Abraham Lincoln

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Maglukso sa: paglibotlibot, hanapon
Si Pres. Abraham Lincoln

Si Abraham Lincoln (12 Peb. 1809-15 Abril 1865) an ika-16 na Presidente kan Estados Unidos. Siya nagsirbe poon 1861 hanggan 1865. Kan 1865, kan pasolnop na an Gera Sibil kan mga Amerikano, binadil siya asin nagadan ni John Wilkes Booth.

Si Lincoln minamata bilang iyo an dakulang lider na nagbugkos kan kaburunyogan kan mga Amerikano sa panahon na nagaagi sinda sa makuring krisis ta nagbungkaras an Amerikanong Gerang Sibil. Siya man an presidente na nagtapos kan kaoripnan (Ing. slavery) sa Amerika.

Bago siya napili komo sarong presidenteng Republikano, siya sarong nagprapraktis na abogado, sarong lehislador sa estadong Illinois, kaapil sa Kamara de Representante kan Estados Unidos, asin magkaduwang beses nagin daing-swerteng kandidato para sa Senado. Bilang sarong hayagan na tumang sa paglakop kan kaoripnan sa Amerika, siya an nominado kan Partido Republikano kan 1860, asin sunod na taon naelihir na presidente.

Sa pagtukaw niya sa pwesto maigot niyang sinupil an nagsususuway na mga Estadong Confederato kan Amerika durante kan Amerikanong Gera Sibil. Nagpasunod siya nin mga lakdang na nagresulta sa pagkabungkal kan kaoripnan huli sa pagpaluwas niya kan Kapahayagan nin Paglungkas (Emancipation Proclamation) kan 1863, asin saiya man na ipigtolod na maaprobaran an inaapod na ika-13 Enmyenda sa Konstitusyon. Kan patapos na an Gera, si Lincoln an pinaka-enot na presidenteng Amerikano na naasisinar. Binadil siya sa likod kan payo niya ni John Wilkes Booth kan siya nagdadalan sa Ford's Theater sa Washington, D.C.