Napoleon Iañ : diforc'h etre ar stummoù

Setu ur pennad diechu hag a denn d'an istor. Gallout a rit reiñ un tamm skoazell, ha kreskiñ ar pennad : krogit e-barzh ! Mar karfec'h reiñ hoc'h ali ha netra ken, grit 'ta e pajenn ar gaozeadenn.

Napoleon^[1] (Napoléon Bonaparte hervez ar stumm gallekaet, Napoleone (di) Buonaparte hervez ar stumm italianek orin, Napulione Buonaparte e korseg), a oa bet ganet d'ar 15 a viz Eost 1769 en Aiacciu (Korsika), marvet d'ar 5 a viz Mae 1821 en harlu e Santez-Elena.

Kuitaat a reas Korsika da vont da soudard en arme c'hall. Buan e teuas da vezañ jeneral, ha neuze politikour ha den a stad, ha war-lerc'h impalaer gall.

E vuhez

Pevarvet bugel Carlo Buonaparte, 23 bloaz, ha Maria Letizia Ramolino, 19 vloaz, e oa. E dad a oa alvokad, ha tammoù douaroù dezhañ.

Tad, mamm ha bugale

Bet e oa an tad o stourm gant Pasquale Paoli.Met pa voe diskaret ar Republik kors e Ponte-Novo d'an 9 a viz Mae 1769 ha pa voe aet Paoli d'an harlu da Vro-Saoz ez eas a-du gant ar C'hallaoued. Peste dor lez d'ar gouarnour gall, kont Marbeuf, a orin breizhat, evit sachañ digantañ kargoù, dre ma oa an dud o kreskiñ buan en ti, ha bihan gounit an douaroù. Hervez an teodoù fall eo ar gouarnour a vije bet tad naturel Napoleon.

Diwar an 12 bugel he doe Letizia e chomas 8 en buhez:

• Giuseppe Buonaparte (Joseph), ganet e 1768
• Napoleone, ganet e 1769
• Luciano Buonaparte (Lucien), ganet e 1775
• Maria Anna Buonaparte Elisa), ganet e 1777
• Luigi Buonaparte (Louis), ganet e 1778
• Maria Paoletta Buonaparte (Pauline), ganet e 1780
• Maria Annunziata Carolina Buonaparte (Caroline), ganet e 1782
• Girolamo Buonaparte (Jérôme), ganet e 1784.

Gallekaet e voe an holl anvioù-se da c'houde, evit abegoù politikel pe sevenadurel, pe dre ma ne blijent d'ar merc'hed.

Harlu

E 1815 e voe harluet da Saint Helena (enezenn). C'hwec'h vloaz a vevas eno ha mervel a reas e 1821.

Gwelout ivez

• Roll an unpennoù gall

Notennoù ha daveennoù

1. ↑ Roparz Hemon, Nouveau dictionnaire breton-français, p. 593.