Rəfiq Zəka Xəndan: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
"Axtaran tapar (film, 1980)" səhifəsinə verilmiş keçid(lər) silinir: silinmiş məqalə.
 
(14 istifadəçi tərəfindən edilmiş 23 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Yazıçı
{{Yazıçı
|Şəkil = Rəfiq Zəka Xəndan.jpg
|adı = Rəfiq Zəka Xəndan
|digər adları =
|Şəkil məlumat=
|şəkil = Rəfiq Zəka Xəndan.jpg
|Şəkil miqyası = 300
|şəklin ölçüsü = 200
|Adı = RƏFİQ ZƏKA XƏNDAN
|şəklin izahı =
|Tam adı = Rəfiq Zəka Cəfər oğlu Xəndan
|ilk adı =
|Digər adları =
|təxəllüsü = Zəka
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1939||}}
|doğum tarixi = 16.6.1939
|Doğum yeri = [[Bakı]]
|doğum yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan SSR]]
|Vəfatı = {{vəfat tarixi|1999||}}
|vəfat tarixi = 7.1.1999
|Vəfat yeri = [[Bakı]]
|vəfat yeri =
|Vəfat səbəbi =
|vəfat səbəbi =
|Rəsmi vebsaytı =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı =
|milliyyəti = azərbaycanlı
|atası = [[Cəfər Xəndan]]
|təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]
|ixtisası =
|fəaliyyəti = [[şair]], [[dramaturq]], [[ssenarist]]
|fəaliyyət illəri =
|əsərlərinin dili = [[Azərbaycan dili|azərbaycanca]]
|istiqamət =
|janr = türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq
|ilk əsəri =
|tanınmış əsərləri =
|mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi|1989}} {{Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı|1990}}
|imzası =
|saytı =
|vikianbar =
}}
}}


'''Rafiq (Rəfiq) Zəka Cəfər Xəndan oğlu Hacıyev''' ({{DVTY}}) — Azərbaycan yazıçısı, şair, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı.
'''Rəfiq Zəka Cəfər oğlu Xəndan ([[1939]]-[[1999]]) - Şair. Mahnı mətnlərinin müəllifi. Ssenari müəllifi.'''


==Həyatı==
== Həyatı ==
Rəfiq Zəka Xəndan 1939-cu il 16 iyunda [[Bakı]]da dünyaya gəlib. İlk şeir kitabı olan "Çağlayan" 1962-ci ildə nəşr olunmuşdur. "Axırı yaxşı olar" (1968), "Mənim əziz vəhşiciyim" (1970) musiqili komediyalarının mətnini yazıb. Şair həmçinin "Füzuli" və "Söyüdlər ağlamaz" operalarının mətnlərinin müəllifi olmuşdur. Rəfiq Zəka Xəndan keçən əsrin 80–90-cı illərində [[Azərbaycan]] [[Türkiyə]] ədəbi əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Şair demək olar ki, [[Azərbaycan]] [[Türkiyə]] ədəbi əlaqələrinin özülünü qoyanlardan olmuşdur. Həmin illərdə şair [[Türkiyə]] mətbuatı səhifələrində [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nı geniş işıqlandırırdı. O, "SIZE", "Tanıtım" kimi məşhur türk jurnallarında [[Azərbaycan]] şair və yazıçıları haqqında yazılar dərc etmişdir. Rəfiq Zəka şairlik fəaliyyəti ilə yanaşı [[Azərbaycan İncəsənət Akademiyası]]nın professoru olaraq müəllim heyəti içərisində yer almış, estetikadan mühazirələr oxumuşdur.


R. Z. Xəndan heca və əruz vəznlərində əsərlər yazıb. Əsərlərinin mövzusu və qayəsini türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət və qəhrəmanlıq təşkil edib. 30-dan çox kitabı nəşr olunub. Əsərləri müxtəlif dillərə tərcümə edilib. Onun yaradıcılığı ilə bağlı müxtəlif vaxtlarda görkəmli sənət adamları — yazıçılar, şairlər və alimlər maraqlı fikirlər söyləyib.
Rəfiq Zəka Cəfər oğlu Xəndan [[1939]]-cu il [[16 iyun]]da [[Bakı]]da dünyaya gəlib. İlk şeir kitabı olan "Çağlayan" [[1962]]-ci ildə nəşr olunmuşdur. "Axırı yaxşı olar" ([[1968]]), "Mənim əziz vəhşiciyim" ([[1970]]) musiqili komediyalarının mətnini yazıb. Şair həmçinin "Füzuli" və "Söyüdlər ağlamaz" operalarının mətnlərinin müəllifi olmuşdur. [[1987]]-ci ildə [[Respublika Əməkdar İncəsənət Xadimi]] fəxri adına layiq görülmüşdür. Şair həmçinin [[Azərbaycan Dövlət Mükafatı]] laureatı olmuşdur. Rəfiq Zəka Xəndan keçən əsrin 80-90-cı illərində [[Azərbaycan]] [[Türkiyə]] ədəbi əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Şair demək olar ki, [[Azərbaycan]] [[Türkiyə]] ədəbi əlaqələrinin özülünü qoyanlardan olmuşdur. Həmin illərdə şair [[Türkiyə]] mətbuatı səhifələrində [[Azərbaycan ədəbiyyatı]]nı geniş işıqlandırırdı. O, "SIZE", "Tanıtım" kimi məşhur türk jurnallarında [[Azərbaycan]] şair və yazıçıları haqqında yazılar dərc etmişdir. Rəfiq Zəka şairlik fəaliyyəti ilə yanaşı [[Azərbaycan İncəsənət Akademiyası]]nın professoru olaraq müəllim heyəti içərisində yer almış, estetikadan mühazirələr oxumuşdur.


Xalq yazıçısı Mirzə İbrahimov onun haqqında yazırdı: "Rəfiq Zəka əlinə qələm aldığı gündən gənclik ehtirası ilə şeir və gözəllik məftunu olduğunu sübut edib. Onun şeirlərində canlı xalq dilinə bağlılıq, axıcılıq və səlistlik nəzərə çarpır. Hafizəsinin kəskinliyini, zəngin Şərq ədəbiyyatını dərindən duyduğunu, sənət haqqında ehtiraslı düşüncələrə malik olduğunu görməmək mümkün deyil".
Şair heca və əruz vəznlərində əsərlər yaratmışdır. Əsərlərinin əsas mövzuları Türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq, öyüd nəsihət kimi mövzulardır.


Onun adı türk dünyasında tanınıb və sevilib. Dəfələrlə Türkiyənin bir çox şəhərlərində keçirilən elmi konqreslərdə, beynəlxalq konfranslarda və simpoziumlarda iştirak edib. Ötən əsrin 80–90-cı illərində Azərbaycan-Türkiyə ədəbi əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynayıb. Türkiyə mətbuatı səhifələrində azərbaycanlı şair və yazıçıları haqqında maraqlı yazılar dərc etdirib. Türkiyədə kitabları çap olunub, haqqında monoqrafiyalar nəşr edilib, yaradıcılığından məhəbbətlə, böyük qürurla söz açılıb.
==Kitabları==


R. Z. Xəndan həm də bir alim kimi diqqət mərkəzində olub. Klassik Şərq ədəbiyyatını, ərəb və fars dillərini, eləcə də Türkiyə türkcəsini dərindən bilirdi. Türk dünyasının görkəmli söz ustadları haqqında monoqrafiyalar nəşr etdirib. Gözəl dramaturq olub, dünya klassik ədəbiyyatı nümunələrini tərcümə edib.
*Çağlayan ([[1962]]) (Kitabdakı şerlərin böyük qismi və "Səni düşünürəm" poeması çox sevdiyi şair Mikayıl Müşfiqə həsr olunmuşdur).
*Şerlər ([[1964]])
*Səadət ([[1964]])
*Vətən kimlərindir ([[1964]])
*Meşədə ([[1964]])
*Altı gül ([[1965]])
*Nərmin ([[1970]])
*Vəsilə ([[1976]])
*Baharın heykəli([[1976]])
*Könlümün yadigarı ([[1974]])
*Əbədi saniyə ([[1969]])
*Tanışlıq ([[1975]])
*Nur səhəri ([[1979]])
*Güllü nənə ([[1979]])
*Ömür bitər, yol bitməz ([[1983]])
*Axıb gedən günlərimiz ([[1984]])
*Yurdum ulusum ([[1987]])
*Qəhrəman Mehdi ([[1987]])
*Gül balalar ([[1987]])
*Salam olsun ([[1987]])
*Dostlar sağ olsun ([[1988]])
*Azərbaycanın səsi ([[1989]])
*Ocaqdaşlarım ([[1990]])
*Qızqayıt ([[1991]])
*Seçilmiş əsərləri ([[1992]])
*Atatürkiyə ([[1993]])
*Heydər baba ([[1993]])
*Dünyanın yarısı türkdür ([[1994]])
*Unudulmuş dahi ([[1994]])


Şair heca və əruz vəznlərində əsərlər yaratmışdır. Əsərlərinin əsas mövzuları türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq, öyüd-nəsihət kimi mövzulardır.
==Yaradıcılığı==
<poem>Ürəkdən Candan


Rəfiq Zəka Xəndan 21 mart 1989-cu ildə "[[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]]" fəxri adına layiq görülmüşdür. Şair həmçinin 1990-cı il üzrə [[Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı]] laureatı olmuşdur.
Azmi tufanlara üz çevirdiyim,
Quduz dalgalara göyüs gerdiyim,
Şer dünyasina könül verdiyim
Dünyani duydugum andandir menim.


== Kitabları ==
Gözellik önünde ruhum oynayib,
* Çağlayan (1962) (Kitabdakı şerlərin böyük qismi və "Səni düşünürəm" poeması çox sevdiyi şair Mikayıl Müşfiqə həsr olunmuşdur).
Parlaq incilerden gözüm doymayib,
* Şerlər (1964)
Ulu ustadlara qanim qaynayib,
* Səadət (1964)
Onlara uymağim qandandir menim.
* Vətən kimlərindir (1964)
* Meşədə (1964)
* Altı gül (1965)
* Nərmin (1970)
* Vəsilə (1976)
* Baharın heykəli(1976)
* Könlümün yadigarı (1974)
* Əbədi saniyə (1969)
* Tanışlıq (1975)
* Nur səhəri (1979)
* Güllü nənə (1979)
* Ömür bitər, yol bitməz (1983)
* Axıb gedən günlərimiz (1984)
* Yurdum ulusum (1987)
* Qəhrəman Mehdi (1987)
* Gül balalar (1987)
* Salam olsun (1987)
* Dostlar sağ olsun (1988)
* Azərbaycanın səsi (1989)
* Ocaqdaşlarım (1990)
* Qızqayıt (1991)
* Seçilmiş əsərləri (1992)
* Atatürkiyə (1993)
* Heydər baba (1993)
* Dünyanın yarısı türkdür (1994)
* Unudulmuş dahi (1994)


== Filmoqrafiya ==
Yerim yer üzünde qürbet olanda,
# [[Dəli Kür (film, 1969)]]
Bezmeyin söhbetim qeybet olanda,
# Oxuyur Şövkət Ələkbərova (film, 1970)
Neyleyim,yurduma hesret olanda,
# Axtaran tapar (film, 1980)
Kainat başima zindandir menim.


== Həmçinin bax ==
Menim gizlilik yox tebietimde,
* [[Cəfər Xəndan]]
Açiqdir kinim de,mehebbetim de,
Ürek xiffetim de,can möhnetim de,
Ürekdendir menim,candandir menim!


== İstinadlar ==
Varmi menim qeder olan bağri dağ,
{{İstinad siyahısı}}
Bağrimin başinda bitmez ağri, dağ,
Ulduzum Ağridağ,Ayim Ağridağ,
Amansiz dumanim ondandir menim.


== Xarici keçidlər ==
Qartallar ucalan yerde tülkü yox,
{{Xarici keçidlər}}
Sazimda,sözümde yasaq türkü yox,
[https://www.youtube.com/watch?v=kXQuKbqXQL0 Rəfiq Zəka Xəndan — Qurban verərdim — Kamran M. Yunis]
Könlümde,gözümde qorxu-ürkü yox,
Çünkü ulu babam Vandandir menim!

Olmaz yalan tarix,nes il şöhretim,
Ulu Oğuzxandir nesil şöhretim,
Uluslar bilir ki,esil şöhretim
Şerefdendir menim,şandandir menim!

Özgürlük özledim men ömrüm boyu,
Aradim havani,torpağı suyu,
Köküm Türk köküdür,soyum Xan soyu,
Adım Refiq Zeka Xandandır menim
</poem>
==Filmoqrafiya==

#[[Dəli Kür (film, 1969)]]
#[[Oxuyur Şövkət Ələkbərova (film, 1970)]]
#[[Axtaran tapar (film, 1980)]]

==Həmçinin bax==

*{{Portal:Azərbaycan Kinosu}}


[[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan şairləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanlı şairlər]]
[[Kateqoriya:Mahnı mətnlərinin müəllifləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan ssenaristləri]]
[[Kateqoriya:Ssenari müəllifləri]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]
[[Kateqoriya:Bakıda vəfat edənlər]]

Səhifəsinin 00:09, 2 aprel 2024 tarixinə olan son versiyası

Rəfiq Zəka Xəndan
Təxəllüsü Zəka
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Vəfat tarixi (59 yaşında)
Vəfat yeri
Milliyyəti azərbaycanlı
Atası Cəfər Xəndan
Təhsili Bakı Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti şair, dramaturq, ssenarist
Əsərlərinin dili azərbaycanca
Janrlar türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 1989 Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1990

Rafiq (Rəfiq) Zəka Cəfər Xəndan oğlu Hacıyev (16 iyun 1939, Bakı – 7 yanvar 1999[1], Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, şair, ssenarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1989), Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəfiq Zəka Xəndan 1939-cu il 16 iyunda Bakıda dünyaya gəlib. İlk şeir kitabı olan "Çağlayan" 1962-ci ildə nəşr olunmuşdur. "Axırı yaxşı olar" (1968), "Mənim əziz vəhşiciyim" (1970) musiqili komediyalarının mətnini yazıb. Şair həmçinin "Füzuli" və "Söyüdlər ağlamaz" operalarının mətnlərinin müəllifi olmuşdur. Rəfiq Zəka Xəndan keçən əsrin 80–90-cı illərində Azərbaycan Türkiyə ədəbi əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Şair demək olar ki, Azərbaycan Türkiyə ədəbi əlaqələrinin özülünü qoyanlardan olmuşdur. Həmin illərdə şair Türkiyə mətbuatı səhifələrində Azərbaycan ədəbiyyatını geniş işıqlandırırdı. O, "SIZE", "Tanıtım" kimi məşhur türk jurnallarında Azərbaycan şair və yazıçıları haqqında yazılar dərc etmişdir. Rəfiq Zəka şairlik fəaliyyəti ilə yanaşı Azərbaycan İncəsənət Akademiyasının professoru olaraq müəllim heyəti içərisində yer almış, estetikadan mühazirələr oxumuşdur.

R. Z. Xəndan heca və əruz vəznlərində əsərlər yazıb. Əsərlərinin mövzusu və qayəsini türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət və qəhrəmanlıq təşkil edib. 30-dan çox kitabı nəşr olunub. Əsərləri müxtəlif dillərə tərcümə edilib. Onun yaradıcılığı ilə bağlı müxtəlif vaxtlarda görkəmli sənət adamları — yazıçılar, şairlər və alimlər maraqlı fikirlər söyləyib.

Xalq yazıçısı Mirzə İbrahimov onun haqqında yazırdı: "Rəfiq Zəka əlinə qələm aldığı gündən gənclik ehtirası ilə şeir və gözəllik məftunu olduğunu sübut edib. Onun şeirlərində canlı xalq dilinə bağlılıq, axıcılıq və səlistlik nəzərə çarpır. Hafizəsinin kəskinliyini, zəngin Şərq ədəbiyyatını dərindən duyduğunu, sənət haqqında ehtiraslı düşüncələrə malik olduğunu görməmək mümkün deyil".

Onun adı türk dünyasında tanınıb və sevilib. Dəfələrlə Türkiyənin bir çox şəhərlərində keçirilən elmi konqreslərdə, beynəlxalq konfranslarda və simpoziumlarda iştirak edib. Ötən əsrin 80–90-cı illərində Azərbaycan-Türkiyə ədəbi əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynayıb. Türkiyə mətbuatı səhifələrində azərbaycanlı şair və yazıçıları haqqında maraqlı yazılar dərc etdirib. Türkiyədə kitabları çap olunub, haqqında monoqrafiyalar nəşr edilib, yaradıcılığından məhəbbətlə, böyük qürurla söz açılıb.

R. Z. Xəndan həm də bir alim kimi diqqət mərkəzində olub. Klassik Şərq ədəbiyyatını, ərəb və fars dillərini, eləcə də Türkiyə türkcəsini dərindən bilirdi. Türk dünyasının görkəmli söz ustadları haqqında monoqrafiyalar nəşr etdirib. Gözəl dramaturq olub, dünya klassik ədəbiyyatı nümunələrini tərcümə edib.

Şair heca və əruz vəznlərində əsərlər yaratmışdır. Əsərlərinin əsas mövzuları türkçülük, vətən sevgisi, məhəbbət, qəhrəmanlıq, öyüd-nəsihət kimi mövzulardır.

Rəfiq Zəka Xəndan 21 mart 1989-cu ildə "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adına layiq görülmüşdür. Şair həmçinin 1990-cı il üzrə Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı olmuşdur.

Kitabları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Çağlayan (1962) (Kitabdakı şerlərin böyük qismi və "Səni düşünürəm" poeması çox sevdiyi şair Mikayıl Müşfiqə həsr olunmuşdur).
  • Şerlər (1964)
  • Səadət (1964)
  • Vətən kimlərindir (1964)
  • Meşədə (1964)
  • Altı gül (1965)
  • Nərmin (1970)
  • Vəsilə (1976)
  • Baharın heykəli(1976)
  • Könlümün yadigarı (1974)
  • Əbədi saniyə (1969)
  • Tanışlıq (1975)
  • Nur səhəri (1979)
  • Güllü nənə (1979)
  • Ömür bitər, yol bitməz (1983)
  • Axıb gedən günlərimiz (1984)
  • Yurdum ulusum (1987)
  • Qəhrəman Mehdi (1987)
  • Gül balalar (1987)
  • Salam olsun (1987)
  • Dostlar sağ olsun (1988)
  • Azərbaycanın səsi (1989)
  • Ocaqdaşlarım (1990)
  • Qızqayıt (1991)
  • Seçilmiş əsərləri (1992)
  • Atatürkiyə (1993)
  • Heydər baba (1993)
  • Dünyanın yarısı türkdür (1994)
  • Unudulmuş dahi (1994)

Filmoqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Dəli Kür (film, 1969)
  2. Oxuyur Şövkət Ələkbərova (film, 1970)
  3. Axtaran tapar (film, 1980)

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəfiq Zəka Xəndan — Qurban verərdim — Kamran M. Yunis

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rəfiq_Zəka_Xəndan&oldid=7555677"