Ишемия

Ишемия (юн. исчо — тўхтатаман, аэмиа — қон), маҳаллий камқонлик, маҳаллий анемия — орга-низмнинг бирор қисми, аъзо ёки тўқиманинг қонга ёлчимаслиги. И.нинг ангиоспастик (томирлар спазмидан келиб чиқадиган), обтурацион (артерияга тромб ёки эмбол тиқилишидан пайдо бўладиган) ва компрессион (томирнинг қисилиб ёки босилиб қолишига алоқадор) турлари бор. И.да микродиркулясия жараёни бузилади. Майда томирлар пучайиб қолади, артериянинг торайган жойидан пастки қисмида қон босими пасаяди ва томир девори тузук озиқлана олмайди, тўқима ҳажми кичраяди, температураси пасаяди. Тўқимага кислород етишмай, моддалар алмашинуви ва функсия бузилади, оғриқ сезгилари пайдо бўлади. И. тўсатдан рўй бериб, узоқ давом этадиган бўлса, тўқима некрози ёки инфаркт кузатилиши мумкин.^[1]

Ишемия орган жойининг оқариши, унинг ҳароратининг пасайиши, сезувчанликнинг бузилиши (уйқусизлик ҳисси, қичишисж, "г'оз териси" ни эмаклаш ҳисси), оғриқ синдроми, қон оқимининг тезлиги ва орган ҳажмининг пасайиши, тўсиқ остида жойлашган артерия соҳасидаги қон босимининг пасайиши; орган ёки тўқималарнинг ишемик ҳудудида кислород кучланишининг пасайиши, тўқима суюқлиги шаклланишининг пасайиши ва тўқима тургорининг пасайиши, орган ёки тўқималарнинг функциясининг бузилиши, дистрофик ўзгаришлар.

. Ишемия юзага келиши механизмлари ва сабабларига кўра  асосий турлари

  Ишемиянинг асосий турлари-сиқилиш, обстуратив ва ангиоспастик.

   Сиқиш ишемияси-артерияларнинг ташқи томондан лигатуре, чандиқ, ўсимта, бегона жисм ва бошқалар билан сиқилиши натижасида юзага келади.

   Обструктив ишемия-артерияларнинг атеросклеротик бляшка, тромб ёки эмболия билан тўлиқ ёпиб қўйиш ёки қисман торайиш натижасидир

   Ангиоспастик ишемия артерияларнинг спазми туфайли юзага келади,

Спазмга:ҳиссий таъсир (қўрқув, ҳаяжон, ғазаб), жисмоний омиллар (совуқ, травма, механик тирнаш хусусияти), кимёвий воситалар, биологик стимуллар (бактериал токсинлар) ва бошқалар.

сабаб бўлади. Спазм асаб рефлекс механизмларига ёки қон томир силлиқ мушакларига стимуляторларнинг бевосита таъсирига (вазопрессин, ангиотенсин ИИ, эндотелиннинг таъсири) асосланган бўлиши мумкин.

Манбалар[edit | edit source]

Ушбу мақола чаладир. Сиз уни бойитиб, Википедияга ёрдам беришингиз мумкин. к м т Бу андозани аниқроғига алмаштириш керак.