Het Britse stadje Barnard Castle gaat weer op Labour stemmen – ‘Het is tijd voor een serieuze regering’

Engelse voetbalvlaggen hangen er genoeg in Barnard Castle, een dorp bij een kasteelruïne in het noordelijke graafschap Durham, maar verkiezingsposters zijn zeldzamer. Op de hoek van de dorpsmarkt heeft Chris Armstrong evenwel de moeite genomen een met Union Jack versierde poster van de Labour Partij op zijn raam te plakken. ‘Ik heb genoeg van alle schandalen onder de Conservatieve regering’, zegt de 39-jarige it-manager, ‘Het is tijd voor een serieuze regering, al mag Labour wel wat duidelijker laten weten wat het van plan is.’

Deze Labour-stemmer geeft de stemming op het eiland weer. Zonder al te veel concrete voornemens op tafel te leggen, is Keir Starmers Labour op weg naar een historische verkiezingszege. Sommige peilingen suggereren zelfs dat de Conservatieven na de verkiezingen op 4 juli minder dan honderd zetels overhouden, het slechtste resultaat uit de geschiedenis van de partij. Labour profiteert flink van de concurrentie die de Tories op rechts hebben van Nigel Farages oprukkende Reform UK. Ook de Liberaal-democraten pikken zetels van de Tories.

Barnard Castle is verbonden met de roerige, veertien jaar lange regeerperiode van de Conservatieven. Tijdens de eerste coronalockdown bezocht Boris Johnsons topadviseur Dominic Cummings met zijn vrouw het zesduizend inwoners tellende dorp. Hij werd gezien door een Labour-supporter, die meteen de pers inlichtte – Cummings zou een dagje uit zijn tijdens de lockdown. Op een persconferentie beweerde hij dat hij naar Barnard Castle was gereden om aan de vooravond van zijn terugreis naar Londen zijn zicht te testen, nadat hij coronasymptomen had gehad. Hoon en spot vielen hem ten deel.

Schandalen

De val van Johnson, een jaar later, was niet het gevolg van inhoudelijk beleid, maar van de schandalen. Na zijn vertrek ging het van kwaad tot erger onder opvolgers Liz Truss en Rishi Sunak. Laatstgenoemde dreigt zelfs, als eerste premier ooit, zijn eigen kiesdistrict te verliezen. Dat gaat om Richmond, een rijk deel van de Yorkshire Dales waar veel boeren wonen en waar de grootste legerbasis van Groot-Brittannië zich bevindt, een plek waar het besluit van Sunak om vervroegd terug te keren van de D-day-herdenking in Normandië niet goed is gevallen.

Richmond ligt op een kwartier rijden van Barnard Castle. Met de auto althans. ‘Met de bus is het anderhalf uur en de laatste bus vertrekt om twee uur ’s middags’, vertelt de 18-jarige Rosie Payne in een café waar ze werkt met haar moeder Carly, ‘wanneer ik daar vrienden wil bezoeken, ben ik afhankelijk van mams. De Tories investeren weinig in publieke zaken, zorg en openbaar vervoer. Labour hopelijk wel.’ Haar moeder stemt op De Groenen als protest tegen een politiek systeem dat volgens haar ‘verrot’ is. ‘Onze politici gedragen zich als kleuters.’

Barnard Castle behoort tot de befaamde Rode Muur, delen van Midden- en Noord-Engeland die traditioneel sociaal-democratisch rood waren, maar na de Brexit-verkiezingen eind 2019 in handen vielen van Johnsons Conservatieven. Barnard Castle kreeg voor het eerst sinds 1885 een Tory als afgevaardigde. De piepjonge Dehenna Davison, dochter van een metselaar en een verpleegster, werd gezien als de rijzende ster van de Tories, maar halverwege de termijn liet ze weten zich, mede wegens gezondheidsproblemen, niet herkiesbaar te stellen.

Conservatieven wegkrijgen

In de plaatselijke boekwinkel, waar een biografie over voormalig Labour-premier Harold Wilson tussen Enid Blyton’s De Vijf en Sherlock Holmes-detectives in de etalage staat, kijkt Michael Coverdale uit naar een linkse regering. ‘Bij de vorige verkiezingen zijn mensen bang gemaakt voor Jeremy Corbyn. De Tories reden rond met een billboard waarop de tekst ‘Vertrouwt u deze man met uw kinderen?’ stond naast een foto van Jeremy. Wat mij betreft mag Starmer wel wat linkser zijn, maar de Conservatieven wegkrijgen, is nu prioriteit.’

Naast angst voor de socialist Corbyn was het voltooien van Brexit de voornaamste reden dat Johnson de verkiezingen indertijd won. De belofte was om de welvaart in het land gelijker te verspreiden, levelling-up, maar gezien de afstraffing die de Tories te wachten staat, zijn de voorlopige resultaten niet overtuigend. Voornaamste tactiek van de Tories is nu om de bevolking te waarschuwen voor een ‘monsterzege’ voor Labour. De beoogde opvolger van Sunak, Kemi Badenoch, heeft kiezers gewaarschuwd dat Labour de Brexit zal terugdraaien.

Het woord ‘Brexit’ lijkt taboe in de verkiezingscampagne, maar voor antiekhandelaar Chris Kirkham speelt het wel degelijk een rol. ‘Omdat ik handel met Europa heb ik niets dan last gehad van Brexit’, zegt hij. ‘Voor de Tories van de oude stempel als John Major en William Hague heb ik wel respect omdat ze dachten aan het landsbelang. Bij de huidige lichting staat persoonlijk en partijbelang voorop. Dat Starmer zich op de vlakte houdt, vind ik geen probleem. Ik denk dat hij zijn kleur pas bekent zodra hij aan de macht is.’

Macht bij de grote jongens

Teleurstelling over de prestaties van de Engelse voetballers gaat in Barnard Castle gepaard met desillusie over ’s lands politici. Als de Labour-kandidaat Sam Rushworth wint, een mormoon, dan zal dat vooral te danken zijn aan de afkeer van de Tories. Maar een wisseling van de macht biedt ook nieuwe hoop. In The Old Well Inn hoopt kastelein en oud-burgemeester Rima Chatterjee bijvoorbeeld dat een nieuwe regering de horeca, die het zwaar heeft sinds de lockdowns, te helpen. ‘Er ligt nu te veel macht bij supermarkten en energiereuzen, bij de grote jongens.’

Een ale aan de tap heet Cummings en Goings, een knipoog naar de genoemde Cummings-affaire. In ‘Barney’ worden ook theedoeken en ansichtkaarten verkocht met de tronie van de man achter de Brexit-slogan Take back control. Het aantal bezoekers van het Bowes-museum, waar schilderijen van Goya en El Greco hangen, is sinds de affaire verdubbeld. Labour-stemmer Armstrong ziet de humor er wel van in. ‘Toegegeven, de Tories zijn goed geweest voor de plaatselijke economie. Levelling-up door middel van een schandaal. Typisch, niet?’