字 Todhri(英语:Todhri alphabet) Tolong Siki(英语:Tolong Siki) Visible Speech(英语:Visible Speech) Vithkuqi(英语:Vithkuqi alphabet) 沃洛夫語 Younger Futhark(英语:Younger Futhark) Zaghawa(英语:Zaghawa alphabet) 非線性文字系統 它拿字母 諺文 小儿经 老維文 盲文 希伯来盲文(英语:Hebrew Braille) 韩国盲文(英语:Korean braille) 國際信號旗 摩尔斯电码 New York Point(英语:New York Point) Semaphore line(英语:Semaphore line) 旗語 Moon type(英语:Moon type) 形意符号/象形文字 Adinkra(英语:Adinkra symbols) 阿茲特克文字 布利斯符號 东巴文 爾蘇沙巴文 繪文字 IConji(英语:IConji) Isotype Kaidā(英语:Kaidā glyphs) Míkmaq(英语:Mi'kmaq hieroglyphic writing) Mixtec(英语:Mixtec writing) New Epoch Notation Painting(英语:New Epoch Notation Painting) 恩西比底文字 Ojibwe Hieroglyphs(英语:Ojibwe_writing_systems#Ojibwe_"hieroglyphs") Siglas poveiras(英语:Siglas poveiras) SignWriting(英语:SignWriting) Testerian(英语:Testerian) 耶基斯語 Zapotec(英语:Zapotec script) 语素文字汉字 正體中文 简化字 朝鮮漢字 口訣 吏讀 鄉札 日本汉字 琉球漢字 喃字 岱喃字 僰文 方块壮字 古布依文 方块侗字 受漢字影響的 女真文 契丹大字 西夏文 楔形的 Akkadian Assyrian Eblaite(英语:Eblaite cuneiform) Elamite(英语:Elamite cuneiform) Hattic(英语:Hattic cuneiform) 赫梯楔形文字 Hurrian(英语:Hurrian cuneiform) 卢维语 蘇美文字 Urartic(英语:Urartic cuneiform) 其他標示音節文字 Anatolian(英语:Anatolian hieroglyphs) Cretan(英语:Cretan hieroglyphs) 楔形文字 印度河文字 Isthmian(英语:Isthmian script) Kaidā(英语:Kaidā glyphs) 古瑪雅文字 原始埃蘭文字 水书 Urartic(英语:Urartic hieroglyphs) 彝文 標示輔音 古埃及文字 世俗體 僧侶體 圣书体 數字 印度-阿拉伯数字系统 辅音音素文字 Attic(希臘)(英语:Attic numerals) 罗马数字 半音節文字完全型式 Celtiberian(英语:Celtiberian script) 伊比利亞文字 Southeastern Iberian(英语:Southeastern Iberian script) Khom(英语:Khom script) 加贅型式 Espanca(英语:Espanca script) Pahawh Hmong(英语:Pahawh Hmong) 契丹小字 Southwest Paleohispanic(英语:Southwest Paleohispanic script) 注音符號 音節文字無規律符號型式 Afaka(英语:Afaka syllabary) 巴穆姆文字 Bété(英语:Bété syllabary) Blackfoot(英语:Blackfoot syllabary) Byblos(英语:Byblos syllabary) 切罗基音节文字 塞浦路斯音節文字 Cypro-Minoan(英语:Cypro-Minoan syllabary) Déné(英语:Carrier syllabics) Eskayan(英语:Eskayan syllabary) 哥巴文 Kikakui(英语:Mende script) Kpelle(英语:Kpelle syllabary) 线形文字B Linear Elamite(英语:Linear Elamite) 傈僳竹书 Loma(英语:Loma syllabary) 萬葉假名 女书 古波斯楔形文字 Tani Lipi(英语:Tani Lipi) 瓦伊音节文字 Woleai(英语:Woleai script) 涼山彝文 Yugtun(英语:Yugtun script) 元音定向型式 加拿大原住民音節文字 濁音附標型式 日語書寫系統 平假名 片假名 變體假名 分类:亞洲文字元音附標文字婆羅米系文字中国文字已消亡的書寫系統從右到左書寫的文字隐藏分类:有 ISO 15924 四字母編碼的文字使用了三种注音方式的页面
佉(qū)盧文(梵語:खरोष्ठी,Kharoṣṭhī;古印度俗語:kharoṭṭhī)[1],又名犍陀羅文,是一种古代文字,通用于印度西北部、巴基斯坦、阿富汗一带,最早發現的佉盧文可追溯至公元前251年,至公元3世纪时就已逐渐消失,但在丝绸之路各地仍被使用,可能一直到7世纪才彻底被遗弃。
佉盧是略譯,相傳此文字為印度傳說中的驢唇仙人佉盧瑟吒(佉路瑟吒、佉盧虱底、佉盧吒、佉樓、佉留)所創製,所以又名驢唇体文书[2][3]。吉藏給出另一個傳說,相傳遠古時有位梵王說七十二字教導給世人,名為佉樓書[4]。玄應在《一切經音義》中則解釋為(印度)北方邊處人所用文字[5]。
佉盧瑟吒這名稱是由खर(梵語、巴利語:khara,粗糙的、強烈的、嚴苛的;或者:驢子、鴝鵒、鷺、魚鷹)[6][7][8]以及ओष्ठ(梵語:oṣṭha;巴利語:ओट्ठ,oṭṭha,唇)[9][10]所組成。根據Malalasekera所編輯的《Dictionary of Pāli Proper Names》,khara這字可用來形容皮膚的粗糙[6]。
佉盧文可能是在波斯人统治时从亞蘭字母演变出来的,但是没有发现这种演变的确实证据。佉盧文字大约和印度的婆罗米文的出现时间相近,但婆罗米文字在印度和东南亚的许多文字中派生,而佉盧文没有什麽後继文字,最後被婆罗米系文字取代。然而,佉盧文使用时正是佛教发展时期,有许多佛经是用佉盧文记载的,并通过丝绸之路向中亚和中国西部流传。大英图书馆在1994年獲赠公元1世纪用佉盧文字书写的最早佛教樺樹皮經,是在阿富汗发现的。
佉盧文字是一种元音附標文字,由252个不同的符号表示各种辅音和元音的组合,从右向左横向书写,一般用草体,也有在金属钱币上和石头上的铭文。如同婆羅米文一樣,但與其他元音附標文字不同的是,佉盧文的元音附標很多時都不單單是一個附標,一來因為它的位置並不固定,更多時會跟原來的字母組合成一個合體字。
數字符號。
佉盧文采用類似羅馬數字的系統。
在Unicode標準6.0中為佉盧文分配了範圍U+U+10A00–U+U+10A58。
現在支援這些字元的字體有Noto Sans Kharoshthi[11]和Windows 10內建的Segoe UI Historic [12]。