1582
rok kalendarzowy w XVI wieku, zwykły (nieprzestępny)
Rządzący państwami w 1582
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 11 stycznia – założono seminarium duchowne w Wilnie, w 1945 przeniesione do Białegostoku.
- 15 stycznia – rozejm w Jamie Zapolskim między Stefanem Batorym a Iwanem Groźnym na 10 lat. Iwan IV Groźny musiał oddać Polsce Inflanty.
- 6 lutego – zakończenie oblężenia Pskowa, które doprowadziło do rozejmu w Jamie Zapolskim.
- 16 kwietnia – pożar strawił doszczętnie zabudowę Głogówka.
- 4 października-25 listopada – w Warszawie obradował sejm zwyczajny[1].
- 4 października – czwartek, ostatni dzień obowiązywania w Rzeczypospolitej kalendarza juliańskiego. Następny dzień, piątek, zgodnie z rachubą gregoriańską nosił datę 15 października.
- 4 grudnia – w zdobytych Inflantach erygowane zostało biskupstwo wendeńskie.
Wydarzenia na świecie
edytuj- 24 lutego – papież Grzegorz XIII wydał bullę Inter gravissimas wprowadzającą kalendarz gregoriański.
- 16 kwietnia – Hiszpanie założyli miasto Salta w Argentynie.
- 21 czerwca – w japońskim Kioto miał miejsce incydent w świątyni Honnō-ji. Nobunaga Oda dokonał seppuku.
- 4 października – ostatni dzień obowiązywania we Francji, Włoszech i Hiszpanii kalendarza juliańskiego, wprowadzono tam kalendarz gregoriański.
- od 5 października do 14 października – te dni nie istniały w 1582 roku (po reformie kalendarza wprowadzającej kalendarz gregoriański bezpośrednio po czwartku 4 października 1582 nastąpił piątek 15 października 1582).
- 15 października – pierwszy dzień obowiązywania kalendarza gregoriańskiego.
- 23 października – kozacki oddział pod dowództwem Jermaka Timofiejewicza, wysłany przez Iwana Groźnego za Ural, pokonał w bitwie na Przylądku Czuwaskim siły Chanatu Syberyjskiego – co otwarło Carstwu Moskiewskiemu drogę do podboju Syberii.
- 27 listopada – William Shakespeare ożenił się z Anne Hathaway.
- 28 listopada – wpłacono kaucję w wysokości 40 funtów, mającą zagwarantować małżeństwo Williama Szekspira z ciężarną Anną Hathaway.
- W roku tym, w związku z wprowadzeniem kalendarza gregoriańskiego, usunięto 10 dni (5 – 14 X) tak, że po czwartku 4 października nastąpił od razu piątek 15 października.
- Dom Antonio przy pomocy floty francuskich hugenotów próbował zająć Wyspy Azorskie. Akcja ta nie powiodła się jednak na skutek przeciwdziałania silnej floty hiszpańskiej.
Urodzili się
edytuj- 11 stycznia – Mikołaj Henel, śląski regionalista, syndyk, biograf, kronikarz i historyk (zm. 1656)
- 26 stycznia – Giovanni Lanfranco, włoski malarz i rysownik okresu baroku (zm. 1647)
- 28 stycznia – John Barclay, szkocki poeta i satyryk (zm. 1621)
- 30 stycznia – Jerzy II darłowsko-bukowski, od 1606 książę na Darłowie (zm. 1617)
- 28 lutego – Godfrey Goodman, anglikański biskup Gloucester z ramienia Kościoła Anglii (zm. 1656)
- 1 maja – Marco da Gagliano, włoski kompozytor, kapelmistrz dworu Medicich (zm. 1643)
- 5 maja – Jan Fryderyk, książę Wirtembergii (zm. 1628)
- 25 sierpnia – Bartolomeo Manfredi, włoski malarz okresu baroku, uczeń Caravaggia (zm. 1622)
- 26 sierpnia – Humilis z Bisignano, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1637)
- 2 października – August Wittelsbach (Pfalz-Sulzbach), hrabia palatyn i książę Palatynatu-Sulzbach (zm. 1632)
- 17 października – Johann Gerhard, niemiecki teolog luterański (zm. 1637)
- 19 października – Dymitr Iwanowicz (1582-1591), syn cara Rosji Iwana IV Groźnego (zm. 1591)
- 21 października - Johannes Fleischer (młodszy), niemiecki lekarz i botanik urodzony we Wrocławiu, pierwszy nie-Anglik w angielskiej kolonii w Wirginii (zm. 1608)
- 22 października – Francesco Piccolomini, włoski jezuita, 8. Przełożony Generalny Towarzystwa Jezusowego (zm. 1651)
- data dzienna nieznana:
- Gregorio Allegri, włoski kompozytor i śpiewak (zm. 1652)
- John Bainbridge, angielski astronom (zm. 1643)
- Caspar de Crayer, flamandzki malarz i rysownik (zm. 1669)
- Adam Draski, teolog, pedagog, bibliofil, prof. i dziekan wydziału teologicznego UJ (zm. 1648)
- Jacob van Hulsdonck, flamandzki malarz martwych natur (zm. 1647)
- Konstanty Korniakt z Białobok, polski szlachcic, pochodzący z rodu greckich kupców z Krety (zm. 1624)
- Jakub Kyusei Gorōbyōe Tomonaga, japoński dominikanin, męczennik, święty katolicki (zm. 1633)
- Stefan Pongracz, duchowny katolicki, jezuita, męczennik, święty (zm. 1619)
- David Teniers I (starszy), flamandzki malarz (zm. 1649)
- Jakub Zadzik, biskup krakowski, kanclerz wielki koronny (zm. 1642)
Zmarli
edytuj- 6 lutego – Bonifacy z Raguzy, dalmacki biskup, Kustosz Ziemi Świętej (ur. 1504)
- 14 marca – Elżbieta Heska, księżniczka Heska, żona elektora Palatynatu Ludwika VI (ur. 1539)
- 2 kwietnia – Jan Paine, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty katolicki (ur. 1532)
- 3 kwietnia – Katsuyori Takeda (jap. 武田勝頼), japoński samuraj żyjący w okresie Sengoku (ur. 1546)
- 30 maja – Łukasz Kirby, duchowny katolicki, męczennik, święty katolicki (ur. 1549)
- 21 czerwca – Nobunaga Oda (jap. 織田信長), daimyō, japoński przywódca (ur. 1534)
- 27 lipca – Filippo di Piero Strozzi, włoski kondotier (ur. 1541)
- 16 sierpnia – Pietro Perna, włoski protestant, drukarz w Bazylei (ur. 1522)
- 28 września – Jan Sas (rum. Iancu Sasul), hospodar Mołdawii w latach 1579–1582 z rodu Muszatowiczów (ur. ?)
- 4 października – Teresa z Ávili, hiszpańska karmelitanka, Doktor Kościoła, święta, zmarła w ostatni dzień obowiązywania kalendarza juliańskiego (ur. 1515)
- 8 listopada – Stanisław Broniowski, trzeci syn Marcina, burgrabiego krakowskiego (ur. 1507)
- 21 listopada – Diego Feliks Habsburg, trzeci syn Filipa II, króla Hiszpanii i Anny Habsburg (ur. 1575)
- 15 grudnia – Giorgio Ghisi, włoski rysownik (ur. 1512–1520)
- grudzień – Elżbieta Ostrogska, córka księcia Ilii (Eliasza) Ostrogskiego i Beaty Kościeleckiej (ur. 1539)
- data dzienna nieznana:
- Urszula Kochanowska, córka Jana Kochanowskiego (zm. 1579 lub 1582; ur. 1575 lub 1576)
- Mikołaj Kochanowski, poeta, tłumacz, podstarości radomski (ur. ok. 1533)
- Hieronim Sieniawski, polski szlachcic, starosta halicki i kołomyjski (ur. ok. 1516)
- Wu Cheng’en (chiń. upr. 吳承恩), chiński powieściopisarz i poeta z czasów dynastii Ming (ur. ok. 1500)
Przypisy
edytuj- ↑ Posłowie ziemscy koronni 1493-1600, pod red. Ireny Kaniewskiej, Warszawa 2013, s. 269