www.fgks.org   »   [go: up one dir, main page]

İçeriğe atla

İlerlemecilik: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Nebra (mesaj | katkılar)
Nebra (mesaj | katkılar)
32. satır: 32. satır:
[[Kategori:Sosyal liberalizm]]
[[Kategori:Sosyal liberalizm]]
[[Kategori:Sosyal liberalizm]]
[[Kategori:Sosyal liberalizm]]
[[Kategori:Demokratik sosyalizm]]

Sayfanın 11.32, 18 Şubat 2022 tarihindeki hâli

İlerlemecilik veya ilericilik (eski Türkçe: terakkiperver[1]), basit tanımıyla toplumsal reformu destekleyen politik felsefedir. [2] Daha dar tanımıyla ise her alanda ileri düzeyde önlemler alarak insanların mevcut durumlarını iyileştirmeyi ve toplumun statüsünü yükseltmeyi amaçlayan bir görüştür.[3] Bilim, teknoloji, ekonomik kalkınma ve sosyal organizasyondaki ilerlemelerin insanın yaşam koşullarını geliştirmede büyük öneme sahip olduğunu ifade eden İlerleme Düşüncesine dayanır. Modern siyasette ilerlemecilik, siyasi değişim ve hükümet eylemlerinin desteği yoluyla sıradan insanların çıkarlarını temsil etmeyi amaçlayan bir sosyal veya siyasi harekettir [4] ve genellikle sol-liberal geleneğin bir parçası bağlamında düşünülür. [5][6][7][8][9] Ancak bu, ideolojilerin eş anlamlı olduğu anlamına gelmez. [10]

Tarihçe

Aydınlanmadan Sanayi Devrimine

Avrupa'nın, toplumun temeli olarak gördüğü deneysel bilgiyi güçlendirerek bir toplumun barbar koşullardan medeniyete ulaşabileceğini gösterdiğini düşünen ilerlemecilik, Aydınlanma Çağında Avrupa'da büyük önem kazanmıştır. Aydınlanma Çağı figürleri ilerlemenin bütün toplumlara yönelik evrensel bir uygulamasının olduğunu, bu fikirlerin Avrupa'dan dünyaya yayılacağına inanmışlardır.[11] Kavram ortalama olarak sol bakışı temsil eden bir kısaltma şeklinde kullanılmışsa da bunun ötesinde döneme ve bakış açılarına bağlı olarak farklı şekillerde tanımlanmıştır.[12]

Immanuel Kant ilerlemeyi barbarlıktan uzaklaşarak medeniyete ulaşan bir hareket olarak tanımlar. 18. yüzyılda, filozof ve politik bilimci Marquis de Condorcet politik ilerlemeciliğin köleliği yok edeceğini, okur-yazarlığı artıracağını, cinsiyetler arası eşitsizlikleri azaltacağını, sert hapis koşullarının değiştireceğini ve fakirliği ortadan kaldıracağını öngörmüştür.[12] Sosyolog Robert Nisbet, ilerleme fikrinin çok önemli beş öncülünü geçmişin değeri; Batı medeniyetinin üstünlüğü; ekonomik/teknolojik büyümenin değeri; nedensellik ve nedenselliğe dayalı edinilmiş bilgiye olan güven; dünyevi hayatın değerinin içsel önemi olarak tanımlar.[12]

20. yüzyılın başlarındaki ilerlemecilik kavramı, 19. yüzyılın sonlarında sanayileşme ve İkinci Sanayi Devrimi'nin getirdiği büyük sosyal değişikliklerden ortaya çıktı. İlericiler, ilerlemenin büyük ekonomik eşitsizlik tarafından bastırıldığı görüşündeydiler; asgari düzeyde düzenlenmiş tekelci şirketler; emekçiler ve ekonomik seçkinler arasındaki yoğun ve genellikle şiddetli çatışma durumları ile birlikte ilericiler bu sorunların çözümü için önlemlerin gerekli olduğunu savundu. [13]

Türleri

Kültürel

Genel anlamda ilerlemecilik, esasen sosyal ve kültürel ilerlemecilik anlamına gelir. Benzer bir terimle büyük ölçüde benzer bir anlamda kullanılan kültürel liberalizm kavramı vardır. [14] Bununla birlikte, kültürel liberaller ve kültürel ilerlemeciler azınlık hakları, sosyal adalet ve politik doğruluk gibi çeşitli kültürel konularda farklı konumlarda bulunabilirler. [15]

Ekonomik

Ekonomik ilerlemecilik, kültürel alanlardaki ilerlemecilikten ayırt etmek için kullanılan bir terimdir. Ekonomik ilerlemeci görüşlerin kökleri genellikle sosyal adalet kavramına dayanır ve hükümet düzenlemeleri, sosyal korumalar ve kamu mallarının bakımı yoluyla insanlık durumunu iyileştirme hedefine sahiptir. [16]

Hükümet kararnamesinin sosyal değişimin en iyi aracı olduğunu ilan eder. İlerlemeciliğin merkezi teorisi, ulusun en yüksek otoritesi olarak hükümetin, kapitalizmin kâr amacını toplumsal önceliklere yönlendiren parametreleri belirleyebilmesi ve bu kâr güdüsünün kontrolden çıkmasını önleyebilmesidir. [17]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Türk dili: dil ve edebiyat dergisi. Türk Dil Kurumu. 2006. 
  2. ^ "Progressivism in English". Oxford English Dictionary. 21 March 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 May 2017. 
  3. ^ "Difference Between Socialism and Progressivism (With Table)". askanydifference. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  4. ^ "Progressivism". The Cambridge English Dictionary. 24 June 2020. Retrieved 3 May 2020.
  5. ^ Joseph M. Hoeffel, (Ed.) (2014). Fighting for the Progressive Center in the Age of Trump. ABC-CLIO. s. 56. Modern American progressive thought combines social liberalism, including its government spending programs and mix of private enterprise and government regulation, with liberal cultural causes including voting rights for minorities, ... 
  6. ^ Helen Hardacre; Timothy S. George; Keigo Komamura; Franziska Seraphim, (Ed.) (2021). Japanese Constitutional Revisionism and Civic Activism. Rowman & Littlefield. ss. 136, 162. 
  7. ^ Great Courses, (Ed.) (2014). The Modern Political Tradition: Episode 17: Progressivism and New Liberalism. Great Courses. 
  8. ^ Klaus P. Fischer, (Ed.) (2007). America in White, Black, and Gray: A History of the Stormy 1960s. Bloomsbury Publishing USA. s. 39. 
  9. ^ Muzammil Quraishi, (Ed.) (2020). Towards a Malaysian Criminology: Conflict, Censure and Compromise. Springer Nature. s. 83. ISBN 9781137491015. The urgent need for a meaningful theoretical perspective and research agenda is driven by an observation that both left liberalism (progressivism) and right liberalism (neoliberalism) have neutralised traditional conservative socialist .... 
  10. ^ "The Difference Between Liberalism and Progressivism". inthesetimes. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
  11. ^ Harold Mah. . Enlightenment Phantasies: Cultural Identity in France and Germany, 1750-1914.. p157. Cornell University. (2003). 
  12. ^ a b c Nisbet, Robert (1980). History of the Idea of Progress. New York: Basic Books. p. 4. 
  13. ^ Nugent, Walter (2010). Progressivism: A Very Short Introduction. Oxford University Press. s. 2. ISBN 9780195311068. 
  14. ^ Nancy L. Cohen, (Ed.) (2012). Delirium: The Politics of Sex in America. Catapult. ISBN 9781619020962. When the going got tough, the economic progressives got going back to the Reagan days when the cultural progressives were to blame. Clinton's presidential campaign had "signaled cultural moderation and articulated the pocketbook frustrations of ordinary people," Robert Kuttner, editor of The American Prospect ventured. "But in office he seemed a cultural liberal who failed to produce on economics." 
  15. ^ Ball, Molly. "The Battle Within the Democratic Party". The Atlantic. June 12, 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: January 28, 2017. 
  16. ^ "The Origins and Evolution of Progressive Economics".
  17. ^ "The Difference Between Liberalism and Progressivism". inthesetimes. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022.