www.fgks.org   »   [go: up one dir, main page]

Jump to content

Eski Qırım

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
(Solhat saifesinden yollandı)
şeer
Eski Qırım
ukr. Старий Крим
rus. Старый Крым
Bayraq Tuğra
Bayraq
Bayraq
Tuğra
Tuğra
Memleket Rusiye/Ukraina[1]
Region Qırım Muhtar Cumhuriyeti[2]/Qırım Cumhuriyeti[3]
Rayon İslâm Terek rayonı
Coğrafiy koordinatalar Koordinatlar: 45°01′45″ ş. e. 35°05′19″ ş. b. / 45.029167° ş. e. 35.088611° ş. b. (G) (O) (Я)45°01′45″ ş. e. 35°05′19″ ş. b. / 45.029167° ş. e. 35.088611° ş. b. (G) (O) (Я)
Evelki adları Qırım, Solhat
Meydanlıq 9,97 km²
Yükseklik 300 m (deñizge nisbeten)
Eali
Eali sıqlığı 515,85 kişi/km²
Saat quşağı UTC+3
Telefon kodu +7 36555
Poçta indeksleri 297345 - 297347
Eski Qırım (Qırım)
Eski Qırım
Eski Qırım
Vikianbarda Eski Qırım

Eski Qırım (ukraince Старий Крим, rusça Старый Крым; tarihiy adları Qırım, Solhat (Sulaat, Solğat)) — şarqiy Qırımda bir şeerdir.

Evel zamanlarda Solhat adı ile belli olğan. Endi peyda olğanınen Solhat – çoq cemiyetli ve tilleri çoq olğan şeer edi. Zaman ile Solhat şeeri inkişaf etip, büyük iqtisadiy merkezge çevirilgen. Mında zenginler ve esnafçılar içün evler qurulğan, bazirgânlarğa satmaq içün yer ayırılğan.

1253 s. Batu hannıñ emiri ile Solhatta büyük saray köterilgen. Ondan soñ Solhat adı ile beraberlikte Qırım adı qullanılğan. Solhat-Qırım aqqındaki şan-şüret, asılı qıpçaqlardan olğan Mısır memlük sultanı Al-Melik Beybarsqa da yetip bardı. O, öz tarihiy vatanında özüniñ adını ebediyleştirmek içün ve Solhat-Qırım şeeriniñ ealisini musulmanlıqqa döndürmek içün bu yerde büyük cami qurdura. Mermerden ve çeşit qıymetli madenlerden yasalğan caminiñ divarları bu vaqıtqa qadar böyle güzellikni körmiyegen ve suvğa, ösümliklerge inanğan insanlarnı teren ayrette qaldırğan. Eski Qırım şeerindeki zemaneviy Lenin ve Daçnaya soqaqlarında Qurşun Cami adlı caminiñ qalımtıları alâ daa saqlanıp qalğan. Böyle ad berüvden sebebi – bu cami qurulğanda taşlar arasındaki deliklerge qurşun tökip qapatqan ekenler.

Eski Qırımnıñ daa diqqatqa lâyıq yeri – kervansaraydır. 14 asırda peyda olğan bu qurulğan merkez – iqtisadiyatnı inkişaf ettirgen ve satın-aluv munasebelerni pekitken qocaman bazar edi. Bu yerde çeşit memleketlerden ketirilgen basmalar, kilimler, maqatlar, savut-saba, ilvanlar ve diger, insannıñ ömürinde zarur şeylerni satqanlar.

Qırım Hanlığı mustaqillikni qazanğan soñra, 1428 s. birinci Qırım hanı I Hacı Geray tahtqa oturğanınen hanlığınıñ merkez şeeri başta Qırq Yer ve soñ Bağçasaray ola, Solhat-Qırım şeeriniñ emiyeti alâ daa evelkisi kibi büyük olsa da, faqat endi bütün müim siyasiy ve tarihiy vaqialar Bağçasaraydaki Hansarayğa keçeler. Şeer ise Eski Qırım dep adlandırıla.

Yıl Sayı
1939 5.143 [4]
1959 7.374 [5]
1970 8.552 [6]
1979 8.891 [7]
1989 9.208 [8]
Yıl Sayı
2001 10.101 [9]
2009 9.501 [10]
2010 9.492 [10]
2011 9.446 [10]
2012 9.485 [11]
Yıl Sayı
2013 9.512 [11]
2014 9.277 [12]
2015 9.314 [13]
2016 9.370 [14]
2017 9.312 [15]
Yıl Sayı
2018 9.373 [16]
2019 9.432 [17]
2020 9.471 [18]
2021 10.470 [19]
  1. Tamila Abduveliyeva "Qırım seyaatları" programması, "Meydan" radiosı, Aqmescit
  1. Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.
  2. Ukraina qanunlarına köre.
  3. Rusiye qanunlarına köre.
  4. 4,0 4,1 Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам (rus.)
  5. Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу (rus.)
  6. Всесоюзная перепись населения 1970 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу (rus.)
  7. Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу (rus.)
  8. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу (rus.)
  9. Кількість та територіальне розміщення населення України. Дані Всеукраїнського перепису населення 2001 року (ukr.)
  10. 10,0 10,1 10,2 Чисельність наявного населення України на 1 січня 2011 року (ukr.)Київ: 2011. — 112 s.
  11. 11,0 11,1 Чисельність наявного населення України на 1 січня 2014 року (ukr.)
  12. Перепись населения 2014 года. Численность населения Крымского федерального округа, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений (rus.)
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года (rus.)
  14. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.) — 2018.
  15. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (rus.)Москва: Росстат, 2017.
  16. Оценка численности постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Республики Крым по состоянию на 1.01.2018 года (rus.)
  17. Оценка численности постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Республики Крым по состоянию на 1.01.2019 года (rus.)
  18. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года (rus.)
  19. Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года) (rus.)