1853
anyo
| Anyos: 1850 1851 1852 - 1853 - 1854 1855 1856 |
| Decenios: Anyos 1840 - Anyos 1850 - Anyos 1860 |
| Sieglos: Sieglo XVIII - Sieglo XIX - Sieglo XX |
Escaicimientos
editarAragón
editarAtros países
editar- 14 de chulio - o comodoro estausunidense Matthew Perry desembarca en Uraga (en a badía de Tokio, Chapón) ta fer entrega d'a carta d'o president d'os Estaus Unius Millard Fillmore que pide a Chapón l'apertura a lo comercio internacional.
- 24 de setiembre - Francia prene posesión oficialment d'a colonia de Nueva Caledonya.
- 4 d'octubre - l'Imperio Otomán declara a guerra a l'Imperio Ruso, prencipiando asinas a Guerra de Crimea.
- 30 de noviembre - en a batalla de Sinope mientres a Guerra de Crimea, l'Armada de l'Imperio Ruso, mandada por Pavel Nakhimov, redota en forma aplastant a l'Armada de l'Imperio Otomán mandada por Osman Nuri Pachá.
- 30 d'aviento - firma d'o Tractau de La Mesilla u compra Gadsden, entre o cheneral estatounidense James Gadsden y o president de Mexico Antonio López de Santa Anna, seguntes o cual os Estaus Unius anexionaban 77.770 km² de territorio mexicano, hue en os estaus de Nuevo Mexico y Arizona.
Naixencias
editarAragón
editarAtros países
editar- 18 de chulio - naixencia en Arnhem (Gelderland, Países Baixos) d'o fisico neerlandés Hendrik Antoon Lorentz, Premio Nobel de Fisica en 1902 (†1928).
- 19 d'agosto - naixencia en Tbilisi (Imperio Ruso, hue Cheorchia) d'o militar ruso Aleksei Brusilov (†1926).
- 21 de setiembre - naixencia en Groningen (provincia de Groningen, Países Baixos) d'o fisico neerlandés Heike Kamerlingh Onnes, Premio Nobel de Fisica en 1913 (†1926).
- 30 d'octubre - naixencia en Étampes (Essonne, Isla de Francia) d'a pintora francesa Louise Abbéma (†1927).
- 14 d'aviento - naixencia en Santa Maria Capua Vetere (Campania, Reino de Dos Sicilias) de l'anarquista italiano Errico Malatesta.
- 16 d'aviento - naixencia en Šibenik (Dalmacia) d'o pintor italiano Roberto Ferruzzi.
- 30 d'aviento - naixencia en Montluçon (Alier) d'o compositor y director d'orquesta francés André Messager.
Defuncions
editarAragón
editarAtros países
editar- 17 de marzo - muere en Venecia (Reino lombardo-veneto, hue Italia) o matematico y fisico austriaco Christian Doppler (n.1803).
- 8 d'agosto - muere en Neuilly-sur-Seine (Francia) o matematico y filosofo polaco Jozef Hoene-Wronski (n.1778).
- 25 d'agosto - muere en Valparaíso (Chile) o militar espanyol Rafael Maroto (n.1783).
- 2 d'octubre - muere en París o fisico, astronomo y politico francés François Arago (n.1786).
- 22 d'octubre - muere en Montevideo o militar y politico uruguayo Juan Antonio Lavalleja, president d'Uruguai (n.1784).