Natria selenido: Malsamoj inter versioj

Natria selenido
3D Kemia strukturo de la Natria selenido
Kristala strukturo de natria selenido
Alternativa(j) nomo(j)
Ŝablono:ELNatria salo de selenida acido
Kemia formulo	Ŝablono:ELNa2Se
CAS-numero-kodo	Ŝablono:EL1313-85-5
ChemSpider kodo	Ŝablono:EL66601
PubChem-kodo	Ŝablono:EL73973
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Ŝablono:ELBlanka aŭ ruĝa pulvoro kun malagrabla odoro
Mola maso	Ŝablono:EL124.95 g•mol−1 g mol−1
Smiles	Ŝablono:EL[Na+].[Na+].[Se-2]
Denseco	Ŝablono:EL2,625 g/cm3
Fandopunkto	Ŝablono:EL875 °C (1,607 °F; 1,148 K)
Solvebleco	Ŝablono:ELAkvo:Reakcias kun akvo
Merck Index	Ŝablono:EL14, 8672 Ŝablono:EL15,8801
Sekurecaj Indikoj
Risko	Ŝablono:ELR23/25 R33 R50/53
Sekureco	Ŝablono:ELS20/21 S28 S45 S60 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa N Damaĝaj substancoj

Natria selenido, selenido de natrio aŭ Na₂Se estas neorganika kombinaĵo de natrio kaj seleno, trovata sub la formo de blanka aŭ ruĝeca pulvoro kaj malagrabla odoro, kiu reakcias kun akvo donante natrian hidrogenan selenidon kaj natrian hidroksidon. Ĝi estas toksa substanco kiu povas kaŭzi damaĝojn al sano dum longedaŭra aŭ ripetata ekspozicio. Ĝi same estas tre danĝera al akvavivo kaj vivmedio, kies efektoj estas malfacile solveblaj.

Sintezoj

• Reakcio de natrio kaj seleno en likva amoniako:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na+Se\ {\xrightarrow {-40^{o}C}}\ Na_{2}Se}}}$

• Sintezo pere de reakcio inter koncentrita solvaĵo de natria hidroksido kaj gasa selenida acido:

${\displaystyle {\mathsf {2\;NaOH+H_{2}Se\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}Se+2\;H_{2}O}}}$

• Interago de gasa selenida acido kaj natrio:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na+H_{2}Se\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se+H_{2}}}}$

• Malkomponado de natria selenito sub alta temperaturo:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{3}\ {\xrightarrow {710^{o}C}}\ 2\;Na_{2}Se+3\;O_{2}}}}$

• Reduktiĝo de natria selenito kun hidrogeno:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+3\;H_{2}\ {\xrightarrow {550-650^{o}C}}\ Na_{2}Se+3\;H_{2}O}}}$

Reakcioj

• Ĝi malkomponiĝas per varmakvo por estigi miksaĵon da produktoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Se+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se_{n},Se,NaOH,H_{2}}}}$

• Natria selenido reakcias kun acidoj:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Se+2\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaCl+H_{2}Se\uparrow }}}$

• Ĝi estas atakata de koncentrita nitrata acido:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Se+8\;HNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}SeO_{4}+8\;NO_{2}\uparrow +4\;H_{2}O}}}$

• Natria selenido dissolvas selenon estigante poliselenidojn:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Se+(n-1)Se\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se_{n}}}}$

• Per koncentrita solvaĵo de selenida acido kaj natria selenido, ĝi formas natrian hidrogenan selenidon:

${\displaystyle {\mathsf {Na_{2}Se+H_{2}Se\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaHSe}}}$

• En humida medio, ĝi facile oksidiĝas per la atmosfera oksigeno:

${\displaystyle {\mathsf {2\;Na_{2}Se+O_{2}+2\;H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaOH+2\;Se}}}$

Tokseco

Kaj natria selenato kaj natria selenido klasiĝas kiel danĝeraj kaj toksaj al vivmedio. Ili povas estis kancerogenaj kaj genotoksaj, kaj povas kontribui por reproduktivaj kaj disvolviĝaj malordoj en bestoj kaj homoj.^[1] Malgraŭ tio, ili estas la ĉefaj formoj de la mineralo nuntempe trovataj en komerco.

Selenaj derivaĵoj apartenas al tiu grupo da dietaj suplementoj malpermesitaj de "Usona Agentejo por Protektado de la Vivmedio" (EPA) en kvantoj superaj ol 50 ppm. Ĉar seleno trovatas en vegetalaj plantoj, ĝi konatas pro ties antioksidigaj aktivecoj. Esploroj plenumitaj konfirmas ke ĝi povas esti bonfara en pluraj kazoj tiel kiel kancero, kormalordoj, kogna malkresko, kataraktoj kaj okula makuldegeneriĝo, lipherpetoj kaj zosteroj, kaj ostoartritoj.^[2]

Literaturo

• Sigma Aldrich
• Santa Cruz Biotechnology
• Chemical Book
• Universitato de Liverpool
• Selenium in Food and Health, Conor Reilly
• Nutrition and Cancer, Raymond Shamberger
• Issues in Biological and Life Sciences Research: 2013 Edition
• Organoselenium Chemistry : A Practical Approach: A Practical Approach, Thomas G. Back

v • d • r Neorganikaj saloj de natrio  • Natria aluminiato • Natria heksafluoro-aluminiato • Natria kloroaluminiato • Natria antimonato • Natria tioantimonato • Natria heksafluoro-antimonato • Dunatria hidrogena arsenato • Dunatria metila arsenato • Natria arsenato • Natria heksafluoro-arsenato • Natria duhidrogena arsenato • Natria arsenito • Natria azido • Natria bismutato • Natria kvarborato • Dunatria oktaborato • Natria oktaborato • Natria kvarfluoroborato • Natria metaborato • Natria perborato • Natria bromato • Natria bromido • Natria hipobromito • Natria cianato • Natria tiocianato • Natria tiocianido • Natria cianido • Natria ferocianido • Natria dukloro-izo-cianurato • Natria heksacianoferato • Natria bifluorido • Natria fluorido • Dunatria fosfato • Fosfato de natrio dubaza • Natria unuhidrogena fosfato • Dunatria pirofosfato • Natria aluminia fosfato • Natria bifosfato • Natria duhidrogena fosfato • Natria dutiofosfato • Natria fosfato • Natria heksafluoro-fosfato • Natria heksakloro-fosfato • Natria heksametafosfato • Natria hipofosfato • Natria metafosfato • Kvarnatria pirofosfato • Natria unufluorofosfato • Natria dufluorofosfato • Natria tiofosfato • Natria fosfido  • Dunatria hidrogena fosfito • Natria bifosfito • Natria hipofosfito • Natria pirofosfito • Natria duhidrogena fosfito • Natria germaniumato • Natria aluminia hidrido • Natria borohidrido • Natria cianoborohidrido • Natria hidrido • Natria hidroksido • Natria jodato • Natria perjodato • Natria jodido • Natria hipojodito • Natria jodito • Natria bikarbonato • Natria karbonato • Natria perkarbonato • Natria tiokarbonato • Natria klorato • Natria perklorato • Natria klorido • Natria hipoklorito • Natria klorito • Natria dukromiato • Natria kromiato • Natria manganato • Natria permanganato • Natria molibdenato • Natria molibdato • Natria nitrato • Natria peroksonitrato • Natria nitrido • Natria hiponitrito • Natria kobaltonitrito • Natria nitrito • Natria peroksonitrito • Natria poloniido  • Natria oksido • Natria peroksido • Natria heksafluoro-platenato • Natria heksakloro-platenato • Natria polisulfido • Natria per-reniato • Natria selenato • Natria selenido • Natria selenito • Natria seskvikarbonato • Natria siliciido • Natria aluminia silikato • Natria fluoro-silikato • Natria fluoro-silikato  • Natria heksafluoro-silikato  • Natria orto-silikato  • Natria meta-silikato  • Natria piro-silikato  • natria silikato • Natria stanato • Natria aluminia sulfato • Natria bisulfato • Natria dutionato  • Natria kvartionato  • Natria bisulfato  • Natria tritionato • Natria hiposulfato • Tiosulfato de natrio kaj oro • Natria persulfato • Natria pirosulfato • Natria sulfato • Natria tiosulfato • Natria bisulfido • Natria sulfido • Natria unusulfido • Natria bisulfito • Natria metabisulfito • Natria pirosulfito • Natria sulfito • Natria hiposulfito • Natria superoksido • Natria per-tekneciato • Natria telurido • Natria telurato  • Natria telurito • Natria volframato • Natria dutionito • Natria meta-titanato • Natria orto-titanato • Natria duuraniato • Natria uraniato • Natria deka-vanadato • Natria meta-vanadato • Natria orto-vanadato • Natria piro-vanadato • Natria volframato • Sodamido  • Natriamido

v • d • r Organikaj saloj de natrio  • Natria acetato  • Natria dehidroacetato  • Natria jodacetato  • Natria kloroacetato  • Natria dukloroacetato  • Natria trikloroacetato  • Dunatria fenil-acetato  • Ununatria fenil-acetato  • Natria akrilato  • Natria meta-akrilato  • Natria metil-akrilato • Natria apokoleato • Natria apolato • Natria benzoato  • Natria duacetato  • Natria laŭroamfoacetato  • Natria adipato  • Natria antrakinono-sulfonato  • Natria apolato  • Natria askorbato  • Natria benzoato  • Natria buterato  • Natria fenil-butirato • Natria ciklamato  • Dunatria citrato  • Natria citrato unubaza  • Trinatria citrato  • Natria eritorbato  • Natria etoksido  • Natria ftalato  • Natria izoftalato • Natria fenil-butirato  • Natria fenolato  • Natria fumarato  • Natria fenoksido  • Trinatria fera (III) oksalato  • Natria fera (III) oksalato • Natria fluoroacetato  • Natria trifluoroacetato • Natria formiato • Natria glikolato  • Natria tioglikolato  • Natria glukonato  • Natria glutamato • Dunatria glutamato  • Natria Glutamato dubaza  • Dunatria guanilato  • Natria inozinato  • Natria kakodilato  • Natria karbamato  • Natria duetila-dutiokarbamato  • Natria kaprato  • Natria kaprilato • Natria kapro-laktamato  • Natria kaproato  • Natria karbolato  • Natria kolikato • Natria fenato  • Natria deoksokoleato • Natria kokosato  • Natria laktato • Natria laŭrato  • Natria kvarfenil-borato  • Natria kromoglikato • Natria laktamato  • Natria lignosulfonato  • Natria maleato  • Natria malikato  • Dunatria malikato • Dunatria malonato  • Natria malonato • Natria metilparabeno  • Natria metoksido  • Natria miristato  • Natria oleato • Natria miristilo-etera sulfato  • Natria naftalenido  • Natria okzalato • Natria orto-fenila fenolo  • Natria tiopentalo  • Pentotalo  • Dunatria fenil-fosfato  • Natria pantotenato  • Natria palmitato  • Natria pikrato  • Natria pikramato  • Natria piruvato  • Natria propionato  • Natria propanoato  • Natria fenil-propanoato • Natria fenil-propionato • Natria ricinoleato  • Natria bis(trimetil-silicil)amido  • Natria salikato  • Natria sarkozinato  • Natria laŭrila sarkozinato  • Natria laŭroila sarkozinato  • Natria sorbato  • Natria stearato  • Natria stearoila laktilato  • Natria dodekila sulfato  • Natria laŭrila sulfato • Natria laŭretera sulfato  • Natria benzeno-sulfonato  • Natria dodekila-benzeno-sulfonato  • Kalia natria tartrato  • Natria bitartrato  • Dunatria tartrato  • Ununatria tartrato • Natria taŭrokoleato  • CF3SO2Na

Referencoj

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).