Avraam Linkoln
Avraam Linkoln Abraham Lincoln |
||||
|
||||
---|---|---|---|---|
4 mart 1861 — 15 aprel 1865 | ||||
Vitse-prezident: | Hannibal Hamlin (1861-1865) Endrü Conson (1865) |
|||
Sələfi: | Ceyms Byukenen | |||
Xələfi: | Endrü Conson | |||
Partiya: | Respublikaçılar partiyası (1854-1864) Milli Birlik partiyası (1864-1865) |
|||
Dini: | Kalvinist | |||
Doğum tarixi: | 12 fevral 1809 | |||
Doğum yeri: | ||||
Vəfat tarixi: | 15 aprel 1865 (56 yaşında) | |||
Vəfat yeri: | ||||
Dəfn yeri: | Ouk-Ric məzarlığı, Sprinqfild, İllinoys | |||
Atası: | Tomas Linkoln | |||
Anası: | Nensi Henks | |||
Həyat yoldaşı: | Meri Todd Linkoln | |||
Uşaqları: | oğulları: Robert Tod Linkoln, Edvard (1846-1850), Uilyam Linkoln və Tomas | |||
İmzası: | ||||
Avraam Linkoln (ing. Abraham Lincoln; 12 fevral 1809, Kentukki, ABŞ – 15 aprel 1865, Vaşinqton, ABŞ) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 16-ci prezidenti (1861-1865). ABŞ-ın iki hissəyə parçalanması və vətəndaş müharibəsi dövründə ölkəyə rəhbərlik etmiş, ABŞ-da quldarlığın ləğvini təmin etmişdir.
1832-ci ildə(23 yasinda) ABŞ Konqresinə seçkilərdə namizədliyini irəli sürmüş, lakin yetərli səs toplaya bilməmişdi. 1834-cü ilde(24 yasinda) bir daha namizədliyini irəli sürmüş və İllinoys ştatından Konqresin Nümayəndələr Palatasına üzv seçilmişdi.
1855 (46 yaşında) və 1858-ci (49 yaşında) illərdə Senata üzv olmaq üçün çalışsa da, hər 2 kampaniya uğursuzluqla nəticələnmişdir.
Onun 1861-ci (52 yasinda) ildə hakimiyyətə gəlməsi ilə eyni vaxtda quldarlığın tərəfdarı olan cənub ştatları Amerika Konfederativ Ştatları adı altında birləşərək ABŞ-ın tərkibindən çıxdıqlarını elan etmişlər. 4 il davam edən müharibə sonda ABŞ-ın qələbəsi ilə nəticələnmişdir. Bu qələbədən 6 gün sonra 15 aprel 1865-ci (56 yasinda) ildə Avraam Linkoln teatrda "Bizim Amerikalı əmioğlumuz" (Our American Cousin) tamaşasına baxarkən həmin teatrın aktyoru Con Uilks But tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Bununla o, qətlə yetirilmiş ilk ABŞ prezidenti olmuşdur. Güllə atandan sonra Butt səhnəyə çıxaraq latınca “Sic semper tyrannis!” (tərcümədə: “Tiranların taleyi belədir”- cənub ştatı olan Vircinyanın şüarı) kəlməsini səsləndirmişdi.
Avraam Linkoln tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
Maraqlı faktlar[redaktə | əsas redaktə]
- Raşmor dağında təsviri həkk olunan 4 prezidentdən biridir. Onun təsviri sağdan birincidir.
- Avraam Linkoln ABŞ prezidentləri arasında ən hündür boylu prezidentdir (193 sm). Ən alçaq boylu isə Ceyms Medison (162 sm) olmuşdur.
- Rəy sorğularına əsasən Avraam Linkoln ABŞ tarixinin ən yaxşı prezidentlərindən biri hesab olunur, halbuki, hakimiyyəti dövründə çoxsaylı tənqidlərə məruz qalmışdı.
- 1860-cı ilin oktyabrında Vestfilddən olan on-bir yaşlı qız Qreys Bedellu Avraam Linkolna məktub yazaraq saqqal buraxmağı məsləhət bilmiş və o buna əməl etmişdir.
- "Linkoln" filmi ABŞ rejissoru Stiven Spilberq tərəfindən dahi ABŞ prezidenti Avraam Linkolnun həyatından bəhs edən bioqrafik janrda çəkilmiş filmdir. Linkolnu canlandıran Deniel Dey-Lüis əksər tənqidçilərin rəyinə əsasən ilin ən yaxşı aktyoru seçilmişdir
http://wsemir.com/maraq/maraqli-melumatlar/6467-avraam-lnkoln-haqqnda.html
Digər maraqlı prezident(lər)[redaktə | əsas redaktə]
Uilyam Henri Harrison(William Henri Harrison)