Natria selenido: Malsamoj inter versioj

Natria selenido, selenido de natrio aŭ Na₂Se estas neorganika kombinaĵo de natrio kaj seleno, trovata sub la formo de blanka aŭ ruĝeca pulvoro kaj malagrabla odoro, kiu reakcias kun akvo donante natrian hidrogenan selenidon kaj natrian hidroksidon. Ĝi estas toksa substanco kiu povas kaŭzi damaĝojn al sano dum longedaŭra aŭ ripetata ekspozicio. Ĝi same estas tre danĝera al akvavivo kaj vivmedio, kies efektoj estas malfacile solveblaj.

Sintezoj

Ŝablono:ELReakcio de natrio kaj seleno en likva amoniako:

{\mathsf {2\;Na+Se\ {\xrightarrow {-40^{o}C}}\ Na_{2}Se}}

Ŝablono:ELSintezo pere de reakcio inter koncentrita solvaĵo de natria hidroksido kaj gasa selenida acido:

{\mathsf {2\;NaOH+H_{2}Se\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}Se+2\;H_{2}O}}

Ŝablono:ELInterago de gasa selenida acido kaj natrio:

{\mathsf {2\;Na+H_{2}Se\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se+H_{2}}}

Ŝablono:ELMalkomponado de natria selenito sub alta temperaturo:

{\mathsf {2\;Na_{2}SeO_{3}\ {\xrightarrow {710^{o}C}}\ 2\;Na_{2}Se+3\;O_{2}}}

Ŝablono:ELReduktiĝo de natria selenito kun hidrogeno:

{\mathsf {Na_{2}SeO_{3}+3\;H_{2}\ {\xrightarrow {550-650^{o}C}}\ Na_{2}Se+3\;H_{2}O}}

Reakcioj

Ŝablono:ELĜi malkomponiĝas per varmakvo por estigi miksaĵon da produktoj:

{\mathsf {Na_{2}Se+3\;H_{2}O\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se_{n},Se,NaOH,H_{2}}}

Ŝablono:ELNatria selenido reakcias kun acidoj:

{\mathsf {Na_{2}Se+2\;HCl\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaCl+H_{2}Se\uparrow }}

Ŝablono:ELĜi estas atakata de koncentrita nitrata acido:

{\mathsf {Na_{2}Se+8\;HNO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ Na_{2}SeO_{4}+8\;NO_{2}\uparrow +4\;H_{2}O}}

Ŝablono:ELNatria selenido dissolvas selenon estigante poliselenidojn:

{\mathsf {Na_{2}Se+(n-1)Se\ {\xrightarrow {100^{o}C}}\ Na_{2}Se_{n}}}

Ŝablono:ELPer koncentrita solvaĵo de selenida acido kaj natria selenido, ĝi formas natrian hidrogenan selenidon:

{\mathsf {Na_{2}Se+H_{2}Se\ {\xrightarrow {}}\ 2\;NaHSe}}

Ŝablono:ELEn humida medio, ĝi facile oksidiĝas per la atmosfera oksigeno:

{\mathsf {2\;Na_{2}Se+O_{2}+2\;H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ 4\;NaOH+2\;Se}}

Tokseco

Kaj natria selenato kaj natria selenido klasiĝas kiel danĝeraj kaj toksaj al vivmedio. Ili povas estis kancerogenaj kaj geno toksaj, kaj povas kontribui por reproduktivaj kaj disvolviĝaj malordoj en bestoj kaj homoj.^[1] Malgraŭ tio, ili estas la ĉefaj formoj de la mineralo nuntempe trovataj en komerco.

Selenaj derivaĵoj apartenas al tiu grupo da dietaj suplementoj malpermesitaj de "Usona Agentejo por Protektado de la Vivmedio" (EPA) en kvantoj superaj ol 50 ppm. Ĉar seleno trovatas en vegetalaj plantoj, ĝi konatas pro ties antioksidigaj aktivecoj. Esploroj plenumitaj konfirmas ke ĝi povas esti bonfara en pluraj kazoj tiel kiel kancero, kormalordoj, kogna malkresko, kataraktoj kaj okula makuldegeneriĝo, lipherpetoj kaj zosteroj, kaj ostoartritoj.^[2]

Literaturo

Ŝablono:EL Sigma Aldrich Ŝablono:EL Santa Cruz Biotechnology Ŝablono:EL Chemical Book Ŝablono:EL Universitato de Liverpool Ŝablono:EL Selenium in Food and Health, Conor Reilly Ŝablono:EL Nutrition and Cancer, Raymond Shamberger Ŝablono:EL Issues in Biological and Life Sciences Research: 2013 Edition Ŝablono:EL Organoselenium Chemistry : A Practical Approach: A Practical Approach, Thomas G. Back

Referencoj

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

[1] Natural Society

[2] Mercola.com

[1]

[2]

@@ Linio 27: / Linio 27: @@
 |[[Aspekto]]||{{EL}}{{EL}}Blanka aŭ ruĝa pulvoro<br>kun malagrabla odoro
 |-
-|[[Mola maso]]||{{EL}}{{EL}}124.95 g•mol−1 g mol<sup>-1</sup>
+|[[Mola maso]]||{{EL}}{{EL}}124.95 g•mol−1 g mol<sup>−1</sup>
 |-
 |[[Simplified molecular-input line-entry system|Smiles]]||{{EL}}{{EL}}[Na+].[Na+].[Se-2]