Co to jest hojo jutsu

 

Najbardziej skondensowanym objaśnieniem terminu Hojo jutsu  jest określenie: jest to sztuka/technika wiązania przeciwnika po jego pokonaniu, bądź to w walce wręcz, bądź z użyciem miecza lub innej broni.

 

Specyficzne elementy typowe dla hojo jutsu jakie można zobaczyć na powyższym filmie to:
1.     Używanie pojedynczej linki (hayanawa ) zwiniętej w charakterystyczny motek – „podajnik liny”
2.
Zakładanie pętli linki (jakuguchi) na nadgarstek przeciwnika poprzez zsunięcie jej z własnego przedramienia
3.    
Prowadzenie linki dookoła szyi przeciwnika
4.    
Stosowanie zaciskających się oplotów na nadgarstkach
5.    
Kończenie całości wiązania poprzez węzły łańcuchowe trzymane luźno w ręku
6.    
Wykonanie wiązania w sposób nie wymagający przeciągania długiego końca liny

 Hojo jutsu nie było metodą walki, a lina nie była bronią.
Podobnie jak dzisiaj policjant stosuje kajdanki lub plastikowe opaski dla ograniczenia swobody pojmanej osoby, a nie jako narzędzie walki. Lina była „układana” na przeciwniku, gdy ten już nie walczył, nie szarpał się, – pokonany, nie stawiający czynnego oporu.

Można spotkać się z próbami innego podejścia do hojo jutsu, gdzie lina traktowana jest jako narzędzie walki. Podobnie jak kij, sierp, wachlarz czy ołówek. Jakkolwiek interesujące i widowiskowe  są to umiejętności, to jednak mają niewiele wspólnego z realnym, historycznym obrazem hojo jutsu.

Techniki walki liną używaną jako  broń  nazywane są Hobakujutsu i są to jedne z metod walki rozwijanych w ramach Ninjutsu.

Okres świetności hojo jutsu to Epoka Edo (1603 – 1868).

W jej początkowym okresie techniki hojo jutsu były nauczane jako jedna z bojowych umiejętności samuraja. W następnych latach tego okresu kasta samurajów była coraz bardziej spychana na pozycje wiodących spokojny żywot przedstawicieli japońskiej „szlachty”. Doskonalenie się w sztukach wojennych zastąpiło doskonalenie się w sztuce – teatr, poezja, kaligrafia, itp.
Nastąpiły nawet ograniczenia w możliwości poruszania się z mieczem w przestrzeni publicznej.
Przedstawiciele niższych warstw kasty samurajów zaczęli pełnić funkcje – wg dzisiejszej terminologii – policyjne.

Stosowanie lin do wiązania, jak i bycie związanym uchodzić zaczęło za niestosowne i wstydliwe dla ceniących się wyżej samurajów.

Kłopot z tym jak sprawić, by ktoś został związany – obezwładniony – sznurami, a zarazem nie pozbawiony czci rozwiązano w przewrotny sposób. Otóż uznano, że oplątanie sznurami to nie jest związanie. Zatem techniki hojo jutsu pozbawione są węzłów. Lina oplata ciało i kończyny, a jej koniec tworzy nie zamknięty węzłem splot przypominający łańcuch.

Samuraj z wyższej warstwy, a nawet wyższy urzędnik policji, nie zniżał się do osobistego zakładania więzów. Tą czynność scedowano na szeregowych policjantów (Torimono).

 W arsenale Torimono podstawową bronią był:

Jutte – metalowa pałka długości przedramienia z charakterystycznym bocznym zębem służącym do zakleszczania ostrza miecza przeciwnika.

      Jutte

Sodegaramirodzaj włóczni zaopatrzonej w szereg ostrzy, służącej do obezwładnienia przeciwnika pozostając  poza zasięgiem  jego miecza.

      Sodegarami

Kusarifundo - ciężarek lub dwa umieszczony na końcu łańcucha lub liny. Służył do pochwycenia kończyny lub broni przeciwnika.

     Kusarifundo

Hayanawa - linka, średnicy  4-5 mm i  długości ok 3 m. Zakończona z jednej strony zaciskającą się pętlą. Zwykle przenoszona po zwinięciu w charakterystyczny motek pozwalający na stopniowe wysuwanie się z motka końcówki z pętlą.

   Hayanawa

Zamiast pętli mógł być na  końcu linki umieszczony hak (kagi)

        Kagi

Tak zakończona lina (kaginawa) pozwalała na zaczepienie haka o ubranie przeciwnika, a nawet wplątanie w związane w kok włosy.

Drugi koniec liny bywał zaopatrzony w pierścień ( kakushi) nakładany na palec, ułatwiający trzymanie końca liny, a także spełniający rolę kastetu lub yawary.

   Kakushi

 

Literatura wspomina o czterech ogólnych zasadach więzów hojo jutsu:

1.     Miały być skuteczne, aby pojmany nie uwolnił się
2.    
Miały nie spowodować urazu
3.    
Miały być niezrozumiałej konstrukcji  dla wiązanego i obserwatorów
4.    
Miały być estetyczne.

Jako ciekawostkę przytoczę znalezioną informację: aby ukryć sposób zakładania więzów, dokonujący pojmania „policjanci” mieli za zadanie tak się ustawiać, aby zasłaniać sobą działania tego z nich, który wykonywał wiązanie.

W końcowym okresie świetności hojo jutsu stało się  bardzo sformalizowane.

Do szybkiego pojmania służyła krótsza lina -  hayanawa (szybka lina), natomiast więzy zakładane w celu unieruchomienia na dłużej i wystawienia na widok publiczny wykonywane były długą liną – hon – nawa (główna lina).

Stosowano też krótką, cienką linkę. Służyła do związania ze sobą kciuków i dużych palców  stóp klęczącego przeciwnika, a także do przywiązania związanych kciuków do zwiniętych w kok włosów lub do zrobionego w kołnierzu otworu.

Zależnie od rodzaju przestępstwa, a także pozycji społecznej skazanego stosowane były odpowiednie  wzory więzów oraz kolory lin tworzące swoisty, skomplikowany kod informacyjny.

 Oto kilka przykładowych wzorów więzów:

                

Poniżej kilka przykładów z książki Fujita Seiko – „Zukai Torinawajutsu”:

               

Praktyka hojo jutsu została w Japonii  zaniechana w okresie Meiji (od 1887r), jednak do dzisiaj zdarza się, że policja używa linek do związania pojmanej osoby, lub powiązania ze sobą kilku osób dla utrudnienia im ucieczki.