Uuge
uuge (ũhũthĩri-inĩ wa o mũthenya) nĩ kiugo kana mũhari mũruru uthegetee mũigĩ-inĩ. na Gĩthweri ĩtagwo 'usemi'
Ngerekano ĩmwe ya uuge nĩ ta: Kwĩrũma kĩni ĩrĩa ĩhũthagĩrĩagwo kworota kũregana na ũndũ mũna
uuge wa ũgo (na kĩngeretha: 'statement') nĩ irekia rĩrĩa rĩnyitaga itemi ũrungũria-inĩ wa kĩũgita.
uthuthuria wa Mbũgĩ nĩ ũthathũraga ũrĩa njugĩrĩrio wa mauuge maya ũhutagia mũingĩ mihango-inĩ yao ĩrĩa minini ya ikeno ona ginya ĩrĩa mĩnene ya Ũteti
Bũrũri wa kenya
bũrũri wa kenya nĩ ũkoretwo na njũgĩrĩrio nyingĩ. imwe nĩ ta:
- Thiĩ ũkĩũmaga
- Wanjikũ/Wagio
- Kaba Kabogo
- Pambana na hali yako
- Bora uhai
- Wamlambez
- no raila no peace
- Nobody can stop reggea
Abĩrika
Harĩ njugĩrĩro cianacaca gĩtarũ-inĩ kĩa Abĩrika nĩ tũrĩ: Bũrũri wa Misiri:
"thawra, thawra hatta al-nasr" (Ituĩka, Ituĩka nginya ũhotani)
Bũrũri wa United States
njugĩrĩrio iria icacĩte bũrũri-inĩ wa United States nĩ: