از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
شام یا شامات اصطلاحی تاریخی جغرافیایی است که به منطقهای کمابیش گسترده گفته میشود در جنوب غرب آسیا که از شمال به رشتهکوههای توروس، از جنوب به صحرای عرب، از خاور به میانرودان و از باختر به دریای مدیترانه محدود است. در هزارهٔ دوم پیش از میلاد به این مکان بهویژه نواحی جنوبی آن، کنعان میگفتند.
این منطقه دربرگیرنده سرزمینهایی است که امروزه کشورهای سوریه، اردن، لبنان، اسرائیل، فلسطین، قبرس، بخشهایی از جنوب ترکیه و شرق مصر در آن جای دارند. گاهی بخشهایی از غرب عراق را نیز جزو سرزمین شام بهشمار میآورند.
از شهرهای مهم سرزمین شام میتوان به دمشق، انطاکیه، حلب اشاره کرد.
این سرزمین در زمان ابوبکر ضمیمهٔ قلمرو اسلام گشت و پس از خلفای راشدین تا روزگار عباسیان جزئی از قلمرو اسلامی بوده، در زمان خلافت امویان (۷۵۰–۶۶۱ میلادی) شهر دمشقِ آن مرکز خلافت اسلامی نیز بود.[۵]
سالشمار در دوران سلوکیان و اشکانیان
[ویرایش]
- در سالهای ۶۷ تا ۶۳ پیش از میلاد، پومپه سردار رومی، سوریه و ارمنستان را فتح کرده و آخرین پادشاه سلوکیان را از سلطنت عزل مینماید. جمهوری روم همسایهٔ پادشاهی اشکانی میشود.[۶]
- در سال ۵۱ پیش از میلاد ارتش اشکانیان به سوریه حمله میکند.[۶]
- در سال ۲۰ پیش از میلاد، درفش رومیان بازگردانده میشود.∗ آناتولی و سوریه توسط دولت اشکانی به روم پس داده میشود.[۶]
سرزمین شام از سپیدهدم تاریخ گهوارهٔ تمدن بودهاست. تمدنهایی چون تمدن آرامیان، سریانیان، کنعانیان، فنیقیان، هوریان، اموریان و بسیاری دیگر در این سرزمین پدید آمدهاند و کتاب تاریخ را ستبرتر کردهاند.
محمّد، پیامبر اسلام، برای منطقهٔ شام اهمیت قائل بود چنانکه یک بار سپاهی سههزارنفری به فرماندهی جعفر بن ابیطالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه بهسوی موته در جنوب شام فرستاد (غزوهٔ مؤته). مسلمانان راه به جایی نبرده و تنها توانستند پس از کشتهشدن فرماندهان خود به مدینه بازگردند. اقدام بعدی محمّد نسبتبه این منطقه، عملیات تبوک بود که بهجز بستن چند قرارداد با برخی قبایل عربی، درگیری خاصی با رومیان دربرنداشت. محمّد در آخرین روزهای حیات خویش سپاه دیگری به فرماندهی اسامة بن زید سامان داد که تنها پس از مرگ او عازم شام شد و بدون نتیجهٔ خاصی بازگشت. همهٔ این رخدادها نشانگر اهمیت شام در نگاه محمّد است که طبیعی هم بود، چرا که منطقهٔ شامات به مدینه (مرکز حکومت محمّد و سپس راشدین) نزدیکتر بوده، مسلمانان با آن آشنایی داشتند. بعدها معلوم شد که شام برای خلفا هم اهمیتی بیش از عراق دارد.[۷]
در روزگار امویان دمشق مرکز حکومت امویان بود.
- ^ رومیان از دست دادن درفش خود را ننگی شوم و شکستی سنگین میدانستند.
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای
Levant دارد.
شخصیّتها و اَعلامِ قرآنی |
---|
شخصیتها |
---|
شکلهای حیات فراانسانی | |
---|
پیامبران و |
|
---|
افراد نیک |
|
---|
دیگر افراد (پیش از اسلام) |
|
---|
افراد نام بُرده شده (پساز اسلام) |
|
---|
منسوبان پیامبران | منسوبان نیکِ تصریحشده |
|
---|
منسوبانِنیکِ تصریحنشده |
|
---|
دیگر منسوبان |
|
---|
|
---|
|
گروهها و قبیلهها |
---|
اقوام و قبایل |
|
---|
گروهها | نام بُرده شده |
|
---|
اشاره شده |
|
---|
گروههای |
|
---|
|
---|
|
مکانها، موجودیتها و رویدادها |
---|
مکانها | نام بُرده شده |
|
---|
اشاره شده |
|
---|
مکانهای دینی |
|
---|
|
---|
موجوداتِ |
|
---|
رویدادها | |
---|
|
یادداشت: ترتیب نامها بر اساس حروف الفباست. آنچه در پرانتز جلوی هر نام آمده است، اکثراً نامها یا صفات دیگری است که در قرآن برای آن نام ذکر شده است؛ یا نسبت آن شخص. |
|
---|
تاریخ | |
---|
جغرافیا | |
---|
سیاست | |
---|
اقتصاد | |
---|
جامعه | |
---|
|