Dubai: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
dechrau dadegino |
Hanes a ballu |
||
| Llinell 5: | Llinell 5: | ||
Dengys dogfennau ysgrifenedig fodolaeth y ddinas o leiaf 150 o flynyddoedd cyn i'r Emiradau Arabaidd Unedig gael eu ffurfio. Mae Dubai yn rhannu cyfundrefnau cyfreithiol, gwleidyddol, milwrol ac economaidd gyda'r Emiradau eraill o fewn fframwaith ffederal, er bod gan bob emiraeth reolaeth dros rhai swyddogaethau fel gweinyddu'r gyfraith a chynnal a chadw cyfleusterau lleol. Mae gan Dubai y boblogaeth fwyaf a hi yw ail emiraeth fwyaf o ran arwynebedd ar ôl [[Abu Dhabi]]. Dubai ac Abu Dhabi yw'r unig ddwy ermiraeth sydd a'r pŵer i veto ar faterion o bwysigrwydd cenedlaethol o dan ddeddfwriaeth y wlad. Mae brenhinlin Al Maktoum wedi rheoli Dubai ers 1833. Mae rheolwr presennol Dubai, Mohammed bin Rashid Al Maktoum hefyd yn Brif Weinidog ac Is-arlywydd yr Emiradau Arabaidd Unedig. |
Dengys dogfennau ysgrifenedig fodolaeth y ddinas o leiaf 150 o flynyddoedd cyn i'r Emiradau Arabaidd Unedig gael eu ffurfio. Mae Dubai yn rhannu cyfundrefnau cyfreithiol, gwleidyddol, milwrol ac economaidd gyda'r Emiradau eraill o fewn fframwaith ffederal, er bod gan bob emiraeth reolaeth dros rhai swyddogaethau fel gweinyddu'r gyfraith a chynnal a chadw cyfleusterau lleol. Mae gan Dubai y boblogaeth fwyaf a hi yw ail emiraeth fwyaf o ran arwynebedd ar ôl [[Abu Dhabi]]. Dubai ac Abu Dhabi yw'r unig ddwy ermiraeth sydd a'r pŵer i veto ar faterion o bwysigrwydd cenedlaethol o dan ddeddfwriaeth y wlad. Mae brenhinlin Al Maktoum wedi rheoli Dubai ers 1833. Mae rheolwr presennol Dubai, Mohammed bin Rashid Al Maktoum hefyd yn Brif Weinidog ac Is-arlywydd yr Emiradau Arabaidd Unedig. |
||
Daw prif incwm y ddinas o [[twristiaeth|dwristiaeth]], [[masnach]], gwerthu cartrefi a gwasanaethau ariannol. Mae arian o betrol a nwy naturiol<ref>{{Cite news|url = https://www.bloomberg.com/news/2010-09-28/dubai-gets-2-gdp-from-oil-after-diversifying-revenue-prospectus-shows.html|title = Dubai gets 2% GDP from oil|last = DiPaola|first = Anthony|date = 28 Medi 2010|work = Bloomberg|url-status=live|archive-url = https://web.archive.org/web/20141006205728/http://www.bloomberg.com/news/2010-09-28/dubai-gets-2-gdp-from-oil-after-diversifying-revenue-prospectus-shows.html|archive-date = 6 October 2014|df = dmy-all}}</ref> yn cyfrif am lai na 6% (2006) o economi $37 biliwn (UDA) Dubai. Fodd bynnag, cyfrannodd gwerthu tai a'r diwydiant adeiladu 22.6% i'r economi yn 2005, cyn y twf adeiladu ar raddfa eang a welir ar hyn o bryd.<ref name="oilrev">[http://www.ameinfo.com/122863.html Oil share dips in Dubai GDP] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20130926033757/http://www.ameinfo.com/122863.html |date=26 Medi 2013 }} ''[[AMEInfo]]'' (9 June 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.</ref><ref name="ArBusEcon">[http://www.arabianbusiness.com/dubai-economy-set-treble-by-2015-149721.html Dubai economy set to treble by 2015] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141103174940/http://www.arabianbusiness.com/dubai-economy-set-treble-by-2015-149721.html |date=3 Tachwedd 2014 }} ArabianBusiness.com (3 February 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.</ref><ref name="Ddooo">{{cite web|title=Dubai diversifies out of oil |url=http://www.ameinfo.com/66981.html |publisher=[[AMEInfo]] |date=7 Medi 2005 |access-date=12 August 2008 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081219030604/http://www.ameinfo.com/66981.html |archive-date=19 Rhagfyr 2008}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.khaleejtimes.com/business/economy/dubai-must-tap-booming-halal-travel-industry|title=Dubai must tap booming halal travel industry – Khaleej Times|last=Cornock|first=Oliver|publisher=khaleejtimes.com|access-date=16 Rhagfyr 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220134336/http://www.khaleejtimes.com/business/economy/dubai-must-tap-booming-halal-travel-industry|archive-date=20 December 2016|url-status=live}}</ref> |
|||
Daw prif incwm y ddinas o [[twristiaeth|dwristiaeth]], [[masnach]], gwerthu cartrefi a gwasanaethau ariannol. Mae arian o betrol a nwy naturiol yn cyfrif am lai na 6% (2006) o economi $37 biliwn (UDA) Dubai. Fodd bynnag, cyfrannodd gwerthu tai a'r diwydiant adeiladu 22.6% i'r economi yn 2005, cyn y twf adeiladu ar raddfa eang a welir ar hyn o bryd. Lleolir twr fwyaf y Byd sef y [[Burj Khalifa]] yno. Mae Dubai wedi denu sylw yn sgil ei chynlluniau adeiladu a'i digwyddiadau ym myd chwaraeon. |
|||
Lleolir twr fwyaf y Byd sef y [[Burj Khalifa]] yno, ac fe'i agorwyd yn swyddogol yn 2010. Mae Dubai wedi denu sylw yn sgil ei chynlluniau adeiladu a'i digwyddiadau ym myd chwaraeon. |
|||
==Geirdarddiad== |
==Geirdarddiad== |
||
Yn ystod y [[1820au]], cyfeiriwyd at Dubai fel '''Al Wasl''' gan haneswyr o'r [[DU]]. Fodd bynnag, prin yw'r cofnodion sy'n ymwneud â hanes diwylliannol yr EAU neu'r Emiradau cyfansoddiadol yn sgîl traddodiadau llafar yr ardal wrth gofnodi a throsglwyddo chwedlau a straeon. Ceir anghydweld hefyd ynglŷn â tharddiad ieithyddol yr enw 'Dubai', wrth i rai credu ei fod yn tarddu o [[Persia|Bersia]] tra bod eraill o'r farn mai gwreiddiau Arabaidd sydd i'r enw. Yn ôl Fedel Hanadl, ymchwilydd ar hanes a diwylliant yr EAU, mae'n bosib fod y gair Dubai wedi dod o'r gair Daba (amrywiad o Yadub), sy'n meddwl cripian; gallai'r gair gyfeirio ar lif Cilfach Dubai i mewn tua'r tir, tra bod y bardd a'r ysgolhaig Ahmad Mohammad Obaid yn credu fod tarddiad y gair yr un peth, ond mai ei ystyr yw locustiaid.<ref>[http://www.the-emirates.com/docs/How_did_Dubai,_Abu_Dhabi_and_other_cities_get_their_names?_Experts_reveal_all/24335.htm How did Dubai, Abu Dhabi and other cities get their names? Experts reveal all] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090825195211/http://www.the-emirates.com/docs/How_did_Dubai,_Abu_Dhabi_and_other_cities_get_their_names?_Experts_reveal_all%2F24335.htm |date=2009-08-25 }} UAEInteract.com. Adalwyd 2007-05-10</ref> |
Yn ystod y [[1820au]], cyfeiriwyd at Dubai fel '''Al Wasl''' gan haneswyr o'r [[DU]]. Fodd bynnag, prin yw'r cofnodion sy'n ymwneud â hanes diwylliannol yr EAU neu'r Emiradau cyfansoddiadol yn sgîl traddodiadau llafar yr ardal wrth gofnodi a throsglwyddo chwedlau a straeon. Ceir anghydweld hefyd ynglŷn â tharddiad ieithyddol yr enw 'Dubai', wrth i rai credu ei fod yn tarddu o [[Persia|Bersia]] tra bod eraill o'r farn mai gwreiddiau Arabaidd sydd i'r enw. Yn ôl Fedel Hanadl, ymchwilydd ar hanes a diwylliant yr EAU, mae'n bosib fod y gair Dubai wedi dod o'r gair Daba (amrywiad o Yadub), sy'n meddwl cripian; gallai'r gair gyfeirio ar lif Cilfach Dubai i mewn tua'r tir, tra bod y bardd a'r ysgolhaig Ahmad Mohammad Obaid yn credu fod tarddiad y gair yr un peth, ond mai ei ystyr yw locustiaid.<ref>[http://www.the-emirates.com/docs/How_did_Dubai,_Abu_Dhabi_and_other_cities_get_their_names?_Experts_reveal_all/24335.htm How did Dubai, Abu Dhabi and other cities get their names? Experts reveal all] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090825195211/http://www.the-emirates.com/docs/How_did_Dubai,_Abu_Dhabi_and_other_cities_get_their_names?_Experts_reveal_all%2F24335.htm |date=2009-08-25 }} UAEInteract.com. Adalwyd 2007-05-10</ref> |
||
==Hanes== |
|||
Mae hanes anheddiad dynol yn yr ardal sydd bellach wedi'i ddiffinio gan yr Emiraethau Arabaidd Unedig yn gyfoethog a chymhleth, ac yn tynnu sylw at gysylltiadau masnachu helaeth rhwng gwareiddiadau Dyffryn Indus a [[Mesopotamia]], ond hefyd mor bell i ffwrdd â'r [[Lefant]].<ref>{{Cite journal|last1=Weeks|first1=Lloyd|last2=Cable|first2=Charlotte|last3=Franke|first3=Kristina|last4=Newton|first4=Claire|last5=Karacic|first5=Steven|last6=Roberts|first6=James|last7=Stepanov|first7=Ivan|last8=David-Cuny|first8=Hélène|last9=Price|first9=David|date=26 April 2017|title=Recent archaeological research at Saruq al-Hadid, Dubai, UAE|journal=Arabian Archaeology and Epigraphy|language=en|volume=28|issue=1|pages=39|doi=10.1111/aae.12082|issn=0905-7196|doi-access=free}}</ref> Mae darganfyddiadau [[archaeoleg]]ol yn emirate Dubai, yn enwedig yn [[Al-Ashoosh]], Al Sufouh a chyfoethog nodedig Saruq Al Hadid yn dangos fod yma anheddiadau dynol trwy'r cyfnodau Ubaid a Hafit, cyfnodau Umm Al Nar a Wadi Suq a'r tair Oes Haearn. Roedd yr ardal yn hysbys i'r Sumeriaid fel "Magan", ac roedd yn ffynhonnell ar gyfer nwyddau metelaidd, yn enwedig [[copr]] ac [[efydd]].<ref name=":02">{{Cite news|url=https://www.thenational.ae/uae/brushing-off-sands-of-time-at-the-archaeological-site-of-saruq-al-hadid-1.150378|title=Brushing off sands of time at the archaeological site of Saruq al-Hadid|work=The National|access-date=6 September 2018|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20180729081526/https://www.thenational.ae/uae/brushing-off-sands-of-time-at-the-archaeological-site-of-saruq-al-hadid-1.150378|archive-date=29 July 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://blog.une.edu.au/uneresearch/sharp-the-saruq-al-hadid-archaeological-research-project/|title=SHARP – the Saruq al-Hadid Archaeological Research Project|date=3 September 2017|work=Research Plus|access-date=29 July 2018|language=en-US|archive-url=https://web.archive.org/web/20180729081611/https://blog.une.edu.au/uneresearch/sharp-the-saruq-al-hadid-archaeological-research-project/|archive-date=29 July 2018|url-status=live}}</ref> |
|||
==Cyfeiriadau== |
==Cyfeiriadau== |
||
Fersiwn yn ôl 19:46, 14 Mawrth 2021
 | |
 | |
| Math | dinas, endid tiriogaethol gweinyddol, dinas fawr, dinas global, metropolis, y ddinas fwyaf  |
|---|---|
| Poblogaeth | 3,331,420 |
| Sefydlwyd |
|
| Pennaeth llywodraeth | Mohammed bin Rashid Al Maktoum |
| Cylchfa amser | UTC+04:00 |
| Gefeilldref/i | Basra, Bogotá, Brisbane, Busan, Damascus, Gold Coast, Kuala Lumpur, Jeddah, Khartoum, Karachi, Rio de Janeiro, Shanghai, Dundee, Baghdad, Barcelona, Beirut, Caracas, Cheb, Detroit, Frankfurt am Main, Gandhinagar, Genefa, Granada, Guangzhou, Hong Cong, Hyderabad district, Istanbul, Kish Island, Dinas Coweit, Los Angeles, Monterrey, Dinas Efrog Newydd, Osaka, Paris, Phoenix, Tehran, Tripoli, Vancouver, Osaka, P'yŏngyang |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Arabeg |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Emirate of Dubai |
| Gwlad |  Emiradau Arabaidd Unedig |
| Arwynebedd | 35 km² |
| Uwch y môr | 0 metr |
| Yn ffinio gyda | Emirate of Sharjah |
| Cyfesurynnau | 25.2697°N 55.3094°E |
| Pennaeth y Llywodraeth | Mohammed bin Rashid Al Maktoum |
 | |
| Sefydlwydwyd gan | Al Maktoum |
Mae Dubai (Arabeg: إمارة دبي) yn un o'r saith o Emiradau, yn brifddinas Emiradau Dubai a hi yw'r dinas fwyaf poblog yn yr Emiradau Arabaidd Unedig (EAU), gyda phoblogaeth o tua 3,331,420 (Ionawr 2020). Lleolir y ddinas ar arfordir gogleddol y wlad ar y Penrhyn Arabaidd. Weithiau gelwir Bwrdeistref Dubai yn ddinas Dubai er mwyn medru gwahaniaethu rhyngddo a'r Emiradau.[1][2][3]
Dengys dogfennau ysgrifenedig fodolaeth y ddinas o leiaf 150 o flynyddoedd cyn i'r Emiradau Arabaidd Unedig gael eu ffurfio. Mae Dubai yn rhannu cyfundrefnau cyfreithiol, gwleidyddol, milwrol ac economaidd gyda'r Emiradau eraill o fewn fframwaith ffederal, er bod gan bob emiraeth reolaeth dros rhai swyddogaethau fel gweinyddu'r gyfraith a chynnal a chadw cyfleusterau lleol. Mae gan Dubai y boblogaeth fwyaf a hi yw ail emiraeth fwyaf o ran arwynebedd ar ôl Abu Dhabi. Dubai ac Abu Dhabi yw'r unig ddwy ermiraeth sydd a'r pŵer i veto ar faterion o bwysigrwydd cenedlaethol o dan ddeddfwriaeth y wlad. Mae brenhinlin Al Maktoum wedi rheoli Dubai ers 1833. Mae rheolwr presennol Dubai, Mohammed bin Rashid Al Maktoum hefyd yn Brif Weinidog ac Is-arlywydd yr Emiradau Arabaidd Unedig.
Daw prif incwm y ddinas o dwristiaeth, masnach, gwerthu cartrefi a gwasanaethau ariannol. Mae arian o betrol a nwy naturiol[4] yn cyfrif am lai na 6% (2006) o economi $37 biliwn (UDA) Dubai. Fodd bynnag, cyfrannodd gwerthu tai a'r diwydiant adeiladu 22.6% i'r economi yn 2005, cyn y twf adeiladu ar raddfa eang a welir ar hyn o bryd.[5][6][7][8]
Lleolir twr fwyaf y Byd sef y Burj Khalifa yno, ac fe'i agorwyd yn swyddogol yn 2010. Mae Dubai wedi denu sylw yn sgil ei chynlluniau adeiladu a'i digwyddiadau ym myd chwaraeon.
Geirdarddiad
Yn ystod y 1820au, cyfeiriwyd at Dubai fel Al Wasl gan haneswyr o'r DU. Fodd bynnag, prin yw'r cofnodion sy'n ymwneud â hanes diwylliannol yr EAU neu'r Emiradau cyfansoddiadol yn sgîl traddodiadau llafar yr ardal wrth gofnodi a throsglwyddo chwedlau a straeon. Ceir anghydweld hefyd ynglŷn â tharddiad ieithyddol yr enw 'Dubai', wrth i rai credu ei fod yn tarddu o Bersia tra bod eraill o'r farn mai gwreiddiau Arabaidd sydd i'r enw. Yn ôl Fedel Hanadl, ymchwilydd ar hanes a diwylliant yr EAU, mae'n bosib fod y gair Dubai wedi dod o'r gair Daba (amrywiad o Yadub), sy'n meddwl cripian; gallai'r gair gyfeirio ar lif Cilfach Dubai i mewn tua'r tir, tra bod y bardd a'r ysgolhaig Ahmad Mohammad Obaid yn credu fod tarddiad y gair yr un peth, ond mai ei ystyr yw locustiaid.[9]
Hanes
Mae hanes anheddiad dynol yn yr ardal sydd bellach wedi'i ddiffinio gan yr Emiraethau Arabaidd Unedig yn gyfoethog a chymhleth, ac yn tynnu sylw at gysylltiadau masnachu helaeth rhwng gwareiddiadau Dyffryn Indus a Mesopotamia, ond hefyd mor bell i ffwrdd â'r Lefant.[10] Mae darganfyddiadau archaeolegol yn emirate Dubai, yn enwedig yn Al-Ashoosh, Al Sufouh a chyfoethog nodedig Saruq Al Hadid yn dangos fod yma anheddiadau dynol trwy'r cyfnodau Ubaid a Hafit, cyfnodau Umm Al Nar a Wadi Suq a'r tair Oes Haearn. Roedd yr ardal yn hysbys i'r Sumeriaid fel "Magan", ac roedd yn ffynhonnell ar gyfer nwyddau metelaidd, yn enwedig copr ac efydd.[11][12]
Cyfeiriadau
- ↑ "United Arab Emirates: metropolitan areas". World-gazetteer.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 August 2009. Cyrchwyd 31 Gorffennaf 2009.
- ↑ The Government and Politics of the Middle East and North Africa. D Long, B Reich. p.157
- ↑ "Federal Supreme Council". uaecabinet.ae. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 Gorffennaf 2017. Cyrchwyd 25 Awst 2017.
- ↑ DiPaola, Anthony (28 Medi 2010). "Dubai gets 2% GDP from oil". Bloomberg. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 Hydref 2014.
- ↑ Oil share dips in Dubai GDP Archifwyd 26 September 2013[Date mismatch] yn y Peiriant Wayback. AMEInfo (9 June 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.
- ↑ Dubai economy set to treble by 2015 Archifwyd 3 November 2014[Date mismatch] yn y Peiriant Wayback. ArabianBusiness.com (3 February 2007) Retrieved on 15 Hydref 2007.
- ↑ "Dubai diversifies out of oil". AMEInfo. 7 Medi 2005. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 19 Rhagfyr 2008. Cyrchwyd 12 August 2008.
- ↑ Cornock, Oliver. "Dubai must tap booming halal travel industry – Khaleej Times". khaleejtimes.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 20 December 2016. Cyrchwyd 16 Rhagfyr 2016.
- ↑ How did Dubai, Abu Dhabi and other cities get their names? Experts reveal all Archifwyd 2009-08-25 yn y Peiriant Wayback. UAEInteract.com. Adalwyd 2007-05-10
- ↑ Weeks, Lloyd; Cable, Charlotte; Franke, Kristina; Newton, Claire; Karacic, Steven; Roberts, James; Stepanov, Ivan; David-Cuny, Hélène et al. (26 April 2017). "Recent archaeological research at Saruq al-Hadid, Dubai, UAE" (yn en). Arabian Archaeology and Epigraphy 28 (1): 39. doi:10.1111/aae.12082. ISSN 0905-7196.
- ↑ "Brushing off sands of time at the archaeological site of Saruq al-Hadid". The National (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 July 2018. Cyrchwyd 6 September 2018.
- ↑ "SHARP – the Saruq al-Hadid Archaeological Research Project". Research Plus (yn Saesneg). 3 September 2017. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 29 July 2018. Cyrchwyd 29 July 2018.
| ||||||||||
